PVT-Panelen in Koppeling met Warmtepompen: Een Innovatieve Oplossing voor Duurzame Energieopwekking in Gebouwen

Published by Redactie on september 28, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

De bouwsector speelt een centrale rol in het verduurzamen van energiegebruik in de maatschappij. Traditionele verwarmings- en elektriciteitsopwekkingssystemen zijn vaak afhankelijk van fossiele brandstoffen, met als gevolg een hoge CO₂-uitstoot. Daarom zijn er steeds meer innovatieve oplossingen ontwikkeld om duurzamere alternatieven te bieden, zoals de combinatie van fotovoltaïsche (PV) en thermische (T) technologie in zogenaamde PVT-panelen. Deze panelen worden vaak gekoppeld aan warmtepompsystemen en bieden een efficiënte manier om zowel warmte als elektriciteit op te wekken, zonder dat dit een buitenunit of grondboring vereist.

In dit artikel geven we een overzicht van de werking van PVT-panelen in combinatie met warmtepompen, de voordelen van deze technologie, technische aspecten van het systeem, toepassingsmogelijkheden en kosten. Hierbij wordt uitsluitend gebruikgemaakt van informatie uit betrouwbare bronnen en duidelijk vermelde feiten uit de contextdocumenten.

Wat zijn PVT-panelen?

PVT-panelen (Photovoltaic Thermal) zijn innovatieve zonnepanelen die zowel elektriciteit als warmte opwekken. Traditionele zonnepanelen genereren alleen elektriciteit via fotovoltaïsche cellen, maar PVT-panelen voegen hier een thermisch gedeelte aan toe, waarin warmte wordt opgevangen. Deze warmte kan vervolgens gebruikt worden voor de productie van warm water of als bron voor een warmtepomp die de woning verwarmt.

Het systeem werkt op basis van een combinatie van drie energiebronnen: zonlicht, daglicht en buitenlucht. De panelen zijn zodanig ontworpen dat ze niet alleen energie uit direct zonlicht kunnen halen, maar ook uit diffuus licht, waardoor ze efficiënter zijn dan conventionele zonneboilers. Hierdoor blijft het systeem ook ’s nachts actief, hoewel het rendement dan iets lager is dan overdag.

Werking van PVT-panelen

PVT-panelen werken door middel van een dubbele functie: fotovoltaïsche cellen zetten zonlicht om in elektriciteit, terwijl het thermische gedeelte warmte opvangt. De warmte die in het paneel ontstaat, wordt via een watercircuit afgevoerd en gebruikt voor verwarming of warm waterproductie. Dit zorgt ervoor dat het zonnepaneel koeler blijft, wat de elektriciteitopbrengst verder verhoogt — een extra voordelen van het systeem.

In combinatie met een warmtepomp wordt de warmte die uit het paneel wordt opgehaald, gebruikt om de temperatuur verder op te voeren tot een niveau dat geschikt is voor verwarming. De warmtepomp verwerkt de energie uit de PVT-panelen en verhoogt de temperatuur met 30 tot 50 graden Celsius, zodat het warm water of verwarmingswarmte wordt.

Voordelen van PVT-panelen in combinatie met warmtepompen

Geen buitenunit of grondboring nodig

Een van de meest opvallende voordelen van PVT-panelen is dat er geen aparte buitenunit of grondboring nodig is. Traditionele warmtepompen vereisen vaak een buiteneenheid of grondwarmte, wat niet altijd mogelijk is vanwege beperkte ruimte of ongeschikte bodemgesteldheden. PVT-panelen bieden hier een praktische oplossing voor, omdat ze direct op het dak van een woning of gebouw worden geïnstalleerd.

Geluidsarm en onderhoudsarm

Aangezien PVT-panelen geen draaiende onderdelen bevatten en direct op het dak zijn geplaatst, is het systeem geruisloos en eenvoudig in onderhoud. Dit maakt het ideaal voor toepassing in woonwijken of utiliteitsgebouwen waar geluidseisen strikter zijn. Ook is het systeem minder kwetsbaar voor stof of vuil, waardoor de levensduur van het systeem toeneemt.

Duurzaam en CO₂-vriendelijk

Het gebruik van PVT-panelen draagt bij aan de verduurzaming van gebouwen, omdat ze zowel warmte als elektriciteit opwekken zonder aardgas of fossiele brandstoffen te gebruiken. De combinatie van elektriciteit en warmte in één systeem leidt tot een hogere energie-efficiëntie en een lagere CO₂-uitstoot. Dit maakt het een aantrekkelijke oplossing voor eigenaren die streven naar een gasloze woning en een duurzamere energievoorziening.

Efficiënter dan traditionele systemen

In vergelijking met traditionele systemen die afzonderlijk zonnepanelen en een warmtepomp gebruiken, zijn PVT-panelen efficiënter. Hierbij wordt de warmte en elektriciteit tegelijkertijd opgevangen, wat leidt tot een hogere seizoensafhankelijke prestatie (SCOP). Dit betekent dat het systeem in de winter en op regenachtige dagen nog steeds warmte kan opwekken, terwijl traditionele zonnepanelen in die omstandigheden minder rendabel zijn.

Ruimtebesparend

Aangezien PVT-panelen het dakoppervlak dubbel gebruiken — zowel voor elektriciteit als voor warmte — is er minder ruimte nodig voor energieopwekking. Dit is vooral een voordel voor huizen met beperkte dakruimte of complexe dakraamwerken. De compacte opstelling maakt het systeem geschikt voor zowel kleine als grotere woningen.

Technische specificaties en installatie

Systeemcomponenten

Een PVT-systeem bestaat uit enkele essentiële componenten:

PVT-panelen: Deze zijn geïntegreerd met zonnepanelen en een thermisch gedeelte voor warmteopwekking.
Warmtepomp: De warmtepomp gebruikt de warmte uit de PVT-panelen om de temperatuur verder op te voeren.
Watercircuit: Een watercircuit is verantwoordelijk voor het transport van de warmte uit de panelen naar de warmtepomp of warmtewisselaar.
Warmtewisselaar: De warmtewisselaar zorgt ervoor dat de warmte uit het PVT-paneel wordt overgedragen naar het verwarmingssysteem of warmwaterreservoir.
Controlesysteem: Dit systeem reguleert de werking van de warmtepomp en zorgt voor een optimale energieopbrengst.

Aanbevolen vermogen en opstelling

Voor een standaard woning is de PVT-warmtepomp van 5 kilowatt vaak voldoende om aan de verwarmingsbehoeften te voldoen. Voor dit systeem zijn zes PVT-panelen nodig, met een oppervlakte vergelijkbaar met reguliere zonnepanelen. Het aantal panelen kan variëren afhankelijk van het energieverbruik en het dakoppervlak van de woning.

De opstelling van de panelen is belangrijk voor het optimaliseren van de energieopbrengst. Ze moeten zo worden geplaatst dat ze zoveel mogelijk zonlicht ontvangen en tegelijkertijd goed toegankelijk zijn voor eventueel onderhoud.

Toepassingsgebieden

Huishoudens

PVT-panelen zijn ideaal voor huishoudens die hun woning verduurzamen willen. Het systeem is geschikt voor zowel kleine als grotere woningen en vereist weinig ruimte. Door de combinatie van warmte- en stroomopwekking biedt het een uitgebalanceerde energieoplossing die niet afhankelijk is van fossiele brandstoffen. Bovendien is het systeem geruisloos en eenvoudig in onderhoud, wat het een aantrekkelijke keuze maakt voor gezinnen die comfort en duurzaamheid willen combineren.

Utiliteitsgebouwen

In utiliteitsgebouwen, zoals scholen, ziekenhuizen en kantoren, is de combinatie van PVT-panelen en warmtepompen een efficiënte manier om energie te besparen en het koolstofvoetspoor te verkleinen. De compacte opstelling maakt het systeem geschikt voor daken met beperkte ruimte, terwijl het geluidsarme karakter het geschikt maakt voor gebruik in dichtbevolkte stadsgebieden.

Industriële toepassingen

Ook in industriële toepassingen kunnen PVT-panelen een waardevolle rol spelen. Ze kunnen gebruikt worden om zowel elektriciteit als warmte op te wekken voor productieprocessen en klimaatbeheer. De mogelijkheid om het systeem zonder buitenunit te installeren maakt het geschikt voor bedrijven met ruimtelijke beperkingen of strikte geluidsreguleringen.

Koeltoepassingen

Nadat PVT-panelen in combinatie met warmtepompen worden gebruikt voor verwarming, is het systeem ook geschikt voor koeltoepassingen. In combinatie met een water/water warmtepomp kan het PVT-systeem de warmte uit de woning afvoeren en zo aangename verkoeling bieden. Er zijn twee manieren waarop dit gebeurt:

Nachtkoeling: Hierbij wordt het temperatuurverschil tussen de buitenlucht en de woning benut. De warmte uit de woning wordt afgevoerd via het watercircuit van de PVT-panelen.
Actieve koeling: In dit geval draait de warmtepomp in omgekeerde richting en voert hij warmte uit de woning af. De stroom die door de PVT-panelen wordt opgewekt, kan gebruikt worden om dit proces te ondersteunen.

Beide methoden zorgen voor efficiënte koeling, terwijl het systeem tegelijkertijd duurzame elektriciteit levert.

Kosten en investeringen

Aanschafkosten

De aanschaf van PVT-panelen kan relatief duur zijn, maar het rendement over de levensduur maakt het systeem een aantrekkelijke investering. De gemiddelde kosten liggen tussen € 500 en € 1.000 per vierkante meter, afhankelijk van merken en systeemconfiguratie. Het totale budget voor een volledig PVT-systeem, inclusief warmtepomp, kan variëren afhankelijk van de grootte van de woning en de energiebehoeften.

Subsidies en terugbetaling

In Nederland zijn er subsidies beschikbaar voor duurzame energieopwekking, zoals de ISDE-subsidie. Deze kan aanzienlijk de aanschafkosten verlagen en het rendement van de investering verhogen. Daarnaast is er vaak ook een terugbetaling van de btw mogelijk, wat extra financiële voordeeltjes biedt.

Looptijd en terugverdientijd

Hoewel de aanschafkosten hoger zijn dan bij traditionele zonnepanelen, is de terugverdientijd van PVT-panelen meestal korter vanwege het hogere rendement. De combinatie van warmte- en stroomopwekking leidt tot snellere energiebesparing en minder afhankelijkheid van het energienet. Het systeem heeft een langere levensduur dan veel traditionele systemen, wat het een duurzame investering maakt.

Conclusie

PVT-panelen in combinatie met warmtepompen bieden een innovatieve en efficiënte oplossing voor duurzame energieopwekking in gebouwen. Het systeem combineert zonnepaneeltechnologie met thermische warmteopwekking, waardoor zowel elektriciteit als verwarmingswarmte wordt gegenereerd zonder gebruik van fossiele brandstoffen. De voordelen van PVT-panelen zijn talrijk: geen aparte buitenunit of grondboring nodig, geluidsarm, onderhoudsarm, duurzaam en ruimtebesparend.

Het systeem is geschikt voor een breed scala aan toepassingen, variërend van individuele woningen tot utiliteitsgebouwen en industriële installaties. Daarnaast is het systeem ook geschikt voor koeltoepassingen, wat het een allround oplossing maakt voor het energiebeheer van gebouwen.

Hoewel de aanschafkosten relatief hoog zijn, zijn subsidies en de langere levensduur van het systeem een aantrekkelijke aanvulling op het rendement. Voor eigenaren die op zoek zijn naar een duurzame en efficiënte manier om hun woning te verwarmen en te verkoelen, is de PVT-warmtepomp een solide keuze.

Bronnen

panel
pv