Centrale verwarming op gas vervangen door warmtepomp: opties, voordelen en aandachtspunten

Published by Redactie on september 29, 2025 | Category warmtepomp

Het vervangen van een centrale verwarming op gas door een warmtepomp is tegenwoordig een steeds populaire keuze voor eigenaren van woningen in Nederland. Dit besluit wordt beïnvloed door verschillende factoren, zoals duurzaamheid, regelgeving, subsidies en de stijgende gasprijzen. In dit artikel bespreken we de mogelijkheden, voordelen en belangrijke aandachtspunten bij het overschakelen van een gasketel op een warmtepomp.

Inleiding

Een CV-ketel (centrale verwarmingsketel) is het klassieke verwarmingssysteem in Nederland, waarbij aardgas wordt gebruikt om water te verwarmen dat vervolgens via radiatoren of vloerverwarming een woning verwarmt. Aangezien Nederland zich heeft ingeschreven op ambitieuzere klimaatdoelen, wordt de overgang naar duurzamere verwarmingssystemen, zoals warmtepompen, steeds belangrijker.

Sinds 2023 is het bijvoorbeeld verboden om gasketels te gebruiken in nieuwbouwprojecten. Dit maakt de warmtepomp niet alleen een duurzame keuze, maar ook een verplichte technologie in nieuwe constructies. Voor bestaande woningen is het overschakelen nog steeds een verstandige investering, met voordelen op het gebied van energiebesparing, comfort en subsidies.

In dit artikel geven we een overzicht van de drie belangrijkste warmtepompopties – lucht-water, geothermische en hybride – en leggen we uit waarom het vervangen van een CV-ketel door een warmtepomp een verstandige keuze kan zijn. We bespreken ook de voorwaarden die je moet voldoen, de voordelen van deze oplossing en de huidige regelgeving.

Wat is een warmtepomp?

Een warmtepomp is een systeem dat warmte uit de omgeving (lucht, grond of water) opwekt en gebruikt om een woning te verwarmen en warm water te maken. In tegenstelling tot een CV-ketel, die aardgas verbrandt om warmte te genereren, gebruikt een warmtepomp elektriciteit om een koudemiddel te comprimeren, waardoor warmte opgewekt wordt.

De drie meest voorkomende soorten warmtepompen zijn:

Lucht-water warmtepomp: Deze haalt warmte uit de buitenlucht. Het systeem bestaat uit een buitenunit die de warmte opvangt en overbrengt naar het verwarmingswater. Lucht-water warmtepompen zijn relatief goedkoper in aankoop, maar hun rendement is lager dan dat van geothermische warmtepompen, omdat de buitentemperatuur varieert.
Geothermische warmtepomp: Deze haalt warmte uit de grond of het grondwater. Deze warmtepomp heeft een hoger rendement, omdat de grond temperatuur het hele jaar constant is. De installatie is echter complexer en vereist voldoende ruimte in de tuin voor boringen.
Hybride warmtepomp: Deze combineert een warmtepomp met een CV-ketel. Het systeem werkt samen met de gasketel in koude weken, waardoor het gasverbruik met tot 60% kan worden teruggebracht. In de tussenseizoenen neemt de warmtepomp het volledig over. Dit maakt het een flexibele oplossing, met de mogelijkheid om uiteindelijk volledig gasloos te worden.

Alle drie de types kunnen gebruikt worden als vervanging voor een CV-ketel, afhankelijk van de specifieke situatie van de woning en de voorkeuren van de woningeigenaar.

Voordelen van een warmtepomp

Het vervangen van een CV-ketel door een warmtepomp biedt meerdere voordelen, zowel op het vlak van duurzaamheid als op het vlak van financiële besparingen en comfort. Hieronder geven we een overzicht van de belangrijkste voordelen.

1. Verdwenen gasafhankelijkheid

Een warmtepomp gebruikt geen aardgas, wat het een ideale oplossing maakt in de context van de energietransitie. Dit is vooral van belang voor woningen in regio’s waar gasnetwerken worden gesloten of beperkt. Het wegwerken van aardgas is ook een essentieel onderdeel van de klimaatdoelstellingen van Nederland.

2. Lage CO₂-uitstoot

Een warmtepomp leidt tot een aanzienlijke reductie van CO₂-uitstoot. Omdat er geen verbranding van aardgas plaatsvindt, is de CO₂-uitstoot lager dan bij een CV-ketel. Volgens bronnen is de reductie van CO₂-uitstoot met ongeveer 50% mogelijk. Dit maakt het systeem aantrekkelijk voor eigenaren die meewerken aan duurzame doelen.

3. Lage bedrijfskosten in de lange termijn

Hoewel de aanschafkosten van een warmtepomp hoger kunnen liggen dan die van een CV-ketel, is er in de langere termijn sprake van een kostenbesparing. Dit komt doordat de bedrijfskosten van een warmtepomp lager zijn. Bovendien zijn er subsidies beschikbaar die de aanschafkosten kunnen verlagen.

4. Energie-efficiëntie

Een warmtepomp werkt op basis van energie-efficiëntie. Het maakt gebruik van energie uit de omgeving (lucht of grond) en zet die om naar bruikbare warmte. Dit zorgt voor een hoger rendement dan het verbranden van aardgas in een CV-ketel. De energie-efficiëntie is echter afhankelijk van de isolatie van de woning.

5. Comfort en consistent verwarming

Een warmtepomp levert een constante en comfortabele verwarmingstemperatuur. Omdat het systeem werkt met laagtemperatuurverwarming, is er sprake van een gelijkmatige warmteverdeling in de woning. Dit zorgt voor een hoger comfortniveau in vergelijking met een CV-ketel.

6. Flexibiliteit

Een hybride warmtepomp biedt de mogelijkheid om in de tussenseizoenen volledig op elektriciteit te werken en in koude perioden op gas te vallen. Dit maakt het een flexibele oplossing die aansluit bij verschillende situaties. Bovendien kan het systeem op termijn volledig gasloos worden door de CV-ketel te verwijderen.

Aandachtspunten bij het overschakelen op een warmtepomp

Hoewel het overschakelen op een warmtepomp veel voordelen biedt, zijn er ook een aantal belangrijke aandachtspunten waaraan je dient te denken. Hieronder geven we een overzicht van de belangrijkste factoren.

1. Isolatie van de woning

Een warmtepomp werkt het best in een goed geïsoleerde woning. In slecht geïsoleerde woningen kan de warmte te snel weglekken, wat het rendement van de warmtepomp verlaagt. Daarom is het verstandig om eerst de isolatie van de woning te verbeteren voordat je overgaat op een warmtepomp.

2. Systeemtemperatuur

Het rendement van een warmtepomp is afhankelijk van de systeemtemperatuur. Voor een warmtepomp is het belangrijk dat de systeemtemperatuur maximaal 55 graden is. Dit komt doordat een warmtepomp werkt met laagtemperatuurverwarming. Als het niet voldoende warm is in de woning met deze temperatuur, kan het zijn dat extra isolatie nodig is.

3. Warmtevraag

Het is belangrijk om te bepalen hoeveel warmte je woning per jaar nodig heeft. Voor een warmtepomp is het meest rendabel als de jaarlijkse warmtevraag maximaal 40.000 kWh gas of 4.000 liter stookolie is. Als het verbruik hoger is, kan het verstandig zijn om de isolatie van de woning te verbeteren voordat je overgaat op een warmtepomp.

4. Kosten

De aanschafkosten van een warmtepomp kunnen hoger liggen dan die van een CV-ketel. Dit is een belangrijke overweging, maar er zijn subsidies beschikbaar die de aanschafkosten kunnen verlagen. Het is aan te raden om deze subsidies te checken en eventueel te benutten.

5. Type warmtepomp

Niet alle warmtepompen zijn geschikt voor elke situatie. Het is belangrijk om te bepalen welk type warmtepomp het beste past bij jouw situatie. Dit hangt af van factoren zoals de ruimte in de tuin, de isolatie van de woning en de verwachtingen in termen van warmtevraag en rendement.

6. Installatie

De installatie van een warmtepomp vereist een zorgvuldige voorbereiding en uitvoering. Het is aan te raden om een vakman te raadplegen voor advies en installatie. Een professionele installatie zorgt ervoor dat het systeem optimaal werkt en dat er sprake is van een maximale levensduur.

Toekomstige regelgeving

De regelgeving rond het gebruik van CV-ketels en warmtepompen verandert voortdurend. Vanaf 2023 is het verboden om gasketels te installeren in nieuwbouwprojecten. In bestaande woningen geldt er op dit moment nog geen verplichte vervanging, maar dit kan in de toekomst veranderen.

In 2022 was een wetsvoorstel geplaatst waarin verplichte vervanging van CV-ketels door hybride warmtepompen voor 2026 werd voorgesteld. Echter, deze maatregel is voorlopig niet ingevoerd. Toch is het verstandig om vooruit te denken en te overwegen om je CV-ketel vroegtijdig te vervangen door een duurzamere oplossing.

Conclusie

Het vervangen van een centrale verwarming op gas door een warmtepomp is een verstandige keuze voor eigenaren van woningen die meewerken aan de energietransitie en het gasverbruik willen verminderen. Het biedt voordelen op het vlak van duurzaamheid, kostenbesparing en comfort, en is beschikbaar in verschillende vormen die aansluiten bij verschillende situaties.

De drie belangrijkste warmtepompopties – lucht-water, geothermische en hybride – hebben elk hun eigen voordelen en toepassingsgebieden. Het is belangrijk om te bepalen welk type warmtepomp het beste past bij jouw situatie. Bovendien zijn er een aantal aandachtspunten waaraan je dient te denken, zoals de isolatie van de woning, de systeemtemperatuur, de warmtevraag en de kosten.

Hoewel het overschakelen op een warmtepomp een investering is, is het in de langere termijn een verstandige keuze die aansluit bij de duurzame doelen van Nederland. Bovendien zijn er subsidies beschikbaar die de aanschafkosten kunnen verlagen. Het is aan te raden om een vakman te raadplegen voor advies en installatie, zodat het systeem optimaal werkt en dat er sprake is van een maximale levensduur.