Afschrijving van warmtepompen bij de Belastingdienst: fiscaal toegestaan en voorwaarden

Published by Redactie on september 28, 2025 | Category warmtepomp

De aanschaf van een warmtepomp kan voor ondernemers en particulieren een interessante investering zijn, zowel op het gebied van energiebesparing als op dat van fiscale voordelen. De Belastingdienst stelt echter strikte voorwaarden voor de aftrek van dergelijke investeringen. Deze artikelen gaan in op de fiscale regelgeving rondom de aftrek van warmtepompen, met aandacht voor jurisprudentie, fiscale regelingen zoals de Energie-investeringsaftrek (EIA), en praktische voorbeelden uit de jurisprudentie.

Inleiding

In het kader van duurzaam ondernemen en woningverduurzaming speelt de warmtepomp een steeds grotere rol. Vooral in combinatie met andere energiebesparende maatregelen, zoals zonnepanelen of isolatie, vormt een warmtepomp een belangrijke stap in de overgang naar een duurzamere toekomst. Maar hoe zit het met de fiscale aftrekbaarheid van zo’n investering?

Volgens de Belastingdienst zijn investeringen in warmtepompen in principe aftrekbaar, mits ze worden ingezet voor zakelijke doeleinden. Dit wil echter niet zeggen dat elke warmtepomp automatisch fiscaal aftrekbaar is. De jurisprudentie en fiscale regels zijn hier duidelijk en strikt: de toepassing van de EIA of andere aftrekregelingen hangt af van de aard van de investering en de toepassing ervan.

De Energie-investeringsaftrek (EIA)

De Energie-investeringsaftrek (EIA) is een fiscale regeling waarmee ondernemers belastingvoordeel kunnen behalen op investeringen in energiebesparende bedrijfsmiddelen. Onder deze regeling kan een ondernemer 41,5% van de investeringskosten van een warmtepomp aftrekken van de fiscale winst. Deze aftrek is bovenop de gebruikelijke afschrijving van het bedrijfsmiddel.

De EIA is opgenomen in de fiscale regels en is beschreven op de RVO-website. De warmtepomp moet echter voldoen aan de eisen van de Energielijst, een lijst met goedgekeurde energiebesparende bedrijfsmiddelen. Dit betekent dat niet elke warmtepomp automatisch in aanmerking komt voor de EIA, maar dat er duidelijke eisen zijn voor de technische specificaties en het gebruik.

Een belangrijk voorbeeld uit de jurisprudentie laat zien dat de aftrekbaarheid van warmtepompen niet vanzelf spreekt, ook niet als ze op de Energielijst staan.

Jurisprudentie: ECLI-6134 (Rechtbank Noord-Nederland, 2013)

In een bekende zaak uit 2013 werd een ondernemer afgewezen door de Belastingdienst bij de toepassing van de EIA op een warmtepomp die gedeeltelijk in zijn woning was geïnstalleerd. De ondernemer had een warmtepomp aangeschaft voor de vloerverwarming in zijn werkplaats, die een onderdeel vormde van zijn woning. Hij had een verklaring ontvangen van Senter Novem (de voorganger van Agentschap NL) dat de warmtepomp op de Energielijst stond en daarmee in aanmerking kwam voor de EIA. De Belastingdienst wees dit echter af.

De rechtbank beoordeelde de zaak en kwam tot een belangrijke conclusie: de aftrekbaarheid van een warmtepomp hangt af van de mate waarin deze wordt ingezet voor zakelijke doeleinden. In dit geval was de warmtepomp geïnstalleerd in een woning die ook werd gebruikt als werkplaats, maar niet exclusief voor zakelijke doeleinden. De rechter stelde dat de warmtepomp geen essentieel onderdeel van de woning was, omdat er ook een centrale verwarming aanwezig was. Daardoor was de warmtepomp een keuzevermogen, en dus toerekenbaar aan het ondernemingsvermogen van de ondernemer.

Deze jurisprudentie toont aan dat de aftrekbaarheid van een warmtepomp afhankelijk is van het specifieke gebruik en de mate van zakelijke toepassing. Als de warmtepomp ook voor persoonlijk gebruik wordt ingezet, kan de aftrek afgekeurd worden.

Afschrijving en EIA: wanneer is toepassing toegestaan?

Bij de toepassing van de EIA op warmtepompen zijn er enkele voorwaarden die aan moeten worden voldaan:

Zakelijk gebruik: De warmtepomp dient voor zakelijke doeleinden te worden gebruikt. Als het ook voor privédoeleinden wordt ingezet, moet dit worden meegenomen in de berekening van de aftrekbaarheid.
Lijst Energielijst: De warmtepomp moet op de Energielijst staan. Dit is een lijst met goedgekeurde energiebesparende bedrijfsmiddelen.
Toerekenbaar aan ondernemingsvermogen: De warmtepomp moet als keuzevermogen worden beschouwd, wat betekent dat het niet een essentieel onderdeel is van de woning of het bedrijfsmiddel. Dit is afhankelijk van de mate van gebruik en de technische mogelijkheden.
Jurisprudentie en praktijk: De jurisprudentie uit 2013 duidt op dat de Belastingdienst strikt oog heeft voor de toepassing van de EIA. Dit betekent dat zelfs als een warmtepomp op de Energielijst staat, de aftrek kan worden afgewezen als het niet volledig voor zakelijke doeleinden wordt gebruikt.

Praktijkvoorbeelden en berekeningen

Het is belangrijk om te weten dat de aftrekbaarheid van een warmtepomp niet alleen afhangt van de fiscale regels, maar ook van de praktijk. Hieronder volgt een voorbeeld van hoe de aftrekbaarheid kan worden berekend.

Voorbeeld: warmtepomp in een werkplaats

Een ondernemer investeert in een warmtepomp voor zijn werkplaats. De warmtepomp staat op de Energielijst en is volledig bedoeld voor zakelijke doeleinden. De investeringskosten bedragen €10.000.

Afschrijving:
De warmtepomp is een bedrijfsmiddel dat normaal gesproken over een bepaalde periode kan worden afgeschreven, bijvoorbeeld over 10 jaar. De jaarlijkse afschrijving bedraagt dan €1.000.

EIA:
Bij toepassing van de EIA kan de ondernemer 41,5% van de investeringskosten aftrekken van de fiscale winst. Dit bedraagt €4.150.

Totale aftrek:
De ondernemer kan dus €1.000 afschrijven en €4.150 aftrekken via de EIA, wat een totale aftrek van €5.150 oplevert. Dit is een aanzienlijke belastingvoordelen.

Voorbeeld: warmtepomp in een woning-werkplaats

Een ondernemer investeert in een warmtepomp voor zijn woning-werkplaats. De warmtepomp wordt voor 60% gebruikt voor zakelijke doeleinden en voor 40% voor privédoeleinden. De investeringskosten bedragen €10.000.

Afschrijving:
De warmtepomp is in dit geval gedeeltelijk toerekenbaar aan het ondernemingsvermogen. De jaarlijkse afschrijving wordt dan €600.

EIA:
De EIA kan alleen worden toegepast op de deel die toerekenbaar is aan het ondernemingsvermogen. Dat is 60% van de investeringskosten, ofwel €6.000. De aftrek via de EIA is dus €2.490 (60% van €4.150).

Totale aftrek:
De ondernemer kan €600 afschrijven en €2.490 aftrekken via de EIA, wat een totale aftrek van €3.090 oplevert.

Belastingregelingen voor kleine investeringen: KIA

Naast de EIA zijn er ook andere fiscale regelingen die van toepassing kunnen zijn op kleine investeringen in warmtepompen. De Kleinschaligheidsinvesteringsaftrek (KIA) is zo’n regeling. Deze aftrek is bedoeld voor kleine investeringen en kan ook worden toegepast op warmtepompen.

De KIA is een aftrekpost op de winst en is toegestaan als de investeringskosten binnen de limieten vallen die de Belastingdienst heeft vastgesteld. De KIA is vooral van toepassing op kleine ondernemers en kan in combinatie worden gebruikt met de EIA.

Afschrijving bij het sloopvermogen

Een specifieke situatie die zich kan voordoen, is het sloopvermogen van een warmtepomp. In sommige gevallen kan een warmtepomp worden afgewaardeerd naar de grondwaarde voordat het wordt gesloopt. Dit is fiscaal mogelijk, maar hangt af van de omstandigheden en de fiscale regels.

De Belastingdienst heeft in dit verband geen duidelijke richtlijnen gegeven, maar jurisprudentie laat zien dat een sloopafwaardering in aanmerking kan komen, mits er duidelijke redenen zijn voor de sloop. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij technische problemen of wanneer de warmtepomp niet langer efficiënt werkt.

Fiscaal belonen: warmtepomp als onderdeel van een cafetariaregeling

Een andere manier waarop een warmtepomp fiscaal voordelig kan zijn, is wanneer het wordt ingezet in een cafetariaregeling. Werknemers kunnen bijvoorbeeld worden beloond met een warmtepomp of een subsidie voor het aanschaffen van een warmtepomp. Deze vergoedingen kunnen onder de eindheffing vallen, wat fiscaal voordelig is.

Voorbeeld: vergoeding voor warmtepomp in cafetariaregeling

Een werknemer ontvangt een vergoeding van €1.250 voor het aanschaffen van een warmtepomp. De werkgever heeft in zijn cafetariaregeling opgenomen dat deze vergoeding tot een maximum van €500 kan worden aangewezen zonder dat rekening wordt gehouden met de verrekening van eindheffing (80%) en premies werknemersverzekeringen (15%).

In dit geval moet de werknemer een bron van €1.737,50 inzetten (€1.250 + €600 – €112,50). Dit is een belangrijk voorbeeld van hoe fiscaal vriendelijk belonen werkt en hoe een warmtepomp hierin kan worden ingezet.

Belastingvoordeel via MIA en VAMIL

Niet alleen de EIA en KIA zijn fiscaal aantrekkelijk. Ook de Milieuvriendelijke Investeringsaftrek (MIA) en VAMIL zijn regelingen die van toepassing kunnen zijn op investeringen in warmtepompen.

MIA: Met de MIA kan tot 45% van de investeringskosten worden afgeschreven van de winst. Dit levert een belastingvoordeel op van maximaal 14% van het investeringsbedrag.
VAMIL: Met VAMIL kan tot 75% van de investeringskosten worden afgeschreven op een moment dat de ondernemer zelf bepaalt. Dit biedt meer flexibiliteit in de fiscale planning.

Subsidies en fiscale voordelen

Niet alleen fiscale regelingen zijn van toepassing op warmtepompen, ook subsidies kunnen worden aangevraagd. De subsidie Stimulering Duurzame Energieproductie en Klimaattransitie (SDE++) en de Subsidie Coöperatieve Energieopwekking (SCE) zijn voorbeelden van subsidies die kunnen worden aangevraagd voor investeringen in warmtepompen en zonnepanelen.

Deze subsidies zijn bedoeld voor grootschalige investeringen in duurzame energieproductie. Voor particulieren en kleine ondernemers zijn de fiscale regelingen zoals de EIA en KIA meestal het meest relevant.

Belastingvoordeel bij het handelen in stroom met een thuisbatterij

Een interessante toepassing die ook fiscaal aantrekkelijk kan zijn, is het handelen in stroom met een thuisbatterij. In combinatie met een warmtepomp en zonnepanelen kan een thuisbatterij een belangrijke rol spelen in de energieopslag en -verkoop.

Het handelen in stroom kan fiscaal voordelig zijn, omdat het mogelijk is om via de Kleinschaligheidsregeling (KOR) de btw op het systeem terug te vragen. De voorwaarden voor deze aftrek zijn echter strikt en vereisen dat het handelen in stroom wordt gedaan via een energieleverancier en slimme software (EMS).

Conclusie

De aftrekbaarheid van een warmtepomp bij de Belastingdienst hangt af van een aantal belangrijke factoren. De Energie-investeringsaftrek (EIA) is een fiscale regeling die een aanzienlijk belastingvoordeel kan bieden, maar alleen als de warmtepomp volledig voor zakelijke doeleinden wordt gebruikt. De jurisprudentie laat zien dat zelfs als een warmtepomp op de Energielijst staat, de aftrek kan worden afgewezen als het gedeeltelijk voor privédoeleinden wordt ingezet.

Daarnaast zijn er andere fiscale regelingen, zoals de KIA, MIA en VAMIL, die ook van toepassing kunnen zijn op warmtepompen. Deze regelingen bieden aanvullende voordelen en kunnen in combinatie met de EIA worden gebruikt.

Voor ondernemers en particulieren die overwegen om te investeren in een warmtepomp is het belangrijk om de fiscale regels goed te begrijpen en eventueel advies in te winnen bij een belastingadviseur. Dit helpt om de maximale fiscale voordelen te behalen en eventuele risico’s te vermijden.