Geluid van warmtepompen: oorzaken, maatregelen en geluidsnormen

Published by Redactie on september 30, 2025 | Category warmtepomp

De installatie van een warmtepomp is tegenwoordig een populaire keuze voor duurzame verwarming en koeling van woningen. Toch is het geluid dat warmtepompen produceren, een onderwerp dat vaak ter discussie komt – zowel voor de eigenaar als voor de buren. In dit artikel bespreken we de oorzaken van geluidsoverlast door warmtepompen, hoe het geluidsniveau varieert, welke maatregelen beschikbaar zijn om overlast te voorkomen, en welke geluidsnormen gelden. Op basis van recente en betrouwbare bronnen wordt een gedetailleerde, feitenbundel aangeleverd voor eigenaren, installateurs en andere professionals in het bouw- en renovatievak.

Hoeveel geluid maakt een warmtepomp?

Het geluidsniveau van een warmtepomp varieert afhankelijk van verschillende factoren, waaronder de buitentemperatuur, de belasting van het apparaat, en de omgevingsfactoren. Het geluid wordt voornamelijk veroorzaakt door de ventilator en de compressor, die draaien om warmte uit de omgeving te halen.

Wanneer een warmtepomp op vol vermogen draait, zoals in koud weer of wanneer de thermostaat hoger staat, produceert het meestal het meest geluid. Onder normale omstandigheden, bijvoorbeeld op een temperatuur boven 5°C, is het geluidsniveau vaak veel lager.

De meeste nieuwe warmtepompen produceren ongeveer 55 decibel geluid wanneer ze op volle toeren draaien. Dit is vergelijkbaar met het geluid van een koffiemachine. Echter, volgens Europese regels mogen warmtepompen met een vermogen tot 6 kilowatt (kW) maximaal 65 decibel produceren, en modellen met een vermogen tussen 6 kW en 12 kW mogen tot 70 decibel geluid maken. In de praktijk zijn echter de meeste warmtepompen van tegenwoordig aanzienlijk stiller, mede door technologische ontwikkelingen en de wens van consumenten naar stillere apparatuur.

Het geluidsniveau van een warmtepomp wordt vaak aangegeven op het energielabel. De daadwerkelijke geluidsproductie kan echter variëren, afhankelijk van de afstand tot het apparaat en de omgeving waarin het is geplaatst. Zo kan het geluid worden versterkt door reflecties tegen muren of schuttingen, of juist worden gedempt wanneer de warmtepomp op een open plek staat.

Oorzaken van geluidsoverlast bij warmtepompen

Geluidsoverlast door warmtepompen kan verschillende oorzaken hebben. Het begint bij de constructie en werking van het apparaat, maar ook bij de installatie en de omgeving waarin het geplaatst is. In de volgende paragrafen worden de belangrijkste oorzaken van geluidsoverlast besproken.

1. Compressor

De compressor is het hart van de warmtepomp en werkt op hoge druk om warmte uit de lucht, bodem of water te halen. Bij sommige modellen kan dit leiden tot relatief veel geluid. De intensiteit van het geluid hangt af van het ontwerp van de compressor en de mate waarin het apparaat belast is.

2. Ventilator

Lucht-water warmtepompen gebruiken ventilatoren om warmte uit de buitenlucht te halen. Deze ventilatoren kunnen lawaai veroorzaken, vooral als ze verkeerd zijn geplaatst of door slijtage minder efficiënt werken. Het geluid dat ze produceren, is vaak zoemend of brommend in aard.

3. Trillingen

Onjuiste installatie van een warmtepomp kan leiden tot trillingen die via de muur of vloer worden doorgegeven. Dit kan ervoor zorgen dat het geluid zich verder verspreidt en storend wordt. Trillingen kunnen ook worden opgevangen door het ondergrondsmateriaal, waardoor het geluid versterkt wordt.

4. Omgevingsfactoren

Externe omstandigheden zoals wind, regen of zon kunnen het geluid van een warmtepomp beïnvloeden. Bijvoorbeeld: wind kan het geluid versterken of verplaatsen. Daarnaast kan de plaatsing van de warmtepomp dichtbij harde oppervlakken, zoals muren of schuttingen, ervoor zorgen dat het geluid wordt weerkaatst en daardoor harder klinkt.

Hoe voorkom je geluidsoverlast?

Hoewel warmtepompen per definitie geluid maken, zijn er verschillende maatregelen beschikbaar om geluidsoverlast te beperken. Deze maatregelen richten zich op de installatie, onderhoud en aanpassingen aan het apparaat zelf. In de volgende paragrafen worden de meest effectieve opties besproken.

1. Plaatsing optimaliseren

De locatie van de warmtepomp speelt een cruciale rol in het geluidsniveau dat wordt ervaren. Het is aan te raden om de buitenunit zover mogelijk van de woning en aangrenzende gebouwen te plaatsen. Bovendien dient het apparaat op een trillingsdempende ondergrond te worden geïnstalleerd. Dit kan het geluid verminderen en trillingen voorkomen die via de vloer of muren worden doorgegeven.

2. Gebruik van geluidskappen

Een geluidskap is een speciaal ontworpen omhulsel dat om de warmtepomp kan worden geplaatst. Deze kappen absorberen geluid en kunnen het geluidsvermogen met 5 tot 10 decibel verminderen. Het is belangrijk dat deze kappen zijn ontworpen om de werking van de warmtepomp niet te beïnvloeden. De installatie moet worden uitgevoerd door een professional, omdat een verkeerd aangebrachte kap de luchtstroming kan belemmeren.

De kosten van een geluidskap liggen rond de € 2000, afhankelijk van de maat en het merk. Hoewel dit een aanzienlijke investering is, kan het de overlast voor buren significant verminderen.

3. Regelmatig onderhoud

Verminderde prestaties en geluidsoverlast kunnen ontstaan door vuil, slijtage of verstoppte filters. Regelmatig onderhoud van de ventilatoren, filters en andere onderdelen kan helpen bij het behouden van een laag geluidspercentage. Dit omvat ook het reinigen van de buitenunit om te voorkomen dat modder of bladeren het normale functioneren verstoren.

4. Vibratiedempers installeren

Vibratiedempers onder de warmtepomp kunnen trillingen verminderen en het geluid isoleren. Dit voorkomt dat het geluid via de vloer of muren wordt doorgegeven en zo in de woning of in aangrenzende gebouwen hoorbaar is. Deze dempers zijn vooral effectief wanneer de warmtepomp op een harde ondergrond staat.

5. Overstappen op een stiller model

Oudere warmtepompen produceren vaak meer geluid dan nieuwere modellen. Tegenwoordig zijn er veel modellen op de markt die zijn ontworpen om zo stil mogelijk te functioneren. Bijvoorbeeld warmtepompen van Viessmann gebruiken het AAD-systeem (Advanced Acoustic Design), wat ervoor zorgt dat het geluidsniveau aanzienlijk lager is dan bij standaardmodellen.

Een investering in een nieuwere, stillere warmtepomp kan dus een langdurige oplossing bieden voor geluidsoverlast. Bovendien kunnen deze modellen vaak ook efficiënter werken, wat leidt tot lagere energiekosten en een groter comfortniveau.

Wetgeving en geluidsnormen

Sinds 1 april 2021 zijn er nieuwe geluidseisen in het leven geroepen voor warmtepompen in Nederland. Deze wetgeving is onderdeel van het vernieuwde Bouwbesluit 2012 en biedt de particulier een betere bescherming tegen geluidsoverlast. De eisen zijn als volgt:

Tussen 19:00 uur en 7:00 uur (’s avonds en ’s nachts) mag de warmtepomp maximaal 40 decibel geluid maken op de erfgrens met de buren.
Tussen 7:00 uur en 19:00 (overdag) is het maximaal 45 decibel.
Voor appartementen wordt het geluid niet gemeten op de erfgrens, maar in ramen van de buren die open kunnen.
Deze eisen gelden voor warmtepompen die vanaf 1 april 2021 zijn of worden geïnstalleerd.

Deze wetgeving is van belang voor zowel de eigenaar als de installateur. Het betekent dat bij elke installatie rekening moet worden gehouden met de geluidsemissie en eventuele aanpassingen moeten worden gedaan om binnen de toegestane niveaus te blijven. Dit geldt met name in dichtbevolkte gebieden, zoals appartementenwijken of straten met dicht op elkaar staande woningen.

Geluid van binnen- en buitenunit

Hoewel de buitenunit het grootste deel van het geluid veroorzaakt, produceert ook de binnenunit van de warmtepomp geluid. Het geluidsniveau van de binnenunit is echter aanzienlijk lager dan dat van de buitenunit. Het geluid van de binnenunit is vergelijkbaar met dat van een cv-ketel.

Het geluidsniveau van de binnenunit varieert afhankelijk van de afstand tot het apparaat en de constructie van de woning. Zo kan isolatie of wandafstand ervoor zorgen dat het geluid nauwelijks hoorbaar is. In sommige gevallen kan het geluid van de binnenunit echter toch storend zijn, vooral in open ruimtes of bij een installatie vlak bij een woonkamer of slaapkamer.

Conclusie

Geluidsoverlast door warmtepompen is een realistisch probleem dat zowel voor de eigenaar als voor de buren kan optreden. Het geluidsniveau varieert afhankelijk van de belasting van het apparaat, de omgeving en het ontwerp van de warmtepomp. Toch zijn er voldoende maatregelen beschikbaar om geluidsoverlast te beperken of te voorkomen.

Door de juiste plaatsing, het gebruik van geluidskappen, het uitvoeren van regelmatig onderhoud, en eventueel het installeren van vibratiedempers of het overstappen op een nieuwere, stillere model, kan het geluidsniveau aanzienlijk worden verlaagd. Daarnaast zijn er wetgevingen en geluidsnormen in werking die ervoor zorgen dat eigenaren verantwoordelijkheid nemen voor de geluidsproductie van hun warmtepomp.

In het kader van duurzame woningbouw en renovatie is het dus belangrijk om geluidsoverlast serieus te nemen. Door het bewust kiezen voor stillere modellen, een professionele installatie en regelmatig onderhoud, kan men zorgen voor een comfortabele woning én voor een vreedzame relatie met de buren.

Bronnen

luid