Hoe bereken je het elektriciteitsverbruik van een warmtepomp? Een uitgebreid overzicht

Het installeren van een warmtepomp is tegenwoordig een populaire keuze voor huiseigenaren die hun energieverbruik willen verlagen en duurzamer willen wonen. Hoewel warmtepompen efficiënter zijn dan traditionele cv-ketels, verandert het energieverbruik van het huis aanzienlijk. Het elektriciteitsverbruik van een warmtepomp is daardoor een belangrijke overweging bij het overwegen van zo’n systeem. In dit artikel leggen we uit hoe het elektriciteitsverbruik van een warmtepomp bepaald kan worden, welke factoren erin meespelen en hoe je het verbruik kunt berekenen op basis van beschikbare methoden en gegevens.

Wat bepaalt het elektriciteitsverbruik van een warmtepomp?

Het elektriciteitsverbruik van een warmtepomp hangt af van een aantal belangrijke factoren. Deze factoren bepalen niet alleen het totale verbruik, maar ook of een warmtepomp het meest rendabel is binnen jouw situatie. De belangrijkste bepalende factoren zijn:

1. Type warmtepomp

Er zijn twee hoofdtypen warmtepompen die in dit kader centraal staan:

• All-electric warmtepomp: Deze warmtepomp vervangt de cv-ketel volledig en draait volledig op elektriciteit. Het stroomverbruik is hierdoor hoger dan bij een hybride systeem.
• Hybride warmtepomp: Deze werkt samen met een gascv-ketel. In koud weer helpt de ketel mee, wat het elektriciteitsverbruik kan beperken.

All-electric systemen zijn ideaal voor huizen die volledig op groene stroom willen draaien en zo duurzaam wonen nastreven. Hybride systemen zijn meestal geschikt voor huizen met minder isolatie of een groter verbruik, omdat het gasverbruik kan compenseren voor het elektriciteitsverbruik op koude dagen.

2. COP (Coefficient of Performance) en SCOP (Seasonal Coefficient of Performance)

De COP geeft het rendement van een warmtepomp aan op een bepaald moment. Een COP van 3,5 betekent dat 1 kWh elektriciteit 3,5 kWh warmte oplevert. Het rendement is daarmee aanzienlijk hoger dan dat van een cv-ketel.

Het SCOP is een gemiddelde over het hele seizoen en geeft een realistischere indruk van het jaarlijkse verbruik. Het SCOP is daarom een betere maatstaf voor het elektriciteitsverbruik van een warmtepomp dan het COP.

3. Isolatie en warmteverlies

Een goed geïsoleerde woning verliest minder warmte. Hierdoor werkt de warmtepomp efficiënter en is het elektriciteitsverbruik lager. In huizen met slechte isolatie moet de warmtepomp langer draaien, wat het verbruik aanzet.

Een warmteverliesberekening kan een nauwkeuriger beeld geven van het verbruik. Dit onderzoek geeft aan hoeveel warmte het huis verliest en hoeveel de warmtepomp moet leveren om de gewenste temperatuur te behouden.

4. Woninggrootte en gebruiksoppervlakte

De grootte van de woning en het gebruiksoppervlakte bepalen het totale warmtebehoefte. Binnen dit kader werkt de warmtepomp om die warmte te leveren. Een groter huis vereist dus meer elektriciteit om op de juiste temperatuur te blijven.

5. Verbruik van huishoudelijke apparaten

Het verbruik van de warmtepomp zelf is slechts een deel van het totale elektriciteitsverbruik van het huis. Ook huishoudelijke apparaten zoals koelkasten, wasmachines, en verlichting draaien op elektriciteit. In het voorbeeld van de all-electric warmtepomp is het totale jaarverbruik rond de 7.500 kWh, waarvan 4.000 kWh voor de warmtepomp zelf en 3.500 kWh voor andere apparaten.

Hoe kun je het elektriciteitsverbruik van een warmtepomp berekenen?

Het elektriciteitsverbruik van een warmtepomp kan op verschillende manieren worden geschat. Deze methoden zijn niet 100% nauwkeurig, omdat ze aannames maken op basis van gemiddelde waarden, maar ze geven wel een duidelijke richting aan.

1. Op basis van het huidige gasverbruik

Een manier om het elektriciteitsverbruik te schatten is door het huidige gasverbruik van de cv-ketel te bekijken. Op basis van het gasverbruik kan worden afgerekend hoeveel warmte het huis verbruikt. Met een COP van 3,5 kan hieruit het benodigde elektriciteitsverbruik worden berekend.

Bijvoorbeeld:
Een woning verbruikt 10.000 kWh gas per jaar voor verwarming.
Met een COP van 3,5 is het benodigde elektriciteitsverbruik ongeveer 2.857 kWh per jaar voor de warmtepomp (10.000 / 3,5 = 2.857).

2. Op basis van de gebruiksoppervlakte en kengetallen

De gebruiksoppervlakte en kengetallen van de woning (zoals warmteverlies en isolatie) kunnen gebruikt worden om het benodigde warmteverbruik te berekenen. Dit is een systematische aanpak die vaak wordt gebruikt in energieadviezen en warmteberekeningen.

3. Op basis van het energielabel

Het energielabel van de woning geeft informatie over het energieverbruik en de efficiëntie. Het energielabel bevat vaak ook de SCOP-waarde van de warmtepomp, wat een goede maatstaf is voor het jaarlijkse verbruik. Deze methode is eenvoudig en toegankelijk voor huiseigenaren die hun verbruik willen inschatten.

4. Aan de hand van de waarden op het energielabel van de warmtepomp

Het energielabel van de warmtepomp zelf bevat ook gegevens over het verwachte elektriciteitsverbruik. Deze informatie is vaak gebaseerd op testomstandigheden en kan worden gebruikt om een realistische schatting te maken van het verbruik in jouw situatie.

5. Door vergelijking met gebruikers in een soortgelijke woonsituatie

Een andere methode is het vergelijken met gebruikers in een soortgelijke situatie. Dit kan via online forums, energieadviezen of door met een installateur te praten. Deze methode is minder accuraat, maar kan wel helpen om een realistisch beeld te krijgen van het verbruik.

All-electric vs. hybride systemen

Bij all-electric systemen is het elektriciteitsverbruik hoger dan bij hybride systemen. Een all-electric warmtepomp draait volledig op stroom, terwijl een hybride systeem de ketel gebruikt op koude dagen. Dit betekent dat het elektriciteitsverbruik bij een all-electric systeem gemiddeld rond 3.000 kWh extra per jaar ligt.

Voor een all-electric systeem zijn meestal 7 tot 9 extra zonnepanelen nodig om dit extra verbruik te dekken. Bij een hybride systeem zijn dit er meestal 5 tot 7. Het aantal panelen hangt ook af van het vermogen van de warmtepomp, de isolatie van het huis en de opbrengst van de zonnepanelen.

Het invloed van zonnepanelen op het elektriciteitsverbruik

Zonnepanelen zijn een populaire keuze om het elektriciteitsverbruik van een warmtepomp te dekken. Door zonnepanelen te combineren met een warmtepomp, wordt de afhankelijkheid van het energienet verlaagd en wordt er duurzamere energie gebruikt.

Het aantal zonnepanelen dat nodig is, hangt af van het jaarlijkse energieverbruik van de warmtepomp en de verwachte opbrengst van de zonnepanelen. Een gemiddelde zonnepaneel levert rond 340 kWh per jaar op. Voor een warmtepomp die 3.000 kWh extra per jaar verbruikt, zijn ongeveer 9 panelen nodig.

De opbrengst van de zonnepanelen wordt uitgedrukt in Wattpiek (Wp). Een paneel van 300 Wp levert gemiddeld rond 340 kWh per jaar. Met tien panelen van 400 Wp is een investering van ongeveer €4.500 benodigd. Dit dekt vaak een groot deel van het elektriciteitsverbruik van een hybride warmtepomp.

Slim energiemanagement en digitale meters

Om het elektriciteitsverbruik van een warmtepomp te beheren en te optimaliseren, is slim energiemanagement een waardevolle aanvulling. Een digitale meter en slim energiemanagement helpen om de eigen stroom beter te gebruiken.

Door te weten wanneer de warmtepomp draait en hoeveel stroom hij gebruikt, kan het energieverbruik worden gepland op momenten dat zonnepanelen veel stroom opwekken. Dit verlaagt het verbruik van het energienet en verhoogt de efficiëntie van de zonnepanelen.

Terugverdientijd en kosten

De terugverdientijd van een warmtepomp ligt vaak tussen 7 en 15 jaar. De kosten, de gasprijs en de besparing bepalen het eindresultaat. Samen met zonnepanelen verlaag je de CO2-uitstoot en blijf je baas over je energierekening.

Het is belangrijk om rekening te houden met de investeringskosten van de warmtepomp en eventueel de zonnepanelen. Ook is het verstandig om te kijken naar subsidies of andere steunmaatregelen die beschikbaar zijn voor duurzame energie.

Samenvatting

Het elektriciteitsverbruik van een warmtepomp is een belangrijk onderdeel bij het overwegen van zo’n systeem. Het verbruik hangt af van het type warmtepomp, de isolatie van het huis, het COP en SCOP, en het verbruik van huishoudelijke apparaten.

Het verbruik kan op verschillende manieren worden geschat, zoals op basis van het huidige gasverbruik, de gebruiksoppervlakte, het energielabel of door vergelijking met soortgelijke gebruikers. All-electric systemen vragen meestal 7 tot 9 extra zonnepanelen, terwijl hybride systemen meestal 5 tot 7 panelen nodig hebben.

Zonnepanelen zijn een goede keuze om het elektriciteitsverbruik van een warmtepomp te dekken. Slim energiemanagement en digitale meters helpen om de efficiëntie te verhogen en het verbruik van het energienet te verlagen.

Conclusie

Het elektriciteitsverbruik van een warmtepomp is een essentieel onderdeel van de overweging bij een duurzame renovatie. Het verbruik hangt af van verschillende factoren, zoals het type warmtepomp, de isolatie van het huis en het COP/SCOP. Het verbruik kan worden geschat op basis van beschikbare methoden, waaronder het huidige gasverbruik, het energielabel en de gebruiksoppervlakte.

Door zonnepanelen te combineren met een warmtepomp, kan het verbruik worden gedeeld en wordt duurzamere energie gebruikt. Slim energiemanagement en digitale meters helpen om de efficiëntie te verbeteren en het verbruik van het energienet te verlagen.

Een warmtepomp is een goede investering voor duurzamer wonen, met een terugverdientijd van 7 tot 15 jaar. Het is belangrijk om de kosten en het verbruik goed in kaart te brengen om de juiste keuze te maken voor jouw situatie.

Bronnen

1. KvI
2. Warmtepomp-panel.nl