Geluidsoverlast van Airco’s en Warmtepompen: Oorzaken, Oplossingen en Geluidsnormen

Published by Redactie on september 30, 2025 | Category warmtepomp

In de huidige tijd waarin duurzaamheid en energie-efficiëntie centraal staan in woningbouw en renovatie, groeit de populariteit van airco’s en warmtepompen. Deze systemen bieden een duurzame oplossing voor zowel verwarming als koeling, maar tegelijkertijd is er ook een bekende neveneffect: geluidsoverlast. Het geluid van buitenunits kan storend zijn voor buren en leiden tot ongemak of zelfs burenruzies. In dit artikel bespreken we de oorzaken van geluidsoverlast bij airco’s en warmtepompen, de geldende geluidsnormen, en mogelijke oplossingen. We baseren ons hierbij uitsluitend op de informatie uit betrouwbare bronnen die in de contextdocumenten zijn verwerkt.

Inleiding

Het gebruik van airco’s en warmtepompen is in de afgelopen jaren sterk toegenomen, vooral in het kader van verduurzaming en energiebesparing. Deze systemen gebruiken meestal een buitenunit die geluid kan veroorzaken, vooral wanneer deze in de directe buurt van buren geplaatst is. In reactie op klachten van burgers over geluidsoverlast, zijn er in Nederland geluidsnormen vastgesteld waaraan deze apparaten moeten voldoen.

Hoewel het geluid van airco’s en warmtepompen vaak onvermijdelijk is, zijn er wel maatregelen die kunnen worden genomen om de overlast te beperken. Dit artikel helpt lezers – of ze nu woningeigenaar, bouwprofessional of DIY-enthousiast zijn – om het verschijnsel van geluidsoverlast te begrijpen en praktische oplossingen te overwegen.

Geluidsoverlast en Burenrelaties

Geluidsoverlast is een veelvoorkomende oorzaak van burenruzies. Volgens bronnen is geluidshinder een van de belangrijkste redenen waarom mensen met hun buren in conflict raken. Wanneer een airco of warmtepomp bijvoorbeeld in de nachturen geluid maakt, kan dit voor buren vervelend of zelfs storend zijn, vooral als ze daardoor niet kunnen slapen.

Het geluid dat door deze apparaten wordt geproduceerd, kan verschillende vormen aannemen: brommend, rassend, of zelfs ratelend. Het is belangrijk om op te merken dat geluid subjectief is. Wat voor de ene persoon vervelend is, kan voor een ander volkomen normaal zijn. Toch is het aan te raden om voorzorgsmaatregelen te nemen om eventuele conflicten te voorkomen.

Geluidsnormen voor Airco’s en Warmtepompen

Sinds 1 april 2021 zijn er duidelijke geluidsnormen ingevoerd voor airco’s en warmtepompen in Nederland. Deze normen zijn bedoeld om geluidsoverlast te beperken en te zorgen voor een beter leefbaar milieu. De normen gelden zowel voor nieuwbouw als voor bestaande installaties die vanaf dat moment zijn aangepast of vervangen.

De geluidsnormen zijn als volgt:

Tussen 19:00 en 7:00 uur (‘s nachts en ‘s avonds) mag de buitenunit maximaal 40 decibel (dB) geluid produceren op de erfgrens.
Tussen 7:00 en 19:00 uur (overdag) mag dit maximaal 45 dB zijn.

Voor appartementen geldt een iets andere benadering. Daar wordt het geluid niet gemeten op de erfgrens, maar op de ramen van burenwoningen die open kunnen.

Het is belangrijk om te weten dat deze normen niet betekenen dat de buitenunit ver van de erfgrens moet worden geplaatst. De afstand is geen directe maat, maar het geluidsniveau is het bepalende criterium. In sommige gevallen is het mogelijk om de buitenunit binnen de geluidsnormen te plaatsen, zelfs in rijtjeswoningen of appartementen.

Oorzaken van Geluidsoverlast

Buitenunit

De meeste geluidsoverlast wordt veroorzaakt door de buitenunit van een airco of warmtepomp. In deze unit bevinden zich onder andere de compressor en de ventilator, die samen een relatief hoge geluidsproductie kunnen hebben. De geluidsproductie varieert afhankelijk van het type apparaat, maar gemiddeld produceert een buitenunit 40 tot 65 dB.

Oorzaken van geluidsoverlast kunnen zijn:

Trillingen: Als de buitenunit niet goed bevestigd is, kunnen trillingen ontstaan die zich overbrengen op het bouwmateriaal.
Defecte of versleten onderdelen: Een brommend of ratelend geluid kan wijzen op een defecte compressor of losse onderdelen.
Verkeerde installatie: Een verkeerd gemonteerde unit kan leiden tot onnodige geluidsproductie.

Binnenunit

Hoewel de binnenunit minder geluid produceert dan de buitenunit, kan deze ook storend zijn, vooral wanneer de koelmiddelstroom niet vloeiend verloopt of wanneer filters verstopt zijn. Binnenunits genereren gemiddeld 35 tot 50 dB, wat vaak als minder storend wordt ervaren dan het geluid van de buitenunit.

Typen Warmtepompen en Geluidsproductie

Niet alle warmtepompen produceren geluid. Er zijn verschillende typen die minder of zelfs geen geluid maken. Bijvoorbeeld:

PVT-panelen (Photovoltaïsche warmtepompen): Deze panelen worden op het dak geïnstalleerd en genereren zowel elektriciteit als warmte. Ze maken geen geluid, omdat er geen ventilator of compressor is.
Bodemwarmtepompen: Deze warmtepompen halen warmte uit de bodem en hebben geen buitenunit met ventilator. Hierdoor is de geluidsproductie minimaal of volledig afwezig.

Als de geluidsproductie een belangrijke factor is, zijn deze alternatieven interessant om in overweging te nemen.

Oplossingen voor Geluidsoverlast

Als je geluidsoverlast ervaart van een airco of warmtepomp van je buurman, zijn er meerdere oplossingen mogelijk. Het is aan te raden om eerst contact op te nemen met de buurman om het probleem te bespreken, voordat er juridische stappen worden ondernomen.

1. Praten met de Buurman

Het beginnen van een open en respectvolle dialoog is vaak de beste aanpak. De buurman kan mogelijk niet beseffen dat het geluid van zijn airco of warmtepomp vervelend is. Door het geluidobjectief te bespreken – bijvoorbeeld door te vermelden dat het lastig is om te slapen – kan hij meewerken aan een oplossing.

2. Technische Aanpassingen

Er zijn verschillende technische oplossingen die kunnen helpen om geluidsoverlast te verminderen:

Verplaatsen van de unit: Door de buitenunit verder van de erfgrens te plaatsen, kan de geluidsproductie voor de buren verminderen.
Gebruik van geluidswerende kasten: Deze kasten kunnen het geluid dempen en voorkomen dat het zich verspreidt via muren of vloeren.
Trillingsdempers installeren: Deze dempers verminderen de overdracht van trillingen naar het bouwmateriaal.
Nachtstand gebruiken: Veel apparaten hebben een stille modus voor de nacht. Dit kan het geluid aanzienlijk verminderen.

3. Regelmatisch Onderhoud

Soms is geluidsoverlast het gevolg van technische problemen. Regelmatisch onderhoud van de airco of warmtepomp kan helpen om dergelijke problemen te voorkomen. Bijvoorbeeld:

Filters reinigen: Verstopte filters kunnen leiden tot onnodige geluidsproductie.
Controleren van bevestigingen: Lose bevestigingen kunnen trillingen veroorzaken.
Controle op defecte onderdelen: Een brommend of ratelend geluid kan wijzen op een defecte compressor of ventilator.

4. Inzet van Energie- of Installatie-Experts

Als het probleem zich blijft voordoen of als het geluid objectief boven de geluidsnormen ligt, kan het verstandig zijn om een professional in te schakelen. Deze deskundige kan het geluidsvermogen van het apparaat testen en eventuele aanpassingen voorstellen die het geluid verminderen of verplaatsen.

Geluidsnormen in Praktijk

De geluidsnormen zijn duidelijk gesteld, maar hun toepassing in de praktijk kan variëren. Bijvoorbeeld:

Rijtjeshuizen: In dichte bebouwing is het moeilijker om de buitenunit ver van de erfgrens te plaatsen. Toch is het mogelijk om binnen de norm te blijven, bijvoorbeeld door de unit op het dak te plaatsen.
Appartementen: In appartementen wordt het geluid niet gemeten op de erfgrens, maar in de buurwoning. Dit betekent dat er extra aandacht moet worden besteed aan het geluid dat via muren of vloeren wordt overgedragen.
Nieuw ontwerp: Bij nieuwbouw is het aan te raden om vanaf het begin rekening te houden met geluidsoverlast. Dit kan door het verwerken van geluidswerende materialen of het ontwerpen van ruimtes waarin de buitenunit op een minder storende manier kan worden geplaatst.

Samenwerking Tussen Buren en Experts

Het is belangrijk om te erkennen dat geluidsoverlast vaak kan worden opgelost met een beetje creativiteit en samenwerking. Door een open dialoog aan te gaan met buren en eventueel hulp te zoeken van experts, kunnen praktische oplossingen worden gevonden die voor alle betrokkenen akkoord gaan.

Het gebruik van geluidswerende materialen, het aanpassen van installaties of het verplaatsen van apparaten zijn allemaal maatregelen die kunnen helpen om geluidsoverlast te verminderen. Het is ook belangrijk om rekening te houden met de omgeving waarin de airco of warmtepomp is geïnstalleerd. In sommige situaties kan het bijvoorbeeld nuttig zijn om een andere type warmtepomp te kiezen, zoals een bodemwarmtepomp of een PVT-paneel.

Conclusie

Geluidsoverlast door airco’s en warmtepompen is een realistisch probleem dat bij woningbouw en renovatie aan de orde moet komen. Gelukkig zijn er maatregelen en technieken beschikbaar die de overlast kunnen verminderen. Door rekening te houden met de geluidsnormen, het juiste type apparaat te kiezen, en eventueel hulp van professionals in te schakelen, is het mogelijk om een comfortabele en duurzame woning te realiseren zonder dat geluidsoverlast een probleem wordt.

Voor woningeigenaren, bouwprofessionals en DIY-enthousiast is het belangrijk om goed geïnformeerd te zijn over de mogelijkheden en beperkingen van deze systemen. Met de juiste aanpak en samenwerking kan geluidsoverlast worden beheerst en zelfs voorkomen.