De optimale afstand tussen buitenunit van een warmtepomp en de boiler: technische richtlijnen en aandachtspunten

Inleiding

Bij de installatie van een warmtepomp met een buitenunit en een boiler is het van belang om rekening te houden met de afstand tussen deze twee componenten. De lengte van de leidingen, de hoogteverschillen, en de isolatie van het buizensysteem bepalen niet alleen de efficiëntie van het systeem, maar ook de kosten en het rendement. In dit artikel worden de technische richtlijnen en praktische aandachtspunten behandeld die bij de installatie van een warmtepomp met buitenunit en boiler centraal staan.

Gevonden informatie in de bronnen laat zien dat zowel de lengte als de route van de leidingen van invloed zijn op het functioneren van het warmtepomp-systeem. Bovendien wordt duidelijk dat isolatie en het ontwerp van het systeem belangrijke factoren zijn voor het beperken van warmteverlies en het optimaliseren van het rendement.

Het invloed van de afstand op het rendement

Kortere afstand = Hoger rendement

Een beperkte afstand tussen de buitenunit van de warmtepomp en de boiler zorgt voor een hoger rendement. Hoe dichter de buitenunit bij de boiler geplaatst kan worden, hoe minder warmte verloren gaat in het leidingnet. De leidingen die het koelmiddel transporteren, functioneren als een warmewisselingssysteem. Hoe langer deze leidingen zijn, hoe groter het risico op warmteverlies. Dit warmteverlies leidt tot een afname van het rendement van het gehele systeem.

De bronnen vermelden dat de afstand tussen de binnen- en buitenunit het beste zo kort mogelijk is. Dit geldt ook wanneer het systeem met een boiler is aangesloten. Een kortere leidinglengte zorgt niet alleen voor een betere thermische efficiëntie, maar ook voor lagere installatiekosten, omdat minder materiaal en minder arbeid nodig zijn.

Maximaal aanbevolen afstand

Hoewel de ideale afstand zo kort mogelijk moet zijn, zijn er wel technische grenzen. De meest voorkomende aanbevolen afstand tussen de buitenunit en de boiler is maximaal 20 meter. Deze afstand is een compromis tussen rendement, kosten en haalbaarheid. Voor grotere installaties of bijzondere situaties kunnen afstanden tot 100 meter mogelijk zijn, afhankelijk van het merk en het type warmtepomp.

Een afstand van 20 meter is een richtlijn die wordt aangeraden door installateurs en fabrikanten. Deze afstand zorgt voor een acceptabel rendement zonder dat er te veel warmteverlies optreedt. Bij grotere afstanden is het aan te raden om extra isolatie toe te passen op de leidingen om het verlies te beperken.

Invloed van hoogteverschillen

Naast de horizontale afstand is ook de verticale afstand – of hoogteverschil – een belangrijke factor. De hoogte speelt een rol bij de installatie van leidingen, vooral wanneer de boiler zich in een kelder bevindt en de buitenunit op een plat of schuin dak is gemonteerd. Hoogteverschillen kunnen snel oplopen, bijvoorbeeld bij een installatie vanaf een kelder naar een plat dak, waarbij de afstand variëert van 3 tot 15 meter, afhankelijk van het merk en de technische specificaties.

Hoogteverschillen kunnen leiden tot verhoogde drukverliezen in het systeem, wat het rendement negatief beïnvloedt. Daarom is het noodzakelijk dat de leidingen goed worden geïsoleerd, vooral bij grotere hoogteverschillen. Daarnaast kan het gebruik van een krachtiger pompsysteem nodig zijn om het warmteverlies te compenseren.

Isolatie van leidingen: een essentieel aandachtspunt

Belang van isolatie

Bij grotere afstanden tussen de buitenunit en de boiler is het aan te raden om de leidingen extra te isoleren. Dit maatregel helpt bij het beperken van warmteverlies in het systeem. Isolatie vermindert de hoeveelheid energie die verloren gaat via de buizen en zorgt zo voor een efficiëntere werking van de warmtepomp.

Er zijn verschillende soorten isolatiematerialen beschikbaar, zoals PUR (polyurethaan), PE (polyethyleen) en minerale wol. Het keuze van het juiste isolatiemateriaal hangt af van de omgeving waarin de leidingen worden gelegd, de verwachte temperatuurvariaties en de duurzaamheid van het materiaal.

Kosten en voordelen van isolatie

Hoewel isolatie van de leidingen extra kosten met zich meebrengt, levert het op de lange termijn een betere energieefficiëntie op. De investering in isolatie kan het rendement van het systeem verbeteren en zo het energieverbruik en de kosten op de korte en lange termijn verlagen.

Het is daarom belangrijk om bij het ontwerp en de planning van de installatie rekening te houden met de isolatie van de leidingen, vooral bij grotere afstanden of bij installaties in koudere omgevingen.

Locatiekeuze voor de buitenunit en boiler

Aanbevolen locaties

De locatie van de buitenunit en de boiler moet zorgvuldig gekozen worden om zowel het rendement als de esthetiek van de installatie te optimaliseren. De buitenunit moet op een stabiele en toegankelijke plek geplaatst worden, waar de leidingen naar de boiler kunnen worden gelopen zonder obstakels of overlast. De boiler moet op een droge, goed geventileerde plek staan, waar de leidingen gemakkelijk aansluiten kunnen worden.

Invloed van de omgeving

De omgeving waarin de buitenunit is geïnstalleerd, heeft ook invloed op de werking van het systeem. De buitenunit moet bijvoorbeeld voldoende luchtruw zijn om de luchtafvoer te waarborgen. Te veel obstakels, zoals bomen of muren, kunnen de luchtcirculatie belemmeren en zo het rendement van de warmtepomp negatief beïnvloeden.

De boiler mag geen vochtige of extreem warme omgevingen bevinden, omdat dit kan leiden tot oververhitting of condensvorming, wat het levensverwachting van het apparaat kan verminderen. Daarom is het aan te raden om de boiler in een kelder of berging te plaatsen, waar het klimaat stabiel is.

Alternatieven en hybride systemen

Warmtepomp zonder buitenunit

Alternatief voor een warmtepomp met buitenunit, zijn er ook systemen beschikbaar zonder buitenunit. Deze zogenaamde monoblock-systemen bevatten zowel de verdamping- als condensatiecomponent in één apparaat, wat de installatie eenvoudiger maakt en het risico op warmteverlies tussen de buitenunit en de boiler elimineert.

Hoewel deze systemen esthetisch aantrekkelijker zijn en eenvoudiger te installeren, zijn ze over het algemeen duurder dan split-systemen. Daarnaast is voldoende binnenruimte nodig voor de monoblock-unit, wat niet altijd haalbaar is in kleinere woningen of appartementen.

Hybride systemen

Hybride warmtepompen zijn een combinatie van een warmtepomp en een conventionele verwarmingsbron, zoals een aardgasfornuis of een elektrische boiler. Deze systemen kunnen zowel warmte uit de buitenlucht als uit een alternatieve bron halen, wat het rendement verhoogt in extreem koude omstandigheden.

Hybride systemen kunnen ook in een split- of monoblock-variant worden geïnstalleerd. Bij een hybride systeem zonder buitenunit is geen externe unit nodig, wat de installatie minder complex maakt. Dit soort systemen is vooral geschikt voor woningen waar de installatie van een buitenunit onpraktisch is, zoals in appartementen of in bebouwde kom.

Praktische stappen bij de installatie

Aanbevolen procedures

De installatie van een warmtepomp met buitenunit en boiler vereist een zorgvuldige planning en uitvoering. Hier zijn de belangrijkste stappen die bij de installatie worden aanbevolen:

1. Locatiekeuze: Kies een geschikte plek voor de buitenunit en de boiler, waarbij rekening wordt gehouden met de afstand, de hoogte en de omgeving.
2. Leidingen leggen: Leg de leidingen zo kort mogelijk en zorg voor een goede isolatie, vooral bij grotere afstanden of hoogteverschillen.
3. Verbinding maken: Zorg voor een stevige en veilige aansluiting tussen de buitenunit en de boiler. Controleer op lekkages en krappe bochten.
4. Testen en kalibreren: Nadat de installatie is voltooid, test je het systeem om te controleren of het correct werkt en of het rendement aan de verwachtingen voldoet.

Samenwerken met een erkende installateur

De installatie van een warmtepomp met een buitenunit en boiler is een complexe en technische klus. Daarom is het aan te raden om samen te werken met een erkende installateur die ervaring heeft met warmtepompinstallaties. Een ervaren installateur zorgt niet alleen voor een correcte en efficiënte installatie, maar zorgt ook voor aanspraak op subsidies en garanties.

Bij de keuze van een installateur is het belangrijk om rekening te houden met de reputatie, de ervaring en de referenties. Veel installateurs bieden ook vrijblijvende offertes en advies op maat, wat handig is bij het plannen van een warmtepompinstallatie.

Conclusie

De afstand tussen de buitenunit van een warmtepomp en de boiler is een cruciale factor bij het bepalen van het rendement, de efficiëntie en de kosten van het systeem. Kortere afstanden zorgen voor een hoger rendement en minder warmteverlies, terwijl grotere afstanden extra isolatie en een krachtiger systeem vereisen. De aanbevolen maximaal afstand is 20 meter, maar bij grotere afstanden tot 100 meter is het ook mogelijk, mits er voldoende isolatie is toegepast.

De keuze van de locaties voor de buitenunit en de boiler, de hoogteverschillen, en de isolatie van de leidingen zijn essentiële aandachtspunten bij de installatie. Daarnaast zijn alternatieve systemen zoals monoblock- en hybride warmtepompen beschikbaar voor situaties waar de installatie van een buitenunit niet praktisch is.

Bij de installatie is het aan te raden om samen te werken met een erkende installateur, die ervaring heeft met warmtepompinstallaties en die ervoor zorgt dat het systeem optimaal functioneert en aanspraak op subsidies en garanties maakt.

Bronnen

1. warmtepompenadvies.nl
2. bobex.nl (onderdelen/leidingen)
3. bobex.nl (installeren/waar)