EPC en warmtepompen: Hoog rendement in de praktijk

Published by Redactie on september 29, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

In de huidige context van duurzaamheid en energiebesparing is het EPC-certificaat (Energieprestatiecertificaat) van een woning een steeds belangrijkere parameter bij het kopen, verkopen of verbouwen van een huis. Vooral sinds de invoering van het EPG (Energieprestatie Getal) in plaats van het vroegere EPN (Energie Prestatie Norm), zijn de eisen en maatregelen om tot een gunstig EPC-resultaat te komen aanzienlijk veranderd. Tegelijkertijd groeit het gebruik van warmtepompen als alternatief voor gasverwarming, aangezien ze efficiënter en duurzamer zijn.

In dit artikel gaan we dieper in op het verband tussen warmtepompen en het EPC-certificaat. We bespreken hoe warmtepompen bijdragen aan een hoog rendement, welke factoren bepalen dat het EPG-effectief bereikt wordt, en welke keuzes eigenaren en woningeigenaren kunnen maken om hun woning te verbouwen of te ontwerpen met oog voor energiezuinigheid.

Hoe werkt een warmtepomp?

Een warmtepomp is een technologische oplossing die warmte uit de omgeving onttrekt en deze verwerkt om een woning te verwarmen. In tegenstelling tot een klassieke cv-installatie, die warmte produceert door brandstof te verbranden, gebruikt een warmtepomp elektriciteit om warmte uit de lucht, de grond of water te halen. Dit maakt het een efficiëntere manier van verwarmen.

Een warmtepomp bestaat uit een bron, een pomp en een afgiftesysteem. De bron kan de buitenlucht zijn (lucht-water), de grond (bodem-water) of een geothermisch systeem. De pomp verwerkt de opgehaalde warmte en leidt deze via een warmtewisselaar naar het afgiftesysteem, zoals vloerverwarming of radiatoren.

Efficiëntie en COP

De efficiëntie van een warmtepomp wordt gemeten aan de hand van de COP (Coefficient of Performance). De COP is de verhouding tussen de hoeveelheid warmte die wordt geproduceerd en de hoeveelheid elektriciteit die wordt verbruikt. Bijvoorbeeld: een COP van 4 betekent dat een warmtepomp 4 eenheden warmte produceert voor elke 1 eenheid elektriciteit die wordt gebruikt.

Hoewel COP een belangrijke indicator is, is het belangrijk om te weten dat deze waarde afneemt bij lagere buitentemperaturen. Warmtepompen zijn dus meest efficiënt in milde winters, en minder zodra het echt koud wordt.

SCOP-waarde

Een betere maat voor het jaarlijks rendement is de SCOP (Seasonal Coefficient of Performance), die rekening houdt met seizoensgebonden variaties in temperatuur en verbruik. Warmtepompen met een hoge SCOP-waarde (bijvoorbeeld 4,5 tot 5,5) zijn ideaal voor huizen die streef naar een hoog EPC-resultaat.

Bijvoorbeeld, de CTC EcoPart-serie warmtepompen, die specifiek zijn ontworpen voor geothermische toepassingen, hebben SCOP-waarden van 5,5 en worden vaak gebruikt in combinatie met zonnepanelen om de energiezuinigheid verder te optimaliseren. Deze modellen zijn geschikt voor zowel woningen als bedrijven en bieden een hoge mate van betrouwbaarheid en efficiëntie.

EPC en EPG: Energieprestatiecertificaat en het getal

Het EPC-certificaat geeft een overzicht van de energieprestatie van een woning. Het getal dat erbij hoort, het EPG, is een uitbreiding van het oudere EPN en is technisch verbeterd, maar ook complexer. Het berekenen van het EPG vereist vaak de hulp van een deskundige.

EPG: Wat betekent het?

Het EPG meet de hoeveelheid energie die nodig is om een woning te verhitten, te ventileren en warm water te leveren. Het getal ligt tussen 0,0 en 1,0, waarbij een waarde van 0,0 betekent dat de woning volledig energienatuurlijk is. Een EPG van 0,4 of lager wordt vaak als een doelwit gezien, maar dit is vrijwel onmogelijk zonder de toepassing van duurzame energiebronnen zoals zonnestroom of een warmtepomp.

De berekening van het EPG houdt rekening met bouwkundige en installatietechnische maatregelen. Isolatie, ventilatie, het type verwarmingssysteem en de aanwezigheid van energieopwekkende systemen zoals zonnepanelen of warmtepompen hebben allemaal invloed op het eindresultaat.

Bouwkundige en installatietechnische maatregelen

Volgens de bronnen is de toerekening van bouwkundige maatregelen in het EPG vergelijkbaar met de oude EPN. Dit betekent dat isolatie, douchewarmteterugwinning en zonneboilers nog steeds een positieve bijdrage leveren aan het EPG-resultaat. Echter, installatietechnische maatregelen zoals warmtepompen worden in de EPG-berekening iets anders gewaardeerd dan in de oude norm. Dit komt doordat de EPG-berekening technisch verbeterd is, maar ook complexer, waardoor het vaak meer maatregelen vergt om het gewenste EPG-resultaat te behalen.

Warmtepomp en EPC: Hoe werken ze samen?

Een warmtepomp is een van de meest effectieve manieren om het EPG van een woning te verbeteren. Aangezien warmtepompen elektriciteit gebruiken in plaats van fossiele brandstoffen, leiden ze tot een lager CO₂-verbruik en een betere energieprestatie.

Invloed van warmtepomp op EPG

Een woning met een warmtepomp in plaats van een gascv-ketel levert meestal een beter EPG-resultaat op. Dit komt doordat warmtepompen efficiënter zijn en minder energie verbruiken per eenheid warmte die wordt geproduceerd. De EPG-berekening telt dit positief mee, zowel op basis van energiebesparing als CO₂-reductie.

Bijvoorbeeld: Een woning met isolatie en een warmtepomp kan een EPG van 0,3 of lager bereiken, afhankelijk van het type warmtepomp, het isolatie-niveau en het afgiftesysteem.

Afgiftesysteem: Waarom het afgestemd moet zijn

Volgens bron [2] is het belangrijk dat de bron, de warmtepomp en het afgiftesysteem op elkaar zijn afgestemd. Alleen zo kan het maximum rendement worden behaald. Een afgiftesysteem dat niet goed afgestemd is op de warmtepomp kan leiden tot inefficiëntie en dus een slechter EPG-resultaat.

Bijvoorbeeld: Vloerverwarming is een efficiëntere manier om warmtepompwarmte af te geven dan radiatoren, omdat het lager temperatuur behoeft. Dit betekent dat de warmtepomp minder hard hoeft te werken, wat leidt tot een hoger rendement en dus een beter EPG.

Praktische toepassing van warmtepompen

De keuze voor een warmtepomp hangt af van meerdere factoren, zoals de grootte van de woning, het isolatie-niveau, de energiebehoefte en de voorkeur van de bewoner. In de praktijk worden meestal de volgende varianten gebruikt:

Lucht-water warmtepomp: De bron is de buitenlucht. Dit is de meest voorkomende vorm van warmtepomp in particuliere woningen. Het is goedkoper dan geothermische systemen, maar heeft een iets lager rendement in de wintermaanden.
Bodem-water warmtepomp: Deze warmtepomp gebruikt de grond als bron. Het heeft een hogere SCOP-waarde dan lucht-water systemen, maar vereist aansluiting op een bodemwarmteveld, wat extra investeringen met zich meebrengt.
Water-water warmtepomp: Deze vorm is minder gebruikelijk in particuliere huizen, maar wordt wel toegepast in gebieden met toegang tot warm waterreservoirs of geothermische bronnen.

Integratie in slimme woningoplossingen

Een moderne trend is de integratie van warmtepompen in slimme woningoplossingen. Dit betekent dat de warmtepomp automatisch aanpast aan buitentemperatuur, bewonersgedrag en tijdschema’s. Door slimme sensoren en automatisering te gebruiken, wordt het energieverbruik verder geoptimaliseerd, wat positief invloed heeft op het EPG.

EPG en regelgeving in Nederland

In Nederland is het EPG een belangrijke parameter in de regelgeving rondom energieprestatie. In de praktijk blijkt het moeilijk om een EPG van 0,4 te halen zonder duurzame energiebronnen. Dit betekent dat huiseigenaren vaak investeren in zonnepanelen of warmtepompen om het gewenste EPG-resultaat te bereiken.

Een belangrijk verschil tussen de oude EPN en de nieuwe EPG is dat de EPG-berekening complexer is. Hoewel het getal nauwkeuriger is, vereist het berekenen vaak de hulp van een expert. De toerekening van bouwkundige en installatietechnische maatregelen is in de EPG-berekening iets anders dan in de EPN. Dit betekent dat het meestal meer maatregelen zijn nodig om een EPG van 0,6 of lager te halen.

Invloed op de verkoopwaarde van een woning

Een woning met een lage EPG en een hoge SCOP-waarde heeft een hogere verkoopwaarde dan een woning met een slechter EPG-resultaat. Volgens bron [3] heeft een woning met een warmtepomp en zonnepanelen een hoger energielabel en dus een betere verkoopwaarde. Dit komt doordat kopers steeds bewuster worden van energiekosten en duurzaamheid.

Bij het verkopen van een woning met een warmtepomp is het belangrijk om het energielabel en het EPG-certificaat zichtbaar te maken. Informatie over de SCOP-waarde, het type warmtepomp en het afgiftesysteem is ook van belang, omdat dit aantoont hoe efficiënt het verwarmingssysteem werkt.

Kort samengevat

Warmtepompen zijn efficiënte verwarmingssystemen die elektriciteit gebruiken om warmte uit de omgeving te halen.
COP en SCOP zijn belangrijke maatstaven voor het rendement van een warmtepomp. Een hoge SCOP-waarde (4,5 tot 5,5) is ideaal voor een hoog EPG-resultaat.
EPC en EPG zijn parameters die de energieprestatie van een woning bepalen. Een lager EPG is beter, en wordt berekend op basis van bouwkundige en installatietechnische maatregelen.
Integratie van warmtepompen in slimme woningoplossingen leidt tot verder optimalisatie van energieverbruik en dus verbetering van het EPG.
Een woning met een warmtepomp en zonnepanelen heeft een hogere verkoopwaarde en een betere energieprestatie dan een woning met gasverwarming.

Conclusie

Het combineren van een warmtepomp met een goed EPG-resultaat is een efficiënte manier om een woning duurzaam en energiezuinig te maken. Door de juiste keuzes te maken, zoals het kiezen van een warmtepomp met een hoge SCOP-waarde, het afgifte-systeem goed aan te sturen en eventueel zonnepanelen te installeren, is het mogelijk om tot een lage EPG te komen. Dit heeft zowel financiële voordelen (lager energieverbruik en verkoopwaarde) als ecologische voordelen (minder CO₂-uitstoot).

Voor huiseigenaren en renovateurs is het belangrijk om te begrijpen hoe de EPG-berekening werkt en welke maatregelen het meeste effect hebben. Door dit te doen, kan het EPG-resultaat verbeterd worden, waardoor de woning toekomstbestendig en aantrekkelijk voor kopers wordt.