Jurisprudentie en geluidsoverlast bij warmtepompen in de buurt van zwembaden: wat weten woningeigenaren?

Published by Redactie on september 28, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

De opkomst van warmtepompen als duurzame oplossing voor verwarming en koeling van woningen en zwembaden is de afgelopen jaren flink gegroeid. Hoewel warmtepompen een belangrijk onderdeel worden van het verduurzamenbeleid, brengen ze ook juridische en praktische uitdagingen met zich mee, vooral op het gebied van geluidsoverlast. In dit artikel bekijken we een recente zaak waarin het gebruik van een warmtepomp bij een zwembad leidde tot juridisch geschil met de buren. Op basis van deze zaak en gerelateerde informatie uit betrouwbare bronnen bespreken we de huidige geluidnormen, de juridische bepalingen en mogelijke oplossingen voor geluidshinder veroorzaakt door warmtepompen.

De juridische context: onrechtmatige hinder

Het juridische kader rond geluidshinder is gebaseerd op het Burgerlijk Wetboek, met name artikel 5:37 en 6:162, waarin het begrip “onrechtmatige hinder” centraal staat. Volgens deze artikelen is het toebrengen van hinder onrechtmatig als het de belangen van een ander in het gedrang komt, rekening houdend met de ernst, duur en aard van de hinder, de schade die daardoor ontstaat, en de kosten en mogelijkheid van het treffen van maatregelen om de hinder te beperken.

In het betreffende geval gingen de buren van een zwembad eigenaar voor de rechter, omdat de warmtepomp geluidsoverlast veroorzaakte. Het gerechtshof beoordeelde of deze hinder onrechtmatig was, ook al voldeed de eigenaar aan de geldende bouw- en geluidnormen op het moment van aanschaf. De rechter concludeerde dat het voldoen aan publiekrechtelijke regels niet voldoende was om te voorkomen dat onrechtmatige hinder werd veroorzaakt.

De rechter oordeelde dat ook wie voldoet aan de normen, onrechtmatig kan handelen als de hinder ernstig is, lang duurt of op een tijdstip plaatsvindt dat de buren negatief beïnvloedt. Belangrijk hierbij is ook de bereidheid om kosten te maken voor het oplossen van het probleem. In dit geval was de eigenaar ervan uitgegaan dat kleinere maatregelen voldoende zouden zijn, terwijl het gerechtshof dit niet in dank aannam.

Geluidnormen voor warmtepompen: de huidige regels

Sinds 1 april 2021 zijn er duidelijke regels opgesteld met betrekking tot geluidshinder die warmtepompen kunnen veroorzaken. Deze normen zijn opgenomen in het Bouwbesluit en worden toegepast bij nieuwe installaties vanaf deze datum. De geluidsnormen verschillen afhankelijk van de tijdstippen van werking:

Tussen 19:00 uur en 7:00 uur (’s avonds en ’s nachts) mag de warmtepomp maximaal 40 decibel (dB) geluid produceren op de erfgrens.
Tussen 7:00 uur en 19:00 uur (overdag) is de maximaal toegestane geluidsnorm 45 dB.
Voor woningen die in een appartementencomplex staan, gelden de geluidsnormen op basis van metingen in de open ramen van burenwoningen in plaats van op de erfgrens.

Hoewel deze normen technisch duidelijk zijn, is het belangrijk te weten dat ze van toepassing zijn op warmtepompen die vanaf 1 april 2021 worden geïnstalleerd. In het geval van de zwembad-eigenaar was de warmtepomp geïnstalleerd voor deze datum, waardoor deze normen niet direct van toepassing waren. Toch werd besloten dat de geluidshinder onrechtmatig was, omdat de normen ook in juridisch oordeel van betekenis bleken te zijn bij de beoordeling van het probleem.

De praktijk: geluidsmetingen en klachten

De buren in de zaak lieten professionele geluidsmetingen uitvoeren door een deskundig bureau. Deze metingen vonden plaats op de erfgrens, 0,5 meter hoger dan de dichte erfafscheiding. Volgens de deskundige werden de huidige geluidsnormen overschreden. De metingen toonden aan dat de warmtepomp op sommige tijdstippen geluiden produceerde die hoger waren dan de toegestane 40 dB ’s nachts.

Daarnaast maakten de buren gebruik van privémetingen met een mobiele telefoon en een Datalogger Laserline Sound Testmaster. Deze meetapparatuur bleek minder dan 1 dB af te wijken van professionele geluidsmeters, waardoor de privémetingen als indicatief werden beschouwd. De resultaten van deze metingen gingen vaak boven de 50 dB uit, wat nogmaals benadrukte dat de geluidshinder significant was.

De zwembad-eigenaar had al enkele maatregelen genomen om het geluid te beperken, zoals het draaien van de warmtepomp, het plaatsen van rubbertjes en het installeren van een afdakje. Ook werd een zwaardere warmtepomp op dezelfde locatie geïnstalleerd, en werden er bovendien leibeuken en een laurierheg geplant. Echter, deze maatregelen bleken niet voldoende om de klachten van de buren te beperken.

Mogelijke oplossingen voor geluidshinder door warmtepompen

Op basis van het oordeel van de voorzieningenrechter werden drie belangrijke maatregelen voorgesteld om de geluidshinder te beperken:

Verplaatsing van de warmtepomp: De warmtepomp kon verplaatst worden tot minstens 10 meter van de schutting.
Het aanbrengen van een omkisting: Er kon een omkisting met trillingsdempende steunen worden geplaatst. Deze maatregel werd oorspronkelijk voorbehouden aan Merford, maar deze werd nooit geïmplementeerd.
Het aanbrengen van trillingsdempers: Deze technische maatregel kon helpen om de geluidsoverlast verder te beperken.

De voorzieningenrechter bepaalde dat, als deze maatregelen niet werden genomen, de zwembad-eigenaar een dwangsom zou moeten betalen van 500 euro per nacht dat de warmtepomp aan stond, met een maximum van 20.000 euro. Deze dwangsommen werden uiteindelijk verbeurd, aangezien de eigenaar het probleem niet oploste binnen de aangegeven termijn.

De rol van kosten en bereidheid tot actie

Een belangrijk aspect dat het gerechtshof in overweging nam, was de bereidheid van de zwembad-eigenaar om kosten te maken voor het oplossen van het probleem. De eigenaar liet meerdere dure rapporten opstellen om aan te tonen dat hij niets hoefde te doen, wat het gerechtshof als een gebrek aan wilskracht interpreteerde. Daarnaast liet hij de dwangsommen oplopen tot het maximum van 20.000 euro voordat hij verdere actie ondernam, wat als een verdere tekortkoming werd beschouwd.

Het gerechtshof concludeerde dat deze houding bijdroeg aan het oordeel dat het handelen van de zwembad-eigenaar onrechtmatig was. De rechter benadrukte dat het oplossen van geluidshinder niet alleen een technisch probleem is, maar ook een kwestie van wilskracht en bereidheid tot samenwerking met buren.

De praktische impact voor woningeigenaren

Deze zaak heeft duidelijk te zien gegeven dat woningeigenaren, inclusief zwembad-eigenaren, zich bewust moeten zijn van de geluidsnormen en de juridische implicaties van geluidsoverlast. Hier zijn enkele praktische stappen die eigenaren kunnen overwegen:

Conformiteit met de huidige geluidsnormen: Zorg dat je warmtepomp voldoet aan de geldende geluidsnormen. Deze normen zijn van toepassing op installaties sinds 1 april 2021, maar kunnen in juridisch oordeel ook van betekenis zijn voor oudere installaties.
Proactieve communicatie met buren: Meld je van tevoren aan buren wanneer je van plan bent om een warmtepomp of zwembad te installeren, vooral als deze tegen of vlakbij de erfafscheiding staat.
Maatregelen nemen om geluidshinder te beperken: Denk aan het plaatsen van trillingsdempers, verplaatsing van de warmtepomp, het aanbrengen van een omkisting of het planten van schermen.
Geluidsmetingen laten uitvoeren: Als er klachten zijn, laat professionele geluidsmetingen uitvoeren. Dit kan helpen om te bepalen of de geluidsnormen worden overschreden.
Overleg en samenwerking: Als er een geschil ontstaat, probeer eerst een oplossing te vinden via overleg. Als dat niet lukt, zijn er juridische opties zoals kort geding of bodemprocedure.

Technische aspecten van warmtepompen en geluid

Hoewel warmtepompen duurzamer zijn dan conventionele verwarmingsystemen, kunnen ze toch geluidsoverlast veroorzaken. De meeste nieuwe warmtepompen produceren tussen 55 en 65 dB geluid bij volle belasting, afhankelijk van het model en het vermogen. Deze waarden zijn vergelijkbaar met het geluid van een koffiemachine of een stofzuiger.

Een belangrijk verschil tussen oude en nieuwe warmtepompen is dat moderne modellen doorgaans stiller zijn dan vroeger. Dit komt zowel door technologische verbeteringen als door verhoogde consumentenbehoefte naar stillere systemen. Ondanks deze vooruitgang is het belangrijk om ervoor te zorgen dat warmtepompen op een manier zijn geplaatst en ingesteld dat ze geen hinder veroorzaken voor buren.

De juridische consequenties van geluidsoverlast

In het geval van de zwembad-eigenaar bleek dat het niet alleen gaat om technische normen, maar ook om juridische verantwoordelijkheid. Het gerechtshof benadrukte dat het voldoen aan technische normen niet voldoende is om te voorkomen dat onrechtmatige hinder wordt veroorzaakt. De rechter beoordeelde dat ook wie aan normen voldoet, onrechtmatig kan handelen als de hinder ernstig is en de buren negatief worden beïnvloed.

Het gebruik van dwangsommen is een juridische maatregel die in dit geval werd toegepast. De zwembad-eigenaar moest 500 euro per nacht betalen als de warmtepomp aan stond en de maatregelen niet werden genomen. Deze dwangsommen werden verbeurd, en de buren kregen het bedrag terug. Het toont aan dat juridische maatregelen een krachtig middel zijn om geluidshinder op te lossen, zeker wanneer eigenaren zich weigeren aan te passen aan de situatie.

Conclusie

De zaak met de warmtepomp en het zwembad biedt een waardevolle les voor woningeigenaren en zwembad-eigenaren over het belang van geluidsbeheer en juridische verantwoordelijkheid. Hoewel warmtepompen een duurzame oplossing zijn, kunnen ze ook geluidsoverlast veroorzaken, en dit kan juridische gevolgen hebben. De huidige geluidsnormen zijn duidelijk, maar het is belangrijk om zich bewust te zijn van de praktische en juridische aspecten van geluidshinder.

Eigenaren moeten niet alleen rekening houden met technische normen, maar ook met de belangen van buren en de bereidheid om kosten te maken voor het oplossen van het probleem. Juridische kaders zoals het Burgerlijk Wetboek en het Bouwbesluit spelen een centrale rol in de beoordeling van onrechtmatige hinder. In het geval van conflicten is het belangrijk om proactief actie te ondernemen, zowel op technisch als op juridisch vlak.

Zowel woningeigenaren als zwembad-eigenaren kunnen profiteren van een bewuste aanpak bij het installeren en onderhouden van warmtepompen. Door geluidshinder te beperken en samen te werken met buren, kan men niet alleen juridische risico’s vermijden, maar ook bijdragen aan een harmonieuze woonomgeving.