Bypass voor zwembadwarmtepomp: zelf bouwen of kant-en-klare oplossing kiezen?

Published by Redactie on september 29, 2025 | Category warmtepomp

Een warmtepomp is tegenwoordig een populaire keuze voor het verwarmen van zwembaden. Het is energiezuinig, efficiënt en duurzaam, wat het een aantrekkelijke investering maakt voor eigenaren van particuliere zwembaden. Toch is het aansluiten van een warmtepomp niet triviaal en vereist het het gebruik van een bypass. Deze bypass speelt een cruciale rol in de efficiënte werking van de warmtepomp. In dit artikel bespreken we de werking van een bypass, de voordelen van het zelf bouwen van een bypass, de stappen die je daarvoor moet doorlopen, en de alternatieven die beschikbaar zijn. We baseren ons uitsluitend op de informatie uit betrouwbare bronnen en constructieve adviezen.

Wat is een bypass en waarom is het nodig?

Een bypass is een systeem dat het waterstroomtregelmechanisme tussen de filterinstallatie en de warmtepomp faciliteert. Het zorgt ervoor dat alleen een gedeelte van het zwembadwater via de warmtepomp stroomt en daarna weer terugkeert naar de hoofdleiding. Hierdoor kan de warmtepomp efficiënt werken zonder het gehele watervolume continu te moeten verhitten.

Volgens de bronnen is een bypass niet strikt verplicht, maar wordt het aanbevolen. Het gebruik van een bypass draagt bij aan een nauwkeurigere regeling van de waterdoorstroom, zodat de warmtepomp optimaal kan functioneren. Dit is vooral belangrijk voor het handhaven van de juiste flow- en drukwaarden binnen het systeem. Een bypass bestaat meestal uit een combinatie van kogelkranen, slangverbindingen en eventueel een afsluitkoppeling, die het mogelijk maken om de warmtepomp te ontkoppelen zonder de filtratie te stoppen.

Voordelen van een bypass

De voordelen van het gebruik van een bypass zijn meervoudig. Ten eerste zorgt het voor een betere regeling van de watercirculatie, wat direct invloed heeft op het rendement van de warmtepomp. Ten tweede maakt het het systeem handelbaarder, zodat onderhoud of afkoppelen in de winter eenvoudiger is. Bovendien voorkomt een bypass onnodige belasting op het filtersysteem, vooral bij warmtepompen met een ‘full-flow’-functie, waarbij het gehele watervolume via de warmtepomp stroomt. Hierdoor kan het filtersysteem mogelijk overbelast raken.

Bron [3] benadrukt dat het afstemmen van de optimale flow via een bypass essentieel is voor het efficiënt functioneren van de warmtepomp. Ook bij winterafsluiting is een bypass handig, omdat je zo de warmtepomp eenvoudig kunt ontkoppelen zonder het gehele filtersysteem te moeten uitschakelen.

Bypass zelf maken: is het mogelijk?

Ja, het is mogelijk om een bypass zelf te maken, maar het vereist wel enige technische kennis en het juiste materiaal. Veel fabrikanten en leveranciers bieden kant-en-klare bypasssets aan, maar voor wie ervaring heeft met leidingwerk en aansluitingen is het ook een haalbare optie om dit zelf te doen.

Benodigde materialen

Als je een bypass zelf wilt maken, heb je onder andere het volgende nodig:

Twee kogelkranen (meestal van 1/2 of 3/4 inch, afhankelijk van de aansluiting van de warmtepomp)
Een slangkoppeling (meestal 50 mm of 2 inch)
PVC-verbindingen of slangklemmen
Eventueel een drie-delige koppeling voor eenvoudigere ontkoppeling
Een passend adapterstuk indien nodig (bijvoorbeeld voor Intex of Bestway zwembaden met Ø 38 mm schroefaansluitingen)

Stappen bij het maken van een bypass

Aansluiting van de filtersysteem: Voordat je de bypass maakt, moet je ervoor zorgen dat de filtersysteem goed aangesloten is. Meestal zijn er twee leidingen van 50 mm die uit de filterruimte lopen naar buiten. Deze worden gebruikt voor de aanvoer en afvoer.
Aanleggen van de bypassleiding: Zorg dat de bypassleiding zo kort mogelijk is om leidingverliezen te beperken. De leiding moet vanaf de filterpomp naar de warmtepomp lopen en daarna weer naar de hoofdleiding retourneren.
Installatie van kogelkranen: Plaats een kogelkraan op de aanvoer- en op de afvoerleiding van de warmtepomp. Dit maakt het mogelijk om de waterdoorstroom te regelen.
Vastzetten van de slangverbindingen: Gebruik een nauwkeurige PVC-lijmverbinding of slangklemmen om de slangen vast te zetten. Een drie-delige koppeling kan handig zijn voor het makkelijk ontkoppelen van de warmtepomp.
Afstelling van de bypass: Nadat alles is aangesloten, kun je de bypass afstellen. Dit betreft het op de juiste manier sluiten van de kogelkranen zodat alleen een deel van het water via de warmtepomp stroomt. Het is aan te raden om dit te testen met een kleinere doorstroming en eventueel aan te passen.
Controle op lekken: Controleer of er lekken zijn in de verbindingen en zorg voor een goed afdichting. Dit is essentieel voor de langdurige betrouwbaarheid van de installatie.
Beveiliging en toegang: Zorg dat de bypass goed toegankelijk is voor onderhoud en dat het systeem goed beveiligd is tegen buitensporige drukveranderingen. Het is ook verstandig om eventuele akoestische isolatie te overwegen als de warmtepomp dicht bij een terras of woonruimte staat.

Voordelen van het zelf bouwen van een bypass

Kostenefficiëntie: Een kant-en-klare bypassset kan relatief duur zijn, terwijl het zelf bouwen van de bypass vaak goedkoper is.
Aanpassing aan je eigen situatie: Je kunt de bypass zelf aanpassen aan de maat, aansluiting en situatie van je zwembad en filtersysteem.
Lerend proces: Het bouwen van een bypass is een leerzaam project voor wie technisch geïnteresseerd is en ervaring wil opdoen in leidingwerk.
Toegankelijkheid: Een zelfgemaakte bypass kan sneller en makkelijker toegankelijk zijn voor onderhoud en inspectie.

Alternatieve opties: kant-en-klare bypasssets

Voor wie niet zeker is van zijn eigen technische vaardigheden, zijn er kant-en-klare bypasssets beschikbaar op de markt. Deze sets zijn doorgaans eenvoudig te installeren en zijn vaak inclusief alle benodigde onderdelen, zoals kogelkranen, slangverbindingen en een instructiehandleiding.

Volgens bron [4] zijn er bijvoorbeeld complete bypass sets te koop, inclusief alle benodigde fittingen en slangklemmen. Dit is een aantrekkelijke optie voor wie snel en eenvoudig een bypass wil installeren zonder het risico van een zelfgemaakte installatie. Bovendien zijn deze sets vaak getest en gevalideerd voor gebruik in combinatie met verschillende merken en modellen van warmtepompen.

Een nadeel van kant-en-klare sets is dat ze vaak niet volledig afgestemd zijn op jouw specifieke filtersysteem of aansluiting. Daarom is het verstandig om te controleren of de bypassset compatibel is met jouw warmtepomp en filtersysteem.

Aanbevelingen en tips bij het maken van een bypass

Bij het maken van een bypass zijn er een paar belangrijke aandachtspunten en tips die je moet onthouden:

Volg de instructies van de fabrikant: Zorg dat je je richt op de richtlijnen en aanbevelingen van de fabrikant van de warmtepomp. Deze zijn vaak beschikbaar in de handleiding of op de officiële website.
Zorg voor een optimale flow: Het afstemmen van de juiste waterdoorstroom is essentieel voor het functioneren van de warmtepomp. Gebruik kogelkranen om de flow nauwkeurig in te stellen.
Zorg voor een goede isolatie: Als de bypass of warmtepomp buiten geplaatst wordt, zorg dan voor een goede isolatie van de leidingen om warmteverlies te beperken.
Blijf binnen de druklimieten: Zorg ervoor dat je de maximale druk die de warmtepomp en filtersysteem kunnen verwerken, niet overschrijdt. Dit voorkomt schade aan het systeem.
Zorg voor een toegankelijke installatie: De bypass moet makkelijk toegankelijk zijn voor onderhoud en inspectie, zodat eventuele problemen snel kunnen worden opgelost.
Kies de juiste locatie: De warmtepomp en bypass moeten op een geschikte plek staan, zodat ze voldoende luchtstroom hebben en niet in de weg staan. Denk aan afstand tot de woning, akoestische afstand en toegang tot de buitenlucht.

Waarom een bypass nodig is bij full-flow warmtepompen

Een belangrijk punt dat vaak over het hoofd gezien wordt, is het verschil tussen full-flow en normale warmtepompen. Full-flow warmtepompen worden ontworpen om het gehele watervolume van het zwembad te verhitten. Terwijl dit in theorie efficiënter klinkt, heeft het ook nadeel: het zorgt voor minder controle over de watercirculatie en druk.

Bron [1] en [3] benadrukken dat bij full-flow warmtepompen het gebruik van een bypass aanbevolen wordt, zodat je de waterdoorstroom en druk kunt regelen. Dit voorkomt overbelasting van het filtersysteem en zorgt voor een betere regeling van de warmteverdeling. Ook bij winterafsluiting is een bypass handig, omdat het het afkoppelen van de warmtepomp eenvoudiger maakt.

Plaatsing van de bypass en warmtepomp

De locatie waar je de bypass en warmtepomp plaatst, heeft invloed op het functioneren en het geluidsniveau van het systeem. Bron [1] en [3] adviseren om de warmtepomp zo dicht mogelijk bij het zwembad en filtersysteem te plaatsen. Dit beperkt warmteverliezen in de leidingen en zorgt voor een efficiëntere werking.

De bypass moet meestal tussen de filterpomp en de warmtepomp worden geplaatst. Dit zorgt ervoor dat het water eerst gefilterd wordt en daarna via de bypass naar de warmtepomp stroomt. Na verwarming keert het water terug naar de hoofdleiding.

Het is aan te raden om de warmtepomp buiten te plaatsen, omdat ze energie uit de omgevingslucht haalt. Binnenopstelling kan leiden tot onvoldoende luchtstroom en dus minder efficiëntie. Bovendien is het verstandig om de warmtepomp zover mogelijk van de woonruimte of terras te plaatsen om het geluidsniveau te beperken.

Elektrische voorziening

Naast de fysieke aansluiting van de bypass en filtersysteem, is er ook aandacht nodig voor de elektrische voorziening. De warmtepomp verbruikt immers elektriciteit, en dit moet uit een aparte stroomkring komen, aangezien de vermogens vaak vrij hoog zijn.

Bron [1] adviseert om professioneel advies in te schakelen voor de elektrische aansluiting. Het is belangrijk dat de aansluiting veilig en voldoende geïsoleerd is. Als je twijfelt aan je eigen ervaring met elektrische installaties, is het verstandig om een erkende installateur in te huren.

Kostenoverzicht

De kosten van het maken van een bypass variëren afhankelijk van de gekozen onderdelen en de mate van zelfbouw. Een kant-en-klare bypassset kan tussen de €50 en €150 kosten, afhankelijk van de merken en het aantal onderdelen. Bij zelfbouw zijn de kosten lager, maar vereist het wel een investering in kwaliteitsmaterialen en eventueel hulp bij de aansluiting.

Bron [4] vermeldt een aantal bypass sets en warmtepompen op de markt. Deze kunnen een inspiratie zijn voor de aankoop of het zelf bouwen van een bypass.

Conclusie

Het maken van een bypass voor een zwembadwarmtepomp is een haalbaar project, zeker voor wie ervaring heeft met leidingwerk en aansluitingen. Het biedt een aantal voordelen, zoals kostenefficiëntie, aanpasbaarheid en leren door doen. Toch is het verstandig om voorzichtig te zijn en de aanbevelingen van de fabrikant nauwkeurig op te volgen.

Een bypass is niet strikt nodig, maar wordt sterk aanbevolen om de efficiëntie en functionering van de warmtepomp te waarborgen. Het zorgt voor een betere regeling van de waterdoorstroom, voorkomt overbelasting van het filtersysteem en maakt het systeem handelbaarder bij onderhoud.

Of je nu kiest voor een kant-en-klare bypassset of voor het zelf bouwen van het systeem, zorg er altijd voor dat alles goed aangesloten is, dat er geen lekken zijn, en dat de bypass goed toegankelijk is. Zo zorg je ervoor dat je warmtepomp optimaal functioneert en dat je het hele zwemseizoen kunt genieten van heerlijk warm zwembadwater.

Bronnen

make
bypass