Grond-water warmtepomp: Kosten, rendement en installatiekosten in 2024

De overstap naar duurzame verwarmingssystemen zoals de grond-water warmtepomp is voor veel woningeigenaren een serieuze overweging. In 2024 lijkt dit type warmtepomp steeds meer in aantocht te komen, gezien de hoge energieprijzen en de steeds groeiende aandacht voor energiebesparing en duurzame woningbouw. In dit artikel geef ik een overzicht van de kosten, rendementen, installatieproces, subsidies en andere relevante informatie die je moet weten als je overweegt om over te stappen op een grond-water warmtepomp.

Wat is een grond-water warmtepomp?

Een grond-water warmtepomp (ook wel bekend als grond-water warmtepomp of ground-water heat pump in het Engels) is een type warmtepomp dat warmte uit het grondwater ontneemt om een woning te verwarmen. Het principe is vergelijkbaar met andere warmtepompen, zoals lucht-water of water-water systemen, maar gebruikt een diepere en stabielere warmtebron: het grondwater.

De cyclus werkt als volgt:

1. Warmteonttrekking: Een vloeistof met een laag kookpunt (koelmiddel) verdampt in de warmtewisselaar die in het grondwater is geplaatst.
2. Compressie: De damp wordt door een compressor samengeperst, waardoor de druk en temperatuur stijgt.
3. Condensatie: De warme damp geeft de warmte af aan het CV-water of warmtapwater in het huis.
4. Expansie: Het koelmiddel verlaagt zijn druk via een expansieventiel, zodat het weer kan condenseren tot vloeistof en het proces zich herhaalt.

Deze cyclus is circulair en kan continu doorlopen, zolang er een warmtebron is. Omdat grondwater een zeer stabiele temperatuur heeft (ongeveer 8 tot 12 °C per jaar), is dit een efficiënter systeem dan lucht-water warmtepompen, die afhankelijk zijn van de buitenluchttemperatuur, die aanzienlijk kan variëren.

Kosten van een grond-water warmtepomp

Een grond-water warmtepomp is een aanzienlijke investering, waarbij zowel de aankoopkosten als de installatiekosten een rol spelen. Uit de bronnen blijkt dat de totale kosten variëren tussen €14.000 en €26.700, afhankelijk van de grootte van het huis, het type warmtepomp, en de installatieomstandigheden.

De volgende schattingen zijn afkomstig uit meerdere betrouwbare bronnen:

Onderscheidt zich in twee belangrijke delen:

1. Warmtepompapparaat: De warmtepompunit zelf.
2. Boringen en warmtewisselaar: Dit is meestal de grootste kostenpost van het systeem.

De boringen zijn meestal verticaal of horizontaal en kunnen tot wel 150 meter diep lopen. De kosten voor boringen liggen tussen €4.000 en €9.000, afhankelijk van de lengte van de boringen en de aard van de bodem.

Factoren die de kosten bepalen

• Huisgrootte en warmtebehoefte: Grotere woningen vereisen krachtigere warmtepompen en dus duurdere installaties.
• Bodemtype en wateraanwezigheid: Niet elke locatie is geschikt voor een grond-water warmtepomp. Een bodemonderzoek is meestal vereist.
• Vergunningen en regelgeving: Verticale boringen vereisen meestal een vergunning. Dit kan aanvullende kosten met zich meebrengen.
• Subsidies: In Nederland zijn er subsidies beschikbaar via RVO.nl. Deze subsidies kunnen tot €2.500 – €4.200 bedragen, afhankelijk van het type systeem en de omstandigheden.

Rendement en energiebesparing

Een van de voornaamste aantrekkers van een grond-water warmtepomp is het hoge rendement. In vergelijking met een HR-ketel of een hybride systeem, levert een grond-water warmtepomp een aanzienlijke besparing op gas- en energiekosten.

Rendement

De COP (Coefficient of Performance) of rendement van een grond-water warmtepomp ligt tussen de 4 en 5. Dit betekent dat voor elke 1 kWh elektriciteit die de warmtepomp verbruikt, hij ongeveer 4 tot 5 kWh warmte kan leveren. Dit rendement is aanzienlijk hoger dan het rendement van een HR-ketel (ongeveer 90%).

Energiebesparing

De energiebesparing hangt af van de oude verwarmingsinstallatie, de isolatie van het huis, en het type warmtepomp dat wordt geïnstalleerd. Voor een gemiddeld huis met een CV-ketel en een verbruik van 1.600 m³ gas per jaar kan de schatting als volgt zijn:

• Besparing: €205 – €375 per jaar
• Elektriciteitsverbruik: Stijgt met ongeveer 2.625 kWh per jaar

De terugverdientijd van het investeringssaldo (kosten min subsidie) varieert tussen 10 en 23 jaar, afhankelijk van de subsidies en de energieprijsontwikkeling.

De volgende tabel geeft een overzicht van de koste-besparing per type warmtepomp:

Installatie en technische eisen

De installatie van een grond-water warmtepomp is een complexe en tijdrovende klus. Het vereist samenwerking met een ervaren installateur en vaak ook met een geohydroloog of ingenieur.

Installatiefasen

1. Vooronderzoek: Een bodemonderzoek is vaak verplicht om te bepalen of het grondwater geschikt is voor gebruik als warmtebron.
2. Vergunningaanvraag: Verticale boringen vereisen vaak een vergunning bij de gemeente.
3. Boringen en warmtewisselaar: Verticale of horizontale boringen worden gemaakt om de warmtewisselaar in het grondwater te plaatsen.
4. Installatie van de warmtepompunit: De unit wordt geïnstalleerd en verbonden met het CV-systeem en het elektriciteitsnet.
5. Test en aflevering: Het systeem wordt getest om te controleren of het correct werkt.

Aanvullende eisen

• Elektriciteitsaansluiting: Een grond-water warmtepomp verbruikt aanzienlijk meer elektriciteit dan een HR-ketel. In sommige gevallen is een aanpassing van de elektriciteitsaansluiting nodig.
• Warmtewisselaar: De warmtewisselaar moet goed geïsoleerd zijn en correct aangesloten zijn op het grondwater.
• Boiler: Een warmtepomp vereist een boiler voor het opslaan van warmtapwater.

Voordelen en nadelen van een grond-water warmtepomp

Voordelen

1. Duurzaamheid: Een grond-water warmtepomp gebruikt een natuurlijke en oneindige warmtebron (grondwater).
2. Energiebesparing: Door het hoge rendement bespaar je op gas- en energiekosten.
3. Stil in werking: Er is geen buitenunit nodig, zoals bij lucht-water warmtepompen.
4. Toekomstbestendig: Een warmtepomp is een duurzame oplossing die goed aansluit op toekomstige CO₂-milieudoelstellingen.
5. Subsidies: Er zijn subsidies beschikbaar via RVO.nl, waardoor de investering aantrekkelijker wordt.

Nadelen

1. Hoge aankoop- en installatiekosten: Een grond-water warmtepomp is een aanzienlijke investering.
2. Complexe installatie: De installatie vereist boringen en een uitgebreid onderzoek van de bodem.
3. Elektriciteitsverbruik: De besparing op gas wordt gedeeltelijk opgeheven door een hoger elektriciteitsverbruik.
4. Vergunningen: Verticale boringen vereisen vaak een vergunning van de gemeente.

Alternatieven

Als een grond-water warmtepomp te duur of te complex is, zijn er alternatieven beschikbaar:

1. Lucht-water warmtepomp

• Prijs: €6.000 – €13.000
• Rendement: Tot 350%
• Terugverdientijd: 11 – 19 jaar
• Voordelen: Eenvoudigere installatie, geen boringen nodig.
• Nadelen: Lijdt aan variabele rendementen in koude winters.

2. Hybride warmtepomp

• Prijs: €2.500 – €6.000
• Rendement: Tot 300%
• Terugverdientijd: 3 – 9 jaar
• Voordelen: Goede balans tussen kosten en rendement.
• Nadelen: Gebruikt nog gas in koude weken.

3. Water-water warmtepomp

• Prijs: €15.000 – €24.000
• Rendement: Tot 400%
• Terugverdientijd: Minimaal 12,5 jaar
• Voordelen: Zeer hoge efficiëntie, geen buitenunit.
• Nadelen: Duurder dan grond-water systemen.

4. Lucht-lucht warmtepomp

• Prijs: €3.000 – €7.000
• Rendement: Tot 300%
• Terugverdientijd: 10 – 23 jaar
• Voordelen: Eenvoudig en goedkoop.
• Nadelen: Niet geschikt voor volledige verwarming van een woning.

Conclusie

Een grond-water warmtepomp is een aantrekkelijke optie voor wie wil overgaan op duurzame verwarming en energiebesparing wil behalen. De investering is hoog, met kosten tussen €14.000 en €26.700, maar met subsidies en het hoge rendement is de terugverdientijd in de orde van 10 tot 23 jaar. Het systeem biedt voordelen zoals hoge efficiëntie, stille werking, en toekomstbestendigheid. De installatie is complex en vereist een bodemonderzoek en eventuele vergunningen.

Voor wie niet in staat is om een volledig warmtepompsysteem te installeren, zijn er alternatieven zoals hybride warmtepompen, lucht-water warmtepompen of zelfs lucht-lucht warmtepompen. Deze systemen zijn goedkoper en eenvoudiger, maar bieden iets minder rendement dan een grond-water systeem.

Een grond-water warmtepomp is dus een serieuze overweging voor wie wil investeren in duurzame verwarming en in de toekomst wil wonen. Het is belangrijk om een uitgebreid bodemonderzoek te laten doen en een ervaren installateur te kiezen om het systeem correct te installeren.

Bronnen

1. DPA warmtepomp offerte aanvragen
2. Warmtepomp Well
3. Offerteadviseur warmtepomp
4. Water-water warmtepomp plaatsen