Handleiding voor het gebruik van de Ecosoft Smart Grid Controller bij warmtepompen

Published by Redactie on september 29, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

De Ecosoft Smart Grid Controller (SGC) is ontworpen om de energiekosten van huishoudens met een warmtepompinstallatie te minimaliseren, door gebruik te maken van variaties in de elektriciteitsprijzen. Het apparaat helpt bij het besparen op energiekosten, terwijl het ook milieuvoordelen biedt door de voorkeur te geven aan groene stroom (zon- en windenergie). De SGC werkt op basis van een energieplanner en maakt daarmee een automatische planning van schakelmomenten. In deze handleiding wordt uitgelegd hoe de SGC werkt, hoe het aangesloten kan worden op verschillende systemen, en wat de instellingen zijn die gebruikers kunnen aanpassen om de warmtepomp optimaal te laten functioneren. Het artikel is opgebouwd uit een aantal onderdelen die elk een specifiek aspect van de SGC behandelen.

Werking van de Ecosoft Smart Grid Controller

De Ecosoft SGC is een slimme controller die op basis van energieprijzen, buitentemperaturen, efficiëntie van de warmtepomp en eventueel een gasketel een planning maakt voor het gebruik van de warmtepomp. Het apparaat maakt elke dag een schakelschema dat bestaat uit zogenaamde “schakelmomenten”. Deze schakelmomenten zijn momenten waarop de warmtepomp in een bepaalde werkingstoestand gezet wordt, afhankelijk van de prijs van elektriciteit en de efficiëntie van het systeem.

De SGC houdt rekening met een aantal variabelen, zoals de locatie van de gebruiker (die bepalend is voor de energieprijs en temperatuur), de efficiëntie van de warmtepomp bij verschillende buitentemperaturen, de elektriciteitsprijzen gedurende de dag, eventueel de efficiëntie van een gasketel (indien aanwezig), de huidige gasprijs, en de voorkeuren van de gebruiker die ingevuld worden in de energieplanner.

Een voorbeeld van de werking is wanneer de SGC stelt dat het gasgebruik van de gasketel op een bepaald moment goedkoper is dan het elektriciteitsgebruik van de warmtepomp. Dan zet de SGC de warmtepomp automatisch in een lage werkingstoestand. Dit helpt bij het verminderen van de totale energiekosten.

Aansluiting van de warmtepomp

Om de Ecosoft SGC met een warmtepomp te verbinden, moet de warmtepomp ondersteuning bieden voor de Smart-Grid (SG) interface of een EVU-blokkeringsingang. De SG-interface is een standaardinterface die vier werkingstoestanden toestaat: Laag, Normaal, Hoog en Max. Deze standen bepalen het energieverbruik van de warmtepomp. Relais 3 en 4 (RL-3 en RL-4) van de SGC worden gebruikt om deze interface te verbinden. In het schema zijn deze aansluitingen weergegeven als SG1 en SG2.

Als een warmtepomp alleen EVU ondersteunt (alleen 2 standen: uit en normaal), dan is het voldoende om alleen SG1 aan te sluiten. In dit geval moet de gebruiker ook instellen dat de “hoog” en “max” standen niet gebruikt worden in de energieplanner van de SGC. Dit is belangrijk om te voorkomen dat de SGC probeert standen aan te passen die de warmtepomp niet ondersteunt.

Voor warmtepompen die de EVU-interface gebruiken, is het belangrijk dat deze de noodzakelijke functies blijft uitvoeren, zoals het legionella- en anti-bevriezingsprogramma. Als de warmtepomp gedurende langere tijd in een lage verbruikstoestand staat, is het aan te raden om te controleren of deze programma’s nog steeds worden uitgevoerd. Bij twijfel is het verstandig om contact op te nemen met de leverancier van de warmtepomp.

Werkingstoestanden van de warmtepomp

De SGC kan de warmtepomp in vier mogelijke standen zetten: Laag, Normaal, Hoog en Max. De werking van deze standen hangt af van de configuratie van de warmtepomp. In de handleiding van de warmtepomp staat hoe deze standen beïnvloeden het verbruik en de prestaties van het apparaat.

Bij warmtepompen die een enkele EVU aansluiting hebben, zijn alleen de standen Laag en Normaal van toepassing. De instellingen voor deze warmtepompen worden anders geconfigureerd in de SGC.

De SGC gebruikt de werkingstoestanden om het energieverbruik te bepalen. De gebruiker kan kiezen of de SGC automatisch schakelt om kosten te besparen, of dat de schakeling handmatig moet gebeuren. De aanbevolen optie is “wanneer het kosten bespaart”, waarbij de SGC automatisch een planning maakt om energiekosten te minimaliseren.

Gebruik van de Energieplanner

De Energieplanner is een essentieel onderdeel van de SGC. Hierin kan de gebruiker voorkeuren invullen, zoals de locatie, de verwachtingen voor het energieverbruik en eventueel de efficiëntie van een gasketel. Op basis van deze informatie maakt de SGC een energieplanning die optimaliseert op laagste kosten.

De Energieplanner is toegankelijk via de web-interface van de SGC, en werkt in combinatie met de cloud-server van Ecosoft. Hierin worden schakelmomenten weergegeven in grafieken, gekoppeld aan de energieprijzen. De gebruiker kan handmatig schakelen tussen de verschillende SG-toestanden, wat binnen een paar minuten uitgevoerd wordt als de SGC met de cloudserver is gekoppeld.

De SGC registreert alle schakelmomenten en eventuele wijzigingen in de energieplanning. Deze informatie kan worden gecontroleerd in het hoofdscherm, onder de optie “Gebeurtenissen”. Dit helpt bij het overzicht van de geschiedenis van de schakelingen en het controleren of de SGC functioneert zoals bedoeld.

Aansturing van PV-systemen

Naast het aansturen van een warmtepomp, ondersteunt de SGC ook de aansturing van PV-systemen (zonnepanelen). Voor ondersteunde omvormers kan de SGC via het ModBus-protocol het geleverde vermogen van de omvormer terugregelen of op nul zetten als de energieprijs onder een bepaalde drempel komt. Dit wordt gedaan via een P1-meter die gegevens over het terugleveren van energie doorgeeft aan de SGC.

Het doel van deze functie is om te voorkomen dat de gebruiker betaalt voor het terugleveren van energie aan het net. Dit is een aanvullende functie die in combinatie met de energieplanner werkt om energiekosten verder te verlagen. Het is belangrijk om te weten dat de werking van deze functie afhankelijk is van de ondersteuning van de omvormer en de P1-meter.

Handmatige schakelingen en instellingen

Naast de automatische planning, is het ook mogelijk om handmatig schakelingen uit te voeren. In het hoofdscherm van de SGC zijn knoppen beschikbaar voor de toestanden Laag, Normaal, Hoog en Max. Bij een warmtepomp die alleen EVU ondersteunt, zijn alleen Laag en Normaal van toepassing.

De gebruiker kan ook instellen wat de SGC moet doen na een handmatige schakeling. De standaardactie kan worden aangepast naar “Schakelt terug naar plan” of “Blijft in toestand”. De eerste optie betekent dat de SGC na een bepaalde tijd de warmtepomp terugzet in de automatische planning. De tweede optie betekent dat de warmtepomp blijft functioneren in de handmatig ingestelde toestand. Deze instellingen zijn te vinden in het Hoofdmenu onder “Opties voor handmatig schakelen”.

Instellen van de SGC

De SGC vereist een aantal basisinstellingen om optimaal te functioneren. De gebruiker moet de locatie van de woning invoeren, wat invloed heeft op de verwachte buitentemperatuur en de energieprijzen. Bovendien moet de gebruiker aangeven of het systeem volledig elektrisch of hybride is (met een gasketel). Deze keuze beïnvloedt de manier waarop de SGC de kosten probeert te minimaliseren.

De SGC gebruikt ook een licentiesleutel die specifiek is voor het apparaat. Met een geldige licentie zijn firmware-updates beschikbaar, en kan de SGC gegevens ophalen over energieprijzen en buitentemperaturen. De licentie kan verlengd worden via de website van Ecosoft.

Het huidige versienummer van de firmware kan worden bekeken in het menu “Systeem, Informatie”. Als er een nieuwe firmware beschikbaar is, kan deze via het menu “Start update” worden gedownload en geïnstalleerd. Het apparaat herstart daarna automatisch.

Gebruik van de cloud-server

De SGC kan worden bediend via de cloud-server van Ecosoft. Door in te loggen op https://cloud.ecosoftenergie.nl, kan de gebruiker de schakelmomenten bekijken in grafieken en energieprijzen bekijken. Ook kunnen handmatige acties uitgevoerd worden van buiten het eigen netwerk. Deze acties worden uitgevoerd met een vertraging van een paar minuten, zolang de SGC verbonden is met de cloudserver en het uitvoeren van acties is aangevinkt in de instellingen.

De cloudserver houdt ook bij wanneer welke SG-toestand is toegepast en wanneer de energieplanning is aangepast. Deze informatie kan worden gecontroleerd via het hoofdmenu onder “Systeem” en vervolgens “Gebeurtenissen”. De meest recente gebeurtenis is standaard bovenaan weergegeven, maar er zijn knoppen om doorheen te bladeren.

Beveiliging en toegang

Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat de SGC beveiligd is tegen onbevoegde toegang. De cloudserver gebruikt een licentiesleutel die uniek is voor elk apparaat. Deze sleutel is nodig om firmware-updates te installeren en om toegang te krijgen tot de gegevens van de SGC. Het is aan te raden om de licentiesleutel veilig op te slaan en alleen aan vertrouwde personen te delen.

Als de SGC niet bereikbaar is op het netwerk, kan dit wijzen op een probleem met de aansluiting, de licentiesleutel of de cloudserver. In dat geval is het aan te raden om contact op te nemen met Ecosoft of de leverancier van de warmtepomp.

Conclusie

De Ecosoft Smart Grid Controller is een krachtig hulpmiddel voor huishoudens met een warmtepompinstallatie. Het apparaat helpt bij het minimaliseren van energiekosten door gebruik te maken van variaties in de elektriciteitsprijzen en de efficiëntie van de warmtepomp. De SGC is eenvoudig te bedienen via de web-interface en werkt samen met de cloudserver om schakelmomenten te plannen en acties uit te voeren. De gebruiker heeft ook de mogelijkheid om handmatig schakelingen uit te voeren en instellingen aan te passen, zodat de SGC optimaal functioneert voor het specifieke systeem.

De aansluiting van de SGC op de warmtepomp vereist enige kennis van de ondersteunde interfaces en de werkingstoestanden van de warmtepomp. Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat de warmtepomp de noodzakelijke functies blijft uitvoeren, zoals het legionella- en anti-bevriezingsprogramma. Bij twijfel is het verstandig om contact op te nemen met de leverancier van de warmtepomp.

Met de Energieplanner en de cloudserver kan de gebruiker een duidelijk overzicht krijgen van de energiekosten en de geschiedenis van de schakelingen. Dit helpt bij het optimaliseren van het energieverbruik en het besparen op de energierekening.

In samenvatting is de Ecosoft SGC een betrouwbare en slimme oplossing voor het beheren van een warmtepompinstallatie. Door het gebruik van automatische planningen, handmatige schakelingen en cloudgebaseerde controle is het apparaat een waardevolle aanvulling op elke warmtepompinstallatie.