Lucht/lucht warmtepomp: Werking, voordelen en toepassing in de woningbouw

Published by Redactie on september 29, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

Lucht/lucht warmtepompen vormen een steeds populaire keuze voor woningverwarming en klimaatbeheersing in zowel nieuwbouw als renovatieprojecten. Deze warmtepompen onttrekken warmte aan de omgevingslucht en leveren die direct als warme lucht in het huis. In de zomer kunnen zij ook omgekeerd functioneren, waardoor zij als koelsysteem dienen. In dit artikel wordt de werking, toepassing, voordelen en installatie van lucht/lucht warmtepompen besproken, op basis van recente data en technische specificaties.

Het gebruik van lucht/lucht warmtepompen groeit, aangevuld door een stijgende aandacht voor duurzame verwarmingsoplossingen en subsidies die beschikbaar zijn voor deze technologie. In combinatie met hun relatief lage investeringskosten en eenvoudige installatie zijn zij een aantrekkelijke optie voor eigenaren, bouwbedrijven en installateurs.

Wat is een lucht/lucht warmtepomp?

Een lucht/lucht warmtepomp is een verwarmingssysteem dat warmte uit de omgevingslucht onttrekt en direct in de woning afgeeft als warme lucht. In tegenstelling tot lucht/water warmtepompen, die warme lucht omzetten in warm water voor CV-systemen, levert een lucht/lucht warmtepomp direct verwarmde lucht aan de leefruimte. Deze warme lucht wordt gegenereerd door een ventilator en compressor in de buitenunit, waarna de warmte via een binnenunit in de woning wordt afgegeven.

Werking van de lucht/lucht warmtepomp

De werking van een lucht/lucht warmtepomp kan het best begrepen worden aan de hand van het principe van een koelkast. In een koelkast wordt warmte uit het binnenste van de kast afgevoerd naar de omgeving. Bij een lucht/lucht warmtepomp gebeurt het omgekeerde: warmte wordt uit de omgevingslucht opgenomen en verwerkt tot verwarmde lucht, die in de woning wordt uitgestoten.

De processen die in werking treden zijn:

Opname van omgevingslucht: De buitenunit bevat een ventilator die de omgevingslucht aanzuigt.
Verwerking van warmte: De lucht passeert een warmtewisselaar, waarbij de warmte in de lucht wordt gebruikt om een koelvloeistof te verhitten. De koelvloeistof verdampt en wordt vervolgens door een compressor samengeperst tot een hogere temperatuur.
Afgifte van warme lucht: De warme lucht wordt via een ventilator in de binnenunit uitgestoten en verspreid over de ruimte.

In de zomer kan het systeem omgekeerd functioneren. Dan wordt warme lucht uit de woning afgevoerd en wordt de ruimte gekoeld.

Voorbeelden van toepassing

Lucht/lucht warmtepompen zijn ideaal voor woningen waar een luchtverwarmingssysteem gewenst is, zoals in nieuwbouwprojecten of bij renovaties waar geen bestaande CV-installatie aanwezig is. Ze worden vaak ingezet in woonkamers, slaapkamers en andere ruimtes waar directe luchtverwarming gewenst is.

Voordelen van een lucht/lucht warmtepomp

Lucht/lucht warmtepompen bieden verschillende voordelen die hen tot een interessante optie maken voor zowel woningbouw als renovatieprojecten. Enkele belangrijke voordelen zijn:

1. Lage investeringskosten

In vergelijking met andere warmtepompen, zoals lucht/water of grond/water warmtepompen, zijn de investeringskosten voor lucht/lucht warmtepompen relatief laag. Dit heeft te maken met de eenvoud van de installatie en het feit dat geen extra buizen of warmwaterinstallatie nodig is. De buitenunit kan direct geïnstalleerd worden op een voet of tegen de muur, zonder ingrijpende grondwerken.

2. Eenvoudige installatie

De installatie van een lucht/lucht warmtepomp is doorgaans eenvoudig en snel uit te voeren. De buitenunit kan op een geschikt geventileerd plekje worden gemonteerd, en de binnenunit kan op een verhoogde plek in de gewenste ruimte worden aangebracht. Omdat geen complexe hydraulische systemen nodig zijn, kan de installatie vaak binnen een paar uren worden voltooid.

3. Flexibiliteit

Lucht/lucht warmtepompen zijn zeer flexibel in toepassing. Zij kunnen zowel in nieuwbouw als in renovatieprojecten worden ingezet, en zijn geschikt voor woningen met of zonder bestaande CV-installatie. Daarnaast is het mogelijk om meerdere warmtepompen in een woning te installeren, afhankelijk van de grootte en de ruimtelijke vereisten.

4. Dubbele toepassing (verwarming en koeling)

Een uniek voordeel van lucht/lucht warmtepompen is hun dubbele toepassing. In de zomer kunnen zij niet alleen als verwarmingssysteem dienen, maar ook als koelsysteem. Dit maakt ze een all-round oplossing voor klimaatbeheersing in de woning.

5. Lage onderhoudskosten

Omdat lucht/lucht warmtepompen relatief eenvoudig in opbouw zijn en geen complexe hydraulische systemen bevatten, zijn de onderhoudskosten meestal laag. Een jaarlijks check-up van de ventilatoren en de koelkringloop is meestal voldoende om de warmtepomp op optimale werking te houden.

Installatie en plaatsing van een lucht/lucht warmtepomp

De installatie van een lucht/lucht warmtepomp vereist enkele aandachtspunten om zowel de efficiëntie als de werking van het systeem te garanderen. Enkele belangrijke richtlijnen zijn:

1. Locatie van de buitenunit

De buitenunit moet op een goed geventileerde plek worden geplaatst. Dit is belangrijk om ervoor te zorgen dat de warmtepomp voldoende omgevingslucht kan aanzuigen en niet in een warme luchtstroom terechtkomt. De buitenunit moet ook minimaal 1 meter afstand houden tot obstakels zoals muren, hekken of andere gebouwen. Dit voorkomt hinderlijke geluiden en vermindert de kans op oververhitting.

2. Locatie van de binnenunit

De binnenunit moet op een strategisch plekje in de ruimte worden geplaatst, waar de warme lucht goed kan circuleren. De binnenunit moet zorgvuldig bevestigd worden om ervoor te zorgen dat de warme lucht gelijkmatig over de ruimte verspreidt. Te dicht bij een wand of voorwerp bevestigen kan leiden tot ongelijke temperatuurverdeling.

3. Geluidsisolatie

Hoewel moderne lucht/lucht warmtepompen vaak ontworpen zijn voor fluisterstille werking, kan het noodzakelijk zijn om extra geluidsisolatie toe te passen, vooral bij woningen in bebouwde kom. Dit is vooral van toepassing bij buitenunits die dichtbij leefruimtes geplaatst worden. Geluidsisolatie kan berekend worden via specifieke calculators die door installateurs worden gebruikt.

4. Verwarmingscapaciteit

De verwarmingscapaciteit van een lucht/lucht warmtepomp moet afgestemd zijn op de grootte en thermische isolatie van de ruimte. Het vermogen van de warmtepomp moet voldoende zijn om de gewenste temperatuur te behalen, ook bij lage buitentemperaturen. Bij grotere woningen is het mogelijk om meerdere warmtepompen te installeren voor een gelijkmatige verdeling van de warmte.

Toepassing in renovatieprojecten

Lucht/lucht warmtepompen zijn zeer geschikt voor renovatieprojecten, met name in oude woningen waar een CV-installatie ontbreekt of waar een volledige verwarmingsherstructurering gewenst is. Aangezien deze warmtepompen geen hydraulische systemen vereisen, zijn de bouwkundige ingrepen beperkt tot het plaatsen van de buiten- en binnenunit. Dit maakt ze ideaal voor woningen waar de renovatie moet gebeuren zonder ingrijpende verbouwingen.

Een voordeel bij renovatieprojecten is ook dat de installatie van een lucht/lucht warmtepomp vaak niet vereist dat oude verwarmingsinstallaties worden verwijderd. De warmtepomp kan als extra bron van verwarming gebruikt worden, naast of in combinatie met bestaande systemen zoals een aardgasketel of een elektrische verwarming.

Subsidies en voordelen voor renovatieprojecten

Een belangrijk aandrijfkracht voor de opname van lucht/lucht warmtepompen in renovatieprojecten is de beschikbaarheid van subsidies. In Nederland zijn er diverse programma’s en steunmaatregelen die gericht zijn op duurzame verwarmingssystemen. Eigenaars die een lucht/lucht warmtepomp installeren kunnen vaak in aanmerking komen voor financiële ondersteuning.

Het belangrijkste voordeel van subsidies is dat de investeringskosten van de warmtepomp kunnen worden gedeeltelijk of volledig gecompenseerd. Dit maakt het systeem aantrekkelijker voor eigenaren die op zoek zijn naar een duurzame en kostenefficiënte verwarmingssysteem.

Samenvoeging met hybride systemen

Hoewel lucht/lucht warmtepompen zelfstandig gebruikt kunnen worden, is het ook mogelijk om ze te combineren met hybride systemen. Een hybride warmtepomp werkt in combinatie met een aardgasketel of andere verwarmingsbronnen. Dit is een goede oplossing voor woningen waar de warmtevraag groter is dan wat de warmtepomp alleen kan leveren.

In dergelijke gevallen kan de lucht/lucht warmtepomp gebruikt worden voor het verhitten van de woning, terwijl de aardgasketel gebruikt wordt voor het verhitten van het tapwater. Dit zorgt voor een efficiënter gebruik van energie en vermindert de CO2-uitstoot in vergelijking met een volledig aardgasgestoken systeem.

Conclusie

Lucht/lucht warmtepompen zijn een efficiënte, duurzame en kostenefficiënte oplossing voor woningverwarming en klimaatbeheersing. Hun werking is eenvoudig, de installatie is flexibel en de investeringskosten zijn relatief laag in vergelijking met andere warmtepompen. Zij zijn ideaal voor nieuwbouwprojecten, renovaties en woningen waar een CV-installatie ontbreekt of niet gewenst is.

De voordelen van deze warmtepompen liggen in hun dubbele toepassing (verwarming en koeling), hun eenvoudige installatie en hun lage onderhoudskosten. Bovendien is de beschikbaarheid van subsidies een belangrijk aandrijfkracht voor eigenaren die overwegen om dit type warmtepomp in te zetten.

Voor installateurs en bouwbedrijven is de lucht/lucht warmtepomp een aantrekkelijke optie vanwege de beperkte bouwkundige ingrepen en de snelle implementatie. Voor woningbouwprojecten biedt het een duurzame en energie-efficiënte alternatief dat aansluit bij huidige trends in het bouwbedrijf en de real estate sector.