Afmetingen en installatie van warmtepompen: Wat moet je weten bij een verwarmingsomslag

Published by Redactie on september 30, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

Een warmtepomp is tegenwoordig een populaire keuze voor de verwarming van huizen en appartementen. Deze technologie biedt een duurzame en energie-efficiënte oplossing die aanzienlijk bijdraagt aan het verminderen van CO2-uitstoot en energiekosten. Echter, bij de keuze en installatie van een warmtepomp zijn er meerdere factoren te overwegen, waaronder de afmetingen van de units en de installatieprocedure. In dit artikel geven we een gedetailleerde uitleg over de typische afmetingen van warmtepompen, de installatieprocessen van verschillende types, en belangrijke aandachtspunten voor een correcte en veilige installatie.

De afmetingen van een warmtepomp

Informatie over binnen- en buitenunit

Een warmtepomp bestaat meestal uit twee hoofdonderdelen: de binnenunit en de buitenunit. De binnenunit is verantwoordelijk voor het afgeven van warmte of koude aan de binnenlucht, terwijl de buitenunit de warmte uit de omgeving (lucht, bodem of water) opneemt.

De afmetingen van de binnenunit zijn doorgaans:

Breedte: 70 cm
Hoogte: 90 cm
Diepte: 26 cm

De buitenunit is meestal groter en heeft de volgende typische afmetingen:

Breedte: 90 cm
Hoogte: 75 cm
Diepte: 35 cm

Compacte en hybride warmtepompen

Niet alle warmtepompen zijn even groot. Voor appartementen of goed geïsoleerde woningen zijn er ook compactere oplossingen beschikbaar. Een hybride warmtepomp, bijvoorbeeld, bestaat uit een binnenunit met afmetingen van ongeveer:

Lengte: 1,0 meter
Breedte: 0,6 meter
Diepte: 0,4 meter

Daarnaast is er vaak ook een buffervat nodig, dat dient als tussenopslag voor verwarmingswater. Dit buffervat heeft typische afmetingen van:

Diameter: 0,6 meter
Hoogte: 0,7 meter

Voor woningen met zeer lage warmtebehoefte bestaan er ook zeer kleine warmtepompen zoals de geoTHERM 3 kW, een bodem/water-warmtepomp. Deze is ideaal voor nieuwbouw of passiefwoningen en heeft een vermogen van 3 kW. Het is klein van formaat en ontworpen om minimaal ruimte in te nemen.

Compacte oplossingen voor woningen met beperkte ruimte

Een andere compacte oplossing is de uniTOWER, een lucht/water-warmtepomp die vergelijkbaar is in afmetingen met een koelkast. Deze warmtepomp bevat een geïntegreerde boiler van 190 liter, voldoende voor een gezin van vier personen. Deze compacte oplossing is ideaal voor woningen waar ruimte beperkt is.

Vergelijking met traditionele CV-ketels

In veel gevallen zijn warmtepompen kleiner of even groot als traditionele CV-ketels. Dit maakt ze geschikt voor diverse woningtypes, inclusief appartementen en huizen met beperkte ruimte. De afmetingen variëren echter afhankelijk van het type warmtepomp (lucht/lucht, water/water, bodem/water of lucht/water), wat ook de installatievereisten beïnvloedt.

Installatie van een warmtepomp

De basisinstallatieproces

De installatie van een warmtepomp hangt sterk af van het type systeem. Het proces begint meestal met een planningfase, waarin de installateur de energiebehoefte van de woning bepaalt, de locatie van de binnen- en buitenunit uitkiest en eventuele aanpassingen aan de meterkast of thermostaat voorziet.

1. Lucht-water warmtepomp

De installatie van een lucht-water warmtepomp is meestal relatief eenvoudig. De buitenunit wordt geïnstalleerd en er wordt een doorgang gemaakt voor de leidingen. Vervolgens wordt de binnenunit bevestigd en de twee units met elkaar verbonden. Aanpassingen aan de meterkast en thermostaat volgen als laatste stap. Dit type warmtepomp is geschikt voor de meeste woningen, vooral bij weinig aanpassingen nodig zijn.

2. All-electric warmtepomp

Voor een all-electric warmtepomp is de installatie afhankelijk van het specifieke type. Een bodemwarmtepomp vereist bijvoorbeeld gegraven in de bodem om een warmtewisselaar aan te leggen. Bij een hybride all-electric warmtepomp is slechts een uitbreiding van de huidige CV-ketel nodig.

3. Water/water warmtepomp

De installatie van een water/water warmtepomp vereist een systeem dat warmte uit water oppikt en deze gebruikt voor de verwarming. Dit type is vaak geschikt voor woningen met toegang tot een bron zoals een gracht of een geothermisch systeem. Bij het eerste opstarten van dit type warmtepomp is het belangrijk om de zuiggastemperatuur te controleren, die normaal tussen de 4 en 12 graden moet liggen. Bij een temperatuur onder 0 graden is het noodzakelijk om de bronleidingen te ontluchten of de vloeistof opnieuw te vullen.

Belangrijke aandachtspunten bij de installatie

Bij de installatie van een warmtepomp zijn er meerdere aandachtspunten om te overwegen:

Trillingsdempers: Bij de aansluiting van de buitenunit is het belangrijk om trillingsdempers toe te passen om trillingen en geluidsoverlast te beperken.
Leidingdoorgang: Voor zowel lucht/water als water/water warmtepompen is het noodzakelijk om een doorgang voor de leidingen aan te leggen, meestal in de muur of vloer.
Thermostaat en meterkast: De thermostaat moet aangepast worden om compatibel te zijn met het warmtepompsturingssysteem. De meterkast moet ook aangepast worden, vooral bij all-electric systemen.
Voorziening voor sanitair warm water: Bij lucht/water warmtepompen is het vaak nodig om een aparte boiler of geïntegreerd systeem aan te schaffen voor sanitair warm water.

Meldingsplicht en vergunning

Bij de installatie van een warmtepomp is het belangrijk om rekening te houden met de juridische eisen. In sommige gevallen is er een meldingsplicht voor de installatie, en in andere gevallen is een omgevingsvergunning nodig.

Wanneer is er een meldingsplicht?

Een meldingsplicht geldt bijvoorbeeld als:

De warmtepomp een totale drijfkracht van meer dan 5 kW heeft.
De warmtepomp gebruik maakt van een verticale bodemwarmtewisselaar met een maximaal boortraject van 50 meter diep.

Aanvragen van een vergunning

Als de installatie niet onder de meldingsplicht valt, kan er toch een vergunning nodig zijn. Het is altijd verstandig om dit te verifiëren bij je gemeente, die eventueel extra voorwaarden kan opleggen. Een professionele installateur kan je hierbij ondersteunen door bijvoorbeeld de benodigde documenten voor te bereiden en te helpen bij het indienen van een aanvraag.

Advies en ondersteuning bij de installatie

De rol van een professionele installateur

Het kiezen van de juiste warmtepomp en de correcte installatie zijn essentieel voor een efficiënt en betrouwbaar systeem. Een ervaren installateur helpt je niet alleen met de installatie, maar ook met:

Vergunningen en meldingen
Subsidies en belastingaftrek
Voorbereiding van de woning voor de installatie
Controle van de systeemprestaties na installatie

Gratis advies en offertes

Voor mensen die twijfelen over het type warmtepomp of de installatieproces, is het verstandig om vrijblijvend advies aan te vragen bij een erkend installateur. Veel websites bieden de mogelijkheid om gratis offertes aan te vragen van meerdere installateurs in jouw regio. Dit helpt je om een goed beeld te krijgen van de kosten, de benodigde tijd en de voorwaarden.

Technische aandachtspunten bij het opstarten van een warmtepomp

Na de installatie is het belangrijk om de warmtepomp correct in te schakelen en de prestaties te controleren. Voor bepaalde types, zoals water/water of brinewater/water warmtepompen, zijn er specifieke aandachtspunten:

Zuiggastemperatuur: Deze moet tussen de 4 en 12 graden liggen. Bij een temperatuur onder 0 graden moet het toestel uitgeschakeld worden en de leidingen ontlucht of herinvuld worden.
Delta T (temperatuurverschil): Tijdens de compressorbedrijf dient het verschil tussen de bron in- en uit-temperatuur tussen 4 en 5 graden te liggen.
Heetgastemperatuur: Deze moet minstens 25 K hoger liggen dan de aanvoertemperatuur, normaal tussen 70 en 125 graden.
Vloeistoftemperatuur: Deze moet ongeveer gelijk zijn aan de retourtemperatuur.
Zuiggastemperatuur en oververhitting: De zuiggastemperatuur moet liggen tussen de bron in- en uit-temperatuur, en de oververhitting moet tussen 2 en 8 graden liggen.

Na deze controles kan het systeem verder worden afgesteld via het menu van de warmtepomp, wat kan variëren per merk en type.

Verwarming van een zwembad

Een warmtepomp kan ook gebruikt worden om een zwembad te verwarmen, maar het is belangrijk om een wisselaar te kiezen die geschikt is voor lage temperaturen (maximaal 45 graden primair). Veel mensen maken de fout om een wisselaar te kiezen die 90 graden primair nodig heeft, wat bij 45 graden nauwelijks vermogen meer afgeeft.

Conclusie

Een warmtepomp is een duurzame en energie-efficiënte oplossing voor de verwarming van huizen en appartementen. De keuze van het juiste type en de juiste afmetingen is essentieel voor een efficiënt systeem. Door de afmetingen van de binnen- en buitenunit te begrijpen, is het mogelijk om de warmtepomp correct te plaatsen en te integreren in de woning. De installatieproces varieert afhankelijk van het type warmtepomp, maar vereist in de meeste gevallen een professionele installateur. Het is belangrijk om rekening te houden met juridische aspecten zoals meldingsplicht en vergunning. Tenslotte is het noodzakelijk om de technische aandachtspunten bij het opstarten en het gebruik van het systeem te begrijpen, zodat het systeem optimaal functioneert en efficiënt presteert.

Voor homeowners die overwegen om hun verwarmingsinstallatie te vervangen, is het verstandig om advies aan te vragen bij ervaren installateurs. Dit zorgt niet alleen voor een betere beoordeling van de mogelijkheden, maar ook voor een correcte installatie en naleving van alle regelgeving.