Sneeuwveranderingen in de Alpen: Betekenisvol voor wintersport en bouwsector

De Alpen zijn al eeuwenlang een sleutellocatie voor wintersport en recreatie. Maar zoals uit meerdere bronnen blijkt, is de wintersituatie in de Alpen de afgelopen jaren onderhevig aan duidelijke veranderingen. In dit artikel analyseren we de huidige sneeuwtoestand in de Alpen, de achterliggende weerspatronen en wat dit betekent voor de bouwsector en renovatieprojecten in alpeneigendommen. Aan de hand van weergegevens, analyse van luchtcirculatie en luchtdrukpatronen, bespreken we hoe de toekomst van wintersport en winterbouw eruitziet.

Sneeuwtoestand in de Alpen

In de oostelijke Noord-Alpen is er ondanks de lage hoeveelheid sneeuw een kleine toename gemeld. Hoewel deze hoeveelheid relatief beperkt is, is het een signaal dat de sneeuwopbouw niet volledig stilgelegd is. In de zuidhellingen rond Zell am See zijn de dalafdalingen nog steeds goed bereikbaar, maar de laaggelegen zuidhellingen beginnen groenbruin te kleuren. Dit geeft aan dat de sneeuwbedekking daar afneemt, wat een gevolg is van de warmere winters en de veranderende weersystemen.

De analyse van de Alpen geeft aan dat de sneeuwbedekking in de zomermaanden afneemt, maar dat in de wintermaanden, vooral in de hogere lagen, de sneeuw nog steeds aanwezig is. Dit betekent dat wintersport in de hogere gebieden nog steeds mogelijk is, maar de lage- en middellage gebieden steeds minder betrouwbaar zijn als wintersportlocaties.

Verandering in luchtcirculatie en weersystemen

Een van de belangrijkste oorzaken van de veranderende wintersituatie in de Alpen is de verandering in de luchtcirculatie over Europa. De Hadley-circulatiecel, die zich in evenaarsgebieden bevindt, heeft in de afgelopen jaren uitgebreid, wat heeft geleid tot veranderingen in de Ferrel-circulatiecel boven Europa. Hierdoor terecht Europa steeds dieper in de Ferrel-circulatiecel, wat een gevolg heeft voor de luchtdrukpatronen en de straalstroom.

De straalstroom is een horizontale windstroom op hoge hoogte die van west naar oost loopt. In januari was de straalstroom boven Europa onderbroken en verliep flets, met wind snelheden van slechts 220 km/h boven de Atlantische Oceaan. Dit is een afwijking t.o.v. de normale winterwaarden, wat betekent dat er weinig actieve depressies over Europa bewegen. Hierdoor is er minder neerslag en dus ook minder sneeuwvorming in de Alpen.

De stratosferische poolwervel, die normaal een rol speelt in de vorming van koude fronten, is sinds november bovengemiddeld sterk. Dit heeft geleid tot een minder gunstige situatie voor winterse weersomstandigheden in Europa. De Arctische Oscillatie, een maat voor de sterkte van de poolwervel, is sinds 1 november neutraal tot licht negatief geweest. Dit is een teken dat er weinig ‘schwung’ in de straalstroom is, wat betekent dat er weinig meanders of extreme weerspatronen voorkomen.

Uitwerking op de Alpen als neerslagmagneet

De Alpen zijn traditioneel een neerslagmagneet, vooral in de wintermaanden. Door de huidige luchtdrukpatronen en de opschuivende subtropische hogedrukgordel naar het noorden, verliest de Alpenregio geleidelijk haar status als centrum voor winterse neerslag. De hogedrukgordel heeft de afgelopen jaren geleidelijk naar het noorden opgeschoven, wat betekent dat er minder neerslag boven de Alpen valt.

Een duidelijk voorbeeld hiervan is de situatie in de zuidelijke Alpen, waar de wintersneeuwbedekking in de lage lagen afneemt. In combinatie met de warmere winters, leidt dit tot een vermindering van de wintersportactiviteiten in deze regio’s. Dit heeft ook gevolgen voor de bouwsector en renovatieprojecten in alpeneigendommen, die vaak afgewerkt worden in de wintermaanden wanneer er minder recreatieactiviteiten zijn.

Toekomstige weersverwachtingen en bouwplanning

Hoewel de huidige weersituatie in de Alpen niet ideaal is voor wintersport of winterbouw, is er wel een mogelijkheid dat er binnen enkele weken extra neerslag valt. De analyse geeft aan dat de huidige luchtdrukpatronen nog niet definitief zijn en dat er binnen enkele weken weer een neerslagperiode kan volgen. Dit is belangrijk voor bouwprojecten die afhankelijk zijn van wintersneeuw en winterse omstandigheden.

Een andere factor die een rol speelt in de toekomstige weersituatie is de verandering in de stratosfeer. De stratosferische poolwervel is momenteel sterk en heeft zich niet verlaagd, wat betekent dat er weinig winterse activiteit uit de stratosfeer komt. Dit maakt het onwaarschijnlijk dat er binnenkort een extreme koude periode zal volgen die gunstig is voor wintersneeuwvorming.

Bouw en renovatie in alpeneigendommen

De veranderende wintersituatie in de Alpen heeft directe gevolgen voor de bouwsector en renovatieprojecten. Wintersportgebouwen, zoals hotels, appartementen en bergstations, vereisen een sterke winterbedekking om economisch haalbaar te zijn. Daarnaast zijn deze gebouwen vaak gevestigd in locaties die afhankelijk zijn van wintersneeuw voor hun infrastructuur en attractie.

In de huidige omstandigheden is het belangrijk dat bouwprojecten in de Alpen flexibel worden aangepast aan de veranderende wintersituatie. Dit betekent dat er meer aandacht moet komen voor warmtebeheer, energie-efficiëntie en het gebruik van duurzame materialen. Bovendien is het belangrijk om bouwplannen aan te passen aan de veranderende weersomstandigheden, zodat er minder afhankelijkheid is van wintersneeuw voor de economische haalbaarheid van alpeneigendommen.

Een voorbeeld van hoe bouwprojecten hierop kunnen reageren is het gebruik van warmtepompen in alpeneigendommen. Deze warmtepompen zijn efficiënter en duurzamer dan traditionele verwarmingssystemen, en kunnen ook bijdragen aan het verlagen van de energiekosten. Dit is een strategie die steeds meer aandacht krijgt in de bouwsector en die zich goed aansluit bij de veranderende wintersituatie in de Alpen.

Conclusie

De wintersituatie in de Alpen is duidelijk veranderd in de afgelopen jaren. De toename van warmere winters, de verandering in luchtcirculatie en de afname van wintersneeuw hebben gevolgen voor wintersport, recreatie en de bouwsector. Hoewel er nog steeds sneeuwbedekking is in de hogere lagen, is de situatie in de lage lagen steeds minder betrouwbaar.

De verandering in de luchtdrukpatronen en de opschuivende subtropische hogedrukgordel naar het noorden leiden tot een vermindering van de wintersneeuwvorming in de Alpen. Dit heeft gevolgen voor wintersportactiviteiten en bouwprojecten in alpeneigendommen. Het is belangrijk dat de bouwsector zich aanpast aan deze veranderingen en dat er meer aandacht komt voor duurzame en flexibele bouwmethoden.

De huidige weersituatie laat zien dat er binnen enkele weken nog extra neerslag kan vallen, wat gunstig is voor wintersport en bouwprojecten. Maar in de langere termijn is het duidelijk dat de wintersituatie in de Alpen verder zal veranderen. Dit betekent dat het belangrijk is om bouw- en renovatieprojecten in deze regio’s zorgvuldig te plannen en aan te passen aan de veranderende omstandigheden.

Bronnen

1. Alpensneeuw – Nog oke, maar hoelang nog?
2. Waar is Dre hier in het stamcafé?