Invloed van een warmtepomp op het energielabel van een woning

Published by Redactie on september 29, 2025 | Category warmtepomp

De toepassing van een warmtepomp in een woning is tegenwoordig niet alleen een duurzame keuze, maar ook een belangrijke factor bij het bepalen van het energielabel. De energielabelklasse van een woning wordt bepaald door diverse parameters, waaronder het type verwarmingssysteem, het verbruik van energie, en de efficiëntie van de installatie. In dit artikel leggen we uit hoe het gebruik van een warmtepomp het energielabel van een woning beïnvloedt, wat de rol is van het Europees productlabel van de warmtepomp, en welke aspecten van de warmtepomp het energieverbruik en daarmee het energielabel bepalen.

Het energielabel en zijn betekenis

Het energielabel van een woning is een visuele weergave van het energieverbruik en de duurzaamheid van het woning. Het label loopt van A (meest energiezuinig) tot G (minst efficiënt), en geeft een duidelijk beeld van hoe efficiënt een woning is in het gebruik van energie. Voor kopers, huurders en eigenaren is het energielabel een essentieel hulpmiddel om de energiekosten en het milieuaspect te overzien.

Omdat het energielabel een grote invloed heeft op de waarde van de woning en de rente op een hypotheek, wordt het steeds belangrijker om het energielabel zo hoog mogelijk te maken. Een warmtepomp speelt daarbij een cruciale rol, omdat het een alternatief is voor gasverwarming en een lagere CO₂-uitstoot garandeert.

Het Europees productlabel van een warmtepomp

Net zoals andere energiegerelateerde apparaten moeten warmtepompen ook voorzien zijn van een Europees productlabel. Dit label is verplicht sinds 2021 en heeft als doel om consumenten te informeren over de energie-efficiëntie van het toestel. Het productlabel bevat diverse essentiële gegevens die belangrijk zijn bij het bepalen van het energielabel van de woning.

Functies van de warmtepomp

Het productlabel geeft duidelijk weer welke functies de warmtepomp uitvoert. Dit wordt meestal aangegeven met icoontjes. Het kachel-icoontje duidt op ruimteverwarming, terwijl het kraan-icoontje aangeeft dat de warmtepomp ook voor warm water zorgt. Bij het kraantje staat bovendien een letter die het capaciteitsprofiel van de warmwaterproductie aangeeft, van laag (3XS) tot hoog (XXL).

Afgiftetemperatuur

Een belangrijk aspect van het energielabel van een warmtepomp is de afgiftetemperatuur. Warmtepompen die enkel voor verwarming worden gebruikt, moeten hun energie-efficiëntie aantonen bij twee verschillende afgiftetemperaturen: lage temperaturen (35°C) en middentemperaturen (55°C). Afhankelijk van de afgiftetemperatuur waarop de warmtepomp werkt, verschilt de energie-efficiëntieklasse. Warmtepompen die op lage temperaturen werken, krijgen een aparte energieklasse op hun label, terwijl warmtepompen die ook voor warm water zorgen automatisch de energieklasse voor middentemperaturen tonen.

Klimaatzone

De klimaatzone waarin de warmtepomp gebruikt wordt, heeft een grote invloed op het energieverbruik en dus op het energielabel van de woning. De productlabel geeft aan voor welke klimaatzone de gegevens gelden. Verschillende regio’s in Nederland hebben verschillende gemiddelde buitentemperaturen, en daardoor varieert ook het aantal uren dat de warmtepomp actief moet zijn om de woning te verwarmen.

Vermogen

Het vermogen of de maximale warmteafgifte van de warmtepomp is ook een essentieel gegeven op het productlabel. Dit vermogen wordt uitgedrukt in kilowatt (kW) en is afhankelijk van de klimaatzone. Daarnaast wordt aangegeven of de warmtepomp een elektrische bijverwarming bevat. Deze kan ingeschakeld worden bij vriestemperaturen, wat invloed heeft op het totale energieverbruik van het systeem.

Geluidsniveau

Het geluidsniveau van de warmtepomp is ook opgenomen in het productlabel. Dit wordt uitgedrukt in decibel (dB) voor zowel het binnendeel als het buitendeel van het apparaat. Een lager geluidsniveau kan positief zijn voor de leefbaarheid van de woning, maar heeft geen directe invloed op het energielabel.

Het energielabel van de woning en de warmtepomp

Het energielabel van een woning wordt berekend aan de hand van het totale energieverbruik en de efficiëntie van de installaties. Bij het gebruik van een warmtepomp vervangt men vaak een gasverwarming. Omdat gasverwarming in het energielabel een hoger CO₂-gehalte heeft, leidt het vervangen van gasverwarming door een warmtepomp automatisch tot een verbetering van het energielabel.

Invloed op het energielabel van het huis

De invloed van een warmtepomp op het energielabel van een woning is afhankelijk van diverse factoren:

Energie-efficiëntie van de warmtepomp: Een warmtepomp met een hogere energieklasse (bijvoorbeeld A++) zal een positievere invloed hebben op het energielabel van de woning.
Afgiftetemperatuur: Warmtepompen die lager werken (35°C) zijn efficiënter dan die die op hogere temperaturen werken (55°C). Dit betekent dat een warmtepomp die op lage temperaturen werkt, een grotere invloed heeft op het energielabel van de woning.
Gebruik van elektriciteit: Ondanks dat gasverwarming vervangen wordt, wordt er meer elektriciteit gebruikt. Het energielabel van de woning moet rekening houden met het totale energieverbruik van alle bronnen.
Hybride systemen: Een hybride warmtepomp, die op lage temperaturen werkt en eventueel elektrische bijverwarming bevat, kan een beter energielabel opleveren dan een volledig elektrische warmtepomp.

Vervanging van een CV-ketel

Als een CV-ketel wordt vervangen door een warmtepomp, wordt het energielabel van de woning meestal verbeterd. Dit komt doordat de CV-ketel een hoger CO₂-gehalte heeft in vergelijking met een warmtepomp. De vermindering van het CO₂-gehalte draagt bij aan een beter energielabel.

Subsidies en premies

Het energielabel van een warmtepomp speelt ook een rol bij subsidies. Voor de ISDE-subsidie moet de warmtepomp een bepaalde energieklasse hebben (meestal A+ of beter). Als het energielabel van de warmtepomp lager is dan het vereiste niveau, dan is men niet in aanmerking gekomen voor de subsidie. Dit maakt duidelijk dat het energielabel van de warmtepomp niet alleen van invloed is op het energielabel van de woning, maar ook op de financiering van de installatie.

Het verschil tussen lucht/water- en bodemwarmtepompen

Er zijn verschillende soorten warmtepompen, waarbij lucht/water- en bodemwarmtepompen de meest voorkomende zijn. Beide typen hebben een invloed op het energielabel van de woning, maar de mate van invloed verschilt.

Lucht/water-warmtepompen

Lucht/water-warmtepompen halen warmte uit de lucht en brengen die over op water. Deze warmtepompen zijn goedkoper in aankoop, maar minder efficiënt in koude klimaten. De afgiftetemperatuur is hierbij meestal hoger, wat leidt tot een lager energielabel dan bij warmtepompen die op lage temperaturen werken.

Bodemwarmtepompen

Bodemwarmtepompen halen warmte uit de grond. Omdat de grond in het winterseizoen een hogere temperatuur heeft dan de lucht, zijn bodemwarmtepompen efficiënter in koude klimaten. Dit leidt tot een hoger energielabel van de woning. De installatiekosten van een bodemwarmtepomp zijn echter hoger dan die van een lucht/water-warmtepomp.

Invloed van de afgiftetemperatuur op het energielabel

De afgiftetemperatuur van een warmtepomp bepaalt de efficiëntie van het systeem. Een warmtepomp die op een lage temperatuur werkt (35°C) is efficiënter dan een warmtepomp die op middentemperaturen werkt (55°C). Dit komt doordat de warmtepomp minder energie moet gebruiken om de lage temperatuur te verhogen tot het gewenste niveau.

In praktijk betekent dit dat een woning die wordt verwarmd met een warmtepomp die op lage temperaturen werkt, een beter energielabel krijgt dan een woning waar een warmtepomp op middentemperaturen werkt. Dit maakt duidelijk dat het energielabel van de woning niet alleen afhankelijk is van het gebruik van een warmtepomp, maar ook van de manier waarop de warmtepomp werkt.

Invloed van het energieverbruik op het energielabel

Het energielabel van een woning is niet alleen afhankelijk van de installatie, maar ook van het energieverbruik. Hoewel een warmtepomp gasverwarming vervangt, wordt er meer elektriciteit gebruikt. Het energielabel moet dus rekening houden met het totale energieverbruik van de woning.

Bijvoorbeeld, een woning die wordt verwarmd met een warmtepomp kan een lager energielabel krijgen als het verbruik van elektriciteit hoog is. Dit is vooral het geval bij woningen met een grote oppervlakte of bij huishoudens die de verwarming op een hogere temperatuur zetten.

Energieverbruik en huizenmarktwaarde

Het energiegebruik van een woning heeft een directe invloed op het energielabel en daarmee ook op de marktwaarde van de woning. Een woning met een goed energielabel (A of A+) heeft een hogere marktwaarde dan een woning met een slechter label (bijvoorbeeld C of D). Dit komt doordat een goed energielabel betekent dat de woning energiezuiniger is en lagere energiekosten heeft.

Daarnaast kan een goed energielabel ook leiden tot een korting op de hypotheekrente. Dit maakt duidelijk dat het energielabel van een woning niet alleen een technisch aspect is, maar ook een financiële waarde.

De rol van de klimaatzone in het energielabel

De klimaatzone waarin een woning zich bevindt, heeft een grote invloed op het energielabel. In koude klimaten moet de warmtepomp langer werken, wat leidt tot een hoger energieverbruik en een slechter energielabel. In warme klimaten daarentegen kan een warmtepomp efficiënter werken, wat resulteert in een beter energielabel.

Het productlabel van de warmtepomp geeft aan voor welke klimaatzone de gegevens gelden. Dit betekent dat de keuze van de warmtepomp moet afgestemd zijn op de klimaatzone van de woning. Een warmtepomp die geschikt is voor een warme klimaatzone zal bijvoorbeeld minder efficiënt werken in een koude klimaatzone.

Invloed van hybride systemen op het energielabel

Hybride warmtepompen combineren een lucht/water-warmtepomp met een elektrische bijverwarming. Dit maakt het systeem geschikt voor gebruik in koude klimaten. Het energielabel van een woning met een hybride warmtepomp is meestal beter dan bij een volledig elektrische warmtepomp.

Dit komt doordat de hybride warmtepomp op lage temperaturen werkt, wat efficiënter is. De elektrische bijverwarming zorgt ervoor dat de woning in koud weer nog steeds goed verwarmd wordt. De energie-efficiëntie van een hybride warmtepomp is meestal hoger dan die van een volledig elektrische warmtepomp, wat resulteert in een beter energielabel.

Subsidies en het energielabel

Subsidies voor warmtepompen zijn tegenwoordig beschikbaar voor woningen die hun verwarmingssysteem willen duurzamer maken. Voor deze subsidies is het energielabel van de warmtepomp een belangrijke voorwaarde.

Bijvoorbeeld, voor de ISDE-subsidie moet de warmtepomp een bepaalde energieklasse hebben (meestal A+ of beter). Als het energielabel van de warmtepomp lager is dan het vereiste niveau, dan is men niet in aanmerking gekomen voor de subsidie. Dit betekent dat het energielabel van de warmtepomp niet alleen invloed heeft op het energielabel van de woning, maar ook op de financiering van de installatie.

Conclusie

De invloed van een warmtepomp op het energielabel van een woning is aanzienlijk. Door het gebruik van een warmtepomp wordt gasverwarming vervangen, wat leidt tot een vermindering van het CO₂-gehalte en een verbetering van het energielabel. De efficiëntie van de warmtepomp, de afgiftetemperatuur, het energieverbruik en de klimaatzone zijn belangrijke factoren die het energielabel van de woning bepalen.

Het productlabel van de warmtepomp is een essentieel hulpmiddel om de energie-efficiëntie van het systeem te beoordelen. Het energielabel van de warmtepomp heeft niet alleen invloed op het energielabel van de woning, maar ook op subsidies en financiering. Door de juiste warmtepomp te kiezen, kan een woning een beter energielabel krijgen, wat leidt tot lagere energiekosten, een hogere marktwaarde en een duurzamere woning.