Hoge temperatuur warmtepompen: toepassing, voordelen, nadelen en rendement

Published by Redactie on september 30, 2025 | Category warmtepomp

Een hoge temperatuur warmtepomp is een alternatief voor traditionele verwarmingssystemen zoals gas- of olieketels. Deze warmtepomp is geschikt voor woningen met bestaande radiatoren en kan verwarmingswater opwarmen tot temperaturen van wel 80°C. In dit artikel wordt ingegaan op de werking, voordelen en nadelen van hoge temperatuur warmtepompen, het rendement, kosten en de invloed van de isolatie op de efficiëntie. Ook worden mogelijke subsidies en de terugverdientijd besproken.

Wat is een hoge temperatuur warmtepomp?

Een hoge temperatuur warmtepomp (HT-warmtepomp) is een lucht-water warmtepomp die op hogere temperaturen werkt dan een standaard warmtepomp. Waar een gewone warmtepomp het cv-water meestal tot 30 à 55°C kan opwarmen, kan een HT-warmtepomp dit tot wel 80°C doen. Dit maakt deze warmtepomp geschikt voor woningen met klassieke radiatoren of systemen die hogere afgiftetemperaturen vereisen.

De HT-warmtepomp bestaat uit twee onderdelen: een binnen- en een buitendeel. Het binnendeel vervangt de oude cv-ketel en het buitendeel haalt warmte uit de buitenlucht. Deze warmte wordt verder verwerkt en opgewaardeerd tot het benodigde temperatuurniveau.

Hoe werkt een hoge temperatuur warmtepomp?

Het werkingsprincipe van een hoge temperatuur warmtepomp is vergelijkbaar met dat van een standaard warmtepomp, maar met aanpassingen om hogere temperaturen te bereiken. De warmtepomp onttrekt warmte uit een natuurlijke bron, zoals de buitenlucht, de bodem of grondwater. Deze warmte wordt via een compressor verder opgewaardeerd tot een nog hogere temperatuur.

Het opgewarmde medium, meestal een koelvloeistof, wordt door het verwarmingssysteem geleid en geeft de warmte af aan de radiatoren of het water voor sanitair gebruik. Een belangrijk aspect van HT-warmtepompen is dat ze efficiënt kunnen werken bij hogere temperaturen, waardoor ze geschikt zijn voor toepassingen waar traditionele radiatoren nodig zijn.

Er zijn twee manieren om hogere temperaturen te bereiken: via een tweetraps systeem of een een-traps systeem.

Tweetraps warmtepomp

Bij een tweetraps warmtepomp gebeurt de opwarming in twee stappen. In de eerste trap gebruikt men een koudemiddel om de bron (bijvoorbeeld 5°C) op te warmen tot ongeveer 35°C. In de tweede trap wordt de temperatuur verder verhoogd, met behulp van een tweede compressor en een ander koudemiddel, tot wel 70°C. Dit proces kan een COP (Coefficient of Performance) van 2,7 bereiken.

Eén-traps systeem

In een een-traps systeem wordt hetzelfde doel bereikt, maar wordt er gebruikgemaakt van een ander koudemiddel dan bij een lage temperatuur warmtepomp. Het rendement is echter lager dan bij een tweetraps systeem.

Voordelen van een hoge temperatuur warmtepomp

Hoewel de investering hoger is dan bij een lage temperatuur warmtepomp, bieden hoge temperatuur warmtepompen een aantal voordelen:

1. Geschikt voor bestaande verwarmingssystemen

Een hoge temperatuur warmtepomp is een goed alternatief voor woningen met klassieke radiatoren. Traditionele warmtepompen vereisen vaak een herstructurering van het verwarmingssysteem, maar bij HT-warmtepompen zijn grote aanpassingen meestal niet nodig.

2. Verwarming en warm water in één systeem

De meeste HT-warmtepompen kunnen zowel ruimteverwarming als warm tapwater genereren. Dit maakt het systeem multifunctioneel en efficiënter.

3. Duurzame opwarming

Hoewel warmtepompen elektriciteit gebruiken, is het energieverbruik lager dan bij gas- of olieketels. Het systeem maakt gebruik van natuurlijke warmtebronnen, wat het een duurzame oplossing maakt voor de verwarming van woningen.

Nadelen van een hoge temperatuur warmtepomp

Naast de voordelen zijn er ook een aantal nadelen verbonden aan het gebruik van een hoge temperatuur warmtepomp.

1. Hogere investeringskosten

HT-warmtepompen zijn over het algemeen duurder dan lage temperatuur warmtepompen. De kosten variëren afhankelijk van het vermogen, het merk en eventuele extra’s, en liggen gemiddeld tussen €12.000 en €19.000, inclusief installatie.

2. Lijger rendement

Wanneer een woning goed geïsoleerd is, is de warmtevraag lager. Dit betekent dat het temperatuurverschil tussen de warmtebron en de gewenste afgiftetemperatuur kleiner is. Bij HT-warmtepompen is dit temperatuurverschil echter groter, wat resulteert in een lager rendement vergeleken met lage temperatuur warmtepompen.

Bij extreem koude temperaturen, zoals bij vriestemperaturen, daalt de COP (Coefficient of Performance) van een HT-warmtepomp aanzienlijk, soms zelfs onder de 2. Dit heeft een negatieve invloed op het energieverbruik en dus op de economische rendabiliteit van het systeem.

3. Hoger elektriciteitsverbruik

Vanwege het hogere temperatuurniveau en het grotere temperatuurverschil is het elektriciteitsverbruik van een HT-warmtepomp hoger dan bij een lage temperatuur warmtepomp. Dit heeft invloed op de terugverdientijd van het systeem.

Invloed van isolatie op het rendement

De isolatie van een woning speelt een cruciale rol in het rendement van een warmtepomp. Bij goed geïsoleerde woningen is de warmtevraag lager, wat betekent dat minder warmte nodig is om de woning te verwarmen. Dit resulteert in een lager temperatuurverschil tussen de warmtebron en de gewenste afgiftetemperatuur.

Bij HT-warmtepompen is dit temperatuurverschil echter groter, wat leidt tot een lager rendement. Daarom is het belangrijk dat de woning voldoende geïsoleerd is om het rendement van de warmtepomp te verbeteren. Minimale isolatie van het dak, muren en gebruik van hoogrendementsbeglazing zijn essentieel voor het optimaliseren van het rendement van een HT-warmtepomp.

Weersafhankelijke regeling

Om de energieconsumptie te beperken en het rendement te verbeteren, wordt vaak gebruikgemaakt van een weersafhankelijke regeling. Deze regeling stelt de aanvoertemperatuur van het verwarmingssysteem automatisch af op de buitentemperatuur. Bij koude buitentemperaturen wordt de aanvoer temperatuur hoger ingesteld, terwijl bij hogere buitentemperaturen de aanvoer lager kan zijn.

Dit zorgt ervoor dat de warmtepomp niet altijd op maximale capaciteit werkt, wat het elektriciteitsverbruik beperkt en het rendement verbetert. De stooklijn kan worden afgesteld afhankelijk van de isolatie van de woning en de lengte van de afgifteslang. Bij zeer goed geïsoleerde woningen kan de stooklijn lager ingesteld worden, terwijl bij minder goed geïsoleerde woningen de stooklijn iets hoger moet zijn.

Rendement en COP

Het rendement van een warmtepomp wordt meestal uitgedrukt in de COP (Coefficient of Performance). Dit getal geeft aan hoeveel warmte de warmtepomp opwekt ten opzichte van het elektriciteitsverbruik. Een COP van 3 betekent bijvoorbeeld dat de warmtepomp drie keer zoveel warmte levert als het elektriciteitsverbruik.

HT-warmtepompen hebben over het algemeen een lagere COP dan lage temperatuur warmtepompen. Dit komt doordat het temperatuurverschil groter is en de compressor harder moet werken om de gewenste temperatuur te bereiken. Bij extreem koude temperaturen, zoals bij vriestemperaturen, kan de COP zelfs onder de 2 dalen.

Terugverdientijd

De terugverdientijd van een HT-warmtepomp is meestal langer dan bij andere warmtepompen vanwege de hogere investeringskosten en het hogere elektriciteitsverbruik. In goed geïsoleerde woningen kan de terugverdientijd variëren tussen 5 en 15 jaar, afhankelijk van de energieprijzen, het isolatiegehalte en het energieverbruik.

Bij minder goed geïsoleerde woningen is de terugverdientijd langer, omdat het temperatuurverschil groter is en de warmtepomp meer energie moet gebruiken om de gewenste temperatuur te bereiken. Het is daarom belangrijk om vooraf een energiecheck uit te voeren om de rendabiliteit van het systeem te bepalen.

Subsidies en financiële steun

Omdat warmtepompen bijdragen aan energie-efficiëntie en duurzaamheid, zijn er mogelijk subsidies beschikbaar voor de aanschaf van een warmtepomp. Deze subsidies kunnen het aankoopbedrag verlagen en de terugverdientijd verkorten. Het is daarom verstandig om te informeren bij de overheid of lokale gemeente over beschikbare subsidies.

Samenvatting

Een hoge temperatuur warmtepomp is een geschikt alternatief voor woningen met klassieke radiatoren. Het systeem is in staat om verwarmingswater op te warmen tot temperaturen van wel 80°C, waardoor het niet nodig is om grote aanpassingen aan het verwarmingssysteem te doen. De werking van een HT-warmtepomp is vergelijkbaar met die van een lage temperatuur warmtepomp, maar met aanpassingen om hogere temperaturen te bereiken.

Hoewel de investeringskosten hoger zijn dan bij een lage temperatuur warmtepomp, bieden HT-warmtepompen de voordelen van een multifunctioneel systeem en een duurzame verwarming. Het rendement van deze warmtepompen is echter lager, vooral bij extreem koude temperaturen of wanneer de woning niet goed geïsoleerd is. Een weersafhankelijke regeling en voldoende isolatie zijn daarom essentieel voor het optimaliseren van het rendement.

De terugverdientijd van een HT-warmtepomp kan variëren tussen 5 en 15 jaar, afhankelijk van de energieprijzen, het isolatiegehalte en het energieverbruik. Ook zijn er subsidies beschikbaar die het aankoopbedrag kunnen verlagen en de financiële haalbaarheid van het systeem kunnen verbeteren.