Gaswarmtepomp versus Elektrische Warmtepomp: Een Vergelijking op Basis van Energieverbruik en Efficiëntie

Voor huiseigenaren die op zoek zijn naar een duurzame en kostenefficiënte oplossing voor hun verwarming, is de keuze tussen een gaswarmtepomp en een elektrische warmtepomp essentieel. Beide systemen maken gebruik van hernieuwbare energie en bieden een alternatief voor traditionele gasgestookte cv-ketels. In dit artikel wordt een gedetailleerde vergelijking gemaakt tussen gas- en elektrische warmtepompen, met een nadruk op energieverbruik, efficiëntie, rendement, kosten en toepasbaarheid in verschillende situaties. Alle informatie is gebaseerd op data uit betrouwbare bronnen.

Inleiding

Een warmtepomp is een technologie die warmte uit de omgeving (lucht, bodem of water) onttrekt en deze opwekt tot een hogere temperatuur, zodat het kan worden gebruikt voor verwarming en sanitair warm water. Elektrische warmtepompen zijn een bekende vorm van deze technologie, maar gaswarmtepompen bieden ook een interessante optie, vooral voor woningen die niet volledig zijn geïsoleerd. De keuze tussen beide systemen hangt af van factoren zoals de bouwjaar, isolatiegraad, energiebehoefte en budget.

Gaswarmtepompen worden aangedreven door gas in plaats van elektriciteit, en werken op vergelijkbare manier als elektrische warmtepompen. Het verschil zit vooral in het rendement, het energieverbruik en de toepassing in bestaande woningen versus nieuwbouw.

Hoe Werkt een Warmtepomp?

Een warmtepomp werkt door warmte uit de omgeving te onttrekken en deze te gebruiken om een woning te verwarmen of sanitair warm water te produceren. Dit proces is efficiënter dan het verbranden van fossiele brandstoffen, omdat het een gedeelte van de benodigde energie gratis uit de omgeving haalt.

1. Elektrische Warmtepomp

Elektrische warmtepompen gebruiken elektriciteit om een compressor aan te drijven, die warmte uit de lucht of de bodem haalt en deze verwerkt tot bruikbare warmte. De efficiëntie van een elektrische warmtepomp wordt uitgedrukt in de COP (Coefficient of Performance). De COP geeft aan hoeveel warmte de warmtepomp produceert per kWh elektriciteit. Elektrische warmtepompen kunnen een COP van 3 tot 5 bereiken, wat betekent dat ze 3 tot 5 keer meer warmte leveren dan de energie die verbruikt wordt.

2. Gaswarmtepomp

Gaswarmtepompen werken op vergelijkbare manier, maar gebruiken gas in plaats van elektriciteit om de warmtepomp aan te drijven. Er zijn twee hoofdtypen van gaswarmtepompen:

• Gasabsorptiewarmtepomp: Werkt via een thermisch proces, waarbij een gasbrander de druk verhoogt en een vloeistof verdampt, waardoor warmte wordt opgewekt.
• Gasmotor-gedreven warmtepomp: Gebruikt een gasmotor om de warmtepomp aan te drijven. Deze werkt op dezelfde manier als een elektrische warmtepomp, maar met een gasmotor in plaats van een elektrische motor.

Gaswarmtepompen zijn vooral geschikt voor woningen met hoge verwarmingstemperaturen (70 °C – 90 °C), zoals vloerverwarming op hoge temperatuur of bestaande verwarmingsinstallaties.

Energieverbruik en Rendement

Bij de keuze tussen gas- en elektrische warmtepompen is het belangrijk om het energieverbruik en rendement te vergelijken. Hierbij spelen factoren zoals COP, SCOP (Seasonal Coefficient of Performance) en de invloed van buitentemperaturen een rol.

1. COP en SCOP

• COP (Coefficient of Performance): Geeft het rendement van de warmtepomp weer per kWh elektriciteit of gas.
• SCOP (Seasonal Coefficient of Performance): Geeft het gemiddelde rendement over het gehele stookseizoen in een Europees klimaat.

Elektrische warmtepompen kunnen een COP van 3 tot 5 bereiken, terwijl gaswarmtepompen een COP tot wel 169% kunnen bereiken. Dit betekent dat gaswarmtepompen in theorie efficiënter werken, vooral bij lage buitentemperaturen.

Gaswarmtepompen zijn minder afhankelijk van buitentemperaturen dan elektrische varianten. Bij temperaturen van -10 °C verliest een elektrische warmtepomp aan rendement, terwijl een gaswarmtepomp dit niet doet.

2. Energieverbruik per kWh

Hoewel de initiële kosten van gas- en elektrische warmtepompen vergelijkbaar zijn, zijn de gebruikskosten anders. Een elektrische warmtepomp verbruikt meer primaire energie dan een gaswarmtepomp. Het kost ongeveer 2,5 keer zoveel primaire energie om 1 kWh op te wekken met elektriciteit in vergelijking met aardgas. Dit vertaalt zich in lagere energiekosten bij het gebruik van gaswarmtepompen.

3. Invloed van Buitentemperatuur

Bij lage buitentemperaturen werken elektrische warmtepompen minder efficiënt, omdat ze moeite hebben om voldoende warmte uit de lucht te halen. Gaswarmtepompen zijn minder gevoelig voor deze omstandigheden, waardoor ze een betere optie zijn in koude klimaten of in woningen die niet volledig zijn geïsoleerd.

Toepasbaarheid in Nieuwbouw versus Bestaande Woningen

De keuze tussen een gaswarmtepomp en een elektrische warmtepomp hangt ook af van de toestand van de woning.

1. Elektrische Warmtepomp

Een elektrische warmtepomp is ideaal voor nieuwbouw of goed geïsoleerde renovaties, waarbij een laag temperatuursysteem (zoals vloerverwarming) wordt gebruikt. Deze systemen functioneren optimaal bij lage verwarmingstemperaturen (35 °C – 50 °C), wat elektrische warmtepompen efficiënter maakt. Bovendien is een elektrische warmtepomp een duurzame keuze, vooral wanneer het op elektriciteit uit hernieuwbare bronnen draait.

2. Gaswarmtepomp

Gaswarmtepompen zijn beter geschikt voor bestaande woningen, waarbij de verwarmingsinstallatie niet is aangepast aan lage temperaturen. Deze woningen hebben vaak verwarmingssystemen op hoge temperatuur (70 °C – 90 °C), wat beter aansluit bij het rendement van gaswarmtepompen. Gaswarmtepompen zijn ook een betere optie voor huizen met hoge energiebehoefte of in regio’s waar de buitentemperatuur vaak lager is.

Kosten en Subsidies

De initiële aanschafkosten van gas- en elektrische warmtepompen zijn vergelijkbaar. Een elektrische lucht-water warmtepomp kost gemiddeld € 7.500, terwijl een gaswarmtepomp gemiddeld € 8.000 kost. De werkelijke keuze hangt echter af van de totale levenscycluskosten, inclusief gebruikskosten en subsidies.

1. Subsidies

Beide soorten warmtepompen kunnen in aanmerking komen voor subsidies, waaronder:

• Gemeentelijke subsidies voor warmtepompen
• ISDE-subsidie

Deze subsidies kunnen aanzienlijk zijn en helpen bij de terugverdientijd van de investering.

2. Levenscycluskosten

Aangezien gaswarmtepompen minder afhankelijk zijn van buitentemperaturen en efficiënter zijn in bestaande woningen, kunnen ze lagere energiekosten opleveren. Elektrische warmtepompen zijn juist efficiënter in goed geïsoleerde huizen, waar het elektriciteitsverbruik lager is.

Werking en Soorten

1. Elektrische Warmtepompen

Er zijn twee hoofdtypen elektrische warmtepompen:

• All electric warmtepomp: Vervangt de hele cv-ketel en zorgt voor zowel verwarming als warm water. Ideaal voor goed geïsoleerde huizen.
• Hybride warmtepomp: Werkt samen met een bestaande cv-ketel. Springt in bij lage temperaturen of hoge warmtebehoefte.

2. Gaswarmtepompen

Gaswarmtepompen zijn onder te verdelen in:

• Gasabsorptiewarmtepomp: Werkt via een thermisch proces. De druk wordt verhoogd door een gasbrander, waardoor de vloeistof verdampt en warmte wordt opgewekt.
• Gasmotor-gedreven warmtepomp: Werkt via een gasmotor, vergelijkbaar met een elektrische warmtepomp.

Voordelen en Nadelen

1. Voordelen van Gaswarmtepompen

• Efficiënter bij hoge verwarmingstemperaturen
• Minder afhankelijk van buitentemperaturen
• Lage gebruikskosten in vergelijking met elektrische varianten
• Passen goed in bestaande woningen

2. Voordelen van Elektrische Warmtepompen

• Ideaal voor goed geïsoleerde woningen
• Volledig duurzaam bij gebruik van groene elektriciteit
• Efficiënter in warme klimaten
• Lagere primaire energiebehoefte per kWh

3. Nadelen

• Gaswarmtepompen gebruiken fossiele brandstof (al is het efficiënter dan een cv-ketel)
• Elektrische warmtepompen zijn minder efficiënt bij lage temperaturen
• Elektrische warmtepompen vereisen een goed geïsoleerde woning en laag temperatuursysteem

Conclusie

De keuze tussen een gaswarmtepomp en een elektrische warmtepomp hangt af van verschillende factoren, waaronder de toestand van de woning, de verwarmingsbehoefte, het klimaat en de beschikbaarheid van subsidies. Gaswarmtepompen zijn vooral geschikt voor bestaande woningen met hoge verwarmingstemperaturen en zijn efficiënter bij lage buitentemperaturen. Elektrische warmtepompen zijn daarentegen beter geschikt voor goed geïsoleerde nieuwbouw of renovaties en bieden een duurzamere oplossing, vooral wanneer het op groene elektriciteit draait.

Beide systemen zijn efficiënter dan traditionele cv-ketels en kunnen bijdragen aan een energiezuinig en duurzaam huishouden. De investering is aanzienlijk, maar subsidies en lagere energiekosten maken het een aantrekkelijke optie voor huiseigenaren die op zoek zijn naar een duurzame verwarmingsoplossing.

Bronnen

1. Gaswarmtepomp
2. Samenom - Warmtepomp
3. Energieloket Trivierenland - Warmtepomp