Demonstratieproject hybride warmtepompen: Resultaten en betekenis voor de woningbouw

Published by Redactie on september 29, 2025 | Category warmtepomp

In de huidige transitie naar duurzame energie speelt de hybride warmtepomp een steeds belangrijker rol. Om de prestaties, toepasbaarheid en energiebesparing van deze technologie goed in beeld te krijgen, heeft de Nederlandse overheid in samenwerking met partners een demonstratieproject opgezet. Gedurende meerdere stookseizoenen zijn honderden woningen met hybride warmtepompen gevolgd en gemeten. De resultaten van dit onderzoek tonen aan dat hybride warmtepompen aanzienlijke besparingen opleveren, zowel qua gasverbruik als qua kosten. In dit artikel geven we een overzicht van het demonstratieproject, de uitkomsten van de metingen, en de betekenis voor de woningbouw en renovatiepraktijk.

Inleiding: Hybride warmtepompen in de focus

De opwarming van woningen is een van de grootste energiegebruikers in het land. Traditionele gasgestookte CV-ketels zijn verantwoordelijk voor een aanzienlijk deel van het nationale gasverbruik. In de strijd om emissiereductie en energiebesparing wordt de overstap naar duurzame warmteopwekking steeds actueler. Hybride warmtepompen combineren elektriciteitsgebruik met gas of een andere aanvullende bron, waardoor ze efficiënter zijn dan klassieke systemen.

Het demonstratieproject hybride warmtepompen is een initiatief dat de prestaties van deze technologie in de praktijk onderzoekt. Het project maakt deel uit van de bredere inspanningen om de energietransitie in de woningbouw te versnellen. Door de installatie van hybride warmtepompen in verschillende woningtypes over het hele land, wordt gekeken naar de effectiviteit, de gebruikerservaring, en de economische voordelen. De resultaten van het project zijn vooralsnog veelbelovend en bieden duidelijke richtlijnen voor toekomstige projecten en keuzes van woningeigenaren en installateurs.

Doel en opzet van het demonstratieproject

Het doel van het demonstratieproject is om de toepasbaarheid, prestaties, comfortniveau en energiebesparing van hybride warmtepompen in de praktijk te onderzoeken. Het project is opgestart om ervoor te zorgen dat zowel particuliere huishoudens als professionele installateurs duidelijke inzichten krijgen over de voordelen en uitdagingen van deze duurzamere oplossing.

Tijdens het demonstratieproject zijn minstens 200 hybride warmtepompen geïnstalleerd in verschillende soorten woningen, variërend van vrijstaande huizen tot rijtjeswoningen, en van goed geïsoleerde woningen tot die met lagere isolatie. De deelnemende woningen zijn verspreid over het hele land, wat zorgt voor een representatief beeld van de toepasbaarheid van deze technologie in verschillende contexten. De installaties worden minstens één stookseizoen gevolgd, en de gebruiksdata worden verzameld en geanalyseerd.

Participatie en financiële ondersteuning

Particulieren die willen deelnemen aan het project kunnen via een speciale actiesite van de overheid (www.demoprojecthybride.nl) worden verwezen naar erkende installateurs van Techniek Nederland. Deelnemers ontvangen van de overheid een projectvergoeding van 500 euro, bovenop bestaande subsidies. Voor de installateur is er een vergoeding van 700 euro, waarvan 350 euro bedoeld is voor het waterzijdig instellen van het systeem, een noodzakelijke maatregel voor een optimale prestatie van de warmtepomp.

Daarnaast is er een meterkastje nodig voor het monitoren van de gegevens, die door het Rijksvastgoedbedrijf (RVO) wordt aangeleverd. De installateur krijgt hier ook 350 euro voor. Als de kosten voor het waterzijdig instellen hoger zijn dan 350 euro, kan de installateur dit bedrag als korting aanbieden aan de klant. De deelnemers zelf krijgen inzicht in hun gebruiksgegevens en de energiebesparing die hun installatie oplevert.

Het project is beperkt tot 200 deelnemers, wat betekent dat het aantal beschikbare plekken beperkt is. Voor verdiepende vragen en inschrijving is contact mogelijk met de projectleider Marijke Boersma via telnr. 06-13756626.

Resultaten van het demonstratieproject

Aanzienlijke besparing op energiekosten

De resultaten van het demonstratieproject tonen een aanzienlijke energiebesparing. Uit metingen in 120 woningen met hybride warmtepompen, waarbij de gegevens van twee winters zijn vergeleken met de situatie voorafgaand aan de installatie, is gebleken dat het gemiddelde gasverbruik met ongeveer 75% is gedaald. Dit is hoger dan de eerder verwachte besparing van 55%. In sommige gevallen werd zelfs een gasbesparing van tot 90% gemeten, vooral bij woningen waarin ook zonnepanelen aanwezig waren.

Het gemiddelde gasverbruik van de deelnemende huishoudens was voor de installatie gemiddeld 1850 kubieke meter per jaar. Na de installatie van de hybride warmtepomp daalde dit aantal naar 475 kubieke meter per jaar. De compensatie hiervoor was een toename van elektriciteitsverbruik met gemiddeld 2360 kWh per woning per jaar.

Op basis van de energietarieven volgens het prijsplafond (1,45 euro voor een kuub gas en 0,40 euro voor een kWh elektriciteit) resulteert deze verandering in een jaarlijkse besparing van bijna 1000 euro per woning. Voor huishoudens die zonnepanelen hebben, is de besparing nog aanzienlijker, aangezien deze huishoudens minder elektriciteit uit het net moeten gebruiken.

Besparing per woningtype

Een belangrijke conclusie van het project is dat elk woningtype en elk bouwjaar profiteert van de installatie van een hybride warmtepomp. Of het nu gaat om vrijstaande woningen, rijtjeswoningen of oude woningen, in elk geval werd een aanzienlijke besparing gemeten. Dit wijst op de brede toepasbaarheid van deze technologie en maakt duidelijk dat hybride warmtepompen een geschikte oplossing zijn voor de meeste woningen in Nederland.

Rick Bruins, vertegenwoordiger van Remeha en de Nederlandse Verwarmingsindustrie, benadrukt de betekenis van deze conclusie: “Wat vooral belangrijk is: in ieder type woning uit ieder bouwjaar is een besparing mogelijk, blijkt uit de test.”

Invloed van de energiecrisis

Een belangrijke kanttekening is dat de metingen plaatsvonden in de context van de energiecrisis die ontstond na de oorlog in Oekraïne. Veel huishoudens pasten hun energiegebruik aan door bijvoorbeeld minder te verwarmen of energie-efficiëntere keuzes te maken. Dit had mogelijk een invloed op de gemeten besparing. Toch wijzen de resultaten van het project op een significante positieve impact van de hybride warmtepomp op het energieverbruik, ook ongeacht de context van het stookseizoen.

Technische en praktische voordelen van hybride warmtepompen

Functioneren in combinatie met bestaande systemen

Hybride warmtepompen werken in combinatie met een bestaande CV-ketel, wat betekent dat ze in bestaande installaties kunnen worden geïntegreerd zonder dat het hele verwarmingsstelsel hoeft te worden vervangen. Dit maakt de overgang naar een duurzamere oplossing aantrekkelijker en minder kostbaar voor woningeigenaren. De CV-ketel zorgt voor aanvullende warmte wanneer de warmtepomp niet voldoende vermogen levert, bijvoorbeeld in zeer koude weken.

Betere prestaties dan verwacht

De resultaten van het demonstratieproject tonen aan dat de prestaties van hybride warmtepompen in de praktijk aanzienlijk beter zijn dan eerder werd verwacht. De gasbesparing van 75% is een behoorlijk hoger percentage dan de eerder gemaakte schatting van 55%. Dit wijst op een grotere efficiëntie van de systemen dan in simulaties of theoretische modellen werd aangenomen.

Bij zekere merken en modellen, zoals de Elga Ace, is zelfs een gasbesparing van 90% gemeten. Dit is een duidelijke bevestiging van het potentieel van deze technologie en onderstrept de rol van hybride warmtepompen in de energietransitie.

Subsidies en financiële ondersteuning

De overheid stimuleert de aanschaf van hybride warmtepompen via subsidies en financiële ondersteuning. Bijvoorbeeld bij Remeha wordt aangeboden om de volledige subsidie-afhandeling gratis te regelen bij aanschaf van een hybride warmtepomp uit de Elga Ace familie. Dit maakt het voor woningeigenaren aantrekkelijker om over te stappen naar deze duurzamere oplossing.

Daarnaast is er de mogelijkheid om een CV-ketel te vervangen door een systeem dat later gemakkelijk kan worden uitgebreid met een hybride warmtepomp. Remeha biedt bijvoorbeeld de Tzerra Ace-Matic, een CV-ketel die speciaal ontwikkeld is voor een optimale samenwerking met een hybride warmtepomp. Deze oplossing biedt woningeigenaren de vertrouwde warmte van een traditionele ketel, met de mogelijkheid om later duurzamere technologie toe te voegen.

Invloed op de woningbouw en renovatiepraktijk

Toekomstgerichte keuze

De resultaten van het demonstratieproject tonen aan dat hybride warmtepompen een betrouwbare en efficiënte oplossing zijn voor de verwarmingsbehoefte van huishoudens. Deze technologie helpt bij de overgang naar een duurzamere woningbouwsector en draagt bij aan het behalen van de emissiedoelen die de overheid heeft gesteld. Voor woningeigenaren is het een aantrekkelijke optie om hun verwarmingsinstallatie te vervangen door een hybride systeem, met het voordeel van lagere energiekosten en een kleinere CO₂-voetafdruk.

Ondersteuning voor installateurs

Voor installateurs is het project ook een waardevolle kans om ervaring op te doen met deze nieuwe technologie en om hun klanten beter te informeren over de voordelen van hybride warmtepompen. De financiële ondersteuning van de overheid en de beschikbaarheid van subsidies maken het voor installateurs aantrekkelijker om deze systemen te plaatsen en onderhouden. Daarnaast is het deelname aan het project een manier om hun expertise te demonstreren en hun betrokkenheid bij de energietransitie te benadrukken.

Rol in de energietransitie

Het demonstratieproject is slechts een van de vele initiatieven die gericht zijn op de energietransitie in de woningbouw. Door de resultaten van dit project worden de prestaties van hybride warmtepompen duidelijk gemaakt, wat beter inzicht biedt voor beleidsmakers, woningeigenaren en installateurs. De positieve uitkomsten onderstrepen het potentieel van deze technologie en kunnen leiden tot grootschaligere implementatie in de toekomst.

Conclusie

Het demonstratieproject hybride warmtepompen biedt duidelijke bewijzen van de efficiëntie en voordelen van deze technologie. De resultaten tonen aan dat hybride warmtepompen een aanzienlijke besparing op gasverbruik en energiekosten opleveren, met gemiddelde besparingen van 75% op het gasverbruik en een jaarlijkse besparing van bijna 1000 euro per woning. Deze resultaten zijn behaald in een breed spectrum van woningtypes, wat duidelijk maakt dat deze technologie toepasbaar is voor de meeste huishoudens in Nederland.

Bij de keuze voor een hybride warmtepomp kunnen woningeigenaren profiteren van subsidies, financiële ondersteuning en een aantrekkelijke retour op investering. Voor installateurs is het een kans om te werken aan duurzamere oplossingen en hun expertise uit te breiden. Het project benadrukt ook de rol van hybride warmtepompen in de energietransitie en toont aan dat deze technologie een waardevolle bijdrage kan leveren aan de duurzame ontwikkeling van de woningbouwsector.

De uitkomsten van het demonstratieproject zijn dus niet alleen belangrijk voor de deelnemende huishoudens, maar ook voor de bredere woningbouw- en renovatiepraktijk in Nederland. Het biedt duidelijke richtlijnen voor toekomstige projecten en maakt duidelijk dat hybride warmtepompen een betrouwbare en efficiënte keuze zijn voor wie op zoek is naar duurzamere verwarmingsoplossingen.