EPC Waarde en Warmtepomp: Wat Staat Er Op Het Energieprestatiecertificaat?

Published by Redactie on september 29, 2025 | Category warmtepomp

Een warmtepomp is tegenwoordig een van de meest gebruikte oplossingen om de energiezuinigheid van een woning te verbeteren. Dit heeft ook directe gevolgen voor de EPC-waarde, oftewel de Energie Prestatie Coëfficiënt, die een belangrijk onderdeel is van het energieprestatiecertificaat van een woning. Hoe beter de warmtepomp presteert, hoe gunstiger de EPC-waarde wordt. In dit artikel wordt ingegaan op de rol van warmtepompen bij het berekenen van de EPC-waarde, de invloed van de SCOP-waarde en COP-waarde, en welke maatregelen behalve de installatie van een warmtepomp extra bijdragen aan een lage EPC.

Wat is de EPC en waarom is het belangrijk?

De EPC, of Energie Prestatie Coëfficiënt, is een maat voor de energiezuinigheid van een woning. Deze waarde geeft aan hoeveel energie nodig is om een woning comfortabel te houden, rekening houdend met verwarming, koeling en warm tapwater. Hoe lager de EPC-waarde, hoe energiezuiniger de woning. Vanaf 1 juli 2020 is de EPC verplicht vervangen door het BENG-systeem (Bijna Energie Neutrale Gebouwen), waarin ook de EPC-waarde nog steeds een rol speelt. Het BENG-systeem houdt rekening met de totale energiebehoefte per vierkante meter gebruiksoppervlak per jaar, het gebruik van hernieuwbare energie en het primair energiegebruik.

De EPC-waarde wordt berekend op basis van meerdere factoren, zoals de isolatie van vloeren, muren en daken, de ventilatie, het type installatie en de energiebron. Deze berekening wordt vaak uitgevoerd door een architect of adviseur en is een essentieel onderdeel van elk energieprestatiecertificaat. De EPC is onbeperkt geldig, tenzij de woning ingrijpend wordt gerenoveerd. Daardoor is het belangrijk om bij renovatieprojecten rekening te houden met het effect op de EPC-waarde.

Hoe beïnvloedt een warmtepomp de EPC-waarde?

Een warmtepomp is een systeem dat warmte uit de buitenlucht of uit de grond onttrekt en deze gebruikt om een woning te verwarmen. Tegenover conventionele verwarmingssystemen, zoals een gasketel, is een warmtepomp energiezuiniger en heeft het een positief effect op de EPC-waarde.

Volgens de gegevens uit bronnen 1 en 4 is het rendement van een warmtepomp van groot belang bij de EPC-berekening. De SCOP (Seasonal Coefficient of Performance) is een maat voor het seizoensgemiddelde rendement van een warmtepomp. Hoe hoger de SCOP-waarde, hoe efficiënter de warmtepomp werkt en hoe gunstiger de EPC-waarde wordt. Een warmtepomp met een hogere SCOP levert dus een betere EPC-waarde dan een warmtepomp met een lagere SCOP.

Daarnaast speelt ook de COP (Coefficient of Performance) een rol. De COP geeft aan hoe efficiënt een warmtepomp werkt op een bepaald moment. Een hogere COP betekent dat de warmtepomp meer warmte produceert dan de hoeveelheid elektriciteit die erin gaat. Hoewel de COP van invloed is, is de SCOP een betere maat voor het jaarlijks rendement, omdat deze rekening houdt met seizoensvariaties en werkelijke omstandigheden.

EPC-waarde berekenen: welke factoren worden meegewogen?

De berekening van de EPC-waarde is een complex proces waarbij meerdere factoren worden meegewogen. Deze factoren zijn:

Isolatie: De Rc-waarden van vloeren, muren en daken bepalen hoe goed een woning is geïsoleerd. Hoe hoger de Rc-waarde, hoe beter de isolatie en hoe lager de EPC-waarde.
Ventilatie: De ventilatie is een cruciale factor. Een WTW-systeem (Warmte TerugWin systeem) met CO₂-sturing is een aanbevolen maatregel om de luchtdoorwisseling te optimaliseren en te voorkomen dat teveel warmte verloren gaat.
Warmtepomp: Het type warmtepomp en het rendement (SCOP en COP) bepalen hoe efficiënt de verwarming is.
Zonnepanelen: Zonnepanelen kunnen het energiegebruik van een warmtepomp verlagen, wat positief werkt op de EPC-waarde.
Tapwater: De manier waarop warm water wordt opgewarmd en het rendement van het systeem is ook een factor in de berekening.
Gevels en ramen: De oriëntatie van de gevels en het gebruik van HR++-glas of triple glas beïnvloeden de hoeveelheid zonnestraling die binnenkomt en hoe warme of koele de woning is.
Qv10-waarde: Dit is een maat voor de luchtlekkage in een woning. Hoe lager de Qv10-waarde, hoe beter geïsoleerd de woning is. Een Qv10-waarde van 0,4 is een veelvoorkomende eis in EPC-varianten.
Zonwering: Zonwering op zuidelijke gevels helpt om oververhitting in de zomer te voorkomen en heeft een positieve invloed op de EPC-waarde.

EPC-varianten en mogelijke maatregelen

Bron 2 geeft een overzicht van mogelijke EPC-varianten en maatregelen die kunnen worden genomen om de EPC-waarde te verlagen. Hier zijn enkele varianten:

EPC-variant 2 – All Electric met PV panelen en mechanische ventilatie

Minimale eisen bouwbesluit.
Qv10 = 0,4.
Toepassen van een lucht- of bodemwarmtepomp.
+/- 6 PV panelen georiënteerd op het zuiden.
WTW-systeem met CO₂-sturing.

EPC-variant 3 – Geen PV panelen

Verhogen van de Rc-waardes.
Vloeren minimaal een Rc-waarde van 5 m².K/W.
Gevels minimaal een Rc-waarde van 6 m².K/W.
Daken minimaal een Rc-waarde van 7 m².K/W.
Qv10 = 0,4 of lager.
Toepassen van HR++ glas (triple glas).
Zonwering op zuidelijke gevels.
Toepassen van een bodemwarmtepomp met koeling.
WTW-systeem met CO₂-sturing of ZR ventilatieroosters met CO₂-sturing.
Douchepijp WTW.

EPC-variant 4 – Stadsverwarming

Bij voorkeur een regio met een verklaring voor NVN 7125 stadsverwarming.
Qv10 = 0,4.
WTW-systeem met CO₂-sturing of ZR ventilatieroosters met CO₂-sturing.
+/- 10 PV panelen georiënteerd op het zuiden.

Naast deze varianten zijn er ook overige opties om de EPC-waarde te verlagen:

Verbeteren van de isolatiewaarden.
Douchepijp WTW.
Zonwering op zuidelijke gevels.
Warmtepomp met koelingssysteem.

De rol van zonnepanelen bij de EPC-waarde

Zonnepanelen spelen een belangrijke rol bij de berekening van de EPC-waarde. Volgens bron 4 kan het koppelen van zonnepanelen aan een warmtepomp de SCOP verder verhogen. Dit komt doordat de zonnepanelen de elektriciteit leveren die de warmtepomp nodig heeft, waardoor het systeem efficiënter werkt. Het gebruik van een slimme PV-regeling kan de energiebesparing verder verhogen en het mogelijk maken om overtollige energie te salderen.

Zonnepanelen kunnen ook helpen bij het bereiken van een EPC-waarde van 0, wat betekent dat de energie die nodig is om de woning comfortabel te houden volledig uit hernieuwbare bronnen komt. Dit is een eis vanaf 2020 voor nieuwbouw in Nederland. In dat geval zou de energie die verbruikt wordt door bijvoorbeeld een gasketel moeten worden gecompenseerd door zonnepanelen of andere vormen van duurzame energie.

De praktische uitvoering van warmtepompinstallaties

Volgens bron 5 is het belangrijk dat een warmtepompinstallatie goed is afgestemd. Het betreft niet alleen het kiezen van een warmtepomp met een hoge SCOP, maar ook het koppelen van de warmtepomp aan een geschikt afgiftesysteem, zoals lage-temperatuurradiatoren of vloerverwarming. Alleen als het bron, warmtepomp en afgiftesysteem goed op elkaar zijn afgesteld, kan het maximum rendement (COP) worden bereikt. Dit heeft directe gevolgen voor de EPC-waarde en de energiebesparing in de praktijk.

Energieprestatie en verkoopwaarde van de woning

Een lage EPC-waarde heeft niet alleen voordelen op energiegebied, maar ook op economisch vlak. Volgens bron 4 kan een woning met een hoger energielabel tot 10% meer opleveren bij de verkoop dan een woning met energielabel D. Dit komt doordat huizen met een hoger energielabel populair zijn op de markt en gezien worden als duurzamere en comfortabelere woningen.

Het gebruik van een warmtepomp met een hoge SCOP en het koppelen aan zonnepanelen kan dus niet alleen de EPC-waarde verlagen, maar ook de verkoopprijs verhogen. Dit maakt het een aantrekkelijke investering voor zowel woningbouwers als huiseigenaren die hun woning willen renoveren.

Conclusie

De EPC-waarde is een belangrijke maat voor de energiezuinigheid van een woning en speelt een cruciale rol bij het energieprestatiecertificaat. Het kiezen van een warmtepomp met een hoge SCOP en het koppelen aan zonnepanelen zijn effectieve manieren om de EPC-waarde te verlagen. Ook het verbeteren van de isolatie, het installeren van een WTW-systeem en het toepassen van zonwering op zuidelijke gevels zijn belangrijke maatregelen. De berekening van de EPC-waarde is complex, maar door het kiezen van de juiste materialen, systemen en maatregelen kan een woning energiezuiniger worden gemaakt. Dit heeft niet alleen voordelen op energiegebied, maar ook op economisch vlak, aangezien een lage EPC-waarde kan leiden tot een hogere verkoopprijs.

Bronnen

waarde
epb