Hermetisch afgesloten warmtepompen: voordelen, toepassingen en installatieoverwegingen

Published by Redactie on september 30, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

In de huidige bouw- en renovatiepraktijk speelt de warmtepomp een steeds belangrijkere rol als duurzame verwarmingoplossing. De overgang naar energiezuinigere systemen is verder verplicht gebleken door steeds strengere wettelijke regels rond F-gassen en CO2-uitstoot. Een hermetisch afgesloten warmtepomp is een technologische oplossing die niet alleen efficiënt is, maar ook aan de nieuwste milieueisen voldoet. Deze warmtepompen zijn ontworpen met een koelcircuit dat permanent afgesloten is, waardoor lekkages worden voorkomen en de omgevingsschade beperkt blijft.

In dit artikel wordt een gedetailleerde beschouwing gegeven over de technische kenmerken, voordelen en toepassingen van hermetisch afgesloten warmtepompen. De nadruk ligt op de praktische aspecten voor huiseigenaren, woningbouwmaatschappijen, installateurs en andere betrokken partijen in de bouwsector. Bovendien wordt ingegaan op de verplichtingen rond lekkages, het gebruik van milieuvriendelijke koelmiddelen en de geschiktheid van verschillende warmtepomptype.

Wat is een hermetisch afgesloten warmtepomp?

Een hermetisch afgesloten warmtepomp is een systeem waarbij het koelcircuit permanent afgesloten is en niet open staat voor externe invloeden. Dit betekent dat alle onderdelen die F-gassen bevatten, zoals koelmiddelen, op de locatie van de fabrikant afgedicht zijn via lassen, solderen of vergelijkbare technieken. Zo wordt zorgvuldig voorkomen dat er lekkages optreden tijdens het gebruik of onderhoud. Deze systemen mogen wel voorzien zijn van afgeschermde kleppen of serviceaansluitingen, maar deze moeten zo ontworpen zijn dat lekkages zoveel mogelijk worden beperkt.

De verordening rond F-gassen (F-gassenverordening 2024) legt hier specifieke eisen aan. Een hermetisch afgesloten systeem moet aan een prestatienorm voldoen, waarbij de maximale lekkage niet hoger mag zijn dan 3 gram per jaar. Bovendien dient het systeem te functioneren onder minstens een kwart van de maximaal toegestane druk. Het is belangrijk dat dergelijke warmtepompen op de kenplaat als hermetisch afgesloten zijn aangegeven, zodat gebruikers en installateurs deze kenmerken direct kunnen herkennen.

Technische kenmerken en voordelen

Geavanceerde technologie en efficiëntie

Hermetisch afgesloten warmtepompen zoals de Vitocal 300-G Pro van Viessmann zijn ontworpen met geavanceerde technologie, zoals de scrolltechnologie en het RCD-systeem (Refrigerant Cycle Diagnostic System). Deze systemen zorgen voor een hoge prestatiecoëfficiënt (COP), die volgens EN 14511 bijvoorbeeld tot 4,6 (B0/W35) of 5,8 (W10/W35) kan bereiken. Een hogere COP betekent dat het systeem energie efficiënter gebruikt, wat resulteert in lagere bedrijfskosten.

Daarnaast zijn deze warmtepompen ontworpen voor gebruik in grond/water- en water/water-omgevingen. Het gebruik van een tussenliggend watercircuit zorgt voor extra efficiëntie en betrouwbaarheid, vooral in koude klimaten. De Vitocal 300-G Pro is bijvoorbeeld beschikbaar in eentraps- en tweetrapsuitvoeringen, met een nominaal thermisch vermogen van respectievelijk 84,9 tot 222,2 kW (grond/water) en 107,2 tot 283,0 kW (water/water).

Gebruik van milieuvriendelijke koelmiddelen

Een belangrijk aspect van hermetisch afgesloten warmtepompen is het gebruik van milieuvriendelijke koelmiddelen. In dit verband is propaangas (R290) een oplossing met een zeer lage GWP (Global Warming Potential) van 3. Dit maakt het een aantrekkelijke keuze in vergelijking met traditionele F-gassen zoals R410A of R134a, die een veel hogere GWP hebben.

De Vitocal 250-A en 252-A modellen van Viessmann gebruiken bijvoorbeeld R290 als koelmiddel. Deze modellen zijn beschikbaar in monoblok- en splituitvoeringen en zijn ontworpen voor zowel particulier als commercieel gebruik. Het gebruik van R290 heeft het voordeel dat geen koelcertificaat nodig is bij installatie, omdat het koelcircuit hermetisch afgesloten is.

Compacte en ruimtebesparende ontwerpen

Hermetisch afgesloten warmtepompen zijn vaak ontworpen met ruimtebesparende eigenschappen. De Vitocal 300-G Pro heeft bijvoorbeeld een breedte van slechts 850 mm, wat het geschikt maakt voor installatie in kleinere ruimtes. De buitenunit van de Vitocal 252-A neemt zelfs amper 0,52 m² in beslag, wat een compacte oplossing biedt voor zowel nieuwbouw als renovatieprojecten.

Deze warmtepompen zijn bovendien voorzien van een afneembare behuizing, waardoor de onderhoudsbeurten gemakkelijker en efficiënter worden uitgevoerd. Bovendien zijn de toestellen vooraf gemonteerd met elektrische apparatuur, wat de installatie verkiest.

Laag geluidsniveau en akoestisch ontwerp

Aangezien warmtepompen vaak op het erf of dicht bij woningen geïnstalleerd worden, is het akoestische ontwerp een belangrijke overweging. Hermetisch afgesloten warmtepompen zoals de Vitocal 300-G Pro zijn ontworpen met een geoptimaliseerd geluidsconcept, waardoor het geluidsniveau laag blijft. Ook trillingen zijn beperkt, wat bijdraagt aan een comfortabelere omgeving voor gebruikers en buren.

Gebruiksvriendelijke regeleenheden en slimme verbindingen

Moderne hermetisch afgesloten warmtepompen zijn uitgerust met gebruiksvriendelijke regeleenheden zoals de Vitotronic. Deze regeleenheid biedt een grafische weergave en volledige tekstnavigatie, waardoor gebruikers het systeem gemakkelijk kunnen bedienen. Daarnaast zijn veel modellen uitgerust met een ingebouwde wifi-interface via de ViCare-app, waardoor gebruikers de warmtepomp op afstand kunnen monitoren en aanpassen.

Toepassingen in de praktijk

Grond/water en water/water warmtepompen

Grond/water en water/water warmtepompen zijn ideaal voor grotere woningen, woningbouwmaatschappijen en commerciële gebouwen. Deze systemen profiteren van de constante temperatuur van de bodem of waterbronnen, wat resulteert in een hogere efficiëntie in vergelijking met lucht/water warmtepompen.

Het voordeel van grond/water warmtepompen is dat ze niet afhankelijk zijn van het weer. In koude winters blijft de bodemtemperatuur stabiel, waardoor het systeem consistent warmte kan leveren. De nadeel is echter dat de installatie meestal ingrijpend is, met boringen en ondergrondse buizen die aangelegd moeten worden.

Water/water warmtepompen zijn daarentegen geschikt voor gebouwen met een toegang tot een waterbron zoals een bron of een oppervlaktewater. Deze systemen zijn minder afhankelijk van het bouwproces en kunnen vaak sneller worden geïnstalleerd.

Hybride warmtepompen

In sommige gevallen wordt een hybride warmtepomp gekozen, waarbij een warmtepomp wordt gecombineerd met een CV-ketel. Deze oplossing is vooral geschikt voor woningen die nog niet volledig voorbereid zijn op een volledige overgang naar een lage-temperatuursysteem. De warmtepomp zorgt dan voor de meeste verwarming, terwijl de CV-ketel bijspringt bij extreme kou.

Deze oplossing biedt een aanzienlijke besparing op gasgebruik, zonder dat er direct een complete renovatie nodig is. Bovendien is het mogelijk om het bestaande radiatoren netwerk te behouden, wat de investeringskosten beperkt.

Warmtepompen met propaan als koelmiddel

Een specifieke uitvoering van hermetisch afgesloten warmtepompen is de toepassing van propaangas (R290) als koelmiddel. Propaangas is een natuurlijk, milieuvriendelijk koelmiddel dat een zeer lage GWP heeft. Het is bij uitstek geschikt voor hermetisch afgesloten systemen, omdat het niet snel verdampt en lekkages minder van invloed zijn.

De Vitocal 250-A, 250-AH en 252-A modellen van Viessmann gebruiken bijvoorbeeld R290 als koelmiddel en zijn beschikbaar voor thermische vermogens van 4 tot 25 kW (particulier) en 80 kW of hoger (commercieel). Deze modellen zijn ontworpen voor gebruik in zowel monoblok- als splituitvoeringen.

Installatie en onderhoud

Installatieoverwegingen

Het installeren van een hermetisch afgesloten warmtepomp vereist een zorgvuldige voorbereiding. Aangezien het koelcircuit permanent afgesloten is, is het niet nodig om tijdens de installatie een koelcertificaat aan te vragen. Dit maakt de installatieproces iets eenvoudiger in vergelijking met traditionele warmtepompen die gebruik maken van F-gassen.

Voor de installatie van grond/water of water/water warmtepompen is echter wel een uitgebreid bouwkundig plan nodig. Boringen, aardwarmtevelden of waterbronnen moeten worden aangelegd en verbonden met de warmtepomp. Dit vereist een professionele installateur met ervaring in de toepassing van deze technologie.

Onderhoud en lektesten

Ondanks dat hermetisch afgesloten warmtepompen zo ontworpen zijn dat lekkages minimaal zijn, is het toch verplicht om regelmatig lektesten uit te voeren. Volgens de F-gassenverordening 2024 dient een lek binnen 14 dagen na vaststelling hersteld te worden, gevalideerd met een eerste lektest. Binnen 30 dagen na deze herstelling moet een tweede lektest worden uitgevoerd, maar ten vroegste 24 uur na de vorige test.

Voor transportwarmtepompen in voertuigen met meer dan 5 ton CO2-equivalent of 1 kg HFO is bovendien een jaarlijks lektest verplicht. Deze verplichting geldt echter niet voor personenauto’s of lichte voertuigen.

Het onderhoud van hermetisch afgesloten warmtepompen is in vergelijking met traditionele systemen iets eenvoudiger, omdat de koelkringloop niet open staat voor manipulatie. Het is echter verstandig om periodieke inspecties uit te voeren om de efficiëntie en betrouwbaarheid van het systeem te waarborgen.

Milieuvriendelijkheid en toekomstbestendigheid

Invloed op klimaat en milieu

De keuze voor een hermetisch afgesloten warmtepomp met milieuvriendelijke koelmiddelen zoals R290 (propaan) heeft een positieve impact op het klimaat. Propaangas heeft een GWP van 3, wat betekent dat het bijdraagt aan een significante vermindering van de CO2-uitstoot in vergelijking met traditionele F-gassen.

Daarnaast is het gebruik van een hermetisch afgesloten koelcircuit gunstig voor het milieu, omdat lekkages zowel schadelijk zijn voor de ozonlaag als voor het klimaat. Een systeem dat aan de eisen van de F-gassenverordening voldoet, draagt dus bij aan een duurzamere bouwsector.

Compatibiliteit met bestaande systemen

Een voordeel van hermetisch afgesloten warmtepompen is dat ze vaak compatibel zijn met bestaande verwarmingssystemen. De Vitocal 250-AH bijvoorbeeld kan worden gecombineerd met een bestaand condensatiesysteem, waardoor er geen volledige renovatie nodig is. Ook is het meestal mogelijk om bestaande radiatoren te behouden, wat investeringskosten verlaagt en de overgang naar een duurzame verwarmingssystematiek vergemakkelijkt.

Toekomstbestendige technologie

Hermetisch afgesloten warmtepompen zijn ontworpen met een toekomstbestendig perspectief. De combinatie van hoge efficiëntie, milieuvriendelijke koelmiddelen en lage onderhoudsbeurten maakt deze systemen geschikt voor de komende jaren. Bovendien zijn ze vaak compatibel met slimme technologieën zoals wifi-interface en remote monitoring, waardoor gebruikers eenvoudig kunnen toezien op de prestaties van hun systeem.

Besparing op energiekosten en subsidies

Lage bedrijfskosten

Door de hoge COP-waarden en de efficiënte technologie is het gebruik van hermetisch afgesloten warmtepompen energiezuiniger. De Vitocal 300-G Pro bijvoorbeeld kan een aanvoertemperatuur van 70 °C leveren zelfs bij buitentemperaturen van -15 °C, wat een efficiënte warmteoverdracht garandeert.

Daarnaast zijn de onderhoudsbeurten minder frequent en vereisen ze minder tijd, waardoor de totale bedrijfskosten verder worden beperkt. De afwezigheid van lekkages en het gebruik van R290 als koelmiddel zorgen bovendien voor een hogere levensduur van het systeem.

Subsidies en financiële steun

Ondanks de hoge aanschafkosten, is het vaak mogelijk om subsidies en andere vormen van financiële steun te verkrijgen bij de aankoop en installatie van een hermetisch afgesloten warmtepomp. In Nederland zijn er diverse programma’s voor duurzame energieprojecten, waaronder subsidies voor warmtepompen die voldoen aan de F-gassenverordening.

Het is verstandig om contact op te nemen met lokale overheden of energiebedrijven om te zien welke opties beschikbaar zijn. In sommige gevallen kan er ook rekening worden gehouden met leningen of andere financieringsmodellen die specifiek zijn ontworpen voor duurzame renovatieprojecten.

Conclusie

Hermetisch afgesloten warmtepompen zijn een duurzame, efficiënte en betrouwbare oplossing voor moderne verwarmingsbehoeften. Deze warmtepompen zijn ontworpen met geavanceerde technologieën, milieuvriendelijke koelmiddelen en een akoestisch ontwerp dat het geluidsniveau beperkt. Ze zijn geschikt voor zowel particuliere woningen als commerciële gebouwen en kunnen worden gecombineerd met bestaande systemen.

De keuze voor een hermetisch afgesloten warmtepomp met milieuvriendelijke koelmiddelen zoals R290 draagt bij aan een lagere CO2-uitstoot en voldoet aan de strengere wettelijke eisen. Daarnaast zijn deze systemen ontworpen voor lage onderhoudsbeurten en een langere levensduur, wat de totale bedrijfskosten verder vermindert.

Voor huiseigenaren en professionele installateurs is het belangrijk om de technische kenmerken, toepassingen en verplichtingen goed te begrijpen. Een zorgvuldige voorbereiding en keuze van het juiste type warmtepomp zorgt voor een efficiënte en duurzame verwarmingssystematiek.