Verwarm een appartement duurzaam met een warmtepomp: soorten, kosten en installatieopties

Published by Redactie on september 28, 2025 | Category warmtepomp

Het verhuren of wonen in een appartement brengt unieke uitdagingen met zich mee, vooral op het vlak van verwarming en energie-efficiëntie. Een warmtepomp is tegenwoordig een populaire en duurzame oplossing voor de verwarming van appartementen, maar de keuze van het juiste type, de installatieoptie en de kosten hangen af van verschillende factoren. In dit artikel bespreken we de meest geschikte warmtepompen voor appartementen, hun voor- en nadelen, de kosten van installatie en de mogelijke uitdagingen bij de implementatie.

Wat is een warmtepomp en waarom geschikt voor appartementen?

Een warmtepomp is een systeem dat warmte uit de omgeving (zoals lucht, water of de grond) opneemt en deze gebruikt om een ruimte te verwarmen of warm water te leveren. In tegenstelling tot conventionele verwarmingssystemen zoals cv-ketels, gebruikt een warmtepomp elektriciteit om warmte op te wekken, wat maakt dat het een energiezuinige en duurzame oplossing is, zeker wanneer het op groene stroom draait.

Voor appartementen is de keuze van een warmtepomp bepalend door ruimtebeperkingen, het type verwarmingssysteem en de behoeften van individuele huurders. De meest geschikte warmtepompen voor appartementen zijn:

Lucht/water warmtepompen
Lucht/lucht warmtepompen
Hybride warmtepompen
Collectieve warmtepompen (voor meerdere appartementen)

Soorten warmtepompen en hun geschiktheid voor appartementen

1. Lucht/water warmtepomp

Een lucht/water warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht en gebruikt deze om water te verwarmen. Dit warme water kan vervolgens gebruikt worden voor vloerverwarming, radiatoren of warm tapwater. Dit type warmtepomp is vaak een goede keuze voor appartementen vanwege de eenvoudige installatie en het compacte formaat.

Voordelen:
- Eenvoudige installatie en beperkte ruimtebehoefte.
- Kan worden gebruikt met bestaande verwarmingssystemen.
- Goed geschikt voor zowel verwarming als warm water.
Nadelen:
- Efficiëntie kan dalen bij zeer koude buitentemperaturen.
- Vereist een technische ruimte of kelder voor de installatie.

2. Lucht/lucht warmtepomp

Een lucht/lucht warmtepomp verwarmt direct de lucht in het appartement en blust deze via een binnenunit. In de zomer kan dit systeem ook als airconditioning dienen. Deze warmtepomp is ideaal voor appartementen zonder centrale verwarming of met een behoefte aan gecontroleerde luchtstroom.

Voordelen:
- Snelle verwarming en koeling.
- Ideaal voor compacte woningen.
- Relatief lage installatiekosten vergeleken met andere warmtepompsoorten.
Nadelen:
- Verwarmt geen water, dus vereist een aanvullend systeem zoals een boiler.
- Verwarming is minder homogeen dan bij een watergebaseerd systeem.

3. Water/water warmtepomp

Een water/water warmtepomp gebruikt grondwater als warmtebron. Dit type warmtepomp is doorgaans efficiënter, maar vereist een bron van grondwater in de buurt van het appartementencomplex, wat niet altijd beschikbaar is.

Voordelen:
- Zeer hoge efficiëntie.
- Ideaal voor appartementen met toegang tot grondwater.
Nadelen:
- Installatie vereist grondboring en pompput, wat kostbaar en complex is.
- Niet geschikt voor alle appartementencomplexen.

4. Geothermische warmtepomp

Een geothermische warmtepomp haalt warmte uit de grond en gebruikt deze om water te verwarmen. Deze warmtepomp is zeer efficiënt, maar de installatie is complex en vereist voldoende beschikbare ruimte in de grond rondom het appartementencomplex.

Voordelen:
- Zeer hoge efficiëntie en duurzaamheid.
- Lange levensduur van het systeem.
Nadelen:
- Hoog investeringsbedrag door boring en grondarbeid.
- Niet praktisch in bestaande appartementencomplexen zonder ruimte voor grondinstallaties.

5. Hybride warmtepomp

Een hybride warmtepomp combineert een warmtepomp met een traditionele cv-ketel. Het systeem schakelt automatisch tussen de warmtepomp en de ketel, afhankelijk van de buitentemperatuur en de warmtevraag. Dit maakt het een goede en energiezuinige oplossing voor appartementen die nog steeds afhankelijk zijn van een bestaande verwarmingsinstallatie.

Voordelen:
- Gebruikt de bestaande cv-ketel, wat kostbesparend is.
- Werkt efficiënt bij lage buitentemperaturen.
- Goed geschikt voor bestaande appartementen.
Nadelen:
- Vereist aansluiting op een bestaande cv-installatie.
- Minder duurzaam dan een volledige warmtepompinstallatie.

6. Grondgebonden warmtepomp

Volgens bron [2], is een grondgebonden warmtepomp niet geschikt voor appartementen. Deze warmtepomp produceert geluidsoverlast en vereist aansluiting op de grond, wat vaak niet mogelijk is in appartementencomplexen boven de begane grond.

Nadelen:
- Geen geschikte oplossing voor appartementen.
- Geluidsoverlast en ruimtebeperkingen.

Individuele versus centrale warmtepompen

Er zijn twee hoofdopties voor de installatie van warmtepompen in appartementencomplexen: individuele warmtepompen en collectieve (of centrale) warmtepompen.

Individuele warmtepompen

Bij individuele warmtepompen heeft elk appartement zijn eigen warmtepompinstallatie. Dit biedt de huurders controle over de verwarming en energie-efficiëntie op maat van elk appartement.

Voordelen:
- Individuele controle over verwarming en temperatuur.
- Goed geschikt voor appartementen met verschillende verwarmingseisen.
Nadelen:
- Meer ruimte nodig voor meerdere installaties.
- Hoogere installatiekosten en onderhoudskosten.

Centrale of collectieve warmtepompen

Bij een collectieve warmtepomp is er één grote warmtepompinstallatie die meerdere appartementen van warmte voorziet. Deze oplossing is efficiënter en biedt schaalvoordeel, maar individuele temperatuurcontrole is beperkt.

Voordelen:
- Lagere installatie- en onderhoudskosten per appartement.
- Efficiënter gebruik van energie.
- Ideaal voor appartementencomplexen met gecentraliseerde verwarming.
Nadelen:
- Beperkte individuele controle over verwarming.
- Aanhankelijk van een goed ontworpen distributienetwerk.

Installatieaandachtspunten voor warmtepompen in appartementen

Voordat een warmtepomp wordt geïnstalleerd in een appartement, zijn er een aantal belangrijke aandachtspunten die moeten worden overwogen:

1. Locatie van de warmtepomp

Binnen of buiten installatie: In sommige gevallen kan de warmtepomp binnen staan, bijvoorbeeld in een technische ruimte of kelder. Dit heeft het voordeel dat de warmtepomp beschermd is tegen weersomstandigheden en mogelijke diefstal. Binnenopstelling kan ook het geluidsniveau beperken.
Ventilatie en ruimte: Het is belangrijk dat de warmtepomp goed werkt en voldoende ventilatie heeft. Bij binneninstallatie moet er voldoende ruimte zijn voor de warmtepomp en eventueel voor onderhoud.

2. Isolatie van het appartement

Een goed geïsoleerd appartement is essentieel voor de efficiëntie van een warmtepomp. Bij een slecht geïsoleerde woning moet de warmtepomp harder werken, wat de energieverbruik verhoogt.

Kosten van een warmtepomp voor een appartement

De kosten van een warmtepomp variëren afhankelijk van het type, het model en de installatie. Voor appartementen zijn de volgende prijzen genoteerd in de bronnen:

Individuele lucht/water warmtepomp: € 4.000 - € 25.000
Hybride warmtepomp: € 5.000 - € 7.000
Individuele lucht/water (hybride): tot € 10.000 per appartement
Water/water warmtepomp: tot € 20.000 per appartement

Bij een collectieve warmtepomp zijn de kosten lager per appartement, omdat de investering gedeeld wordt. Dit maakt het een aantrekkelijke optie voor appartementencomplexen die op zoek zijn naar een duurzame verwarmingssystem.

Klimaatverwarming en koeling met warmtepompen

Niet alleen verwarming, maar ook koeling is een aspect dat in sommige appartementen van belang is. Vooral in regio’s met warme zomers, zoals in Amersfoort, Harderwijk of Apeldoorn, zijn lucht/lucht warmtepompen een praktische oplossing, omdat ze ook als airconditioning kunnen dienen.

Lucht/lucht warmtepompen zijn ideaal voor compacte woningen en bieden een relatief betaalbare manier om zowel te verwarmen als te koelen.
Lucht/water warmtepompen zijn eveneens geschikt voor koeling, vooral wanneer ze gekoppeld zijn aan een goed geïsoleerde woning.

Samenwerking met bestaande systemen

Bij de keuze van een warmtepomp is het vaak nodig om rekening te houden met bestaande verwarmingssystemen. Bijvoorbeeld:

Hybride warmtepompen kunnen naast een cv-ketel worden geplaatst en nemen weinig ruimte in beslag.
Lucht/water warmtepompen kunnen worden ingevoegd in bestaande verwarmingssystemen en vervangen de cv-ketel bijvoorbeeld geleidelijk.

Het is aan te raden om een professionele beoordeling te laten doen om te bepalen welk type warmtepomp het beste past bij het appartement en de bestaande installatie.

Uitdagingen bij de implementatie

Hoewel warmtepompen een duurzame oplossing bieden, zijn er ook bepaalde uitdagingen die bij de implementatie in appartementencomplexen aan de orde kunnen komen:

Ruimtebeperkingen: In bestaande appartementen is het vaak niet mogelijk om een nieuwe warmtepompinstallatie te realiseren zonder omstructurering.
Onderhoud: De warmtepomp vereist regelmatig onderhoud, wat met name bij collectieve installaties beheer vereist.
Energieverbruik en efficiëntie: De efficiëntie van de warmtepomp kan dalen bij extreme buitentemperaturen, vooral bij lucht/water warmtepompen.
Financiële investering: De aanschaf en installatie van een warmtepomp kan kostbaar zijn, vooral bij grotere systemen zoals water/water of geothermische installaties.

Toekomstbestendige verwarming voor appartementen

De keuze van een warmtepomp voor een appartement is een belangrijke beslissing die aandacht verdient voor zowel de korte- als lange termijn. Een warmtepomp is een duurzame oplossing die helpt bij de vermindering van het CO₂-gehalte in het appartementencomplex en kan leiden tot aanzienlijke besparingen op de energierekening.

Lucht/water warmtepompen zijn een uitstekende keuze voor de meeste appartementen, zeker wanneer ze worden ingevoegd in bestaande verwarmingssystemen.
Hybride warmtepompen bieden een goede overgangsoplossing voor appartementen die nog afhankelijk zijn van een cv-ketel.
Collectieve warmtepompen zijn efficiënter en beter geschikt voor grotere appartementencomplexen.

Conclusie

Het verwarmen van een appartement met een warmtepomp is een realistische en duurzame oplossing voor vele appartementencomplexen. De keuze van het juiste type warmtepomp hangt af van de beschikbare ruimte, het bestaande verwarmingssysteem, de behoeftes van de huurders en de financiële situatie van het appartementencomplex.

Lucht/water en lucht/lucht warmtepompen zijn de meest geschikte opties voor appartementen, terwijl hybride en collectieve systemen efficiëntie en duurzaamheid kunnen combineren. Door rekening te houden met de installatieaandachtspunten, de kosten en de uitdagingen, kan een warmtepompinstallatie worden geïntegreerd in bestaande en nieuwe appartementencomplexen.