Warmtepompen voor huurders: Kansen, obstakels en toekomstige oplossingen
In Nederland groeit de druk om woningen duurzamer te maken. De overgang van gasgebruik naar duurzame alternatieven zoals warmtepompen wordt steeds urgenter gezien, zowel vanwege klimaatdoelen als de wens tot lagere energiekosten. Voor huurders ligt echter nog een lange weg voor de hand, aangezien woningcorporaties en verhuurders vaak aarzelen om warmtepompen te installeren. In dit artikel bespreken we de huidige stand van zaken rond warmtepompen en huurwoningen, de kansen die sociale lease- en huurmodellen bieden, de obstakels die huurders en verhuurders tegenkomen, en wat de toekomst mogelijkerwijs in petto heeft.
Huidige situatie: Gasketel blijft in huurwoningen
Hoewel warmtepompen een duurzame en energiezuinige oplossing zijn, blijft de gasketel in de meeste huurwoningen onaangetast. Uit onderzoek dat is uitgevoerd door AD en regionale kranten blijkt dat van de woningcorporaties die reageerden – bijna 60% van de 1,2 miljoen sociale huurwoningen in Nederland – slechts 1 op de 10 woningen een warmtepomp kreeg als de gasketel aan vervanging was toe. Dit betekent dat in de meeste gevallen, verhuurders kiezen voor een vervanging van de gasketel door een nieuwe gasgestookte cv-ketel, in plaats van voor een duurzamere oplossing.
Waarom kiezen verhuurders niet voor warmtepompen?
Woningcorporaties noemen meerdere redenen waarom warmtepompen niet vaak worden ingezet:
- Ruimtegebrek: In appartementencomplexen is er vaak geen voldoende ruimte om een warmtepomp aan de gevel te bevestigen. Dit is vooral het geval in oude stadsbuurten.
- Geluidsoverlast: Er is angst dat warmtepompen lawaai veroorzaken die lastig zijn voor bewoners.
- Belasting op elektriciteit: Verhuurders zien weinig financiële voordelen in warmtepompen, omdat de energiekosten van de warmtepomp voor de huurder zijn. Dit maakt het voor verhuurders minder aantrekkelijk om een investering te doen die geen directe opbrengst oplevert.
- Trouw, kennis en capaciteit: Er is een tekort aan gespecialiseerde monteurs en installateurs die ervaring hebben met het installeren van warmtepompen. Dit vertraagt het proces en maakt het voor verhuurders riskanter.
- Onzekerheid over terugverdientijd: De investering in een warmtepomp is aanzienlijk. Ondanks de langere levensduur en lagere energiekosten, is de terugverdientijd voor verhuurders meestal te lang om het risico waard te zijn.
Sociale lease: Een mogelijkheid voor huurders?
Aangezien verhuurders vaak niet bereid zijn om warmtepompen in hun woningbestand te installeren, zijn er alternatieven op de markt die huurders kunnen gebruiken. Een van die alternatieven is warmtepomp huren. In Nederland zijn er al commerciële modellen waarbij huurders een warmtepomp kunnen huren in plaats van aankopen.
Wat is een huurwarmtepomp?
Bij een huurwarmtepomp betaalt de huurder een vast maandelijkse bedrag aan een energieleverancier of aanbieder. Voor het huurdersbedrag is meestal alles inbegrepen: de installatie, het onderhoud, eventueel een nieuwe cv-ketel, en de eventuele vervanging van de warmtepomp.
Een voorbeeld hiervan is Greenchoice, die een warmtepomp aanbiedt via een huurmodel. Huurders betalen een vast bedrag gedurende twaalf jaar, waarna ze kunnen kiezen om de warmtepomp te overkopen of een nieuw contract aan te gaan. Ook Eneco biedt een huurwarmtepomp aan, waarbij de klant geen administratie hoeft afhandelen – alles wordt verzorgd door het bedrijf.
Voordelen van het huurmodel
- Geen aanschafkosten: Het grootste obstakel bij het overstappen naar een warmtepomp is de hoge aanschafprijs. Bij huur is dit niet langer een probleem.
- Inclusief onderhoud en service: Huurders hoeven zich niet zorgen te maken over het onderhoud of eventuele reparaties. Dit is alles inbegrepen in het huurbedrag.
- Flexibiliteit: Aangezien huurders hun warmtepomp kunnen overkopen of vervangen, is er een zekerheid dat de installatie up-to-date blijft.
- Energiebesparing: Huurders profiteren van lagere energiekosten. Aangezien het huurbedrag vaak lager is dan wat een huurder aan gas zou betalen, is het voordelig voor het huishouden.
Kansen voor sociale lease
De European Heat Pump Association (EHPA) pleit voor het uitbreiden van sociale lease-modellen, waarbij overheidssteun kan worden ingezet om de toegankelijkheid van warmtepompen te vergroten. In hun position paper “Bridging the affordability gap: Social leasing for heat pumps” stellen ze dat sociale lease vooral gunstig is voor huishoudens met een laag inkomen. Deze modellen maken het mogelijk om zonder een grote investering over te stappen naar duurzame verwarming.
Volgens Milagros Garcia, beleidsmedewerker bij de EHPA, zijn commerciële huurmodellen vergelijkbaar met sociale lease, maar hebben ze nog niet de breed geaccepteerde status. Ze benadrukt dat overheidssteun, zoals subsidie, lage rente leningen en verlaagde btw-tarieven, essentieel zijn voor het maken van warmtepompen betaalbaar en toegankelijk voor alle huishoudens.
Toekomstvisie: Wat ligt er voor de hand?
De huidige situatie toont aan dat de verduurzaming van woningen – en met name huurwoningen – traag verloopt. De stichting Natuur & Milieu pleit voor een verplichting dat verhuurders bij vervanging van een gasketel een warmtepomp moeten installeren. Dit zou zorgen voor een snellere overstap naar duurzame verwarming en tegelijkertijd het energieverbruik van huurders verlagen.
Wijzigingen in beleid
Momenteel is er geen overheidssteun voor huurwarmtepompen, maar dat kan veranderen. Het huidige kabinet had in 2026 als doel gesteld om duurzame alternatieven verplicht te maken, uitzonderingen daargelaten. Aangezien de voorganger van het kabinet dit niet heeft gerealiseerd, lijkt het aannemelijk dat het nieuwe kabinet hier meer aandacht aan zal besteden.
Natuur & Milieu benadrukt dat een beleid dat zowel huurders als verhuurders ondersteunt, essentieel is voor een snelle groene transitie. Dit betekent dat overheidssteun voor huurwarmtepompen, verlaagde belasting op elektriciteit, en ondersteuning bij de isolatie en elektrificatie van woningen cruciale maatregelen zijn.
De rol van huurders
Hoewel huurders beperkt zijn in de mate waarin ze grote veranderingen kunnen aanbrengen in hun woning, is er nog wel ruimte om kleinere maatregelen te nemen die energie besparen. Voorbeelden zijn het dichten van kieren en naden, het installeren van een slimme meter, of het gebruik van energie-efficiënte apparaten. Deze acties kunnen in principe zonder toestemming van de verhuurder worden uitgevoerd, mits de oude toestand na verhuizing nog hersteld kan worden.
Samenwerking tussen huurders en verhuurders
Om de verduurzaming van huurwoningen serieus te maken, is samenwerking tussen huurders en verhuurders noodzakelijk. Huurders kunnen hun verhuurders ondersteunen door te benadrukken dat ze willen meewerken aan het verduurzamen van hun woning. Bovendien kunnen ze samen met hun verhuurders kiezen voor oplossingen zoals hybride warmtepompen of voor een huurmodel dat beperkte investeringen van de verhuurder vereist.
Conclusie
De overstap naar warmtepompen in huurwoningen verloopt traag. Verhuurders aarzelen door financiële, logistieke en juridische obstakels, terwijl huurders vaak niet in staat zijn om de investering direct te doen. Commerciële huurmodellen en sociale lease-idealen bieden kansen om deze kloof te overbruggen. Ze maken het mogelijk om zonder aanschafkosten of technische kennis over te stappen op warmtepompverwarming. Bovendien benadrukken organisaties als EHPA en Natuur & Milieu dat overheidssteun en beleid cruciaal zijn om warmtepompen toegankelijker en duurzamer te maken voor alle huishoudens.
Hoewel de huidige situatie uitdagingen oplevert, is er hoop voor de toekomst. Door samenwerking, innovatieve modellen en beleid dat zowel huurders als verhuurders ondersteunt, kan Nederland op weg worden gestuurd naar een duurzamere woningbouwsector.
Bronnen
Related Posts
-
Aardwarmtepompen en woningisolatie: Slim bezuinigen op energie met duurzame verwarming
-
Radiatoren voor warmtepomp: efficiëntie, design en duurzaamheid gecombineerd
-
Welke warmtepomp past bij jouw situatie? Een gids voor keuze, werking en installatie
-
Ijsgebaseerde warmteopslag: een slimme aanvulling op warmtepompsystemen
-
Ijsvorming bij warmtepompen: oorzaken, gevolgen en oplossingen
-
Ijsreservoirs en warmtepompen: efficiënte verwarming met zonne-energie
-
Ijsbuffersysteem voor warmtepompen: voordelen, kosten en praktische ervaringen
-
Ijsbuffer en warmtepompinstallaties: Techniek, toepassing en rendement