Verkoop van warmtepompen kent terugval, maar herstel in zicht

Published by Redactie on september 28, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

De verkoop van warmtepompen in Nederland heeft zich in de afgelopen jaren sterk ontwikkeld, aangemoedigd door overheidsbeleid en subsidies gericht op duurzaamheid. In 2022, bijvoorbeeld, was de verkoop met bijna 50 procent gegroeid vergeleken met 2021, wat leidde tot de verwachting dat het kritieke aantal van 1 miljoen woningen met warmtepompen zou worden bereikt. Eind 2021 stonden er al 1,3 miljoen warmtepompen in Nederlandse woningen. Deze groei werd echter abrupt beïnvloed in 2024, toen de verkoop met 14 procent afnam vergeleken met 2023.

De daling werd opgemerkt na het schrappen van de verplichting om bij de vervanging van een cv-ketel een duurzamere oplossing te kiezen. Ook het afnemen van subsidies en het veranderende politieke klimaat zorgden voor onzekerheid onder consumenten. Toch is er in de eerste helft van 2025 alweer een herstel te bespeuren, met een stijging van 16 procent in de verkoopcijfers. Deze dynamiek benadrukt de complexiteit van de warmtepompmarkt en het belang van duidelijk beleid en financiële ondersteuning voor duurzame investeringen.

In dit artikel worden de ontwikkelingen in de verkoop van warmtepompen in Nederland besproken, met een focus op factoren die deze markt beïnvloeden. Aan de hand van recente data en analyses worden trends geïdentificeerd, kansen en uitdagingen voor de toekomst worden toegelicht, en wordt een duidelijk beeld geschetst van de huidige situatie binnen de warmtepompsector.

Verkoopontwikkelingen in Nederland

De verkoop van warmtepompen in Nederland kent een fluctuerende looplijn. In 2022 bereikte de markt een piek, met een toename van 49,4 procent vergeleken met 2021. Deze groei was het gevolg van overheidsmaatregelen zoals subsidies en verplichtingen voor het vervangen van fossiele verwarmingsinstallaties. In 2023 bleef de verkoop op een relatief hoog niveau, maar in 2024 trad er een duidelijke terugval op. Het CBS meldde dat in 2024, inclusief airco’s, 393.000 warmtepompen werden verkocht, wat 14 procent minder is dan in 2023 en 2 procent minder dan in 2022. Dit betekent dat de markt voor het eerst sinds jaren een daling registreerde.

In de eerste jaarhelft van 2025 is er echter een herstel te zien. Cijfers van sectorfederaties Frixis en Climafed tonen aan dat er in die periode 16 procent meer warmtepompen werden verkocht dan in de corresponderende periode van 2024. Deze stijging is te verklaren door een herstel in het vertrouwen van consumenten en de voortdurende toepassing van bepaalde duurzamheidsmaatregelen.

Het verloop van de verkoopcijfers benadrukt de invloed van beleidskeuzes en subsidies op de markt. In 2024, na het schrappen van de verplichting om bij het vervangen van een cv-ketel voor een duurzamere oplossing te kiezen, werd het beleid minder doordringend. Tegelijkertijd nam het aanbod van subsidies af, wat de aanschaf van warmtepompen minder aantrekkelijk maakte voor consumenten.

Internationale vergelijking

Nederland valt buiten de trend van dalende warmtepompenverkoop in Europa. Uit cijfers van de European Heat Pump Association (EHPA) blijkt dat in 2023 in veel Europese landen de verkoop van warmtepompen afnam. In de tien geanalyseerde landen werd in het derde kwartaal van 2023 gemiddeld 14 procent minder verkocht dan in 2022. Nederland was echter een uitzondering: in het derde kwartaal van 2023 zijn er 38.001 warmtepompen verkocht, wat een toename van 25 procent is vergeleken met hetzelfde kwartaal van 2022.

Nederland stond in dit opzicht op een positieve lijn, terwijl landen zoals Finland en Italië te maken hadden met dalingen van respectievelijk 66 procent en 45 procent. Duitsland was een andere uitzondering, met een toename van 60 procent. De EHPA wijst op een alarmerende trend binnen Europa, waarin de dalende verkoop van warmtepompen het bereiken van CO2-doelstellingen in gevaar brengt.

De positieve ontwikkeling in Nederland kan gedeeltelijk worden toegeschreven aan het relatief sterke duurzamheidsbeleid en het voorbeeld dat Nederland zich sterk inzet voor de energietransitie. Toch benadrukt EHPA ook de rol van onzekerheid en dubbelzijdige communicatie van beleidsmakers in de dalende verkoop in andere landen. Deze factoren lijken ook in Nederland van invloed geweest te zijn, hoewel de markt hier relatief beter heeft opgeleefd.

Factoren die de verkoop beïnvloeden

De verkoopontwikkelingen van warmtepompen worden beïnvloed door een aantal belangrijke factoren. Deze omvatten beleidskeuzes, subsidies, de prijsontwikkeling van energie en de verwachtingen van consumenten.

Beleidskeuzes en verplichtingen

Het schrappen van de verplichting om bij het vervangen van een cv-ketel voor een duurzamere oplossing te kiezen had een directe invloed op de verkoopcijfers. Deze verplichting was sinds 2026 in werking, en het schrappen ervan gaf consumenten de optie om terug te vallen op traditionele verwarmingsoplossingen. Dit leidde tot een duidelijke afname van de vraag voor warmtepompen.

In de eerste helft van 2025 is er een herstel te zien, wat mogelijk te verklaren is door een verduidelijking van het beleid en een herstel in het vertrouwen van consumenten. Sectorfederaties zoals Frixis en Climafed wijzen op het belang van consistente beleidslijnen om vertrouwen te genereren en investeringen in duurzame verwarming aan te moedigen.

Subsidies en financiële ondersteuning

Subsidies zijn een belangrijke aandrift voor de verkoop van warmtepompen. In 2024 nam het aanbod van subsidies af, wat de aanschaf van warmtepompen minder aantrekkelijk maakte. De EHPA wijst op de rol van subsidies in het vertrouwen van consumenten en de duurzamheidsinvesteringen. In landen waar subsidies zijn afgenomen of niet voldoende zijn uitgebreid, is de verkoop van warmtepompen afgenomen.

In Nederland is er nog steeds bepaalde financiële ondersteuning beschikbaar, maar deze is gedeeltelijk minder gunstig dan voorheen. Het afwisselende beleid en het afnemen van subsidies hebben leidinggegeven tot onzekerheid onder consumenten, wat heeft geleid tot een tijdelijke daling in de verkoop.

Energieprijzen

De relatief lage gasprijzen in 2024 hebben ook een rol gespeeld in de verkoopontwikkelingen. Hoewel elektriciteit een belangrijk onderdeel is van de werking van warmtepompen, bleef de prijs van elektriciteit onveranderd. Dit maakte het financieel minder aantrekkelijk om over te stappen naar een warmtepomp, omdat de besparing op energiekosten kleiner werd.

De EHPA wijst op het verband tussen de prijsontwikkeling van fossiele brandstoffen en de aantrekkingskracht van warmtepompen. In landen waar gasprijzen sterk zijn gestegen, zijn warmtepompen aantrekkelijker geweest. In Nederland, waar de gasprijzen gedaald zijn, is de aantrekkingskracht van warmtepompen relatief minder sterk.

Consumentenvertrouwen en verwachtingen

De verwachtingen van consumenten over de toekomst van energie, elektriciteitsnetten en overheidsbeleid spelen ook een rol. Onzekerheid over het elektriciteitsnet en politieke onzekerheid hebben leidinggegeven tot een terughoudendheid bij het aankopen van warmtepompen. Consumenten zijn in staat tot investeringen in duurzame verwarming, maar alleen als het beleid en de infrastructuur stabiel zijn.

De warmtepompbranche benadrukt dat vertrouwen een essentieel onderdeel is van het succesvol behalen van duurzamheidsdoelstellingen. Door het aanhouden van subsidies en het verduidelijken van beleidslijnen kan het vertrouwen van consumenten worden versterkt.

Toekomstige ontwikkelingen en uitdagingen

De toekomst van de warmtepompmarkt in Nederland hangt af van een aantal kritieke ontwikkelingen. Deze omvatten beleidsmaatregelen, investeringen in productiecapaciteit, en de behoefte aan een sterke duurzamheidsmobilisatie.

Beleidsmaatregelen

De huidige beleidslijnen zullen van essentieel belang zijn voor de toekomstige groei van de warmtepompmarkt. Consistentie en duidelijkheid in beleidskeuzes zullen vertrouwen genereren bij consumenten en investeerders. In de eerste helft van 2025 is er een herstel in de verkoopcijfers, wat duidelijk maakt dat het vertrouwen van consumenten kan worden hersteld bij consistente beleidslijnen.

Sectorfederaties zoals Frixis en Climafed benadrukken het belang van langdurige beleidsmaatregelen die gericht zijn op de duurzamheid en de energietransitie. In landen waar beleidslijnen wisselen, is de markt voor warmtepompen minder robuust. Nederland moet zich bewust blijven houden aan een consistente en doordachte beleidskoers.

Investeringen in productiecapaciteit

Fabrikanten van warmtepompen hebben in de afgelopen jaren flink geïnvesteerd in het uitbreiden van hun productiecapaciteit. Deze investeringen zijn een reactie op de groei in de vraag voor warmtepompen. Door de afname van de verkoop dreigt deze capaciteit echter niet volledig te worden benut, wat kan leiden tot inefficiëntie en verlies.

De EHPA wijst op de 7 miljard euro aan investeringen die in Europa zijn gedaan voor de bouw en renovatie van productiefaciliteiten tot 2025. Deze investeringen zijn medeverantwoordelijk voor de toekomstige groei van de warmtepompsector. Het behalen van duurzamheidsdoelstellingen hangt af van de continuïteit in de markt en het vermogen van fabrikanten om hun productiecapaciteit te benutten.

Duurzamheidsmobilisatie

De warmtepompbranche voelt zich medeverantwoordelijk voor de energietransitie en werkt samen met haar ketenpartners om de verkoop van warmtepompen zo snel mogelijk te herpakken. Deze mobilisatie is essentieel voor het behalen van de CO2-doelstellingen. De toekomstige groei van de markt hangt af van de vermogens van de sector om consumenten te overtuigen van de voordelen van warmtepompen.

De huidige marktsituatie benadrukt de noodzaak van een sterke duurzamheidsmobilisatie. Consumenten zijn bereid om investeringen te doen in duurzame verwarming, maar alleen als het beleid en de infrastructuur stabiel en doordacht zijn. De sector moet zich bewust blijven houden aan een consistente en langdurige strategie om vertrouwen te genereren en investeringen in warmtepompen aan te moedigen.

Invloed op de woningbouwsector en de renovatie

De verkoopontwikkelingen van warmtepompen hebben een directe invloed op de woningbouwsector en de renovatie. In de nieuwbouw is de installatie van warmtepompen al een standaardmaatregel. In de renovatie is de toepassing van warmtepompen echter afhankelijk van de vraag en de beschikbaarheid van subsidies. De dalende verkoop in 2024 heeft geleid tot een afname in de vraag voor renovatieprojecten gericht op duurzame verwarming.

In de nieuwbouw is de vraag voor warmtepompen relatief stabiel, omdat deze standaard worden ingebouwd. In de renovatie is de vraag echter gevoeliger voor veranderingen in beleid en subsidies. De dalende verkoop in 2024 heeft geleid tot een terughoudendheid bij renovatieprojecten, omdat consumenten onzeker zijn over de financiële voordelen en de toekomst van de duurzamheidsmaatregelen.

De toekomstige groei van de markt hangt af van de vermogens van de sector om consumenten te overtuigen van de voordelen van warmtepompen. Door het aanhouden van subsidies en het verduidelijken van beleidslijnen kan de vraag voor warmtepompen in de renovatie worden versterkt.

Conclusie

De verkoopontwikkelingen van warmtepompen in Nederland zijn gekenmerkt door fluctuaties, met een piek in 2022 gevolgd door een daling in 2024. In de eerste helft van 2025 is er echter alweer een herstel te zien, wat benadrukt dat de markt flexibel is en dat de vraag voor warmtepompen kan worden hersteld bij consistente beleidslijnen en financiële ondersteuning.

De internationale context benadrukt de rol van Nederland als een relatief positief voorbeeld binnen Europa. In veel landen is de verkoop van warmtepompen afgenomen, terwijl Nederland en Duitsland uitzonderingen vormen. De EHPA wijst op de alarmerende trend binnen Europa en benadrukt het belang van consistente beleidslijnen en subsidies om de duurzamheidsdoelstellingen te behalen.

De toekomstige groei van de warmtepompmarkt hangt af van een aantal kritieke ontwikkelingen. Deze omvatten beleidsmaatregelen, investeringen in productiecapaciteit, en de behoefte aan een sterke duurzamheidsmobilisatie. Consistentie en duidelijkheid in beleidslijnen zijn essentieel voor het herstel van de markt en het behalen van de CO2-doelstellingen.

De warmtepompsector speelt een essentiële rol in de energietransitie en de duurzamheidsdoelstellingen. Door het aanhouden van subsidies en het verduidelijken van beleidslijnen kan het vertrouwen van consumenten worden versterkt. In de woningbouwsector en de renovatie is de vraag voor warmtepompen afhankelijk van de financiële voordelen en de toekomst van de duurzamheidsmaatregelen. De sector moet zich bewust blijven houden aan een consistente en langdurige strategie om vertrouwen te genereren en investeringen in warmtepompen aan te moedigen.