Woonboten en riolering in Amsterdam: een overzicht van regelgeving, uitdagingen en oplossingen

Published by Redactie on juli 5, 2025 | Category riolering

Woonboten in Amsterdam vormen een unieke vorm van woningbouw, die echter ook met veel uitdagingen gepaard gaat, met name wat betreft de aansluiting op het riool. In de afgelopen jaren is de discussie over het aanleren van woonboten op het riool op veel vlakken actueel geworden, met als kern het probleem dat veel van deze boten nog steeds hun afvalwater lozen in de grachten. Dit leidt niet alleen tot milieuproblemen, maar ook tot beperkingen in de toekomstige ontwikkeling van woonboten in de stad. In dit artikel wordt ingegaan op de regelgeving, de technische uitdagingen, de kosten en de maatregelen die op dit moment worden genomen om dit probleem aan te pakken.

De situatie rond woonboten en riolering

In veel gevallen zijn woonboten in Amsterdam nog niet aangesloten op de riolering, wat betekent dat hun afvalwater nog steeds in de grachten terechtkomt. Dit is een probleem dat al jaren bestaat, maar waarover inmiddels veel informatie beschikbaar is. Volgens de bronnen is het in 2018 een verplichting geworden dat alle woonboten in Nederland aangesloten moeten zijn op de riolering. In Amsterdam is dit nog niet volledig gerealiseerd, en het duurt nog tot 2021 voordat alle boten aan het riool zijn gekoppeld. De overheid had in 2008 zelfs besloten dat alle woonboten binnen tien jaar moeten aansluiten, maar het blijkt dat dit proces langzamer loopt dan verwacht.

De reden hiervoor is onder meer dat de aansluiting op het riool aanzienlijke kosten met zich meebrengt. De kosten variëren van vier tot zevenduizend euro, afhankelijk van de locatie en de omstandigheden. De gemeente Amsterdam biedt een subsidie van 1250 euro aan, maar dat is niet voldoende om de kosten te dekken. Daarnaast is het belangrijk op te merken dat de woonboten in de stad meestal op minder voordeelgevende voorwaarden staan dan andere woningen, wat de situatie verder bemoeilijkt.

De rol van de gemeente en de regelgeving

De gemeente Amsterdam heeft een aantal stappen ondernomen om de situatie te verbeteren. Er is een project opgezet genaamd “Projectbureau Schoonschip”, dat samenwerkt met het Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht (AGV) en Rijkswaterstaat (RWS) Noord-Holland. Het doel van dit project is om het lozen van huishoudelijk afvalwater vanuit woonboten in oppervlaktewaterlichamen te beëindigen door een aansluiting op de riolering mogelijk te maken voor alle woonboten in Amsterdam en omgeving. Inmiddels zijn er nog 1.446 woonboten die het afvalwater lozen in de grachten, en het doel is dat dit binnen drie jaar wordt opgelost.

De gemeente heeft ook een regelgeving opgesteld rond het verplaatsen van woonboten, genaamd het “Protocol definitieve verplaatsing woonboten Amsterdam”. Dit protocol beschrijft de gedragslijn die de gemeente hanteert bij het definitief verplaatsen van woonboten. Het bevat regels voor het aanbieden van vervangende ligplaatsen en de benodigde vergunningen. De gemeente streeft ernaar om een zo gelijkwaardig mogelijke vervangende ligplaats aan te bieden, rekening houdend met de behoeften en wensen van de eigenaren.

Technische uitdagingen bij het aansluiten op het riool

Het aansluiten van woonboten op het riool is technisch gezien een uitdaging. Voor woonboten die op de grachten liggen, is het niet mogelijk om het afvalwater via vrij verval af te voeren. In plaats daarvan moet er een persleiding worden aangebracht, waarbij het afvalwater door middel van een pomp door de leiding wordt geperst. Deze installatie moet door de eigenaar van de woonboot zelf worden uitgevoerd, en de gemeente heeft geen directe rol bij deze aanpassing.

Daarnaast is er ook sprake van een probleem met de steigers. In bepaalde delen van de stad, zoals de Zuider IJdijk in Oost, staat de steiger onder water en zakt deze ook nog in. Dit maakt het moeilijk om de woonboten te bereiken en kan leiden tot problemen met het onderhouden van de boten. De gemeente is in gesprek met de bewoners over het vervangen van de steiger, maar dit proces is lastig en duurt lang. Er is sprake van een rechtszaak waarin de gemeente is opgelegd om de steiger binnen vier maanden te vervangen, maar het lukt nog steeds niet om dit volledig te realiseren.

Onderwerpen van belang voor woonbootbewoners

Woonboten in Amsterdam vragen om aandacht voor verschillende onderwerpen, waaronder de aansluiting op het riool, de verplaatsing van ligplaatsen, en de toekomstige ontwikkelingen in de stad. De gemeente en de bewoners hebben al enige tijd een moeizame relatie, waarin het verschil in meningen en belangen duidelijk is. De discussies over de verhoging van de liggelden laten zien dat de verhouding nog altijd explosief is.

Daarnaast zijn er ook veel illegale woonboten in de stad, die zonder officiële ligplaats of woonvergunning in de Amsterdamse wateren liggen. De gemeente heeft in het verleden geprobeerd om dit probleem onder controle te krijgen, maar het blijft een lastig onderwerp. In 1984 besloot B&W tot de legalisering van alle woonschepen op hun toenmalige ligplaatsen, maar het blijft lastig om alle situaties op een eerlijke manier aan te pakken.

Conclusie

De situatie rond woonboten en riolering in Amsterdam is complex en vereist aandacht voor zowel regelgeving als technische uitdagingen. De gemeente heeft stappen ondernomen om de aansluiting op het riool te bevorderen, maar het blijft lastig om dit probleem volledig op te lossen. Daarnaast zijn er ook technische en praktische uitdagingen met betrekking tot het verplaatsen van woonboten en het aanbieden van vervangende ligplaatsen. De toekomst van woonboten in de stad hangt sterk af van de manier waarop deze problemen worden aangepakt, en het is belangrijk dat er op verschillende niveaus actie wordt ondernomen om de leefomstandigheden van de bewoners te verbeteren.

Bronnen

woonboot