Gemiddeld stroomverbruik huishouden met warmtepomp: Inzicht en aanbevelingen voor duurzame verwarming

Published by Redactie on september 30, 2025 | Category warmtepomp

In de huidige context van duurzaam wonen en energiebesparing wordt de warmtepomp steeds vaker gekozen als alternatief voor traditionele verwarmingssystemen. De overgang van gas naar elektriciteit heeft gevolgen voor het energieverbruik van het huishouden. Voor eigenaren die overwegen om een warmtepomp te installeren of al in zo’n systeem zijn geïnvesteerd, is het belangrijk om te begrijpen hoeveel stroom een warmtepomp gemiddeld verbruikt en welke factoren dit beïnvloeden.

Deze artikel richt zich op het gemiddeld stroomverbruik van huishoudens met een warmtepomp, waarbij we uitleg geven over het type warmtepomp, de grootte van het huis, isolatie, gebruiksgewoonten en eventuele combinatie met zonnepanelen. Op basis van de beschikbare gegevens uit betrouwbare bronnen worden concrete cijfers gegeven en aanbevelingen gedaan voor energie-efficiëntie en duurzame verwarming.

Inleiding

Het gebruik van een warmtepomp verandert het energieverbruik van een huishouden aanzienlijk. Waar een traditioneel gasverwarmingsysteem relatief weinig stroom verbruikt maar veel gas, draait een warmtepomp volledig op elektriciteit. Dit heeft gevolgen voor zowel de maandelijkse energiekosten als de CO2-uitstoot.

Volgens de beschikbare data ligt het gemiddelde stroomverbruik van een warmtepomp tussen de 2000 en 5000 kWh per jaar, afhankelijk van het type warmtepomp, de isolatiegraad van de woning, het gebruik van warm water en verwarming, en de buitentemperatuur. Deze variatie maakt het belangrijk om zowel technische parameters als gebruiksgewoonten in overweging te nemen.

In het volgende overzicht wordt ingegaan op de verschillende types warmtepompen, het jaarverbruik per type, invloedsfactoren zoals isolatie en thermostaatinstellingen, en de mogelijkheden om stroomverbruik te verminderen, bijvoorbeeld via zonnepanelen.

Verschillende types warmtepompen en hun stroomverbruik

Er zijn verschillende typen warmtepompen die elk op een andere manier werken en daardoor ook anders verbruiken. De drie belangrijkste soorten zijn:

Lucht/water warmtepomp
Water/water warmtepomp
Hybride warmtepomp

Elk type heeft zijn eigen kenmerken en energie-efficiëntie, wat het stroomverbruik aanzienlijk kan beïnvloeden.

Lucht/water warmtepomp

Een lucht/water warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht en gebruikt deze om het verwarmingssysteem en sanitair water te verhitten. Dit type is het meest voorkomende en maakt gebruik van de omgevingstemperatuur. Op koude dagen moet de pomp harder werken, wat het stroomverbruik verhoogt.

Gemiddeld stroomverbruik per jaar: 2500 tot 3000 kWh
Energie-efficiëntie: Deze warmtepomp gebruikt ongeveer 75% van zijn warmte uit de buitenlucht en slechts 25% elektriciteit.
Invloedsfactoren: De isolatie van het huis, de gewenste binnentemperatuur, en frequent gebruik van sanitair water (zoals douchen of het gebruik van een jacuzzi) beïnvloeden het verbruik.

Water/water warmtepomp

Een water/water warmtepomp haalt warmte uit grondwater of een bodembron. Het is een efficiënter type warmtepomp, omdat het minder afhankelijk is van de buitentemperatuur. De investering is echter aanzienlijk hoger.

Gemiddeld stroomverbruik per jaar: 2000 tot 3000 kWh
Energie-efficiëntie: Deze pomp is ideaal voor goed geïsoleerde woningen en kan in combinatie met zonnepanelen efficiënter werken.
Voordelen: Lage CO2-uitstoot, goede energie-efficiëntie, en geschikt voor langdurige gebruik.

Hybride warmtepomp

Een hybride warmtepomp werkt samen met een traditionele cv-ketel. Op koude dagen of bij hoge warmtevraag springt de cv-ketel bij, waardoor het stroomverbruik lager is dan bij een volledig elektrische warmtepomp.

Gemiddeld stroomverbruik per jaar: 1500 tot 3000 kWh
Energie-efficiëntie: Deze pomp kan tot 50 tot 70% minder gas verbruiken.
Voordelen: Goed compromis tussen duurzaamheid en comfort, minder afhankelijk van elektriciteit.

Invloedsfactoren op het stroomverbruik

Het stroomverbruik van een warmtepomp hangt af van meerdere factoren, die samen bepalen hoe efficiënt de warmte wordt opgewekt en gebruikt.

1. Isolatie van de woning

Een goed geïsoleerde woning vermindert het verlies van warmte en zorgt voor een lager stroomverbruik. In een goed geïsoleerde woning kan het stroomverbruik met wel 600 tot 900 kWh per jaar dalen.

Voorbeeld: Een woning met een goede isolatie verbruikt gemiddeld 2000 kWh, terwijl een minder goed geïsoleerde woning 3000 kWh verbruikt.
Aanbeveling: Voordat een warmtepomp wordt geïnstalleerd, is het verstandig om de isolatie van de woning te optimaliseren.

2. Thermostaatinstellingen

De instelling van de thermostaat heeft een grote invloed op het stroomverbruik. Hoe hoger de gewenste binnentemperatuur, hoe meer stroom nodig is.

Aanbeveling: Houd de binnentemperatuur op een redelijke waarde (zoals 19-20°C) om het verbruik te beperken.
Gegevens: Een hogere temperatuur kan het stroomverbruik met wel 10-15% verhogen.

3. Gebruik van warm water

Douchen, jacuzzi’s en Quookers verhogen het verbruik van warm water, wat extra stroom nodig maakt.

Gemiddeld stroomverbruik voor warm water: 500-700 kWh per jaar.
Aanbeveling: Gebruik water bescheiden en koos voor energie-efficiënte sanitair apparatuur.

4. Buitentemperatuur

De buitentemperatuur beïnvloedt het werk van de warmtepomp. Op koude dagen moet de pomp harder werken, wat het stroomverbruik verhoogt.

Gemiddeld verbruik in koude maanden: 20-30% hoger dan in de zomermaanden.
Aanbeveling: Combineer de warmtepomp met zonnepanelen om extra stroom te genereren in de winter.

Stroomverbruik per woningtype

Het stroomverbruik van een warmtepomp varieert per woningtype. Bronnen zoals MilieuCentraal geven concrete cijfers per woningtype, onder de voorwaarden van een 2-persoonshuishouden en een redelijk goed geïsoleerde woning.

Woningtype	Gemiddeld stroomverbruik (kWh/jaar)
Tussenwoning	3560
Hoekwoning	4070
2-onder-1-kap	4400
Vrijstaande woning	5670

Opmerking: Deze aantallen kunnen verhogen als er meer personen in het huishouden wonen (ongeveer 500 kWh per extra persoon).

Stroomverbruik berekenen

Het is mogelijk om het stroomverbruik van een warmtepomp zelf te berekenen met behulp van een eenvoudige formule:

Bereken het thermisch vermogen: Vermenigvuldig het gasverbruik van de woning met 8,82 (om te converteren naar kWh).
Zoek de COP van de warmtepomp: COP (Coefficient of Performance) geeft aan hoeveel warmte wordt opgewekt per kWh elektriciteit.
Deel het thermisch vermogen door de COP: Dit geeft het benodigde stroomverbruik.
Vermenigvuldig met de stroomprijs per kWh: Dit geeft de jaarlijkse kosten.

De formule is:
(Thermisch vermogen ÷ COP) × Stroomprijs per kWh = Jaarlijkse kosten warmtepomp

Voorbeeldberekening:
- Gasverbruik: 1500 m³ per jaar
- 1500 × 8,82 = 13230 kWh
- COP van de warmtepomp: 4
- 13230 ÷ 4 = 3307,5 kWh stroomverbruik
- Stroomprijs: €0,20 per kWh
- Jaarlijkse kosten: 3307,5 × 0,20 = €661,50

Voordelen en nadelen van warmtepompen

Voordelen

Zuiniger en efficiënter dan traditionele verwarmingssystemen.
Lagere CO2-uitstoot bij gebruik van duurzame elektriciteit.
Mogelijkheid tot zelfvoorziening met zonnepanelen.
Lage onderhoudskosten t.o.v. cv-ketels.

Nadelen

Hoogere aankoop- en installatiekosten.
Verhoogd stroomverbruik vergeleken met traditionele systemen.
Afhankelijkheid van de buitentemperatuur, vooral bij lucht/water warmtepompen.
Moet aangesloten zijn op het elektriciteitsnet.

Aanbevelingen voor energie-efficiëntie

Om het stroomverbruik van een warmtepomp te beperken en energie-efficiëntie te verhogen, zijn er verschillende maatregelen die eigenaren kunnen nemen:

1. Goede isolatie

Een goed geïsoleerde woning vermindert het verlies van warmte en zorgt voor een lager stroomverbruik. Zorg voor isolatie van de muren, daken, vloeren en ramen.

2. Zonnepanelen installeren

Zonnepanelen leveren duurzame elektriciteit en kunnen het stroomverbruik van de warmtepomp deels of volledig compenseren.

3. Thermostaatinstellingen optimaliseren

Houd de binnentemperatuur op een redelijke waarde. Een daling van 1°C kan het stroomverbruik met wel 6-10% verminderen.

4. Energie-efficiënte sanitair apparatuur

Kies voor douches, Quookers en jacuzzi’s die energie-efficiënt werken en zorg voor een verstandig gebruik van warm water.

Conclusie

Een warmtepomp is een duurzame en energie-efficiënte oplossing voor het verwarmen van een woning. Het stroomverbruik van een warmtepomp ligt gemiddeld tussen de 2000 en 5000 kWh per jaar, afhankelijk van het type warmtepomp, de isolatie van de woning, en de gebruiksgewoonten.

De keuze voor een hybride warmtepomp kan het stroomverbruik verlagen, terwijl een lucht/water of water/water warmtepomp juist efficiënter werkt in goed geïsoleerde woningen. Het is verstandig om het stroomverbruik van een warmtepomp te berekenen en de isolatie van de woning te optimaliseren om energie te besparen.

In een tijd van stijgende energiekosten en groeiende druk om duurzaam te wonen, is een warmtepomp een betrouwbare keuze voor de toekomst. Door het stroomverbruik te beheren en duurzame energie te genereren, kunnen eigenaren zowel hun CO2-voetspoor verminderen als hun energiekosten beperken.