Alternatieven voor woningisolatie en warmtepomp bij beperkt budget

Published by Redactie on september 30, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

Het verduurzamen van woningen is op dit moment een prioriteit voor zowel overheid als woningeigenaren. Door isolatie en warmtepompen in te zetten, kunnen woningen energiezuiniger worden gemaakt, wat niet alleen gunstig is voor het milieu, maar ook voor de energierekening van de huiseigenaar. Echter, voor woningeigenaren met een beperkt budget kan het financiële krap worden bij het aanbrengen van isolatiemaatregelen of het installeren van een warmtepomp. Gelukkig zijn er tal van maatregelen, subsidies en leningen beschikbaar die de drempel voor verduurzaming kunnen verlagen. In dit artikel worden deze opties toegelicht, met een focus op de subsidies, leningen en alternatieven die beschikbaar zijn voor woningeigenaren die financieel beperkt zijn.

De Nationaal Warmtefonds: Rentevrije leningen voor verduurzaming

Een van de belangrijkste opties voor woningeigenaren die beperkt zijn in budget is het Nationale Warmtefonds. Dit fonds biedt renteloze leningen voor isolatie- en warmtepompprojecten. Het fonds is vanaf 2022 populair geworden, vooral doordat het rentevrij is voor mensen die onder een bepaald inkomen vallen. In 2024 werden bijna 21.000 leningen afgesloten door particuliere woningeigenaren, een toename van 10 procent ten opzichte van het jaar ervoor.

De lening is bedoeld om woningen te verduurzamen, bijvoorbeeld door isolatie of het installeren van een warmtepomp. Voor mensen met een laag inkomen – onder de 60.000 euro per jaar – is het lenen rentevrij. Voor wie boven deze grens komt, is het ook mogelijk, maar dan met rente. Minister Mona Keijzer van Volkshuisvesting benadrukt dat het fonds ook mensen bereikt die tot nu toe weinig of geen aandacht hadden voor energiebesparing.

De terugbetaling van deze lening is mogelijk in een periode van maximaal 20 jaar. De idee is dat de besparing op energiekosten hierdoor voldoende is om de lening terug te betalen. Dit maakt het fonds aantrekkelijk voor woningeigenaren die niet direct een groot bedrag kunnen investeren, maar die wel langere termijn willen zien in hun verduurzamingsprojecten.

Isolatiesubsidie: Tegoedbon en financiële ondersteuning

Naast rentevrije leningen zijn er ook directe subsidies beschikbaar, zoals de isolationssubsidie of tegoedbon. Deze subsidie is bedoeld voor woningeigenaren met een laag inkomen. Het bedrag dat verstrekt wordt, is afhankelijk van het inkomen van de woningeigenaar. Voor mensen die het wettelijk minimumloon of lager verdienen, is het zelfs mogelijk om geen eigen bijdrage te leveren voor de isolatie. In dergelijke gevallen ontvangt de woningeigenaar in sommige gevallen zelfs maximaal 40.000 euro vergoeding voor isolatiemaatregelen, ongeacht of de woning binnen het kerngebied valt of niet.

De tegemoetkoming is meestal beperkt in tijd, wat betekent dat de woning eigenaar snel actie moet ondernemen om de isolatie aan te vangen. Dit is een aanvullende maatregel om de druk op de woningmarkt en de energievoorziening te verlichten. Het is ook een manier om mensen aan te zetten tot snellere actie, zonder dat ze direct een groot bedrag moeten investeren.

Subsidies en leningen voor warmtepompen: Aanvullende opties

Ondanks de voordelen van isolatie, is het installeren van een warmtepomp een veelbelovende manier om de energieafhankelijkheid van woningen te verminderen. Voor deze investering zijn er ook subsidies beschikbaar. Zo is er de ISDE-subsidie, die onder andere geld verstrekt voor het aanschaffen van warmtepompen. Echter, zoals aangegeven in bron [2], is lucht-lucht warmtepomp of airco niet in aanmerking genomen voor deze subsidie. Deze typen warmtepompen vallen niet binnen de regeling en kunnen dus niet gefinancierd worden via de nationale subsidie.

Daarnaast geldt dat nieuwbouwwoningen die na 30 juni 2018 een omgevingsvergunning hebben aangevraagd, niet in aanmerking komen voor subsidies op warmtepompen. Dit komt doordat nieuwbouw in Nederland tegenwoordig normaal gesproken een aansluiting op gas krijgt, en het gebruik van warmtepompen minder prioriteit heeft in deze context.

Ook voor warmtepompen zijn er regionale subsidies beschikbaar. Deze kunnen afwijken per gemeente of provincie en het is dus raadzaam om contact op te nemen met de lokale overheid voor meer informatie.

Kritiek en overwegingen bij subsidies en verplichtingen

Hoewel subsidies en leningen een waardevolle ondersteuning zijn, is het niet zonder kritiek. De Vereniging Eigen Huis is bijvoorbeeld kritisch op het huidige isolatieplan. Zij stellen dat het plan verplichtingen bevat die soms niet praktisch zijn voor bepaalde woningtypes. Bijvoorbeeld is het niet voor iedere woning mogelijk om een warmtepomp aan te schaffen, en dit kan het plan minder effectief maken voor bepaalde woningeigenaren.

Daarnaast is er een zorg dat subsidies en maatregelen ongelijk verdeeld kunnen zijn. In regio’s zoals Groningen is er bijvoorbeeld een tweedeling in vergoedingen voor isolatieprojecten. In kerngebieden wordt de maximale vergoeding verstrekt, terwijl in andere steden woningeigenaren zelf een aanzienlijk deel van de kosten moeten bijdragen. Dit leidt tot ongelijke toegang tot verduurzamingsmaatregelen en kan leiden tot frustratie onder woningeigenaren die zich in een minder gunstig geografische positie bevinden.

Alternatieve isolatiemaatregelen

Niet iedere woning eist hetzelfde niveau van isolatie. Voor sommige huizen kan het voldoende zijn om bijvoorbeeld de spouwmuur te isoleren, terwijl andere huizen een volledige herisolatie van het dak nodig hebben. De keuze voor de juiste isolatiemaatregel hangt af van de huidige staat van de woning en het gewenste energieniveau.

Spouwmuurisolatie

Een van de meest gebruikte en effectieve maatregelen is spouwmuurisolatie. Hierbij wordt isolatiemateriaal ingebracht in de ruimte tussen de buiten- en binnenmuur. De kosten voor deze maatregel worden door aannemers geschat op 20 tot 40 euro per vierkante meter, wat neerkomt op gemiddeld 2800 euro voor een rijtjeshuis. De energiebesparing die hieruit voortkomt, is aanzienlijk en kan op lange termijn leiden tot een significante verminderde energierekening.

Dakisolatie

Dakisolatie is een van de meest efficiënte manieren om woningen warmer te maken. In een gemiddelde woning kan de temperatuur met 3 tot 4 graden stijgen door goede dakisolatie. Voor woningen met een slecht geïsoleerd dak kan dit leiden tot een besparing van tot 40 procent op de gasrekening, zoals aangegeven in bron [3].

De installatie van dakisolatie is meestal een relatief eenvoudige maatregel en kan in de meeste gevallen door een professionele aannemer worden uitgevoerd. Ook voor deze maatregel zijn er subsidies beschikbaar, zolang de isolatie aan bepaalde eisen voldoet, zoals een minimale dikte.

Het belang van energiebesparing op lange termijn

Hoewel de investering in verduurzaming op korte termijn aanzienlijk kan zijn, leidt het op lange termijn tot energiebesparing en financiële voordelen. Door isolatie en warmtepompen in te zetten, kan een woningeigenaar niet alleen zijn energierekening verlagen, maar ook de waarde van zijn woning verhogen. Verduurzamingsmaatregelen zijn steeds meer in de markt geïntegreerd en worden door kopers en huurders gezien als een waardevolle toevoeging.

Daarnaast is er een zorg dat de verduurzamingsmaatregelen op termijn leiden tot scheefheden in de woningmarkt, bijvoorbeeld door de stijging van de woningwaarden in bepaalde regio’s en de toegang tot subsidies. Het is daarom belangrijk dat subsidies en maatregelen zo toegankelijk mogelijk worden gemaakt voor alle woningeigenaren, ongeacht hun geografische locatie of inkomensniveau.

De rol van huurders en sociale woningcorporaties

Hoewel subsidies en leningen vooral gericht zijn op woningeigenaren, zijn er ook maatregelen voor huurders beschikbaar. Zo hebben woningcorporaties in regio’s zoals Groningen en Noord-Drenthe tweehonderd miljoen euro ontvangen voor isolatiemaatregelen. Deze corporaties zijn beloofd dat de maatregelen geen toename van de huurprijs zullen opleveren. Dit betekent dat ook huurders voordeel kunnen trekken uit de verduurzamingsmaatregelen.

Het Woonbond benadrukt echter dat er extra regels nodig zijn voor verhuurders, zodat huurders niet in de problemen komen door veranderingen in de verduurzamingsmaatregelen. In sommige gevallen kan het namelijk gebeuren dat huurders verantwoordelijk worden gemaakt voor maatregelen die door de verhuurder zouden moeten worden genomen.

Conclusie

Voor woningeigenaren die financieel beperkt zijn, zijn er diverse maatregelen beschikbaar om hun woning te verduurzamen. Zowel rentevrije leningen via het Nationale Warmtefonds als subsidies voor isolatie en warmtepompen kunnen helpen om de drempel voor verduurzaming te verlagen. In combinatie met een strategische aanpak van isolatiemaatregelen, zoals spouwmuur- en dakisolatie, kan het verduurzamen van een woning zowel financieel als energiezuinig zijn.

Hoewel subsidies en maatregelen voordelen bieden, zijn er ook kritische kanten. Zo zijn er ongelijkheden in toegang tot subsidies en maatregelen, en is er een zorg dat verduurzamingsmaatregelen verplicht kunnen worden voor woningeigenaren. Het is daarom belangrijk dat subsidies en maatregelen zo toegankelijk mogelijk worden gemaakt en dat woningeigenaren voldoende informatie krijgen over de beschikbare opties.

Door de combinatie van subsidies, leningen en professionele adviesgesprekken kan de verduurzaming van woningen binnen het bereik van vele woningeigenaren komen, ook bij een beperkt budget.