Warmtepompstoringen: oorzaken, herkenning en oplossingen

Warmtepompen spelen tegenwoordig een steeds belangrijkere rol in het energiebeleid van woningen, zwembaden en gebouwen. Ze bieden een efficiënte en duurzame oplossing voor verwarming, afkoeling en energiebesparing. Echter, zoals bij elk complex technisch systeem, kunnen storingen optreden die het functioneren van de warmtepomp beïnvloeden. Het herkennen en oplossen van deze problemen is essentieel om de prestaties en levensduur van de installatie te waarborgen.

In dit artikel geven we een overzicht van de meest voorkomende storingen bij warmtepompen, de oorzaken die erachter zitten, en wat er in zo’n geval moet worden gedaan. Het artikel is voornamelijk gebaseerd op informatie uit betrouwbare bronnen, waaronder technische handleidingen en deskundig advies.

Wat is een warmtepomp?

Een warmtepomp is een apparaat dat warmte overbrengt van een bron naar een afgiftepunt. In het geval van verwarming onttrekt het apparaat warmte uit de lucht, grond of oppervlaktewater, en brengt deze over naar een verwarmingsinstallatie in het huis of zwembad. Deze techniek is efficiënter dan traditionele verwarmingsmethoden, omdat een warmtepomp energie gebruikt om warmte te verplaatsen, in plaats van om die direct te genereren.

Zowel in huishoudens als in zwembaden worden warmtepompen steeds vaker ingezet. Voor zwembaden, bijvoorbeeld, zorgen warmtepompen ervoor dat het water het hele jaar warm blijft, waardoor het zwemseizoen verlengd kan worden. De efficiëntie van warmtepompen wordt vaak uitgedrukt in de COP (Coefficient of Performance), waarbij een hogere waarde betekent dat de warmtepomp energie efficiënter gebruikt.

Hoe werkt een warmtepomp?

Een warmtepomp bestaat uit drie hoofdcircuits:

1. Het broncircuit – waaruit de warmte wordt onttrokken (lucht, grond of water).
2. Het koudemiddelcircuit – waarin de warmte via een compressor en wisselaar wordt overgedragen.
3. Het afgiftesysteem – waarin de warmte eindelijk terechtkomt, zoals een verwarmingsinstallatie of zwembadwater.

Voor een correct functionerende warmtepomp is continu flow in deze circuits van essentieel belang. Als één van deze circuits verstopt raakt of als de flow te laag is, kan dit leiden tot een storing. De warmtepomp bevat een reeks sensoren die continu de temperatuur, druk en flow in het systeem monitoren. Wanneer afwijkingen worden gedetecteerd, kan het apparaat een storing aangeven, vaak in de vorm van een code of melding op het display.

Voorkomende storingen bij warmtepompen

De meest voorkomende storingen bij warmtepompen zijn gerelateerd aan de flow in de verschillende circuits. Hieronder geven we een overzicht van deze storingen, hun oorzaken en mogelijke oplossingen.

1. Lage druk in het koudemiddelcircuit

Een lage druk in het koudemiddelcircuit kan wijzen op een probleem in het broncircuit. Dit betekent vaak dat er onvoldoende of geen flow is in de bron, zoals luchtstroming of het onttrekken van warmte uit de grond of lucht. Als gevolg hiervan kan de druk in het koudemiddelcircuit te laag worden, wat kan leiden tot het invriezen van de verdamper.

Oorzaken: - Defecte of niet draaiende pomp of ventilator. - Verstoptheid in de PWW-verdamper (warmtewisselaar). - Onvoldoende lucht- of waterflow in het broncircuit.

Oplossingen: - Controleer of de ventilator of pomp werkt. - Meet de aanvoer- en retourtemperatuur van de bron en bereken de delta-T (ΔT) om de flow te bepalen. - Als er sprake is van een geringe ΔT, kan dat wijzen op een verstopte verdamper of defecte pomp. - Bij moderne warmtepompen is de ΔT meestal afleesbaar via het display van de bedieningsunit.

2. Hoge druk in het koudemiddelcircuit

Een hoge druk in het koudemiddelcircuit is vaak het gevolg van een tekort aan flow in het afgiftesysteem. Dit betekent dat de warmte niet adequaat kan worden afgegeven aan het afgiftesysteem, zoals een verwarmingsinstallatie of zwembadwater. Hierdoor stijgt de druk in het systeem, wat uiteindelijk tot een storing kan leiden.

Oorzaken: - Dichtstaande kraan in het afgiftesysteem. - Defecte cv-pomp. - Verstoptheid in het filter of afgiftesysteem. - Lucht in het systeem (vaak na bijvullen van water).

Oplossingen: - Controleer of alle kranen open zijn en of de cv-pomp draait (met een magnetische rotatietester). - Controleer of er lucht in het systeem zit en voer indien nodig een luchtonttrekproces uit. - Reinig of vervang het filter indien nodig. - Controleer het expansievat, omdat defecte expansievaten ook leiding kunnen geven tot onregelmatige drukveranderingen.

3. Te lage cv-waterdruk

Een te lage cv-waterdruk in het afgiftesysteem is vaak het gevolg van een lek of verlies in het systeem. Dit kan leiden tot een storing, omdat de warmtepomp niet in staat is om voldoende warmte af te geven. De druk in een cv-systeem dient tussen de 1 en 2 Bar te liggen.

Oorzaken: - Lek in de leidingen. - Defecte of defecte pomp. - Onjuiste instelling van de pomp. - Defect expansievat.

Oplossingen: - Vult het water op tot een druk van 1 tot 2 Bar. - Controleer op lekken in de leidingen. - Vervang het expansievat indien nodig. - Controleer de pomp op defecte componenten.

4. Defecte of ontregelde elektronica

De elektronica van een warmtepomp is verantwoordelijk voor de regulatie van het systeem. Als deze defect raakt of ontregeld is, kan dat leiden tot storingen of onregelmatig gedrag van de warmtepomp.

Oorzaken: - Storingen in de bedieningsunit. - Defecte sensoren. - Onjuiste instellingen. - Elektrische problemen in het aansluitingssysteem.

Oplossingen: - Controleer of de instellingen correct zijn. - Controleer de sensoren op defecten. - Laat de elektronica controleren door een gekwalificeerd monteur. - Herinstalleer of vervang de bedieningsunit bij nodig.

Storingen opsporen en verhelpen

Het opsporen van storingen bij warmtepompen vereist technische kennis en het juiste gereedschap. In de praktijk worden moderne warmtepompen vaak uitgerust met sensoren die automatisch afwijkingen detecteren en opslaan in het logboek van het systeem. Deze functie maakt het mogelijk om foute patronen te herkennen en de oorzaak van herhaalde storingen vast te stellen.

Instrumenten en gereedschap

Een warmtepompmonteur gebruikt meestal het volgende gereedschap:

• Infraroodthermometer: om temperaturen op te meten en eventuele onregelmatigheden op te sporen.
• Drukmeetapparatuur: om de druk in de verschillende circuits te bepalen.
• Rotatietester: om de draaiing van de pomp of ventilator te controleren.
• Multimeter: om elektrische spanningen en stromen te meten.
• Logboeksoftware: om historische gegevens en storingen te analyseren.

Storingscodes

Een van de voordelen van moderne warmtepompen is dat ze meestal een storingscode weergeven wanneer er een probleem optreedt. Deze code bestaat vaak uit een letter gevolgd door een cijfer (bijvoorbeeld E01 of C02). De betekenis van deze codes kan variëren per merk en model, aangezien er nog geen internationale standaard is voor storingscodes.

Hoewel de codes taonafhankelijk zijn, tonen moderne warmtepompen vaak ook een uitleg van de storing in de gekozen taal. Dit maakt het gemakkelijker voor gebruikers om de storing te begrijpen, ook zonder technische achtergrond.

Praktijkvoorbeelden en toepassingen

Warmtepompen voor zwembaden

Een warmtepomp kan ook worden gebruikt voor het verwarmen van zwembaden. De Flotide warmtepomp, bijvoorbeeld, is ontworpen voor het verlengen van het zwemseizoen door het water het hele jaar warm te houden. Deze warmtepomp werkt op basis van een COP van tot 6.1, wat aangeeft dat het apparaat zeer efficiënt is. Bovendien gebruikt het R32-gas, wat een lagere impact heeft op het klimaat dan R410A.

De Flotide warmtepomp is geschikt voor zwembaden met een volume van 3 tot 15 kubieke meter. De garantie op het apparaat bedraagt 2 jaar, met een extra garantie van 5 jaar op de compressor en warmtewisselaar. Dit maakt de investering aantrekkelijker voor eigenaren die langdurige prestaties willen garanderen.

Elektrische zwembadverwarming

Neben warmtepompen zijn er ook elektrische verwarmingsoplossingen voor zwembaden. Een voorbeeld is de Bestway elektrische zwembadverwarming. Deze verwarming is geschikt voor zwembaden met een volume van 1.520 tot 10.000 liter. Het apparaat heeft een maximale temperatuur van 40°C en is eenvoudig aan te sluiten op de bestaande pomp. De verwarming bevat ook een handig display dat de temperatuur van het water aangeeft.

Een voordeel van deze oplossing is dat het simpel in gebruik is en geen ingewikkelde installatie vereist. Echter, in vergelijking met warmtepompen is het energieverbruik doorgaans hoger, wat het minder efficiënt maakt op lange termijn.

Kies de juiste pomp

Voor zowel warmtepompen als elektrische verwarmers is het kiezen van de juiste pomp van groot belang. Voor de Bestway verwarming is een pomp met een maximale flow van 3.785 liter per uur nodig. De minimale aanbevolen flow is ongeveer 2000 liter per uur. De pomp moet ook over een aansluiting van 32 mm beschikken.

Het is aan te raden om te controleren of de pomp correct is aangesloten en of er geen lucht in het systeem zit. Lucht kan leiden tot onregelmatige flow en uiteindelijk tot storingen in de verwarming of warmtepomp.

Tabel: Vergelijking warmtepompen en elektrische verwarming

Conclusie

Warmtepompen zijn complexe systemen die efficiënt en duurzaam kunnen functioneren wanneer ze goed worden onderhouden. Het herkennen en oplossen van storingen is van groot belang om de prestaties en levensduur van het apparaat te waarborgen. De meest voorkomende storingen zijn gerelateerd aan de flow in de verschillende circuits. Deze kunnen worden opgelost door het controleren van de pomp, ventilator, filters, druk en eventuele verstoppingen.

Bij het kiezen van een warmtepomp of verwarmingssysteem is het belangrijk om aandacht te besteden aan de specifieke eisen van het systeem, zoals het volume van het zwembad, de benodigde pomp, en de gewenste temperatuur. Voor zwembaden zijn zowel warmtepompen als elektrische verwarmers beschikbaar, met elk hun eigen voordelen en nadelen.

Zorg voor een professionele installatie en regelmatig onderhoud om problemen te voorkomen. Indien een storing zich voordoet, is het aan te raden om contact op te nemen met een gekwalificeerde monteur die over de benodigde kennis en gereedschap beschikt.

Bronnen

1. Warmtepomp-panel.nl - Storingen warmtepomp
2. Zwemland.nl - Flotide warmtepomp
3. Hermie.com - Bestway elektrische zwembadverwarming