Warmtepompboiler: Duurzame Oplossing voor Warm Water voor Douchen

Published by Redactie on september 29, 2025 | Category warmtepomp

Een warmtepompboiler is een technische oplossing die steeds vaker wordt ingezet in huishoudens die op zoek zijn naar een duurzamere manier om warm water op te wekken. Deze compacte warmtepomp is specifiek ontworpen om warm tapwater te genereren, zonder de woning als geheel te verwarmen. Het is een interessante stap in de richting van een gasvrije woning, die bovendien weinig afhankelijk is van isolatieverbeteringen. Door gebruik te maken van elektriciteit – inclusief eigen opgewekte zonnestroom – draagt de warmtepompboiler bij aan een verminderde CO₂-uitstoot en lagere energiekosten.

In dit artikel bespreken we de werking van een warmtepompboiler, de voordelen t.o.v. traditionele systemen, de technische specificaties, en de praktische toepassing in huishoudens. Daarnaast worden de vereisten voor een efficiënte werking en de maatregelen voor desinfectie van de boiler besproken.

Werking van een Warmtepompboiler

Een warmtepompboiler bestaat uit een compacte warmtepomp die is gekoppeld aan een wateropslagvat (boiler). Het principe werkt op basis van warmteoverdracht: de warmtepomp haalt warmte uit de omgeving (lucht of aarde) en brengt deze over op het water in de boiler. Het doel van de warmtepompboiler is niet om de woning te verwarmen, maar om warm tapwater aan te leveren – bijvoorbeeld voor douchen, afwassen of baden.

Volgens bron [1] is de warmtepompboiler een efficiënte manier om warm water op te wekken, ook zonder dat de woning volledig geïsoleerd hoeft te zijn. Dit maakt hem geschikt als eerste stap in de verduurzaming van een woning. De werking is relatief eenvoudig: de warmtepomp zorgt voor de basisverwarming van het water, terwijl een eventueel aanwezige elektrische boiler de temperatuur verder kan verhogen.

Bron [2] legt uit dat een volledig elektrische warmtepomp over het algemeen langzaam werkt, maar over een lange periode constant warmte kan leveren. Voor warm tapwater is een aparte boiler nodig, omdat de warmtepomp het water niet direct snel genoeg kan verwarmen. Een boiler van 150 liter is geschikt voor ongeveer een half uur douchen, wat het belang van het kiezen van de juiste capaciteit benadrukt.

Voordelen van een Warmtepompboiler

Er zijn verschillende voordelen aan het gebruik van een warmtepompboiler. Ten eerste is het een duurzame oplossing. Omdat de warmtepomp vooral warmte gebruikt uit de omgeving, is het elektriciteitsverbruik relatief laag. Vooral in combinatie met eigen zonnestroom (zoals beschreven in bron [1]) kan de warmtepompboiler aanzienlijk bijdragen aan energiebesparing.

Ten tweede is de warmtepompboiler een flexibele oplossing. Het is niet nodig dat de woning volledig geïsoleerd is, zoals wel vereist is bij een volledige warmtepompsystem voor ruimteverwarming. Dit maakt hem toegankelijk voor een groter aantal huishoudens, inclusief woningen met een energielabel C of hoger, mits deze eerst geïsoleerd worden.

Bron [3] benadrukt dat de warmtepompboiler niet alleen warm water opwekt, maar ook slim kan worden gebruikt. Zo heeft de NIBE S1156 water/water warmtepomp een "luxe"-stand die de boilertemperatuur tijdelijk verhoogt (bijvoorbeeld naar 55°C). Hierdoor is er meer warm water beschikbaar voor het douchen of badderen, zonder dat het gebruik van extra elektriciteit noodzakelijk is.

Technische Specificaties en Toepassing

Bij de keuze van een warmtepompboiler zijn er verschillende technische aspecten van belang. De grootte van de boiler, het type warmtepomp (monoblock of split-unit), en de eventuele combinatie met een hybride systeem bepalen de efficiëntie en het comfort.

Capaciteit van de Boiler

De capaciteit van de boiler hangt af van het aantal gezinsleden en de gebruikersgewoontes. Een boiler van 150 liter is volgens bron [2] geschikt voor ongeveer een half uur douchen, maar voor grotere gezinnen of huishoudens met hoge warmwaterbehoefte is een grotere boiler noodzakelijk. Bron [3] vermeldt dat NIBE boilers beschikbaar zijn in volumes van 80 tot 1000 liter. Dit geeft gebruikers veel flexibiliteit om de boiler aan te passen aan hun persoonlijke situatie.

Soorten Warmtepompen

Er zijn twee typen lucht-water warmtepompen: monoblock en split-unit. Bij de monoblock zijn zowel de verdamper als de condensor geïntegreerd in de buitenunit, wat leidt tot een grotere buitenunit. Bij de split-unit zit de verdamper in de buitenunit en de condensor in de binnenunit. Dit maakt de split-unit iets compacter en geschikter voor huishoudens met beperkte ruimte.

Bron [2] benadrukt ook het verschil tussen een volledig elektrische warmtepomp en een hybride warmtepomp. Een hybride warmtepomp werkt samen met een HR-ketel, die bijdraagt op koude dagen of bij piekverbruik. Dit maakt de hybride optie efficiënter in huishoudens die nog niet volledig geïsoleerd zijn.

Slimme Functionaliteiten

Sommige warmtepompen zijn uitgerust met slimme functionaliteiten. Zo heeft de NIBE S1156 een modulerende compressor die zich aanpast aan de warmtebehoefte van het huis. Dit zorgt voor efficiënter werking en comfortabelere ruimtes. Daarnaast kan de boiler tijdelijk worden verhoogd in temperatuur, zoals in de "luxe"-stand, om extra warm water beschikbaar te maken.

Desinfectie van de Boiler

Omdat warm water in de boiler langdurig kan blijven stilstaan, is het belangrijk om deze regelmatig te desinfecteren om de groei van bacteriën (zoals legionella) tegen te gaan. Bron [4] geeft aan dat de desinfectie volgens de richtlijnen van ISSO publicatie 30.5 en 55.1 moet worden uitgevoerd. Dit kan op drie manieren:

De gehele boilerinhoud op 60°C brengen en daar minstens 20 minuten op laten staan.
De boilerinhoud op 65°C brengen en daar minstens 10 minuten op laten staan.
De boilerinhoud op 70°C brengen en daar minstens 5 minuten op laten staan.

De meeste warmtepompen met koudemiddel R407C of R410A halen deze temperaturen niet op hun eigen, waardoor een elektrisch element nodig is om de temperatuur verder te verhogen. Het is aan te raden om de desinfectie te plannen op een tijdstip waarop er geen warm water wordt gebruikt, bijvoorbeeld in de nacht. Zo kan de boiler sneller op temperatuur komen en is er minder kans op onderverhitting of energieverlies.

Kiezen voor een Warmtepompboiler

Het kiezen van een warmtepompboiler vereist een aantal overwegingen. Daarnaast is het belangrijk om rekening te houden met de energiebehoefte, de beschikbare ruimte, en de financiële aspecten zoals subsidies en elektriciteitsverbruik.

Energieverbruik

Het elektriciteitsverbruik van een warmtepompboiler is afhankelijk van verschillende factoren, zoals de isolatie van de woning, de grootte van de boiler, en het gebruiksgewoontes. Bron [5] vermeldt dat een hybride warmtepomp gemiddeld 1.500-3.000 kWh per jaar verbruikt, terwijl een volledig elektrische warmtepomp 3.000-5.000 kWh per jaar nodig heeft. Dit verschil komt doordat een hybride warmtepomp gebruikmaakt van een HR-ketel voor piekverbruik en warm tapwater, wat het elektriciteitsverbruik vermindert.

Subsidies

Het installeren van een warmtepompboiler kan aangemeld worden bij het RVO (Rijksdienst voor Wegverkeer) voor subsidies. Bron [5] meldt dat DeWarmte warmtepompen opgenomen zijn in de meldcodelijsten voor warmtepompsubsidies. Dit maakt het financieel aantrekkelijker om over te stappen naar een warmtepompboiler, vooral in combinatie met eigen zonnestroomopwekking.

Samenvatting

Een warmtepompboiler biedt een duurzame en efficiënte oplossing voor het opwekken van warm tapwater in huishoudens. Hij werkt op basis van warmteoverdracht en kan aanzienlijk bijdragen aan energiebesparing, ook zonder dat de woning volledig geïsoleerd hoeft te zijn. De boiler moet wel regelmatig worden desinfecteerd om bacteriegroei te voorkomen.

Bij de keuze van een warmtepompboiler zijn verschillende technische aspecten van belang, zoals de grootte van de boiler, het type warmtepomp, en de aanwezigheid van slimme functionaliteiten. De energiebehoefte is afhankelijk van de isolatie van de woning en de gebruiksgewoontes, waardoor het belangrijk is om een systeem te kiezen dat aansluit bij de specifieke situatie van het huishouden.

Door subsidies en de mogelijkheid om te combineren met eigen zonnestroom is een warmtepompboiler een steeds aantrekkelijker keuze voor huiseigenaren die op zoek zijn naar een duurzamere manier om warm water op te wekken.

Bronnen

douche