De daling van de warmtepompverkoop in Nederland in 2024: een gevolg van beleidswijzigingen en marktdruk

Published by Redactie on september 28, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

De verkoop van warmtepompen in Nederland is traditiegetrouw sterk toegenomen sinds de invoering van duurzame energiebeleid in 2018. In 2024 is dit toenamebeleid echter omgekeerd. De verkoop van warmtepompen daalde met 14 procent in vergelijking met 2023 en met 2 procent ten opzichte van 2022. Dit maakt 2024 het eerste jaar sinds 2018 waarin de verkoop van warmtepompen daalt. De verandering wordt toegeschreven aan beleidswijzigingen, zoals de afschaffing van de verplichte installatie van een warmtepomp bij vervanging van een cv-ketel, en de terugtrekking van subsidies voor de verduurzaming van woningen.

Hoewel de totale verkoop in 2024 daalde, blijft het totaal aantal warmtepompen in Nederland stijgen. Eind 2024 waren er ongeveer 2,6 miljoen warmtepompen in gebruik, 17 procent meer dan een jaar eerder. Dit is te danken aan het feit dat meer warmtepompen zijn bijgeplaatst dan uit gebruik zijn genomen. Binnen de categorie warmtepompen is de lucht-luchtwarmtepomp (airco) nog steeds de meest verkozen, gevolgd door lucht-waterwarmtepompen en bodem- of waterwarmtepompen. In dit artikel wordt een gedetailleerde analyse gegeven van de verkoopcijfers per type, het effect van subsidies, het gebruik in nieuwbouw en bestaande woningen, en de rol van beleid in de marktveranderingen van 2024.

Verkoopcijfers en markttrends in 2024

Aantal verkochte warmtepompen per type

In 2024 zijn er in totaal 393.000 warmtepompen, inclusief airco’s, verkocht in Nederland. Dit is een daling van 14 procent ten opzichte van 2023 en 2 procent ten opzichte van 2022. De daling is het meest duidelijk bij lucht-waterwarmtepompen, waarvan in 2024 29 procent minder is verkocht dan in 2023. Hybride warmtepompen, die in bestaande woningen worden geplaatst en samenwerken met een cv-ketel, vormden in 2024 42 procent van de lucht-waterwarmtepompen die zijn verkocht. Dit is een aanzienlijke stijging in vergelijking met eerdere jaren.

De lucht-luchtwarmtepomp, beter bekend als airco, blijft het meest verkozen type. In 2024 vormden deze warmtepompen 72 procent van alle warmtepompen in gebruik. Lucht-waterwarmtepompen vormden 22 procent en bodem- of waterwarmtepompen 6 procent. De lucht-luchtwarmtepomp wordt zowel in nieuwbouw als in bestaande woningen geplaatst. Vanaf 2018 mogen nieuwe gebouwen niet meer op het aardgasnet worden aangesloten, waardoor ze afhankelijk zijn van een warmtepomp of warmtenet voor verwarming. Hieruit is een toename van de verkoop van bodem- of waterwarmtepompen ontstaan in de jaren 2018 tot 2020. Sinds 2023 is deze toename echter omgekeerd, en in 2024 zijn er zelfs 35 procent minder bodem- of waterwarmtepompen verkocht dan in 2023.

Energieproductie per warmtepomp

Hoewel lucht-luchtwarmtepompen het meest in aantal verkocht zijn, leveren ze relatief weinig energie. Dat komt doordat deze warmtepompen vooral voor koeling worden gebruikt en niet voor verwarming. In 2024 produceerden lucht-waterwarmtepompen ongeveer de helft van de totale hernieuwbare warmte uit warmtepompen, gevolgd door lucht-luchtwarmtepompen met circa een kwart en bodem- of waterwarmtepompen met het laatste kwart. Dit suggereert dat de kwaliteit van energieproductie even belangrijk is als de hoeveelheid verkoop.

Verkoopcijfers in tabelvorm

De volgende tabel toont de verkoopcijfers van warmtepompen per type voor de jaren 2018 tot 2024:

Jaar	Bodem- of waterwarmtepompen (x 1 000)	Lucht-luchtwarmtepompen (x 1 000)	Lucht-waterwarmtepompen, all-electric (x 1 000)	Lucht-waterwarmtepompen, hybride (x 1 000)
2018	6,504	76,938	29,335	-
2019	11,755	120,761	33,494	-
2020	19,356	258,979	43,312	-
2021	21,792	296,584	49,458	-
2022	22,693	276,479	80,533	23,330
2023	27,255	276,915	90,929	60,102
2024	17,803	268,152	61,659	45,519

Deze data tonen duidelijk hoe de verkoop van lucht-waterwarmtepompen in 2024 is gedaald, ondanks de toename in eerdere jaren. Bovendien is er een daling bij bodem- of waterwarmtepompen, die vooral in nieuwbouw worden geplaatst.

Invloed van subsidies en beleid

ISDE-subsidie en verdeling per type en locatie

Een belangrijke factor in de toename van warmtepompen in bestaande woningen was de ISDE-subsidie. Deze subsidie is bedoeld voor de verduurzaming van woningen en is van toepassing op lucht-waterwarmtepompen en bodem- of waterwarmtepompen in bestaande gebouwen. Tussen 2022 en 2024 zijn er 228.000 lucht-waterwarmtepompen en 10.000 bodem- of waterwarmtepompen met ISDE-subsidie aangeschaft. De subsidie wordt vaker aangevraagd voor lucht-waterwarmtepompen, omdat deze regeling niet van toepassing is op nieuwbouw.

De gesubsidieerde warmtepompen zijn voornamelijk in niet-stedelijke gemeenten geïnstalleerd. Dit suggereert dat de verduurzaming vooral in het platteland is toegenomen. De ISDE-subsidie is echter in de loop van 2024 minder geworden, wat heeft geleid tot een daling in de verkoopcijfers, vooral bij lucht-waterwarmtepompen.

Afschaffing verplichte warmtepompinstallatie

Een andere belangrijke beleidswijziging was de afschaffing van de verplichte installatie van een warmtepomp bij vervanging van een cv-ketel. Deze verplichting was opgenomen in het vorige kabinet en gold vanaf 2026. De nieuwe regering heeft deze verplichting geschrapt, waardoor eigenaars nu weer kunnen kiezen voor een conventionele cv-ketel in plaats van een warmtepomp of hybride installatie.

Deze wijziging heeft direct gevolgen gehad op de markt. In 2024, kort na de aankondiging van deze beleidswijziging, is de verkoop van warmtepompen gedaald. Volgens het CBS was dit een direct gevolg van het vertrouwen in de duurzaamheidsdoelen dat werd geschaad door deze plotselinge koerswijziging. De combinatie van minder subsidies en geen verplichte installatie heeft de motivatie van huiseigenaren om warmtepompen te kiezen verlaagd.

Warmtepompen in nieuwbouw versus bestaande woningen

Nieuwbouw: afhankelijkheid van warmtepompen

Sinds 2018 mogen nieuwe gebouwen niet meer op het aardgasnet worden aangesloten. Dit betekent dat deze gebouwen voor verwarming afhankelijk zijn van een warmtenet of een warmtepomp. Dit is duidelijk terug te zien in de verkoopcijfers van bodem- of waterwarmtepompen, die vooral in de nieuwbouw worden geplaatst. Na een sterke toename tussen 2018 en 2020 zijn de verkoopcijfers van deze typen warmtepompen tussen 2020 en 2022 relatief stabiel. In 2023 nam de verkoop toe, maar in 2024 nam het voor het eerst af, met een daling van 35 procent ten opzichte van 2023.

Bestaande woningen: effect van aardgasprijzen en subsidies

In bestaande woningen is de verkoop van warmtepompen vooral gestimuleerd door de stijgende aardgasprijzen in 2022. Deze stijging heeft ertoe geleid dat mensen op zoek gingen naar alternatieven om aardgas te besparen. Dit heeft geleid tot een toename in de verkoop van lucht-waterwarmtepompen. Deze warmtepompen kunnen zowel in nieuwbouw als in bestaande woningen geplaatst worden. In 2024 is de verkoop van deze warmtepompen echter met 29 procent gedaald ten opzichte van 2023, maar is het aantal nog steeds hoger dan in 2022.

Hybride warmtepompen vormen een belangrijk deel van de verkoop in bestaande woningen. Deze warmtepompen worden uitsluitend geplaatst in bestaande gebouwen, omdat nieuwe gebouwen geen aardgasaansluiting hebben. In 2024 was 42 procent van de lucht-waterwarmtepompen hybride, een aanzienlijke stijging in vergelijking met eerdere jaren.

Conclusie

De verkoop van warmtepompen in Nederland is in 2024 gedaald, wat een historisch moment markeert in de duurzame ontwikkeling van het land. Hoewel het totaal aantal warmtepompen in gebruik is toegenomen, is de markt dynamiek veranderd door beleidswijzigingen en marktdruk. De afschaffing van de verplichte installatie van een warmtepomp bij vervanging van een cv-ketel en de terugtrekking van subsidies hebben geleid tot een daling in de verkoopcijfers, vooral bij lucht-waterwarmtepompen.

De lucht-luchtwarmtepomp blijft het meest verkozen type, maar draagt relatief weinig bij aan de totale energieproductie. In bestaande woningen is de toename van hybride warmtepompen opgemerkt, wat duidt op een combinatie van duurzaamheid en praktische toepassing. Voor nieuwbouw blijft de afhankelijkheid van warmtepompen bestaan, aangezien deze gebouwen niet op aardgas mogen worden aangesloten.

De markt voor warmtepompen blijft zich ontwikkelen, en de toekomstige richting hangt af van beleid, subsidies en de prijsontwikkeling van alternatieve energiebronnen. Voor eigenaars, ontwerpers en installateurs is het belangrijk om deze trends in kaart te brengen om verstandige keuzes te maken op het gebied van duurzame verwarming en renovatie.

Bronnen

verkoop
2021