Goedkope water-water warmtepomp: kosten, voor- en nadelen, en alternatieven

Published by Redactie on september 30, 2025 | Category warmtepomp

De overstap naar duurzame verwarming is voor veel huiseigenaren een logische stap in de woningverbetering. Eén van de meest efficiënte oplossingen is de water-water warmtepomp, die warmte onttrekt aan grondwater en gebruikt om een huis te verwarmen en warm water te genereren. Zelfs al lijkt dit type warmtepomp technisch indrukwekkend, zijn de kosten vaak een belemmering. In deze artikel geef ik een overzicht van de kosten, het rendement, de voor- en nadelen, en de alternatieven van de water-water warmtepomp. Ook wordt ingegaan op subsidies en installatieaspecten.

Wat is een water-water warmtepomp?

Een water-water warmtepomp onttrekt warmte uit grondwater en pompt deze op naar een hogere temperatuur om daarmee de centrale verwarming en warmwaterinstallatie in een woning te voorzien. Het systeem bestaat uit een warmtepompunit en een buizensysteem dat in de grond geplaatst wordt. Dit laatste vereist meestal diepe boringen of horizontale buisinstallaties.

De warmtepomp maakt gebruik van een koudemiddel dat in een kringloop zit. Het koudemiddel neemt warmte op uit het water, verdampt, wordt opnieuw verhit in de warmtepomp, condenseert en geeft zijn warmte af aan het water in de verwarmingsinstallatie. Dit proces maakt de water-water warmtepomp efficiënter dan andere warmtepompen, aangezien grondwater een stabiele temperatuur heeft, zelfs in de winter.

Kosten van een water-water warmtepomp

De investering in een water-water warmtepomp is aanzienlijk. Volgens de meeste bronnen liggen de kosten tussen €15.000 en €20.000, inclusief BTW en installatie. De precieze prijs hangt af van verschillende factoren:

Vermogen van de warmtepomp: Hoe groter de warmtebehoefte van een woning, hoe hoger de kosten.
Aard van de warmtebron: Of er grondboringen nodig zijn of een horizontaal buizensysteem, beïnvloedt de prijs.
Toegang tot subsidies: Zowel landelijke als lokale subsidies kunnen de eindprijs drukken.

Boringen en grondwerken

Een van de grootste kostenposten is het aanleggen van het buizensysteem in de grond. Diepe grondboringen zijn vaak nodig om toegang te krijgen tot grondwater, wat de kosten verder opdrijft. De boringen alleen kunnen al tot €8.000 kosten. Indien het grondwater zich dieper bevindt, stijgen de kosten nog verder. Dit maakt de water-water warmtepomp een relatief duur alternatief vergeleken met lucht-water warmtepompen.

Subsidies en belastingvoordelen

De installatie van een water-water warmtepomp maakt je aanspraakbaar op subsidies. De meest voorkomende is de ISDE-subsidie (Investering Subsidie Duurzame Energie), waarbij het subsidiebedrag afhankelijk is van het vermogen en energielabel van het toestel. Wanneer je de warmtepomp combineert met isolatiemaatregelen, verdubbelt het subsidiebedrag voor de isolatie, waardoor je investering sneller terugverdient.

Daarnaast zijn er vaak lokale subsidies beschikbaar, die per gemeente verschillen. Het is aan te raden om contact op te nemen met je gemeente of een erkend installateur om te zien welke subsidies beschikbaar zijn in jouw regio. Een voorwaarde voor het ontvangen van subsidies is dat de installatie door een erkend installateur wordt uitgevoerd.

Rendement en efficiëntie

Een water-water warmtepomp is technisch gezien een van de efficiëntste warmtepompen die op de markt beschikbaar zijn. Het rendement wordt uitgedrukt in COP (Coefficient of Performance) of SCOP (Seasonal Coefficient of Performance). Het rendement van een water-water warmtepomp ligt meestal rond de 3,9, wat betekent dat je met 1 kWh elektriciteit ongeveer 3,9 kWh warmte kunt genereren. Dit is hoger dan bijvoorbeeld een lucht-water warmtepomp, waar het rendement rond de 3,0 ligt.

De reden voor het hogere rendement is de stabiele temperatuur van grondwater. Lucht-temperatuur varieert sterk gedurende het jaar, terwijl grondwater een constante temperatuur heeft, ook in de winter. Dit zorgt ervoor dat de warmtepomp minder energie hoeft te gebruiken om het koudemiddel op te pompen, waardoor het rendement stijgt.

Passieve koeling

Een extra voordel van een water-water warmtepomp is dat het systeem ook gebruikt kan worden voor passieve koeling in de zomer. Aangezien de warmtepomp warmte uit het grondwater haalt, kan het systeem omgekeerd werken om warme lucht uit het huis te verwijderen en koele lucht aan te brengen. Dit is een duurzame en energiezuinige manier om het huis in de zomer te koelen.

Voor- en nadelen van een water-water warmtepomp

Ondanks het hoge rendement en het gebruik voor zowel verwarming als koeling, zijn er ook nadelen aan een water-water warmtepomp die je moet overwegen voordat je beslist om het te installeren.

Voordelen

Hoog rendement: Het rendement is hoger dan bij andere warmtepompsoorten, wat resulteert in lagere energiekosten.
Duurzaam en milieuvriendelijk: De warmtepomp maakt gebruik van grondwater als warmtebron, wat geen verbrandingsproducten of CO₂-uitstoot oplevert.
Meerdere toepassingen: Naast verwarming kan het systeem ook gebruikt worden voor warmwaterbereiding en passieve koeling.
Langdurige levensduur: Een goed geïnstalleerde water-water warmtepomp heeft een levensduur van 20 tot 25 jaar.
Subsidiebevoegd: De installatie maakt je aanspraakbaar op subsidies, die de eindprijs aanzienlijk kunnen drukken.

Nadelen

Hoge installatiekosten: De boringen en grondwerken zijn kostelijk, waardoor de totale investering aanzienlijk is.
Vergunningen en heffingen: Het gebruik van grondwater vereist een vergunning. Indien het water niet wordt teruggevoerd in de bodem, kan er een grondwaterheffing bovenop komen.
Niet geschikt voor alle woningen: Een water-water warmtepomp is technisch complex en vereist voldoende grondruimte. Het is daarom vaak niet geschikt voor bestaande woningen met kleine tuinen of appartementen.
Installatie vereist professionele expertise: Aangezien het systeem luchtdicht en lekkagevrij moet zijn, is het noodzakelijk om het systeem door een erkend installateur te laten aanleggen. Dit is geen DIY-project.

Alternatieven voor de water-water warmtepomp

Als een water-water warmtepomp te duur of technisch niet haalbaar is voor jouw woning, zijn er alternatieven beschikbaar die eventueel geschikter zijn.

1. Hybride warmtepomp

De hybride warmtepomp is een combinatie van een lucht-water warmtepomp en een gasketel. Gedurende het grootste deel van het jaar gebruikt deze warmtepomp de lucht als warmtebron, maar bij lage temperaturen overneemt de gasketel. De investering ligt tussen €4.000 en €7.000, wat aanzienlijk lager is dan die van een water-water warmtepomp.

Een voordeel is dat je niet op grondwerken aangewezen bent, waardoor de installatie sneller en goedkoper is. De nadelen zijn dat het rendement lager is dan bij een water-water warmtepomp en dat je nog steeds afhankelijk bent van een gasketel in de wintermaanden.

2. Lucht-water warmtepomp

De lucht-water warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht en pompt deze op naar een hogere temperatuur om de verwarming en warmwaterinstallatie te voorzien. De kosten liggen tussen €7.000 en €15.000, inclusief installatie. Het rendement is iets lager dan bij een water-water warmtepomp, aangezien de lucht-temperatuur varieert. In de winter kan het rendement tot onder de 2,0 dalen, wat het energieverbruik verhoogt.

Toch is dit type warmtepomp geschikt voor bestaande woningen en nieuwbouw, en vereist geen grondwerken. Het is dus een meer toegankelijke optie voor huiseigenaren die geen grondwaterbron kunnen gebruiken.

3. Lucht-lucht warmtepomp

De lucht-lucht warmtepomp verwarmt en koelt de lucht direct in het huis. Het systeem bestaat uit een binnenunit en een buitendeel die warmte uit de lucht haalt en deze verwerkt. De kosten liggen tussen €3.000 en €8.000, wat het een van de goedkope alternatieven maakt. Het is vooral geschikt voor nieuwbouw of woningen met een goed geïsoleerd plafond en vloeren.

Het nadeel van deze warmtepomp is dat het geen warm water kan genereren. Daarom is het noodzakelijk om een aparte warmwaterinstallatie aan te schaffen of aan te passen. Bovendien is het rendement lager dan bij water- of hybride warmtepompen.

4. Grond-water warmtepomp

De grond-water warmtepomp, ook wel geothermische warmtepomp genoemd, onttrekt warmte uit de bodem zonder gebruik van grondwater. Dit type warmtepomp is vergelijkbaar met een water-water warmtepomp, maar vereist horizontale of verticale buisinstallaties in de grond. De kosten liggen tussen €20.000 en €30.000, inclusief grondwerken.

Hoewel het rendement hoog is, zijn de investeringskosten aanzienlijk en vereist het systeem veel ruimte. Het is daarom vaak bedoeld voor nieuwbouwprojecten of totaalrenovaties.

Installatie van een water-water warmtepomp

De installatie van een water-water warmtepomp is een complexe klus die niet door een huiseigenaar zelf uitgevoerd mag worden. Het systeem moet luchtdicht zijn en geen lekkages mag hebben, aangezien het met koudemiddelen werkt. Bovendien moet het systeem zo geplaatst worden dat het optimaal rendement levert.

Benodigde stappen bij de installatie

Onderzoek en voorbereiding: Een erkend installateur onderzoekt of er grondwater beschikbaar is en waar de boringen of buisinstallaties geplaatst kunnen worden.
Vergunningen en heffingen: Het gebruik van grondwater vereist een vergunning. Indien het water niet wordt teruggevoerd in de bodem, moet er rekening gehouden worden met een grondwaterheffing.
Grondwerken: De boringen of buisinstallaties worden aangelegd. Dit is de meest kostbare fase van de installatie.
Plaatsing van de warmtepomp: De warmtepompunit wordt geïnstalleerd en gekoppeld aan het buizensysteem.
Test en opstart: Het systeem wordt getest en ingesteld om ervoor te zorgen dat het optimaal werkt.

Belang van een erkend installateur

Het is van belang om een erkend installateur te kiezen, niet alleen vanwege de kwaliteit van de installatie, maar ook vanwege de subsidies. Zowel de ISDE-subsidie als lokale voordelen zijn alleen beschikbaar als de installatie door een erkend professional wordt uitgevoerd.

Conclusie

De water-water warmtepomp is een technisch indrukwekkende en efficiënte manier om een huis te verwarmen en warm water te genereren. Het rendement is hoog, en het systeem is duurzaam en milieuvriendelijk. Toch is de investering aanzienlijk, vooral vanwege de kosten voor boringen en grondwerken. Daarom is het meest geschikt voor nieuwbouwprojecten of totaalrenovaties waarbij het budget groter is.

Voor huiseigenaren die op zoek zijn naar een goedkope en minder complexe oplossing, zijn alternatieven zoals een hybride of lucht-water warmtepomp beter geschikt. Deze systemen zijn minder duur en vereisen geen grondwerken. Het rendement is lager, maar het is meestal voldoende voor een gemiddelde woning.

Bij de keuze van een warmtepomp is het belangrijk om rekening te houden met de warmtebehoefte van de woning, de beschikbare subsidies, en de installatiekosten. Het is raadzaam om meerdere offertes van erkende installateurs te vergelijken en eventueel advies in te winnen bij een energietermijn of bouwadviseur.

Bronnen

goedkoop
en