Hoe kies je de juiste warmtepomp voor jouw woning: een expertgids

Published by Redactie on september 30, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

Het kiezen van de juiste warmtepomp is een belangrijke stap in de verduurzaming van jouw woning. Warmtepompen zijn een duurzame alternatieve verwarmingsoplossing die het gasverbruik kan verminderen of zelfs volledig elimineren. Echter, aangezien het een investering is met verschillende technische aspecten, is het essent om goed onderbouwde keuzes te maken. In deze gids geef ik je een overzicht van de verschillende soorten warmtepompen, de criteria die je moet meenemen bij de aanschaf, en hoe je bepaalt welke warmtepomp het beste past bij jouw situatie.

Soorten warmtepompen

Er zijn drie hoofdcategorieën van warmtepompen: hybride warmtepompen, all-electric warmtepompen, en bodemwarmtepompen. De keuze tussen deze soorten hangt af van jouw energiebehoefte, de isolatiegraad van jouw woning, en de beschikbaarheid van ruimte en aansluiting.

Hybride warmtepomp

Een hybride warmtepomp is een combinatie van een warmtepomp en een conventionele cv-ketel of HR-ketel. De warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht en gebruikt deze om de woning te verwarmen. Als het buiten koud is (rond of onder het vriespunt), neemt de cv-ketel over. Dit maakt de hybride warmtepomp geschikt voor bijna elke woning, inclusief woningen met minder goede isolatie.

Hybride warmtepompen zijn ideaal voor huizen die langzaam verduurzaam worden en waarbij het gasleidingnet nog nodig is voor warm water. Ze verbruiken minder gas dan een klassieke cv-ketel, wat resulteert in lage CO₂-uitstoot. Deze warmtepompen worden meestal geïnstalleerd door een vakman, omdat de installatie technisch ingewikkeld is.

All-electric warmtepomp

Een all-electric warmtepomp is een volledig elektrische oplossing die zowel verwarmt als warm water levert. Deze warmtepomp vervangt de cv-ketel volledig en is dus alleen geschikt voor goed geïsoleerde woningen met een minimaal energielabel B. Daarnaast moet het verwarmingssysteem van de woning compatibel zijn met een elektrische warmtepomp, en is een 3-fase aansluiting vaak vereist.

All-electric warmtepompen zijn het meest efficiënt in termen van energiegebruik en CO₂-reductie, omdat ze geen gas gebruiken. Ze zijn echter minder geschikt voor oude woningen of woningen zonder goede isolatie, omdat de warmtepomp dan minder efficiënt werkt en extra stroom nodig is om de woning te verwarmen.

Bodemwarmtepomp

Een bodemwarmtepomp haalt warmte uit de bodem, meestal via buizen die tot 300 meter diep gegraven zijn. Deze buizen zijn gevuld met een speciale vloeistof die warmte opneemt uit de bodem en deze via een warmtewisselaar afgeeft aan het verwarmingssysteem in het huis. Een bodemwarmtepomp heeft geen buitenunit nodig en is daarom vooral populair in nieuwbouwprojecten.

De voordelen van een bodemwarmtepomp zijn de hoge efficiëntie en het feit dat ze minder gevoelig zijn voor temperatuursvariaties in de buitenlucht. Ze zijn echter duidelijk duurder in aankoop en installatie, omdat het graven van de buizen een tijdrovende en kostbare activiteit is.

Criteria voor het kiezen van een warmtepomp

Bij de aanschaf van een warmtepomp zijn er meerdere factoren die je moet overwegen. Deze omvatten het type woning, de isolatiegraad, de energiebehoefte, en de beschikbaarheid van subsidies. Bovendien moet je ook rekening houden met de technische vereisten van de warmtepomp en de kwaliteit van de aangeboden merken.

1. Type woning en isolatiegraad

De keuze van een warmtepomp hangt sterk af van de bouwjaar en isolatiegraad van de woning. Een all-electric warmtepomp is bijvoorbeeld alleen geschikt voor woningen met minimaal energielabel B, omdat deze systemen efficiënter werken bij goede isolatie. Een hybride warmtepomp is daarentegen geschikt voor vrijwel elke woning, inclusief oude huizen met minder goede isolatie.

Een gratis huisscan kan je helpen bepalen welke soorten warmtepompen geschikt zijn voor jouw woning. Deze scans geven ook een overzicht van eventuele verbeteringen die je kunt doen, zoals isolatie of het installeren van zonnepanelen, om de efficiëntie van de warmtepomp te verhogen.

2. Energiebehoefte en COP-waarde

De energiebehoefte van jouw woning speelt een rol bij het kiezen van de juiste vermogensgroottes en het type warmtepomp. Een warmtepomp met een hogere COP (Coefficient of Performance) is efficiënter en zorgt voor een groter rendement. De COP-waarde geeft aan hoeveel warmte een warmtepomp kan opwekken per kWh stroom. Een COP van 3 tot 5 is normaal, waarbij hogere waarden betekenen dat minder stroom nodig is.

Bijvoorbeeld: een warmtepomp met een COP van 4 kan uit 1 kWh stroom 4 kWh warmte opwekken. Dit is aanzienlijk efficiënter dan een elektrische verwarming, die slechts 1 kWh warmte per kWh stroom levert.

3. Subsidie en financiering

De aanschaf van een warmtepomp is een aanzienlijke investering, maar het is mogelijk om subsidie te ontvangen. In de meeste gevallen is het een vereiste dat de warmtepomp door een erkende installateur wordt geïnstalleerd om in aanmerking te komen voor subsidies. Daarom wordt het aangeraden om de warmtepomp bij een professionele installateur aan te schaffen, in plaats van online te bestellen en zelf te installeren.

Subsidies en kredietmogelijkheden kunnen het aanschafbedrag aanzienlijk verlagen. Het is daarom verstandig om te onderzoeken welke financieringsmogelijkheden beschikbaar zijn in jouw regio of gemeente.

4. Merken en kwaliteit

Er zijn verschillende merken warmtepompen op de markt, waaronder Bosch, Intergas, en Remeha. Elke merk heeft zijn eigen technische specificaties en voordelen. Bij het kiezen van een merk is het belangrijk om rekening te houden met energie-efficiëntie, geluidsniveau, installatiegemak, en de prijs-kwaliteitverhouding.

Vergelijkende tests, zoals die van de Consumentenbond, kunnen je helpen bij het kiezen van een betrouwbare warmtepomp. Deze tests evalueren merken op verschillende criteria en geven een overzicht van de voordelen en nadelen van elk model.

Hoe werkt een warmtepomp?

De werking van een warmtepomp is vergelijkbaar met die van een koelkast, maar dan omgekeerd. Terwijl een koelkast warmte afvoert naar buiten, haalt een warmtepomp warmte uit de buitenlucht, bodem of grondwater en brengt deze naar binnen. De warmte wordt verhoogd in temperatuur met behulp van elektriciteit en vervolgens gebruikt om het huis te verwarmen en warm water te genereren.

De techniek van de warmtepomp is niet nieuw, maar de toepassing voor verwarming in huizen is de laatste jaren sterk gegroeid. Een warmtepomp maakt van 1 kWh elektriciteit 3 tot 5 kWh warmte, wat betekent dat ze aanzienlijk efficiënter zijn dan traditionele elektrische verwarmingsmethoden.

Milieuwinst

Door de toename van de elektriciteitsverbruik en de afhankelijkheid van gas te verminderen, zorgt een warmtepomp voor een aanzienlijke CO₂-reductie. Tegenover het gebruik van een HR-ketel op gas staat een CO₂-reductie van 30% tot 65% door het gebruik van een warmtepomp. Deze reductie wordt nog verder versterkt als de elektriciteit volledig duurzaam wordt opgewekt.

Echter, het is belangrijk om te weten dat een warmtepomp ook milieu-impact heeft. Het gebruik van grondstoffen zoals metaal, plastic, elektronica en koudemiddelen, evenals de productie- en transportenergie, zorgt voor een bepaalde CO₂-uitstoot. Maar deze is veel lager dan die van een gasgestookte cv-ketel.

Installatie en professionele hulp

De installatie van een warmtepomp is vakwerk en moet uitgevoerd worden door een erkende installateur. Zelf installeren wordt niet aanbevolen, met uitzondering van ervaren professionals. Daarnaast is het noodzakelijk om de warmtepomp door een installateur te laten plaatsen om subsidies in te kunnen claimen.

Bij de installatie worden verschillende factoren meegenomen, zoals de grootte van de warmtepomp, de locatie van de buizen (bij een bodemwarmtepomp), en de compatibiliteit met het bestaande verwarmingssysteem. Een professionele installateur kan je ook helpen bij het bepalen van de juiste vermogensgroottes en het kiezen van het juiste type warmtepomp.

Kosten en terugverdientijd

De kosten van een warmtepomp variëren afhankelijk van het type, de merk, en de installatie. Een hybride warmtepomp is in de regel goedkoper dan een all-electric warmtepomp, maar minder efficiënt. Een bodemwarmtepomp is meestal het duurste, maar biedt de hoogste efficiëntie.

De terugverdientijd van een warmtepomp hangt af van het energiebesparingsniveau en het stroomtarief. In veel gevallen is de terugverdientijd tussen 5 en 10 jaar, afhankelijk van de subsidies en de energiebesparing. Dit maakt de investering aantrekkelijk op lange termijn, vooral gezien de stijgende gas- en elektriciteitsprijzen.

Conclusie

Het kiezen van de juiste warmtepomp is een belangrijke beslissing die een aanzienlijke impact heeft op je energiekosten, comfort en milieuwinst. Door rekening te houden met de isolatiegraad van jouw woning, je energiebehoefte, de beschikbaarheid van subsidies, en de kwaliteit van de merken, kun je een weloverwogen keuze maken. Hybride warmtepompen zijn geschikt voor vrijwel elke woning, all-electric warmtepompen zijn ideaal voor goed geïsoleerde huizen, en bodemwarmtepompen bieden de hoogste efficiëntie, maar zijn duurder in aankoop.

Een gratis huisscan kan je helpen bij het bepalen van welke soort warmtepomp geschikt is voor jouw situatie. Bovendien is het verstandig om de adviezen van een professionele installateur op te volgen, zowel bij de aanschaf als bij de installatie. Zo zorg je ervoor dat je warmtepomp efficiënt werkt en jouw verwachtingen behaalt.