Zij-instromers in de warmtepomptechniek: Omscholingsmogelijkheden via UWV en opleidingspartners

Published by Redactie on september 29, 2025 | Category warmtepomp

In de huidige bouw- en renovatiebranche is er een groeiende vraag naar gespecialiseerde kennis en vaardigheden, vooral op het gebied van duurzame installaties zoals warmtepompen. Hierdoor ontstaat een grote kans voor zij-instromers – mensen zonder opleiding in de techniek die zich willen omscholen en werken in de bouw of installatietechniek. Dit artikel richt zich op de mogelijkheden voor omscholing naar de warmtepomptechniek via UWV, opleiders en regionale initiatieven, met een focus op relevante informatie voor eigenaren, renovateurs en professionals in de bouw.

Inleiding

De transitie naar duurzame energie in de gebouwde omgeving heeft geleid tot een snelle toename van vacatures in de technische installatiebranche. Vooral op het gebied van warmtepompen is er een groot tekort aan vakmensen. Omdat deze technologie essent is in de strijd tegen klimaatverandering en energiekwetsbaarheid, investeren zowel overheid als bedrijven sterk in omscholingsprogramma’s voor zij-instromers. De websites van opleidingsinstituten, UWV en initiatieven zoals Wij Techniek bieden een uitgebreid aanbod aan trajecten, subsidies en praktijkgerichte leerpaden.

In dit artikel bespreken we:

De opleidingen en cursussen die beschikbaar zijn voor zij-instromers;
Het belang van praktijkonderwijs en regionale samenwerking;
De rol van UWV en regionale opleidingspartners;
De arbeidsvoorwaarden en kansen in de sector;
Praktische stappen om aan de slag te gaan.

Alle informatie is gebaseerd op openbare bronnen zoals de websites van Wij Techniek, Maatt en UWV, en geeft een overzicht van de huidige situatie in de Nederlandse installatietechniek.

Opleidingen en cursussen voor zij-instromers in de warmtepomptechniek

Om in de technische installatiebranche te terechtkomen, zijn er diverse opleidingspaden beschikbaar. De meeste zij-instromers volgen een MBO-opleiding op niveau 2 of 3 via de beroepsbegeleidende leerweg (BBL). Deze opleidingen zijn gericht op het opdoen van praktijkervaring en het behalen van een erkende kwalificatie. Voor de warmtepomptechniek zijn er specifieke keuzedelen beschikbaar, zoals:

Klimaatbeheersing en koudetechniek
Koudetechniek voor warmtepompsystemen

Daarnaast bestaat er een vakmanschapsroute warmtepompen, waarbij opleiders in samenwerking met bedrijven trajecten aanbieden om mensen snel te bekwamen in de installatie en inregeling van (hybride) warmtepompsystemen. Deze route is specifiek gericht op de snelgroeiende vraag naar installateurs van warmtepompen in woningen en kleine utiliteitsgebouwen.

Voor wie een cursus wil volgen, zijn er meerdere opties beschikbaar. Opleiders zoals ROC’s en technische opleidingscentra bieden onder andere cursussen op maat voor bedrijven of individuen. De cursussen sluiten vaak aan op praktijkgerichte leerbedrijfsactiviteiten, wat betekent dat je onder begeleiding van ervaren vakmensen aan de slag kunt.

Vakmanschapsroute en deelcertificaten

Een alternatief voor een volledige MBO-opleiding is het volgen van een vakmanschapsroute warmtepompen. Dit traject richt zich op het opleiden van mensen in het installeren en inregelen van warmtepompsystemen. Het is bedoeld voor mensen die snel aan de slag willen in de installatietechniek, zonder eerst een volledige opleiding af te leggen. De vakmanschapsroute is meestal korter dan een reguliere opleiding en biedt een directe toegang tot de arbeidsmarkt.

Daarnaast zijn er deelcertificaten beschikbaar die specifieke vaardigheden behandelen, zoals het installeren van koelleidingen of het uitvoeren van thermische berekeningen. Deze certificaten zijn nuttig voor wie zich wil specialiseren in een bepaald aspect van de warmtepomptechniek en kunnen vaak gecombineerd worden tot een breder kwalificatiepakket.

Praktijkonderwijs en regionale samenwerking

In de technische installatiebranche is er een sterk accent op praktijkonderwijs. Praktijkleren, ook wel beroepsbegeleid leren genoemd, betekent dat je je vaardigheden ontwikkelt door aan de slag te gaan in een leerbedrijf. Dit model is specifiek ontwikkeld voor zij-instromers en biedt de mogelijkheid om snel te leren door te werken, terwijl je ondersteund wordt door een opleiding die je de theoretische kennis geeft.

Voorbeelden van opleidingen die het praktijkgerichte traject aanbieden zijn:

Monteur Elektrotechnische Installaties
Monteur Werktuigkundige Installaties
Eerste Monteur Service en Onderhoud

Deze opleidingen zijn grotendeels georganiseerd per regio. Zo zijn er bijvoorbeeld specifieke opleidingspartners in de Randstad, Brabant, Limburg, Gelderland en Overijssel. Deze regio’s zijn actief op zoek naar gemotiveerde kandidaten en bieden vaak directe plekken voor wie aan een traject wil beginnen.

Landelijke en regionale initiatieven

Een van de grootste landelijke initiatieven voor zij-instromers is Wij Techniek. Deze initiatieven werken nauw samen met ROC’s, bedrijven en UWV om omscholings- en leerwerktrajecten aan te bieden. Voorbeelden zijn:

UWV Leerwerktrajecten
Klimaatbanen in de gebouwde omgeving
Wij Techniek Teamwork Servicepunt

Het Wij Techniek Teamwork Servicepunt helpt werkzoekenden met het vinden van opleidingen, bedrijven en subsidies. Het biedt ook een intakegesprek om je persoonlijke doelen en mogelijkheden te bespreken. De service ondersteunt je bij het opbouwen van je CV, het zoeken naar een leerbedrijf en het aanvragen van subsidies.

Daarnaast zijn er regio’s waar specifieke kansen zijn, zoals:

Randstad (Amsterdam, Rotterdam, Utrecht)
Brabant
Limburg
Gelderland
Overijssel

In deze regio’s zijn er diverse opleiders en ROC’s die actief zijn met trajecten voor zij-instromers. De regio’s werken vaak samen met lokale bedrijven om zowel opleidingen als praktijkervaring te organiseren.

De rol van UWV en regionale opleidingspartners

UWV speelt een centrale rol in het faciliteren van omscholing en leerwerktrajecten voor zij-instromers. Door samenwerking met werkgevers en opleidingsinstituten, biedt UWV een breed aanbod van trajecten die gericht zijn op de duurzame installatietechniek. Een voorbeeld daarvan is het UWV Leerwerktraject, waarbij je onder begeleiding van een ervaren vakmensen aan de slag gaat en tegelijk een opleiding volgt.

Subsidiemogelijkheden

Een belangrijke voordelen van het werken met UWV is dat er diverse subsidiemogelijkheden zijn voor zowel de omscholende en de werkgever. Voor de omscholende betekent dit dat je ondersteuning kunt krijgen bij het betalen van de opleiding of het begeleidingstraject. Voor de werkgever zijn er ook subsidies beschikbaar om te investeren in nieuwe medewerkers.

De omscholende kan bijvoorbeeld:

Opleidingen volgen met subsidie
Praktijkgerichte trajecten volgen
Subsidie ontvangen voor begeleiding

De werkgever kan:

Subsidie ontvangen voor het aanwerven en opleiden van een omscholende
Hulp krijgen bij het opstellen van leerdoelen en trajecten
Toegang krijgen tot opleidingspartners en regionale netwerken

Praktijkgerichte opleidingen

De opleidingen die via UWV worden aangeboden zijn meestal praktijkgericht en worden afgestemd op de behoeften van de werkgever. Dit betekent dat je niet alleen de theorie leert, maar ook direct in de praktijk toepast. Dit model zorgt ervoor dat je snel aan de slag kunt en direct bijdraagt aan het bedrijf.

Voor warmtepompen betekent dit dat je onder andere leert:

Het installeren van hybride warmtepompsystemen
Het inregelen en controleren van systemen
Het uitvoeren van thermische berekeningen
Het monteren en isoleren van koelleidingen
Het verwijderen van lucht en vocht uit systemen

Deze vaardigheden worden onder begeleiding geleerd in een leerbedrijf, waar je onderdeel wordt van het team en je dagelijks aan de slag gaat met echte projecten.

Arbeidsvoorwaarden en kansen in de sector

De warmtepomptechniek is een essentieel deel van de duurzame energietransitie, en daardoor is de vraag naar vakmensen groot. In regio’s als Gelderland Midden en Zuid zijn er bijvoorbeeld honderden vacatures voor installateurs van warmtepompen, airco-monteurs en elektriciens.

Werkgelegenheid

Er zijn veel kansen om aan het werk te gaan in de warmtepomptechniek. Werkgevers zijn actief op zoek naar gemotiveerde zij-instromers en investeren sterk in hun opleiding en ontwikkeling. Vaak kun je na afronding van je traject direct in vaste dienst komen. Dit is vooral het geval bij bedrijven die zich specialiseren in duurzame installaties zoals warmtepompen en zonnepanelen.

Salaris en toeslagen

In de koel- en klimaattechniek verdien je een goed salaris. Daarnaast zijn er diverse toeslagen voor onregelmatige dienst en beschikbaarheid buiten de normale werktijden. Je salaris hangt af van je functie en het bedrijf waar je werkt.

Voor meer informatie over salarissen in de sector kun je kijken naar de cao technisch installatiebedrijf metaal & techniek, die de arbeidsvoorwaarden voor monteurs en installateurs regelt.

Vaardigheden en competenties

Om succesvol te zijn in de warmtepomptechniek, heb je bepaalde vaardigheden en competenties nodig. Deze omvatten:

Technische kennis en gevoel voor techniek
Veiligheid in acht nemen, vooral bij het werken met elektriciteit en koudemiddelen
Nieuwe dingen leren en aanpassen
Communicatieve vaardigheden om met klanten en collega’s samen te werken

Daarnaast is het belangrijk om je op te richten in het werken met diverse technologieën en systemen. Dit omvat bijvoorbeeld het kennen van verschillende koudemiddelen, zoals natuurlijke koudemiddelen, en het begrijpen van systemen zoals thermosyphonsystemen en pompcirculatie systemen.

Praktische stappen om aan de slag te gaan

Als je geïnteresseerd bent in een omscholingsmogelijkheid in de warmtepomptechniek, zijn er verschillende stappen die je kunt ondernemen:

Neem contact op met het Wij Techniek Teamwork Servicepunt
Het servicepunt helpt je bij het vinden van opleidingen, bedrijven en subsidies. Ze ondersteunen je bij het opbouwen van je CV en het zoeken naar een leerbedrijf.
Vraag een intakegesprek aan bij een regionale opleider of techniekcampus
Vele ROC’s en opleidingscentra bieden trajecten aan voor zij-instromers. Informeer naar beschikbare plekken in jouw regio.
Bekijk de landkaart van bedrijven die op zoek zijn naar zij-instromers
Via websites zoals die van Wij Techniek en Blue-Merge kun je een overzicht vinden van bedrijven die stageplaatsen of leerbanen hebben.
Neem contact op met een leerbedrijf of werkgever
Veel bedrijven zijn bereid om je op te nemen en ondersteuning te bieden bij je opleiding. Dit kan via een leerwerktraject of een praktijkgerichte opleiding.
Maak gebruik van subsidies en financiële hulp
Er zijn diverse subsidies beschikbaar voor zowel de omscholende als de werkgever. Informeer bij UWV of je opleider over de mogelijkheden.
Volg een cursus of opleiding
Kies voor een opleiding die past bij jouw doelen en vaardigheden. Denk aan MBO-opleidingen of deelcertificaten die gericht zijn op warmtepompsystemen.
Wees bereid om te leren en je te ontwikkelen
De warmtepomptechniek is snel veranderlijk en vereist continu leren. Zorg dat je open staat voor nieuwe technologieën en methoden.
Bekijk de arbeidsvoorwaarden en salarissen
Informeer over de cao en arbeidsvoorwaarden in jouw regio. Dit geeft je een beter beeld van wat je kunt verwachten.
Blijf up-to-date met technologieën en trends
De technische installatiebranche is continu in beweging. Volg trends zoals hybride warmtepompen, zonnepanelen en energieprestatieadvies.
Ondersteun elkaar in de sector
De sector is sterk gebaseerd op samenwerking en onderlinge steun. Blijf betrokken bij opleidingen, netwerken en initiatieven.

Conclusie

De warmtepomptechniek biedt ruime kansen voor zij-instromers die zich willen omscholen en aan de slag willen in de duurzame installatietechniek. Met het tekort aan vakmensen en de sterke vraag naar duurzame oplossingen is er een uitgebreid aanbod van opleidingen, cursussen en trajecten beschikbaar via UWV, ROC’s en regionale opleidingspartners.

Voor wie geïnteresseerd is in het installeren, inregelen of onderhouden van warmtepompen is er een duidelijke weg om in de branche terecht te komen. Door praktijkgericht leren, subsidies en hulp bij het vinden van een leerbedrijf kun je snel aan de slag en bijdragen aan de energietransitie.

Zowel voor eigenaren die hun woning willen duurzamer maken als voor professionals die in de bouwsector werken, is het belangrijk om te weten dat er sterke groeikansen zijn in de warmtepomptechniek. Door te investeren in omscholing en samenwerking kun je een betere toekomst creëren voor zowel jouw bedrijf als jouw regio.