Werkt een warmtepomp op gas? Een expertanalyse van duurzame verwarmingstechnologie

Published by Redactie on september 29, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

Voor wie op zoek is naar duurzame verwarmingsoplossingen, is een warmtepomp een veelvoorkomende keuze. Tegenwoordig kiezen steeds meer huiseigenaren voor een warmtepomp om hun woning te verwarmen, aangezien het gasverbruik daarmee sterk kan worden verlaagd of zelfs geheel kan worden weggevaagd. Veel vragen rijzen echter rondom de werking en het energieverbruik van deze technologie, met name de vraag: werkt een warmtepomp op gas?

Volgens de informatie uit betrouwbare bronnen is een traditionele warmtepomp een elektrisch verwarmingsapparaat dat geen gas gebruikt. In sommige gevallen wordt er gesproken over een zogenaamde hybride warmtepomp, die wel een kleine hoeveelheid gas kan gebruiken. Deze variant is echter geen volledig op gas werkende warmtepomp, maar een combinatie van een warmtepomp en een hoge rendement (HR)- of CV-ketel.

In dit artikel wordt de werking van warmtepompen nader toegelicht, wordt ingegaan op de rol van gas bij deze systemen en wordt bekeken of en hoe gas wordt gebruikt. Daarnaast worden de voordelen van elektrische warmtepompen benadrukt, evenals de milieuimpact van deze technologie.

Hoe werkt een warmtepomp?

Een warmtepomp is een elektrisch apparaat dat warmte uit de omgeving (lucht, grond of water) naar binnen haalt en gebruikt om een woning te verwarmen. Deze technologie is al sinds de vroege 20e eeuw in gebruik, bijvoorbeeld in de vorm van koelkasten en airco’s. De werking van een warmtepomp is gebaseerd op het principe van warmtetransport.

Het proces is als volgt: 1. Warmteopname: Een vloeistof, meestal een koudemiddel, neemt warmte op uit de omgeving. 2. Verdampt: De vloeistof wordt onder hoge druk gebracht en verdampt. Dit proces wordt ondersteund door elektriciteit. 3. Warmteafgifte: De damp wordt door een warmtewisselaar geleid, waarbij de warmte aan de woning wordt afgestaan. 4. Condensatie: De damp condenseert weer en wordt vloeibaar, waarna het proces zich herhaalt.

Deze cyclus is zeer efficiënt. Voor elke 1 kWh elektriciteit die een warmtepomp verbruikt, produceert hij 3 tot 5 kWh warmte. Dit rendement maakt de warmtepomp een aantrekkelijke optie, ook gezien de stijgende prijzen van gas.

Elektrische vs. hybride warmtepompen

Er zijn twee hoofdvormen van warmtepompen: de volledig elektrische (all-electric) warmtepomp en de hybride warmtepomp.

All-electric warmtepomp: Deze variant gebruikt geen gas. Hij haalt warmte uit de omgeving en verwerkt deze volledig elektrisch. Hierdoor is het gasverbruik 100% weggevaagd.
Hybride warmtepomp: Deze combinatie bestaat uit een warmtepomp en een HR- of CV-ketel. De warmtepomp is de primaire bron van verwarming, maar als het te koud is of als extra warmte nodig is, treedt de HR-ketel in werking. Hierdoor is het gasverbruik met 50 tot 70% verlaagd, maar wordt het niet volledig weggewerkt.

Is een warmtepomp op gas mogelijk?

De meeste warmtepompen zijn elektrisch aangedreven en maken geen gebruik van gas. Een traditionele warmtepomp is dus niet op gas gebaseerd. Het enige energiebron dat nodig is, is elektriciteit, om de cyclus van warmteopname en -afgifte mogelijk te maken.

Een uitzondering is de hybride warmtepomp, waarbij de HR-ketel wel op gas werkt. Maar ook in dit geval is de warmtepomp zelf elektrisch aangedreven. Het gas wordt dus enkel gebruikt als ondersteunende bron, en niet als primaire energiebron voor de warmtepomp.

Verwarring door misleidende beweringen

Hoewel de meeste betrouwbare bronnen het gebruik van gas bij een warmtepomp als onjuist of minimaal omschrijven, is er een discussie ontstaan rondom de uitspraken van professor David Smeulders van de TU Eindhoven. Hij stelt dat elektrisch verwarmen, inclusief het gebruik van warmtepompen, leidt tot een hogere CO2-uitstoot dan gasverwarmen. Dit is echter volgens meerdere bronnen niet correct.

Een warmtepomp produceert minder CO2 dan een HR-ketel, omdat het rendement van een warmtepomp aanzienlijk hoger is. Bovendien wordt steeds meer elektriciteit opgewekt uit duurzame bronnen, wat de CO2-uitstoot verder verlaagt. Zelfs als een hybride warmtepomp wordt gebruikt, is het gasverbruik sterk teruggebracht, en is de CO2-uitstoot dus lager dan bij een conventionele CV-ketel.

Voordelen van een elektrische warmtepomp

Er zijn verschillende voordelen aan het kiezen voor een elektrische warmtepomp in plaats van een gasgestookte HR-ketel:

Minder afhankelijkheid van gas: Een volledige overstap naar elektrische verwarming betekent dat je volledig loskomt van het gasnet. Hierdoor ben je minder vatbaar voor de stijgende gasprijzen.
Zuiniger energiegebruik: De warmtepomp haalt warmte uit de omgeving, wat betekent dat je minder energie nodig hebt om je woning warm te houden.
Lagere CO2-uitstoot: Omdat de warmtepomp efficiënter is en steeds meer elektriciteit duurzaam wordt opgewekt, is de CO2-uitstoot aanzienlijk lager dan bij gasverwarming.
Subsidie mogelijkheden: In Nederland zijn er diverse subsidies beschikbaar voor huiseigenaren die overstappen naar een warmtepomp. Dit maakt de investering vaak aantrekkelijker.

Kosten en rendement

De aanschafprijs van een warmtepomp is hoger dan die van een HR-ketel. Echter, door het lagere energieverbruik en de mogelijke subsidies, kan het rendement binnen een paar jaar behaald worden. De exacte kostensparing hangt af van het type woning, de isolatie, het type warmtepomp en de energieprijsontwikkeling.

Milieuimpact van een warmtepomp

Hoewel een warmtepomp efficiënter werkt dan een HR-ketel en dus minder CO2 produceert, heeft ook de productie en het gebruik van een warmtepomp een milieubelasting. De productie van de warmtepomp zelf vereist grondstoffen zoals metaal, plastic en elektronica. Ook het vervoer van het apparaat leidt tot CO2-uitstoot.

Bovendien is niet alle elektriciteit volledig duurzaam. Maar aangezien de elektriciteitsmix in Nederland steeds groener wordt, is de milieuimpact van een warmtepomp op de lange termijn aanzienlijk lager dan die van gasverwarming. Verder kan het gebruik van zonnepanelen of een thuisbatterij nog meer bijdragen aan het verduurzamen van het energieverbruik.

Hybride warmtepomp: tussentijdse oplossing?

Voor woningen waarvan de isolatie of de situatie niet ideaal is voor een volledige overgang naar een all-electric warmtepomp, kan een hybride warmtepomp een tussentijdse oplossing bieden. Deze warmtepomp combineert de efficiëntie van een elektrische warmtepomp met de betrouwbaarheid van een HR-ketel. Het gasverbruik wordt hiermee met 50 tot 70% verlaagd.

De hybride warmtepomp is vooral geschikt voor woningen waar al een HR-ketel is geïnstalleerd. Het apparaat kan direct worden aangesloten op het bestaande verwarmingssysteem en is dus een geschikte keuze voor huiseigenaren die stapsgewijs willen overstappen naar elektrische verwarming.

Wat zijn de mogelijkheden voor subsidie?

In Nederland zijn er verschillende subsidies beschikbaar voor het installeren van een warmtepomp. Deze subsidies worden vaak aangevraagd via de gemeente of via energieleveranciers. De grootte van de subsidie hangt af van het type woning, de isolatie, het type warmtepomp en de situatie op het moment van aanschaf.

Een hybride warmtepomp is in veel gevallen ook subsidievatbaar. Hierdoor kan de investering voor veel huiseigenaren aantrekkelijker worden. Het is verstandig om bij de gemeente of een installateur navraag te doen naar de beschikbare subsidies en eventuele voorwaarden.

Conclusie

Een warmtepomp is geen apparaat dat op gas werkt. Het is een elektrisch verwarmingssysteem dat warmte uit de omgeving haalt en efficiënt gebruikt om een woning te verwarmen. In het geval van een hybride warmtepomp wordt er wel een klein deel gas gebruikt, maar dit is enkel nodig om de verwarming te versterken in koudere periodes of bij hoge warmtebehoefte.

De keuze voor een warmtepomp biedt tal van voordelen, zoals minder gasafhankelijkheid, lagere energiekosten, minder CO2-uitstoot en subsidies. Bovendien is de technologie steeds duurzamer geworden, aangezien een steeds groter deel van de elektriciteit uit duurzame bronnen komt.

Voor wie op zoek is naar een duurzame en efficiënte verwarmingsoplossing, is een warmtepomp dus een aantrekkelijke keuze. Zowel de all-electric variant als de hybride warmtepomp kan een bijdrage leveren aan het verduurzamen van het wonen in Nederland.

Bronnen

werkt
gas