Advies en Opties voor Aardgasvrij Verwarmen in Arnhem: Warmtepompen, Warmtenetten en Energiebesparing

Published by Redactie on september 30, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

In Arnhem is het proces van energietransitie volop van start gegaan. De gemeente streeft naar het verduurzamen van de woningbouw en wil zo snel mogelijk aardgasvrij worden. Voor woningeigenaren en bewoners betekent dit dat ze op zoek moeten naar alternatieven voor aardgasverwarming. In deze context spelen warmtepompen en warmtenetten een centrale rol. Deze artikelen bespreken niet alleen de technische aspecten van deze oplossingen, maar ook de voordelen, uitdagingen en de aanbevolen stappen voor woningeigenaren die willen meewerken aan de energietransitie.

In de volgende hoofdstukken wordt ingegaan op de rol van de gemeente Arnhem, de beschikbare adviesdiensten, technische en financiële overwegingen, en de toekomstplannen zoals uitgebeeld in de warmtekaart van Arnhem. Het doel van dit artikel is om een duidelijk en overzichtelijk kader te bieden voor woningeigenaren die overwegen om hun woning aardgasvrij te maken.

Rol van de gemeente Arnhem in de energietransitie

De gemeente Arnhem speelt een actieve rol in de energietransitie, zowel als initiator van grootschalige projecten als als aanbieder van praktische hulp voor individuele woningeigenaren. De gemeente heeft een Transitievisie Warmte opgesteld, waarin mogelijke alternatieven voor aardgas worden bekeken en startwijken worden geselecteerd voor de overgang naar duurzame warmteoplossingen.

Transitievisie en Startwijken

De Transitievisie Warmte is geen eindbeslissing, maar een verkenning van mogelijke alternatieven op aardgas. De gemeente heeft een inventarisatie gemaakt van wijken die kansrijk zijn voor het loskoppelen van aardgas en heeft een volgorde bepaald om systematisch te werken aan aardgasvrij worden. Deze startwijken worden in overleg met inwoners ontwikkeld, zodat de transitie zowel technisch als sociaal goed is doorvoerbaar.

De gemeente benadrukt dat ze geen voorkeur heeft voor één specifieke technologie, maar dat de keuze van het warmte-alternatief afhankelijk is van de specifieke situatie van de woning. Eén van de belangrijkste factoren bij het bepalen van een geschikte oplossing is de kwaliteit van de isolatie van de woning. Voor woningen met een goede isolatie zijn individuele warmtepompen vaak een geschikt alternatief.

Warmtekaart Arnhem

Een belangrijk hulpmiddel voor woningeigenaren is de warmtekaart van Arnhem, die informatie geeft over welke wijk of buurt wanneer een duurzaam energiesysteem krijgt. Deze kaart is in ontwikkeling en wordt eind 2025 verwacht. De kaart helpt woningeigenaren bepalen of ze nu al kunnen overwegen om bijvoorbeeld een warmtepomp te installeren of of ze kunnen wachten op een warmtenet.

De warmtekaart is op te vragen via een online platform dat door de gemeente wordt aangeboden. Deze kaart is een waardevolle tool om te begrijpen wat de toekomstplannen zijn en hoe individuele woningen in dit beeld passen.

Adviesdiensten en energiecontrole

Voor woningeigenaren die overwegen om hun woning aardgasvrij te maken, zijn er meerdere adviesdiensten beschikbaar. Deze diensten zijn bedoeld om een gericht advies te geven op basis van de specifieke situatie van de woning.

Energiescan

Een eerste stap voor veel woningeigenaren is het uitvoeren van een Energiescan. Dit is een vrij toegankelijke service die een eerste inzicht geeft in de mogelijkheden voor energiebesparing en aardgasvrij worden. Een energieadviseur bezoekt de woning en voert een inventarisatie uit van de huidige energiegebruik en de mogelijke verbeterpunten.

De Energiescan is vooral nuttig voor woningen waarvan de huidige isolatie of afgiftesystemen niet optimaal zijn. Het advies dat uit deze scan voortkomt, kan bijvoorbeeld aandragen om eerst isolatiemaatregelen te nemen voordat er een warmtepomp wordt geïnstalleerd.

Maatwerkadvies Energiebesparing

Naast de Energiescan biedt de gemeente ook het Maatwerkadvies Energiebesparing aan. Dit advies is verplicht bij de aanvraag van subsidies voor energiebesparende maatregelen. Het maatwerkadvies is een gedetailleerde analyse van de woning, waarbij een gediplomeerde duurzaamheidsadviseur een persoonlijk advies geeft.

Het advies bevat een rapportage met aanbevelingen voor maatregelen zoals:

Woningisolatie
Zonnepanelen installeren
Ventileren met WTW (warmte-terugwinning)
Zonneboiler installeren
Warmtepomp installeren

Voor elk van deze maatregelen worden de geraamde kosten, de energiebesparing en de verwachte terugverdientijd aangegeven. Het maatwerkadvies is bedoeld om woningeigenaren te helpen een weloverwogen keuze te maken over de meest rendabele maatregelen.

VvE-coach

Voor woningen die deel uitmaken van een VvE (Vereniging van Eigenaren) is er ook speciaal advies beschikbaar. De VvE-coach helpt bij het opstellen van een energieplan voor de hele woningbouwgroep. Daarnaast zijn er ook financiële regelingen beschikbaar voor VvE’s, die bijvoorbeeld subsidie kunnen geven voor grootschalige isolatiemaatregelen of het aanleggen van een warmtenet.

Informatie over deze regelingen en de VvE-coach is te vinden op vve.regionaalenergieloket.nl/arnhem.

Warmtepompen: Uitgangspunt en Uitdagingen

Een warmtepomp is een veelgebruikte oplossing voor aardgasvrij verwarmen. Voor woningen met een goede isolatie is een warmtepomp vaak een efficiënte en duurzame keuze. Echter, de overgang naar warmtepompen brengt ook een aantal uitdagingen met zich mee.

Individuele warmtepompen en het elektriciteitsnet

Hoewel warmtepompen efficiënt zijn, hebben ze wel een hoge elektriciteitsbehoefte. Als iedereen tegelijkertijd een warmtepomp zou installeren, zou dat problemen kunnen veroorzaken voor het elektriciteitsnet. Daarom benadrukt de gemeente dat de overgang naar warmtepompen gespreid in de tijd moet plaatsvinden. Daarnaast is bewust energieverbruik, bijvoorbeeld het verbruiken van energie overdag wanneer er meer zonnestroom beschikbaar is, een manier om netcongestie te verminderen.

Keuze tussen individuele warmtepomp en warmtenet

Voor woningeigenaren is het vaak lastig om te bepalen of een individuele warmtepomp of een warmtenet de beste keuze is. Dit hangt af van verschillende factoren, zoals de leeftijd van de woning, de kwaliteit van de isolatie, en de toekomstplannen van de wijk.

Informatie over wanneer welke wijk op een warmtenet aangesloten wordt, is te vinden in de warmtekaart van Arnhem. Deze kaart helpt woningeigenaren bepalen of ze nu al een warmtepomp kunnen installeren of of ze kunnen wachten op een warmtenet.

Warmtenetten: Mogelijkheden en Uitdagingen

Een warmtenet is een centraal gelegen bron van warmte die via pijpleidingen wordt verdeeld naar meerdere woningen. In Arnhem zijn er plannen voor het uitbreiden van warmtenetten, maar deze zijn nog in ontwikkeling.

Voordelen van een warmtenet

Een warmtenet heeft meerdere voordelen:

Verlaagde individuele investeringen: Eigenaren hoeven geen warmtepomp of andere individuele apparatuur te kopen.
Schaalvergroting van duurzame warmtebronnen: Warmtenetten kunnen aangesloten worden op duurzame warmtebronnen zoals restwarmte van industriële processen of aardwarmte.
Betere regelbaarheid van warmtebehoefte: Een centraal systeem kan beter afgesteld worden op de collectieve warmtebehoefte.

Uitdagingen van warmtenetten

Hoewel warmtenetten veelbelovend zijn, zijn er ook uitdagingen:

Hoge initiële investeringen: Het aanleggen van een warmtenet is kostbaar en vereist coördinatie tussen woningeigenaren, woningcorporaties en de gemeente.
Niet overal geschikt: Een warmtenet is niet overal het meest rendabele alternatief. Voor kleine wijkgroepen of losstaande woningen kan een individuele warmtepomp beter aansluiten bij de specifieke situatie.
Verandering in woningbouw: Voor sommige woningen kan het nodig zijn om het afgiftesysteem aan te passen (bijvoorbeeld naar lage-temperatuurverwarming) om compatibel te zijn met het warmtenet.

Financiële en Praktische Hulp

De gemeente Arnhem biedt meerdere financieringsmogelijkheden en praktische ondersteuning om de energietransitie te faciliteren.

Toekomstbestendig Wonen lening

Een voorbeeld van een financiële regeling is de Toekomstbestendig Wonen lening, die is bedoeld om investeringen in energiebesparing en duurzame warmteoplossingen te financieren. Deze lening is bedoeld voor particuliere woningeigenaren en maakt het mogelijk om maatregelen met een lage rente te realiseren.

Warmtefonds

Het Warmtefonds is een landelijke regeling die de gemeente Arnhem niet zelf kan aanpassen, maar die wel wordt aangestuurd in samenwerking met woningcorporaties. Het doel van het Warmtefonds is om sociale huurwoningen verduurzaam te maken. Aangezien het fundamenteel een landelijke regeling is, is het voor particuliere woningeigenaren niet direct toegankelijk. Echter, de gemeente werkt samen met woningcorporaties om prioriteit te geven aan de meest urgente woningen.

BuurtKlusBedrijf

Voor kleinere energiebesparende maatregelen biedt de gemeente ook het BuurtKlusBedrijf aan. Dit is een initiatief waarbij lokale bedrijven middelgrote maatregelen uitvoeren, zoals cv-optimalisatie en het installeren van isolerende gordijnen. Deze maatregelen zijn minder ingrijpend dan een volledige warmtepompinstallatie, maar kunnen al snel tot energiebesparing leiden.

Aanmelden voor het BuurtKlusBedrijf is mogelijk via www.buurtklusbedrijf.nl.

Energiebesparing en Investeringen

Energiebesparing is een kernaspect bij de overgang naar aardgasvrij verwarmen. Hoewel de technische oplossingen zoals warmtepompen en warmtenetten belangrijk zijn, is het evenwicht tussen isolatie, kierdichtheid, en afgiftesystemen eveneens essentieel.

Isolatiestandaarden

De landelijke isolatiestandaard is een richtlijn die aangeeft wat het minimale isolatielevel is dat nodig is om aardgasvrij verwarmen efficiënt te maken. Een woning die voldoet aan deze standaard is voldoende geïsoleerd om aardgasvrij verwarmd te worden met vrijwel alle beschikbare opties.

De isolatiestandaard is te raadplegen via RVO.nl. Voor woningen die niet voldoen aan deze standaard kan het nodig zijn om eerst isolatiemaatregelen te nemen voordat er een warmtepomp of warmtenet kan worden aangesloten.

Invloed van Energieverbruik

Het energieverbruik van een woning beïnvloedt niet alleen de keuze van de verwarmingsoplossing, maar ook de financiering en de terugverdientijd van maatregelen. Voor woningen met een laag verbruik zijn individuele warmtepompen vaak rendabeler, terwijl voor woningen met hoge verbruikskarakteristieken een warmtenet beter kan passen.

Technische en Bouwkundige Overwegingen

De keuze van een warmtepomp of het aansluiten op een warmtenet heeft ook technische en bouwkundige gevolgen. Het is belangrijk om rekening te houden met de huidige constructie van de woning en de mogelijkheid tot aanpassingen.

Afgiftesystemen

Voor warmtepompen is vaak een lagedriftverwarmingssysteem nodig, zoals vloerverwarming of plafondverwarming. Deze systemen werken efficiënter bij lagere temperatuurverschillen en zijn beter afgestemd op het werkingssysteem van een warmtepomp.

In sommige gevallen kan het nodig zijn om het bestaande afgiftesysteem aan te passen voordat een warmtepomp geïnstalleerd kan worden. Dit betekent extra kosten en planning, maar is vaak noodzakelijk om de efficiëntie van de warmtepomp te waarborgen.

Bouwkundige Keuring

Voor woningen die worden verbouwd of geïsoleerd, is een bouwkundige keuring vaak nodig. Een energiedeskundige is meestal geen bouwkundige, dus het is verstandig om ook een bouwkundig advies in te huren bij grotere verbouwingen.

Voor woningeigenaren die verbouwingen of aanpassingen aan hun woning overwegen, is het verstandig om meerdere offertes te vergelijken bij isolatiebedrijven en regionale installateurs. Dit is te vinden via het centraal registertechniek.

Samenwerking Tussen Partijen

De energietransitie is een proces dat niet alleen de gemeente of individuele woningeigenaren aangaat. Het vereist samenwerking tussen meerdere partijen, zoals woningcorporaties, energiebedrijven, installateurs en inwoners.

Rol van Woningcorporaties

Woningcorporaties spelen een belangrijke rol in de verduurzaming van de woningbouw. Aangezien ze vaak grotere woningbestanden beheren, is het voor hen mogelijk om grootschalige maatregelen te nemen. De gemeente Arnhem werkt samen met woningcorporaties om prioriteiten vast te stellen en om te zorgen voor een geleidelijke overgang naar aardgasvrij.

Invloed van Inwoners

Inwoners hebben een belangrijke rol bij het bepalen van de tijdsplanning en het aanpassen van woningen. Het is belangrijk dat woningeigenaren bewust kiezen voor duurzame maatregelen en dat ze bereid zijn om mee te werken aan de energietransitie. De gemeente benadrukt dat het belangrijk is om vroegtijdig te plannen, zodat kosten en onzekerheden zo veel mogelijk worden verminderd.

Conclusie

De energietransitie in Arnhem is een complex proces dat zowel technische, financiële, als maatschappelijke aspecten omvat. Voor woningeigenaren is het belangrijk om te weten dat er meerdere opties beschikbaar zijn om aardgasvrij te worden, variërend van individuele warmtepompen tot warmtenetten. De keuze van de meest geschikte oplossing hangt af van de specifieke situatie van de woning, de toekomstplannen van de wijk, en de financiële mogelijkheden.

De gemeente Arnhem biedt meerdere adviesdiensten aan, waaronder Energiescan, Maatwerkadvies Energiebesparing, en een VvE-coach. Deze diensten helpen woningeigenaren bij het nemen van weloverwogen beslissingen over energiebesparing en duurzame verwarmingsoplossingen.

Daarnaast zijn er financiële regelingen beschikbaar, zoals de Toekomstbestendig Wonen lening en het BuurtKlusBedrijf, die woningeigenaren ondersteunen bij de realisatie van maatregelen. Ook is het belangrijk om rekening te houden met bouwkundige en technische aspecten, zoals isolatie, afgiftesystemen en kierdichtheid.

De energietransitie is een verantwoordelijke uitdaging, maar met het juiste advies en planning kan het ook een kans zijn om woningen duurzamer, comfortabeler en efficiënter te maken.