Wet- en regelgeving rondom riolering: Belangrijke richtlijnen en aansluitverplichtingen

Published by Redactie on juli 5, 2025 | Category riolering

In de hedendaagse bouw- en woningmarkt is het aansluiten op het openbare rioleringssysteem een cruciale stap voor zowel particulieren als bedrijven. De wet- en regelgeving rondom deze aansluiting is complex en omvattend, en bevat vele technische, juridische en milieurelevante aspecten. De regelgeving is onderverdeeld in verschillende verordeningen en uitvoeringsregels, die het aansluiten van riolering, het beheer, onderhoud en de verantwoordelijkheden van zowel de gemeente als de rechthebbende regelen. In dit artikel worden de belangrijkste regelgevingen, aansluitverplichtingen en praktische toepassing besproken, gebaseerd op de in de bronnen opgenomen informatie.

Aansluitverplichting en vergunningplicht

In de regelgeving is duidelijk geregeld dat een aansluiting op het openbare rioleringssysteem een vergunning vereist. Dit geldt voor zowel nieuwe aansluitingen als wijzigingen van bestaande aansluitingen. Volgens de Aansluitverordening riolering 2022 (bron 1) is het bepalend dat indien meer dan één aansluiting van een particulier riool op het openbare rioleringssysteem tot stand moet worden gebracht, of wanneer er sprake is van een wijziging van een bestaande aansluiting, de vergunningplicht van toepassing is.

Deze vergunning bevat meerdere voorwaarden, waaronder de technische eisen waaraan de aansluiting moet voldoen. Hierin worden onder andere het leidingverloop, de ligging en het materiaal van de aansluiting besproken. Ook worden er eisen gesteld aan het op eigen terrein verplicht aanleggen van een hemelwatervoorziening, tenzij de aansluiting bij een gescheiden rioolstelsel valt. De vergunning is dus niet alleen een juridisch document, maar ook een technisch document dat zorgt voor een veilige en milieuvriendelijke aansluiting.

Verantwoordelijkheden van gemeente en rechthebbende

Een belangrijk onderdeel van de regelgeving is de verdeling van verantwoordelijkheden tussen de gemeente en de rechthebbende. De gemeente is verantwoordelijk voor het beheer, onderhoud, renovatie en vervanging van de perceelaansluitleiding, dat wil zeggen het deel van de aansluiting vanaf het aansluitpunt tot aan het openbare rioleringssysteem. Dit deel valt onder het openbare eigendom.

Daarentegen is de rechthebbende zelf verantwoordelijk voor het onderhoud van het particulier riool, dat wil zeggen de binnen de kadastrale grenzen van het perceel gelegen riolering tot aan het aansluitpunt. Dit geldt ook voor eventuele renovaties of vervangingen van het particulier riool. Indien er sprake is van schade of verstoppingen door onjuist gebruik, dan draagt de rechthebbende de kosten van de reparatie. Dit is opgenomen in de regelgeving van de Aansluitverordening riolering 2022 (bron 1).

Kosten en tarieven

Een ander belangrijk onderdeel van de regelgeving is het vaststellen van de kosten voor het aanleggen van een aansluiting. De kosten worden bepaald op basis van de te verwachten gemiddelde kosten voor de betreffende werkzaamheden per aansluiting. Hierbij dient rekening te worden gehouden met het feit dat de tarieven kostendekkend moeten zijn. Dit betekent dat de kosten van de aansluiting worden gedekt door de inkomsten van de gemeente. Dit is opgenomen in artikel 8 van de Aansluitverordening riolering 2022 (bron 1).

Aansluitvergunning en inwerkingtreding

De aansluitvergunning is een sleuteldocument in de regelgeving. De regelgeving bepaalt dat een aansluitvergunning die voorafgaand aan het tijdstip van inwerkingtreding van de verordening van kracht is, blijft met zijn voorwaarden onverminderd van kracht. Daarnaast is het belangrijk om te weten dat de aansluitverordening riolering 2022 de vroeger geldende verordening 2018 vervangt. De oude verordening wordt dus ingetrokken.

De regelgeving bepaalt ook dat de aansluitvergunning ingetrokken wordt, indien de rechthebbende binnen een jaar na verlening van de aansluitvergunning geen verzoek tot aansluiting of wijziging heeft gedaan. Dit is opgenomen in artikel 6 van de uitvoeringsregels aansluitverordening riolering (bron 2).

Technische eisen en aansluitpunten

De technische eisen aan de aansluiting zijn cruciaal voor de veiligheid en duurzaamheid van de riolering. In de regelgeving is duidelijk geregeld dat het particulier riool moet voldoen aan de eisen van het Bouwbesluit. Daarnaast zijn er technische eisen aan het leidingverloop, de dimensionering, de ligging en het materiaal van de aansluiting. Ook worden er eisen gesteld aan het op eigen terrein verplicht aanleggen van een hemelwatervoorziening, tenzij de aansluiting bij een gescheiden rioolstelsel valt.

Een belangrijk punt is het aansluitpunt. Dit is het punt waar het particulier riool op de perceelaansluitleiding wordt aangesloten. Voor het bepalen van het aansluitpunt zijn er drie scenario’s: bij een gemengd en gescheiden rioolstelsel is het aansluitpunt het punt waar het particulier riool op het openbare riool wordt aangesloten. Bij een drukriool is het aansluitpunt het punt waar het particulier riool op de pompput wordt aangesloten. Bij een individuele behandeling van afvalwater is het aansluitpunt het punt waar het particulier riool op de IBA wordt aangesloten.

Bepalende wetten en wetgevingen

De regelgeving is gebaseerd op meerdere wetten en wetgevingen. De Wet milieubeheer (Wm) is hierbij van belang. In deze wet is het verschil tussen afvalwater en afvalstoffen bepaald. Afvalwater is een afvalstof in de zin van de Wet milieubeheer, maar voor het beheer en de verwijdering gelden andere regels dan voor afvalstoffen. De voorkeursvolgorde bij maatregelen voor afval is niet altijd goed toepasbaar op afvalwater. Daarom is er voor de verwijdering van afvalwater via het rioolstelsel ook een voorkeursvolgorde voor afvalwater bepaald.

De Wet milieubeheer bepaalt dat het ontstaan van afvalwater moet worden voorkomen of zoveel mogelijk beperkt. Dit geldt zowel voor de hoeveelheid als de mate van vervuiling. Dit is belangrijk voor het milieu en wordt in artikel 10.29a van de Wet milieubeheer opgenomen.

Voorzieningen en lozingen

Bij het aansluiten op het rioleringssysteem zijn ook bepaalde voorzieningen van toepassing. De regelgeving bepaalt dat het niet toegestaan is om direct of indirect zelf een aansluiting op openbaar riool aan te leggen. Ook zijn er verboden op bepaalde lozingen op de riolering, die zijn opgenomen in het Besluit lozing afvalwater huishoudens. Hierin zijn wettelijke voorschriften opgenomen van wat op de riolering geloosd mag worden.

Bij het lozen van afvalwater is het belangrijk om te weten dat afvalwater van huishoudelijke aard niet mag ontstaan bij bedrijven. Bedrijven zijn namelijk geen particuliere huishoudens, waardoor er bij bedrijven altijd sprake is van bedrijfsafval.

Conclusie

De wet- en regelgeving rondom riolering is complex, maar cruciaal voor de veiligheid, duurzaamheid en milieuvriendelijkheid van het aansluiten op het openbare rioleringssysteem. De regelgeving bepaalt de aansluitverplichting, de vergunningplicht, de verantwoordelijkheden van zowel de gemeente als de rechthebbende, de technische eisen en de kosten. Daarnaast zijn er ook voorzieningen en lozingen die in de regelgeving zijn opgenomen. Deze regelgeving is gebaseerd op meerdere wetten en wetgevingen, waaronder de Wet milieubeheer en het Besluit lozing afvalwater huishoudens. Het is belangrijk dat zowel particulieren als bedrijven deze regelgeving begrijpen en naleven, om zo een veilige, duurzame en milieuvriendelijke riolering te garanderen.