Het stroomverbruik van warmtepompen: Factoren, berekening en optimalisatie

Published by Redactie on september 28, 2025 | Category warmtepomp

Een warmtepomp is tegenwoordig een veelgebruikte oplossing voor de verwarming van woningen en het opwekken van warm water. Tijdens de aanschaf en installatie is het belangrijk om te begrijpen hoeveel stroom de warmtepomp jaarlijks verbruikt, aangezien dit rechtstreeks invloed heeft op de energiekosten en de keuze van het energiecontract. In dit artikel worden de belangrijkste factoren die het stroomverbruik bepalen, uitgelegd, wordt een methode beschreven om het verbruik te berekenen, en worden aanbevelingen gegeven om het verbruik te optimaliseren.

Inleiding

De overgang naar duurzame verwarmingssystemen zoals warmtepompen is de laatste jaren sterk toegenomen. Dit heeft geleid tot een afname in het gasverbruik, maar tegelijkertijd een toename in het stroomverbruik. Een warmtepomp kan dus het gasverbruik volledig of gedeeltelijk vervangen, afhankelijk van het type warmtepomp. Voor de consument is het essentieel om te begrijpen hoeveel stroom de warmtepomp gemiddeld verbruikt per jaar, en hoe dit verbruik beïnvloed wordt door factoren zoals het type warmtepomp, de isolatie van de woning en de buiten- en binnentemperatuur.

Gemiddeld stroomverbruik van een warmtepomp

Het stroomverbruik van een warmtepomp varieert afhankelijk van het type en de toepassing. In de meeste gevallen ligt het stroomverbruik van een warmtepomp tussen de 2000 en 6000 kWh per jaar. Deze variatie wordt voornamelijk bepaald door het type warmtepomp en de mate waarin het systeem wordt ingezet voor verwarming van het woningcomplex en voor het opwekken van warm water.

Hybride warmtepomp

Een hybride warmtepomp is een combinatie van een warmtepomp en een traditionele cv-ketel. Deze warmtepomp werkt voornamelijk op elektriciteit, maar bij lage buitentemperaturen of bij hoge warmtebehoeften springt de cv-ketel bij. Hybride warmtepompen verbruiken gemiddeld 2000 tot 2500 kWh stroom per jaar. Dit is lager dan het verbruik van een volledig elektrische warmtepomp, omdat het gasgebruik bij bepaalde omstandigheden een aanvulling vormt.

Elektrische warmtepomp

Een volledig elektrische warmtepomp zorgt voor de volledige verwarming van de woning en het opwekken van warm water. Deze warmtepompen verbruiken gemiddeld 2500 tot 3000 kWh stroom per jaar. In sommige situaties, zoals bij zeer goed geïsoleerde woningen of bij een hoge efficiëntie van de warmtepomp, kan het verbruik zelfs hoger uitvallen, tot wel 5000 tot 6000 kWh per jaar.

Het hogere verbruik van een elektrische warmtepomp is gecompenseerd door het feit dat er geen gas meer verbruikt wordt. In combinatie met zonnepanelen is het mogelijk om het stroomverbruik volledig te dekken met duurzame energie.

Factoren die het stroomverbruik van een warmtepomp bepalen

Het stroomverbruik van een warmtepomp wordt beïnvloed door meerdere factoren. Deze factoren zijn van invloed op het rendement van de warmtepomp en dus op het energieverbruik. De belangrijkste factoren zijn:

1. Type warmtepomp

Het type warmtepomp speelt een cruciale rol in het bepalen van het stroomverbruik. Lucht-water warmtepompen zijn de meest voorkomende variant, maar ze hebben een iets lager rendement vergeleken met geothermische warmtepompen. Geothermische warmtepompen (bodem-water) hebben een hoger rendement omdat de grond minder gevoelig is voor temperatuurschommelingen dan lucht. Dit betekent dat deze warmtepompen minder stroom nodig hebben om de gewenste warmte te leveren.

2. Rendement van de warmtepomp

Het rendement van een warmtepomp wordt uitgedrukt in COP (Coefficient of Performance) of SCOP (Seasonal Coefficient of Performance). COP geeft aan hoeveel warmte een warmtepomp kan opwekken per kWh elektriciteit. Een COP van 4 betekent dat 1 kWh stroom leidt tot 4 kWh warmte. SCOP is het gemiddelde COP over een gehele winterperiode en is een betere maat voor het werkelijke verbruik in een specifiek klimaat. Hoe hoger de COP of SCOP, hoe efficiënter de warmtepomp werkt en hoe lager het stroomverbruik.

3. Energieverbruik van de woning

Het energieverbruik van de woning zelf heeft ook invloed op het stroomverbruik van de warmtepomp. Hoe groter de woning en hoe slechter de isolatie, hoe meer energie nodig is voor verwarming. Daarnaast heeft het aantal bewoners invloed op het verbruik, omdat bijvoorbeeld frequent douchen of het gebruik van een jacuzzi extra warmte vereist.

4. Gebruik van de warmtepomp

Het gebruik van de warmtepomp beïnvloedt ook het stroomverbruik. Een warmtepomp die zowel centrale verwarming als warm water opwekt, verbruikt meer stroom dan een warmtepomp die alleen gebruikt wordt voor centrale verwarming. Daarnaast is het gebruik van de warmtepomp in combinatie met een zonneboiler of een Quooker ook van invloed op het verbruik.

5. Buitentemperatuur

De buitentemperatuur beïnvloedt het rendement van de warmtepomp. Hoe groter het temperatuurverschil tussen de bron (lucht, grond of water) en de gewenste binnentemperatuur, hoe lager het rendement en hoe hoger het stroomverbruik. Dit betekent dat in koude winters meer stroom nodig is om de woning op temperatuur te houden.

Hoe bereken je het stroomverbruik van een warmtepomp?

Het stroomverbruik van een warmtepomp kan berekend worden met behulp van een aantal parameters. Deze berekening geeft een schatting van het jaarlijkse verbruik en helpt bij het kiezen van een geschikte warmtepomp voor de woning.

1. Bepaal het huidige gasverbruik

Het eerste stap is het bepalen van het huidige gasverbruik van de woning in een jaar. Dit verbruik wordt meestal uitgedrukt in m³ gas. Om dit om te zetten naar kWh stroom, vermenigvuldig je het gasverbruik met 8,82. Dit geeft je het thermische vermogen in kWh.

2. Bepaal de COP of SCOP van de warmtepomp

De COP of SCOP van de warmtepomp is een maat voor het rendement. Dit getal wordt meestal verstrekt door de fabrikant en is afhankelijk van het type warmtepomp en het klimaatgebied waarin de woning zich bevindt.

3. Bereken het stroomverbruik

Het stroomverbruik wordt berekend door het thermische vermogen (in kWh) te delen door de COP of SCOP. Het resultaat geeft een schatting van het jaarlijkse stroomverbruik van de warmtepomp.

4. Voorbeeldberekening

Laten we dit illustreren met een voorbeeld:

Stel dat een woning een jaarlijks gasverbruik heeft van 2000 m³. Dit is gelijk aan 2000 × 8,82 = 17.640 kWh thermische energie. Als de COP van de warmtepomp 4 is, dan is het stroomverbruik van de warmtepomp 17.640 ÷ 4 = 4410 kWh per jaar.

5. Aanvullende berekening

Een andere manier om het stroomverbruik te berekenen is door gebruik te maken van de volgende formule:

Verbruik [kWu] = [D] × 9 / ( [A] + ( [B] - [A] ) × ( 55 - [C] ) / 20 )

In deze formule:

[D] is het volume van de woning in m³
[A] is de minimale COP van de warmtepomp
[B] is de maximale COP van de warmtepomp
[C] is de gewenste binnentemperatuur

Deze formule geeft een nauwkeurigere schatting van het verbruik, aangezien het rekening houdt met variaties in de COP over de winterperiode.

Tips om het stroomverbruik van een warmtepomp te optimaliseren

Hoewel het stroomverbruik van een warmtepomp afhankelijk is van verschillende factoren, zijn er maatregelen die genomen kunnen worden om het verbruik te verminderen. Deze maatregelen helpen bij het beperken van de energiekosten en het verhogen van het rendement van de warmtepomp.

1. Kies een warmtepomp met een hoge COP of SCOP

Een warmtepomp met een hogere COP of SCOP heeft een beter rendement en verbruikt dus minder stroom. Het is daarom belangrijk om een warmtepomp te kiezen die specifiek ontworpen is voor het klimaat en het type woning.

2. Zorg voor een goede isolatie van de woning

Een goed geïsoleerde woning heeft minder energie nodig voor verwarming. Door investeringen te doen in isolatie van muren, daken en ramen, kan het stroomverbruik van de warmtepomp aanzienlijk worden verlaagd.

3. Gebruik de warmtepomp efficiënt

Het efficiënt gebruiken van de warmtepomp helpt om het stroomverbruik te beperken. Dit kan gerealiseerd worden door de temperatuur niet te hoog in te stellen, de thermostaat correct in te stellen en de warmtepomp slechts bij noodzakelijke momenten in te schakelen.

4. Combineer de warmtepomp met zonnepanelen

Een warmtepomp verbruikt veel stroom, maar deze kan volledig gedekt worden door zonnepanelen. Door zonnepanelen aan te schaffen en te koppelen aan de warmtepomp, kan het stroomverbruik volledig duurzaam worden gemaakt.

5. Reguleer het verbruik van warm water

Het verbruik van warm water heeft een grote invloed op het stroomverbruik van de warmtepomp. Door het gebruik van warm water te beperken en efficiënte sanitairapparatuur te gebruiken, kan het verbruik worden verminderd.

6. Houd de warmtepomp goed onderhouden

Een goed onderhouden warmtepomp werkt efficiënter en verbruikt minder stroom. Regelmatisch onderhoud, zoals het schoonmaken van filters en het controleren van de aansluiting, helpt bij het behoud van een hoog rendement.

Conclusie

Het stroomverbruik van een warmtepomp varieert afhankelijk van het type warmtepomp, de isolatie van de woning en de buitentemperatuur. Een hybride warmtepomp verbruikt gemiddeld 2000 tot 2500 kWh per jaar, terwijl een volledig elektrische warmtepomp gemiddeld 2500 tot 3000 kWh per jaar verbruikt. In sommige gevallen kan het verbruik zelfs hoger uitvallen, tot wel 5000 tot 6000 kWh per jaar.

Het stroomverbruik kan berekend worden met behulp van de COP of SCOP van de warmtepomp en het thermische vermogen van de woning. Door de COP of SCOP te kennen en het thermische vermogen te berekenen, kan een schatting gemaakt worden van het jaarlijkse stroomverbruik.

Om het stroomverbruik van de warmtepomp te optimaliseren, is het belangrijk om een warmtepomp met een hoge COP of SCOP te kiezen, de isolatie van de woning te verbeteren, de warmtepomp efficiënt te gebruiken en het verbruik van warm water te beperken. Ook is het mogelijk om het stroomverbruik van de warmtepomp volledig te dekken met zonnepanelen.

Door deze maatregelen te nemen, kan het stroomverbruik van een warmtepomp aanzienlijk worden verlaagd, wat resulteert in lagere energiekosten en een duurzamere woning.

Bronnen

rok
verbruik