Buffervat voor lucht-waterwarmtepomp: Functie, Voordelen en Aanbevolen Grootte

Een lucht-waterwarmtepomp is een duurzame oplossing voor het opwekken van warmte in huishoudens en gebouwen. Deze warmtepompen werken efficiënt, maar om het rendement en de levensduur te optimaliseren, is het gebruik van een buffervat vaak essentieel. In dit artikel geef ik een gedetailleerde uitleg over de functie van een buffervat in combinatie met een lucht-waterwarmtepomp, de voordelen van het gebruik ervan, en hoe je de juiste grootte kiest op basis van de vermogensomvang van je warmtepomp.

Wat is een buffervat en waarom is het nodig?

Een buffervat is een voorraadvat dat tussen de warmtepomp en het verwarmingssysteem geplaatst wordt. Het dient als opslagplaats voor warm water, wat het mogelijk maakt om warmte op te slaan wanneer deze niet direct nodig is en later te gebruiken. Bij een lucht-waterwarmtepomp is een buffervat vaak nodig om het systeem efficiënter en stabiler te maken.

De warmtepomp produceert meestal meer warmte dan direct nodig is, bijvoorbeeld ’s nachts of op momenten dat het huis minder warmte vraagt. Zonder buffervat zou de warmtepomp dan constant aan- en uit moeten schakelen (pendelen), wat extra slijtage veroorzaakt en het rendement verlaagt. Een buffervat zorgt voor een stabilisatie van het systeem en voorkomt deze problemen.

Functies van een buffervat

1. Warmteopslag: Het vat opslaat het warme water, wat zorgt voor een continue warmtevoorziening en vermindert het energieverbruik.
2. Vermijden van pendelen: Door het opslaan van overtollige warmte, hoeft de warmtepomp minder vaak aan- en uitgeschakeld te worden.
3. Defrost-stabilisatie: Tijdens het defrost-proces (het ontdooien van de buitenunit), gebruikt de warmtepomp warmte uit het buffervat om de temperatuur in het huis stabiel te houden.
4. Energiebesparing: Het gebruik van het opgeslagen warm water zorgt voor een hoger rendement (COP) van de warmtepomp.

Voordelen van het gebruik van een buffervat bij een lucht-waterwarmtepomp

Het gebruik van een buffervat heeft meerdere voordelen, zowel op het vlak van energie-efficiëntie als op het vlak van comfort en duurzaamheid. Deze voordelen zijn afkomstig uit meerdere betrouwbare bronnen en zijn algemeen aanvaard in de branche.

1. Verhoogde efficiëntie (COP)

Door het buffervat te gebruiken, draait de warmtepomp langer op laag vermogen in plaats van kort aan en uit te schakelen. Dit zorgt voor een hoger COP (Coefficient of Performance), wat betekent dat je meer warmte krijgt per ingezette eenheid energie.

2. Verlengde levensduur van de warmtepomp

Het voorkomen van kort cyclisch in- en uitschakelen vermijdt onnodige slijtage aan de compressor en andere onderdelen. Dit verlengt de levensduur van de warmtepomp en vermindert de kans op storingen.

3. Stabiel comfort tijdens defrost

Tijdens lage buitentemperaturen moet de warmtepomp regelmatig ontdooien. Het buffervat levert dan warmte aan het systeem, zodat de binnentemperatuur stabiel blijft en de radiatoren of vloerverwarming niet koud aanvoelen.

4. Minder energiepieken

Zonder buffervat zou de warmtepomp bij hoge vraag (zoals bij koud weer) steeds extra moeten opschakelen, wat leidt tot energiepieken. Met een buffervat is de warmtevoorziening gestabiliseerd, wat het energieverbruik gelijkmatig houdt.

5. Minder waterverlies en energieverbruik

Het opslaan van overtollige warmte voorkomt dat koud water steeds opnieuw moet worden opgewarmd. Dit bespaart zowel water als energie.

Hoe groot moet het buffervat zijn?

De grootte van het buffervat hangt af van het vermogen van de warmtepomp. In de meeste gevallen wordt aangeraden om 10 tot 20 liter buffervat te gebruiken per 1 kW vermogen van de warmtepomp. Dit betekent dat een 6 kW warmtepomp bijvoorbeeld een buffervat van 60 tot 120 liter nodig heeft.

Een 80-liter buffervat is bijvoorbeeld ideaal afgestemd op een 6 kW warmtepomp. Dit is een veelvoorkomende keuze bij installateurs en fabrikanten, omdat het een goede balans biedt tussen efficiëntie en ruimtebeheersing.

Voorbeelden van buffervatgrootte

Deze richtlijnen zijn algemeen geldend, maar het kan zijn dat fabrikanten of installateurs andere aanbevelingen hebben op basis van het specifieke model en de vereisten van het huis.

Aansluiting van het buffervat

De manier waarop het buffervat op de warmtepomp wordt aangesloten, heeft invloed op de werking en efficiëntie van het systeem. Er zijn twee hoofdmaanen van aansluiting: parallel en serieel.

1. Parallel aansluiten

Bij een parallel aansluiting wordt het buffervat op dezelfde manier aangesloten als de warmtepomp. Dit betekent dat het water zowel via de warmtepomp als via het buffervat kan stromen. Deze manier is meestal geschikt voor systemen waarbij een constante warmtevoorziening gewenst is en waarbij het voorkomen van pendelen prioriteit heeft.

2. Serieel aansluiten

Bij een seriële aansluiting wordt het buffervat na de warmtepomp geplaatst. Het water wordt eerst door de warmtepomp verwarmd en daarna in het buffervat opgeslagen. Deze manier is geschikt als er sprake is van een constante watertemperatuur die moet worden gehandhaafd, bijvoorbeeld in gebouwen met hoge warmtevraag.

De keuze voor een parallelle of seriële aansluiting moet meestal worden gemaakt door een ervaren installateur, die rekening houdt met de specifieke kenmerken van het systeem en de vereisten van het gebouw.

Locatie van het buffervat

Het buffervat kan zowel binnen als buiten geplaatst worden, afhankelijk van de ruimtebeschikbaarheid en de omstandigheden. Het buffervat is meestal goed geïsoleerd, zodat het warmte langdurig kan opslaan. Als het buffervat buiten geplaatst wordt, moet er op gelet worden dat de leidingen goed geïsoleerd zijn om lekkage of bevroren leidingen te voorkomen.

De afmetingen van het buffervat zijn meestal ongeveer 1,0 bij 0,4 bij 0,6 meter, maar dit kan variëren afhankelijk van de grootte. Het kan horizontaal of verticaal worden geplaatst, afhankelijk van de beschikbare ruimte.

Kosten van een buffervat

De kosten van een buffervat hangen af van de grootte en de kwaliteit. Hieronder is een overzicht van de gemiddelde kosten voor verschillende maatgroepen:

De prijs is afhankelijk van de fabrikant, het merk en de kwaliteit van het buffervat. Het is aan te raden om meerdere offertes aan te vragen en deze met elkaar te vergelijken om de beste prijs-kwaliteitsverhouding te vinden.

Hygiënebuffervat: Een extra optie

Een hygiënebuffervat is een variant van het reguliere buffervat, maar is ontworpen om ook sanitair warm water op te slaan. Het water in een hygiënebuffervat wordt op een hogere temperatuur van ongeveer 60°C bewaard, waardoor bacteriën niet kunnen groeien en het water drinkbaar blijft. Dit is vooral relevant in huishoudens waar sanitair warm water geregeld wordt gebruikt.

In een hygiënebuffervat stroomt het warme water van bovenaf naar de radiatoren, terwijl het koude retourwater onderaan in het vat terecht komt en weer wordt opgewarmd.

Invloed van invertertechnologie op het buffervat

De nieuwste warmtepompen, zoals de Vitocal 300-G en 150/250-A van Viessmann, zijn uitgerust met invertertechnologie. Dit betekent dat het vermogen van de warmtepomp automatisch wordt afgestemd op de warmtebehoefte van het gebouw. Dit houdt in dat de warmtepomp minder vaak aan- en uitgeschakeld hoeft te worden, wat de noodzaak voor een buffervat kan verminderen.

Toch is het gebruik van een buffervat in veel gevallen nog steeds aan te raden, omdat het extra stabiliteit biedt en het rendement verder verhoogt. Bij hybride warmtepompen is het gebruik van een buffervat vaak optioneel, maar bij volledig elektrische warmtepompen is het in de meeste gevallen verplicht.

Conclusie

Een buffervat is een essentieel onderdeel van een lucht-waterwarmtepompinstallatie. Het draagt bij aan het verhogen van het rendement, het verlengen van de levensduur van de warmtepomp, en het verminderen van energiepieken. Door het opslaan van overtollige warmte, zorgt het buffervat ervoor dat de warmtepomp gelijkmatig kan draaien en minder vaak aan- en uitgeschakeld hoeft te worden.

De grootte van het buffervat moet worden afgestemd op het vermogen van de warmtepomp, meestal 10 tot 20 liter per kW. De aansluiting (parallel of serieel) en de locatie (binnen of buiten) moeten ook goed worden beoordeeld door een ervaren installateur.

Tot slot is een hygiënebuffervat een waardevolle toevoeging voor huishoudens die ook sanitair warm water willen opslaan. Het is aan te raden om meerdere offertes te vergelijken en een ervaren professional te raadplegen om de juiste keuze te maken.

Bronnen

1. Buffervat 80 liter
2. Buffervat warmtepompinstallatie
3. Buffervat uitleg
4. Buffervat werking
5. Viessmann buffervat