Gasvrije warmtepomp met radiatoren: hoe werkt het en wat zijn de opties?

Een gasvrije warmtepomp wordt steeds vaker gekozen als duurzame oplossing voor woningverwarming. De overgang van een klassieke gasketel naar een warmtepomp helpt om energiekosten te verlagen en de CO₂-uitstoot te beperken. Veel woningen zijn uitgerust met radiatoren, en het combineren van een warmtepomp met radiatoren is technisch mogelijk, maar vereist wel aandacht voor de juiste keuze van systeem en eventuele aanpassingen aan de verwarmingsinstallatie. In deze gids leggen we uit hoe een gasvrije warmtepomp met radiatoren werkt, welke opties er beschikbaar zijn, en wat de belangrijkste overwegingen zijn bij de keuze en installatie.

Wat is een gasvrije warmtepomp en hoe werkt deze?

Een warmtepomp is een verwarmingssysteem dat warmte uit de omgeving onttrekt en deze gebruikt om woningen te verwarmen. In tegenstelling tot een klassieke gasketel, die fossiele brandstof verbrandt, gebruikt een gasvrije warmtepomp elektriciteit om warmte te verplaatsen. Deze warmte wordt opgevangen uit de buitenlucht (lucht-water warmtepomp), de grond of het grondwater (aardwarmtepomp). De warmte wordt vervolgens doorgegeven aan het verwarmingswater, dat via de radiatoren in de woning circuleert.

Een warmtepomp bestaat uit enkele belangrijke componenten: - Warmtewisselaar: trekt warmte op uit de omgeving. - Compressor: verwerkt de warmte en verhoogt de temperatuur. - Elektrische pomp: pompt het verwarmingswater door het systeem. - Leidingen en radiatoren: verspreiden de warmte in de woning.

Gasvrije warmtepompen zijn een sleutelcomponent in de energietransitie, omdat ze geen fossiele brandstoffen gebruiken en daardoor CO₂-vrij opereren. Daarnaast kunnen ze worden aangesloten op duurzame energiebronnen zoals zonne- of windenergie.

Warmtepomp en radiatoren combineren: is dat mogelijk?

Ja, het combineren van een warmtepomp met radiatoren is mogelijk, maar het vereist wel aandacht voor de juiste keuze van systeem en eventuele aanpassingen. De meeste woningen zijn uitgerust met klassieke radiatoren die bedoeld zijn voor gasketels, die vaak aanvoertemperaturen van 70 tot 80 °C nodig hebben. Een warmtepomp daarentegen werkt optimaal bij lagere temperaturen, meestal tussen 35 en 55 °C. Dit betekent dat klassieke radiatoren mogelijk niet efficiënt genoeg zijn om voldoende warmte af te geven bij deze lagere temperaturen. Daarom zijn er verschillende opties om dit probleem op te lossen.

1. Hoogtemperatuur warmtepomp

Een hoogtemperatuur warmtepomp kan het verwarmingswater tot ongeveer 70 °C opwarmen. Hierdoor is het vaak mogelijk om bestaande radiatoren te behouden zonder dat ze vervangen hoeven te worden. Deze oplossing is vooral handig in bestaande woningen waar renovatie van het verwarmingsstelsel niet wenselijk of kosteneffectief is.

Een belangrijk nadeel van een hoogtemperatuur warmtepomp is echter dat het toestel meer elektriciteit verbruikt en dus minder efficiënt is dan lagetemperatuur modellen. Dit betekent dat de jaarlijkse prestatiecoëfficiënt (JPC) – een maat voor de efficiëntie van een warmtepomp – lager is en de energiekosten daardoor hoger kunnen zijn.

2. Lagetemperatuur radiatoren (LTV) installeren

Lagetemperatuur radiatoren zijn ontworpen om efficiënt te werken bij lagere aanvoertemperaturen. Ze zijn vaak groter dan klassieke radiatoren en soms uitgerust met kleine ventilatoren om de warmte sneller in de ruimte te verspreiden. In combinatie met een lucht-water warmtepomp vormt dit een erg energiezuinige oplossing.

Het nadeel van deze aanpak is dat het vervangen van bestaande radiatoren kosteneffectief kan zijn, vooral in woningen met veel radiatoren. Daarnaast is het niet altijd mogelijk om alle radiatoren te vervangen, bijvoorbeeld als de woning historisch is of als de eigenaar de sfeer van oude radiatoren belangrijk vindt.

3. Hybride warmtepomp

Een hybride systeem combineert een warmtepomp met een klassieke HR-gasketel. De warmtepomp werkt op milde dagen en zorgt voor de meeste verwarming, terwijl de ketel enkel bijspringt wanneer het echt koud is. Hierdoor kan men vaak bestaande radiatoren behouden en al aanzienlijk besparen op het gasverbruik.

Een hybride oplossing is een interessante tussenstap richting volledige elektrificatie van het verwarmingssysteem. Het biedt de voordelen van een warmtepomp in combinatie met de betrouwbaarheid van een klassieke ketel, vooral in koude weersomstandigheden of in woningen met hoge warmtebehoefte.

Belangrijke overwegingen bij het kiezen van een gasvrije warmtepomp met radiatoren

Goede isolatie is essentieel

Hoe beter de isolatie van een woning, hoe minder warmteverlies er is en hoe minder het verwarmingssysteem moet werken om het gewenste comfort te garanderen. Goede isolatie draagt bij aan een hogere efficiëntie van de warmtepomp, omdat de aanvoertemperaturen lager kunnen zijn en de warmtepomp niet harder hoeft te werken.

Advies op maat is cruciaal

Het is belangrijk dat een erkend installateur een warmtelastberekening uitvoert. Dit helpt bij het bepalen van de juiste grootte van de warmtepomp en of bestaande radiatoren geschikt zijn of dat aanpassingen nodig zijn. In sommige gevallen is het voldoende om enkele radiatoren te vervangen of aan te passen om het systeem goed te laten functioneren.

Kosten en subsidies

De aanschaf en installatie van een gasvrije warmtepomp met radiatoren kan aanzienlijke kosten met zich meebrengen. De kosten variëren afhankelijk van de keuze van systeem, de omvang van de installatie, en eventuele aanpassingen aan de verwarmingsinstallatie.

Ondersteuning via subsidies is mogelijk. In Nederland bijvoorbeeld kan men rekenen op een subsidie van ongeveer € 2.000. Daarnaast zijn er regio’s zoals Nieuwkoop waar groene leningen beschikbaar zijn met verlaagde rentetarieven voor woningverduurzamingsprojecten. Deze leningen maken het vaak financieel haalbaar om een warmtepomp te installeren.

Wat zijn de voordelen van een gasvrije warmtepomp met radiatoren?

1. Verlaagde CO₂-uitstoot

Een gasvrije warmtepomp gebruikt geen fossiele brandstoffen en produceert dus geen CO₂-uitstoot. Dit maakt het een duurzame oplossing die bijdraagt aan de overgang naar een koolstofneutrale woning.

2. Lager gasverbruik

Aangezien een warmtepomp elektriciteit gebruikt in plaats van gas, kan het gasverbruik aanzienlijk worden verlaagd. Bij een hybride systeem is er wel een klein gasverbruik, maar dit is vaak sterk verminderd ten opzichte van een klassieke gasketel.

3. Energiezuinig gebruik

Een warmtepomp haalt warmte uit de omgeving en gebruikt elektriciteit om deze warmte te verwerken. Dit maakt het efficiënter dan een klassieke ketel, vooral bij lagetemperatuur systeeminstallaties.

4. Comfort en sfeer

Radiatoren zijn een bekende verwarmingsmethode en geven een warme sfeer in een woning. Het combineren van radiatoren met een warmtepomp zorgt voor een comfortabele temperatuur in de woning, zonder dat het systeem luid of storend werkt.

Welke warmtepomp past het beste bij radiatoren?

De keuze van een warmtepomp hangt af van de huidige situatie van de woning, de verwarmingseisen, en de gewenste duurzaamheid. Hieronder geven we een overzicht van de meest gebruikte warmtepompen in combinatie met radiatoren:

1. Lucht-water warmtepomp

Een lucht-water warmtepomp onttrekt warmte uit de buitenlucht en gebruikt deze om verwarmingswater te genereren. Deze oplossing is geschikt voor de meeste woningen en werkt goed in combinatie met lagetemperatuur radiatoren.

2. Aardwarmtepomp

Een aardwarmtepomp onttrekt warmte uit de grond of het grondwater. Deze warmtepompen zijn efficiënter dan lucht-water modellen, maar vereisen wel aanzienlijke investeringen in grondarbeid. Ze zijn geschikt voor woningen met hoge warmtebehoefte en goede isolatie.

3. Hybride warmtepomp

Een hybride systeem combineert een warmtepomp met een HR-ketel. Dit is een interessante oplossing voor woningen waarin de warmtepomp niet volledig genoeg is om de verwarming te leveren, vooral in koude weersomstandigheden.

Conclusie

Een gasvrije warmtepomp met radiatoren is een realistische en duurzame oplossing voor woningverwarming. Het combineren van een warmtepomp met bestaande of aangepaste radiatoren is technisch mogelijk, maar vereist wel aandacht voor de juiste keuze van systeem en eventuele aanpassingen aan de verwarmingsinstallatie. Of het gaat om een hoogtemperatuur warmtepomp, lagetemperatuur radiatoren of een hybride systeem, de keuze hangt af van de situatie van de woning en de verwarmingseisen.

Een goede isolatie en advies op maat van een erkend installateur zijn essentieel voor de efficiëntie van het systeem. Daarnaast bieden subsidies en groene leningen een financiële ondersteuning bij de aanschaf en installatie. Met de juiste keuze en uitvoering kan een gasvrije warmtepomp met radiatoren een aanzienlijke bijdrage leveren aan de energietransitie en het verduurzamen van woningen.

Bronnen

1. Warmtepomp voor radiatoren van Nefit Bosch kopen
2. Warmtepomp met radiator combineren: kan dat?
3. Warmtepomp en radiatoren combineren: hoe pakt u het aan?
4. Warmtepomp en radiatoren
5. Warmtepomp in woning installeren in regio Nieuwkoop