Elektrisch verbruik van een warmtepomp berekenen: een gids voor energie-efficiëntie

Published by Redactie on september 29, 2025 | Category warmtepomp

De overstap naar een warmtepomp is voor velen een logische keuze om de woning duurzamer te maken. Een warmtepomp haalt warmte uit de lucht, grond of water en zet deze om naar verwarming. Het elektrische verbruik van een warmtepomp hangt af van verschillende factoren, waaronder het type warmtepomp, het energieverbruik van de woning, de isolatiegraad en het rendement van de warmtepomp zelf. In dit artikel behandelen we hoe je het elektrisch verbruik van een warmtepomp kunt berekenen, welke factoren het verbruik beïnvloeden, en hoe je dit verbruik kunt optimaliseren. We baseren ons uitsluitend op de beschikbare bronnen.

Wat beïnvloedt het elektrisch verbruik van een warmtepomp?

Het elektrisch verbruik van een warmtepomp is een belangrijk criterium bij de keuze van het juiste systeem. Het verbruik wordt bepaald door een aantal variabelen:

1. Type warmtepomp

Er zijn verschillende typen warmtepompen, zoals lucht/water, grond/water, hybride en volledig elektrische warmtepompen. Elk type heeft een eigen energieverbruik.

Volledig elektrische warmtepomp verbruikt gemiddeld 5000 tot 6000 kWh per jaar.
Hybride warmtepomp heeft een lager stroomverbruik van ongeveer 1500 tot 2500 kWh per jaar, omdat het deel van de verwarming uitvoert met een traditionele ketel.

2. COP en SPF

Het rendement van een warmtepomp wordt uitgedrukt in COP (Coefficient of Performance) en SPF (Seasonal Performance Factor). Deze waarden geven aan hoe efficiënt de warmtepomp werkt.

COP geeft het verhoudingsgetal tussen de geproduceerde warmte en het elektrisch verbruik in een bepaalde situatie.
SPF is de gemiddelde COP over het hele jaar.

Hoogere COP- en SPF-waarden duiden op een efficiënter systeem, wat betekent dat minder stroom nodig is om hetzelfde verwarmingsniveau te bereiken.

3. Verbruik in de woning

Het totale energieverbruik in een woning bepaalt het benodigde vermogen van de warmtepomp. Hoe hoger het verbruik van de woning, hoe hoger het stroomverbruik van de warmtepomp.

4. Isolatie en bouwtype

Goede isolatie vermindert het warmteverlies van een woning, wat leidt tot een lagere verwarmingsbehoefte en dus ook een lager stroomverbruik van de warmtepomp. In de praktijk wordt gemeld dat het elektrisch verbruik van een warmtepomp varieert tussen 2000 en 5000 kWh per jaar, afhankelijk van de isolatiegraad en het bouwtype.

Hoe bereken je het elektrisch verbruik van een warmtepomp?

Er zijn meerdere methoden om het elektrisch verbruik van een warmtepomp te berekenen. De meest gebruikte formules zijn:

1. Op basis van het thermisch vermogen, SPF en bedrijfsuren

Deze methode maakt gebruik van de volgende formule:

Stroomverbruik = Thermisch vermogen / SPF × Bedrijfsuren

Bijvoorbeeld: Een grond/water-warmtepomp van 10 kW met een SPF van 4,0 die 2000 uren per jaar draait, heeft een stroomverbruik van:

10 / 4,0 × 2000 = 5000 kWh

2. Op basis van het gasverbruik in de woning

Een andere manier is om je huidige gasverbruik te gebruiken als uitgangspunt. Dit verbruik wordt omgerekend naar kWh door met 10 te vermenigvuldigen. Vervolgens deel je dit getal door de SCOP (Seasonal Coefficient of Performance) van de warmtepomp.

Stroomverbruik = (Gasverbruik × 10) / SCOP

Bijvoorbeeld: Als je gasverbruik 1500 m³ per jaar is, is dit gelijk aan 15.000 kWh. Bij een SCOP van 3 is het stroomverbruik van de warmtepomp:

15.000 / 3 = 5000 kWh

3. Op basis van het energielabel of gebruiksoppervlakte

Een derde methode maakt gebruik van het energielabel van de woning of het gebruiksoppervlakte. Deze methode vereist dat je de kengetallen van de woning kent, zoals het warmteverbruik per m². Deze methode is minder direct, maar kan een snelle schatting opleveren.

4. Vergelijking met soortgelijke situaties

Je kunt ook het verbruik schatten aan de hand van gebruikers in soortgelijke woonsituaties. Dit is echter minder nauwkeurig, omdat het verbruik sterk varieert per individuele situatie.

Hoe bereken je de elektriciteitskosten?

Nadat je het stroomverbruik hebt berekend, kun je ook de elektriciteitskosten bepalen. Hiervoor gebruik je de volgende formule:

Elektriciteitskosten = Stroomverbruik × Prijs per kWh

Bijvoorbeeld: Als je warmtepomp 5000 kWh per jaar verbruikt en de stroomprijs € 0,27 per kWh is, dan zijn de kosten:

5000 × 0,27 = € 1350 per jaar

De stroomkosten van een hybride warmtepomp liggen tussen € 405 en € 675 per jaar, terwijl de kosten van een volledig elektrische warmtepomp tussen € 810 en € 1350 per jaar liggen.

Speciale stroomtarieven voor warmtepompen

Energieleveranciers bieden vaak speciale stroomtarieven voor huishoudens met een warmtepomp. Deze tarieven zijn lager dan standaardtarieven, maar zijn afhankelijk van het feit dat je een aparte elektriciteitsmeter hebt voor de warmtepomp. Dit maakt het mogelijk om het verbruik van de warmtepomp apart te laten factureren.

Hoewel deze tarieven het stroomverbruik niet verlagen, kunnen ze wel de totale kosten drukken. Dit is vooral gunstig in combinatie met zonnepanelen of andere vormen van duurzame energieopwekking.

Hoe verlagen de stroomverbruik van een warmtepomp?

Hoewel warmtepompen al relatief energiezuinig zijn, zijn er nog steeds maatregelen die je kunt nemen om het elektrisch verbruik verder te verlagen. Enkele tips:

1. Goede isolatie

Een goed geïsoleerde woning verliest minder warmte, wat betekent dat de warmtepomp minder hoeft te werken. Denk aan isolatie van muren, daken, vloeren en ramen.

2. Slimme thermostaat

Een slimme thermostaat helpt bij het reguleren van de verwarming. Je kunt zo alleen verwarmen waar en wanneer het nodig is, wat het verbruik verlaagt.

3. Lage temperatuur verwarming

Verwarmingssystemen zoals vloerverwarming werken efficiënter bij lage temperaturen, wat het COP van de warmtepomp verhoogt.

4. Zonnepanelen

Het installeren van zonnepanelen is een uitstekende manier om het stroomverbruik van de warmtepomp te dekken. Het aantal benodigde panelen hangt af van het jaarlijkse stroomverbruik van de warmtepomp en het zonneschijnsuren in jouw regio.

CO2-uitstoot en duurzaamheid

Een warmtepomp draagt bij aan een lagere CO2-uitstoot in vergelijking met een traditionele gascv-ketel. Dit maakt de woning duurzamer en toekomstbestendiger. Bovendien is een warmtepomp in staat om ook sanitair warm water te leveren, wat het rendement verder verhoogt.

Hoewel de warmtepomp elektriciteit verbruikt, is het gebruik van duurzame elektriciteit via zonnepanelen of groene stroomtoezeggingen een goede manier om de CO2-uitstoot verder te beperken.

Conclusie

Het elektrisch verbruik van een warmtepomp kan op meerdere manieren worden berekend, afhankelijk van de beschikbare gegevens. De meest gebruikte methoden zijn op basis van het thermisch vermogen, SPF en bedrijfsuren, of op basis van het gasverbruik in de woning. Het verbruik varieert tussen 2000 en 6000 kWh per jaar, afhankelijk van het type warmtepomp en de isolatiegraad van de woning.

Door het verbruik te berekenen, kun je niet alleen de kosten inschatten, maar ook het rendement van de warmtepomp bepalen. Bovendien zijn er maatregelen om het verbruik verder te verlagen, zoals goede isolatie, slimme thermostaten en het gebruik van zonnepanelen. Een warmtepomp is een duurzame keuze die helpt bij het verduurzamen van je woning en de CO2-uitstoot te verlagen.