Hybride warmtepomp: het verschil in efficiëntie, kosten en toepassing

Published by Redactie on september 30, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

De transitie naar duurzame verwarmingssystemen is in volle gang, en de warmtepomp speelt een steeds belangrijkere rol. In dit kader wordt de hybride warmtepomp steeds vaker overwogen als een praktische oplossing voor bestaande woningen die van het gas af willen. Het systeem combineert een warmtepomp met een traditionele cv-ketel, waarbij de warmtepomp de basisverwarming zorgt en de ketel bijspringt bij extreme kou of hoge warmtevraag.

In dit artikel wordt uitgebreid ingegaan op de werking van de hybride warmtepomp, de verschillen met een all-electric warmtepomp, technische vereisten, kosten, energiebesparing en geschiktheid afhankelijk van de situatie van de woning. Met behulp van de bronnen die zijn opgenomen in het contextmateriaal, wordt een duidelijk beeld geschetst van de voordelen en de praktische toepassing van deze technologie.

Wat is een hybride warmtepomp?

Een hybride warmtepomp is een verwarmingssysteem dat bestaat uit twee componenten: een warmtepomp en een cv-ketel. De warmtepomp zorgt voor de basisverwarming en haalt warmte uit de buitenlucht of aarde. De cv-ketel springt in bij lage buitentemperaturen of wanneer de warmtevraag hoger is dan de warmtepomp alleen kan leveren. Dit maakt het een efficiënte en flexibele oplossing, vooral voor bestaande woningen die niet volledig van het gas af kunnen of willen.

Werking van een hybride warmtepomp

De hybride warmtepomp maakt gebruik van een lucht-water warmtepomp, die warmte uit de buitenlucht opzuigt en deze gebruikt om het cv-water te verwarmen. Dit gebeurt op een temperatuurniveau van 30 tot 55 °C, wat lager is dan het typische bereik van een cv-ketel (60 tot 80 °C). Aan de basis van de werking van de warmtepomp staat een warmtewisselaar, die warmte overdraagt van een lager temperatuurniveau naar een hoger.

Het systeem kiest automatisch de meest efficiënte bron van warmte, afhankelijk van de buitentemperatuur en de vraag naar warmte. Bij temperaturen boven 4 °C werkt de warmtepomp vrijwel exclusief, terwijl de cv-ketel bijdraagt bij temperaturen onder deze drempel.

Hybride warmtepomp versus all-electric warmtepomp

De hybride warmtepomp is een tussengroep tussen een traditionele cv-ketel en een volledig elektrische warmtepomp. Een all-electric warmtepomp, zoals de naam al aangeeft, maakt volledig gebruik van elektriciteit en verwerkt geen gas. Ze zijn doorgaans geschikt voor nieuwbouw of goed geïsoleerde woningen en vereisen een aangepaste afgiftesysteem, zoals vloerverwarming of lage temperatuur radiatoren.

De keuze tussen een hybride en een all-electric warmtepomp hangt af van verschillende factoren, zoals de isoleringsgraad van de woning, de verwarmingssystematiek, de beschikbare ruimte voor installatie en de energierekening die je nu hebt. Een all-electric warmtepomp is meestal technisch en economisch alleen gunstig bij nieuwbouw of wanneer de woning goed geïsoleerd is. Bij bestaande woningen is een hybride warmtepomp vaak de realistischere keuze.

Technische vereisten en geschiktheid

De technische geschiktheid van een hybride warmtepomp hangt sterk af van de huidige situatie van de woning. Er zijn enkele essentiële technische voorwaarden om ervoor te zorgen dat de warmtepomp efficiënt werkt.

Afgiftesysteem

Een lage temperatuur installatie is een vereiste voor een efficiënte werking van een hybride warmtepomp. Dit betekent dat het gebruik van vloerverwarming of lage temperatuur radiatoren aangewezen is. Traditionele radiatoren met slechts één plaat zijn vaak niet geschikt, omdat ze bij lagere temperaturen onvoldoende warmte kunnen afgeven.

Versterking van warmteafgifte

Als de huidige radiatoren niet voldoen aan deze eisen, zijn er enkele mogelijke verbeteringen:

Ventilatoren op of onder de radiatoren, die ervoor zorgen dat de warmte sneller verspreid wordt.
Vervanging van 1 of 2 radiatoren door grotere of dikkere modellen.
Aanvullende technieken zoals lagetemperatuurverwarming, die specifiek ontworpen zijn voor warmtepompsystemen.

Een hybride warmtepomp is bovendien geschikt voor woningen met een bestaande cv-ketel, zolang die nog in goede staat is en niet te oud is. Dit maakt het systeem een aantrekkelijke optie voor huishoudens die niet direct volledig van het gas af willen, maar toch een stap in de richting van duurzaamheid willen zetten.

Werking bij lage buitentemperaturen

De efficiëntie van een warmtepomp neemt af bij lage buitentemperaturen. Bij temperaturen onder 4 °C kan de warmtepomp onvoldoende warmte opwekken om het huis volledig te verwarmen. In deze gevallen springt de cv-ketel in, wat ervoor zorgt dat de verwarming blijft functioneren, maar wel met een hoger gasverbruik.

De keuze voor een hybride systeem is daarom ook logisch bij woningen die moeilijk te isoleren zijn of die op koude dagen extra warmte nodig hebben. De combinatie van warmtepomp en cv-ketel zorgt voor een betrouwbare verwarmingssituatie, zonder dat het systeem volledig op elektriciteit moet draaien.

Energiebesparing en rendement

Een van de belangrijkste voordelen van een hybride warmtepomp is de aanzienlijke energiebesparing in vergelijking met een traditionele cv-ketel. Omdat de warmtepomp op elektriciteit werkt en deze efficiënter gebruikt, kan het systeem aanzienlijk minder energie verbruiken. Het rendement van een warmtepomp wordt vaak uitgedrukt in COP (Coefficient of Performance), wat aangeeft hoeveel warmte het systeem kan opleveren per kWh elektriciteit die wordt ingezet.

In de praktijk kan een hybride warmtepomp tot 70% minder gas verbruiken, mits de woning goed geïsoleerd is. Een voorbeeldberekening laat zien dat bij een normaal gasverbruik van 1600 m³ per jaar, de overgang naar een hybride warmtepomp kan leiden tot een besparing van ongeveer 1424 euro per jaar. Dit is afhankelijk van de elektriciteitsprijs en de COP-waarde van het systeem.

COP-waarden en rendement

De COP-waarde is afhankelijk van de buitentemperatuur en het type afgiftesysteem. Bij gebruik van vloerverwarming is de COP-waarde meestal hoger (bijvoorbeeld 3,6), wat betekent dat de warmtepomp drie keer zoveel warmte oplevert als de ingezette elektriciteit. Bij hogere buitentemperaturen is het rendement nog gunstiger.

Kostprijs en terugverdientijd

De investering in een hybride warmtepomp is aanzienlijk, maar op de lange termijn kan het leiden tot aanzienlijke besparingen op de energierekening. De gemiddelde kosten liggen rond de € 10.000 tot € 15.000, afhankelijk van de grootte van de woning, de keuze van het systeem en de benodigde aanpassingen aan het afgiftesysteem.

De terugverdientijd hangt af van de energierekening die het systeem vervangt, de prijs van elektriciteit en de isolatiegraad van de woning. In een goed geïsoleerde woning kan de terugverdientijd rond de 8 tot 10 jaar liggen. In minder geïsoleerde woningen of bij hoge elektriciteitsprijzen kan de terugverdientijd langer zijn.

Financiële hulp

Voor huishoudens die niet over voldoende eigen geld beschikken, zijn er gunstige leningen beschikbaar voor energiebesparende maatregelen. Deze leningen kunnen worden gebruikt om zowel isolatieverbeteringen als de aankoop van een hybride warmtepomp te financieren. Het is daarom verstandig om dit in overweging te nemen als onderdeel van een renovatieproject.

Voordelen en nadelen van een hybride warmtepomp

Voordelen:

Duurzaamheid: De warmtepomp vermindert het verbruik van fossiele brandstoffen.
Energiebesparing: Tot 70% minder gasverbruik.
Flexibiliteit: Werkt op elektriciteit, maar kan op koude dagen op gas bijspringen.
Lage kosten op de lange termijn: De elektriciteitsprijs is stabiel in vergelijking met gas.
Toepasbaar in bestaande woningen: Geen volledige renovatie nodig voor installatie.

Nadelen:

Hoog investeringsbedrag: De aankoop en installatie zijn kostbaar.
Aanpassing afgiftesysteem: Vloerverwarming of lage temperatuur radiatoren zijn vaak nodig.
Lage efficiëntie bij koude temperaturen: De cv-ketel moet bijspringen.
Elektriciteitsverbruik: Bij gebruik van zonnepanelen is het systeem efficiënter.
Lange terugverdientijd: Afhankelijk van elektriciteitsprijs en woningisolatie.

Hybride warmtepomp versus all-electric warmtepomp: welke keuze is beter?

De keuze tussen een hybride warmtepomp en een all-electric warmtepomp hangt af van meerdere factoren:

1. Isolatiegraad van de woning

Een all-electric warmtepomp is meestal alleen geschikt voor goed geïsoleerde woningen, zoals nieuwbouw of recent gerenoveerde woningen.
Bij bestaande woningen met minder goede isolatie is een hybride warmtepomp vaak een realistischere keuze.

2. Verwarmingssysteem

Een all-electric warmtepomp vereist een lage temperatuur afgiftesysteem, zoals vloerverwarming of lage temperatuur radiatoren.
Een hybride warmtepomp kan vaak functioneren met het huidige afgiftesysteem, mits dat is aangepast.

3. Energievoorziening

Een all-electric warmtepomp is ideaal wanneer je zonnepanelen hebt om je eigen stroom op te wekken.
Bij een hybride warmtepomp is het gasverbruik lager, maar niet nul.

4. Budget en terugverdientijd

Een all-electric warmtepomp heeft meestal hogere investeringskosten, maar kan op de lange termijn meer besparen.
Een hybride warmtepomp is vaak minder duur in de aanschaf, maar biedt iets minder energiebesparing.

Praktische toepassing in bestaande woningen

Een hybride warmtepomp is een goede keuze voor bestaande woningen, vooral als de woning niet of moeilijk te isoleren is. Het systeem maakt gebruik van de bestaande cv-ketel en integreert deze met een warmtepomp, waardoor het minder ingrijpende renovaties vereist. Dit maakt het systeem toegankelijk voor veel huishoudens die van het gas af willen, maar niet direct volledig op elektriciteit willen draaien.

Tip voor keuze: zelftest met cv-ketel

Een handige methode om te bepalen of een hybride warmtepomp geschikt is voor jouw woning, is om de aanvoertemperatuur van de cv-ketel te verlagen. Probeer dit op een koude dag:

Verlaag de aanvoertemperatuur naar 50 °C.
- Blijft het huis goed warm?
Verlaag vervolgens naar 40 °C.
- Blijft het huis aangenaam warm?

Als het huis bij deze temperaturen nog steeds goed warm blijft, is een hybride warmtepomp een reële optie. Bij een temperatuur van 40 °C en een comfortabele sfeer is zelfs een all-electric warmtepomp een mogelijkheid.

Conclusie

De hybride warmtepomp is een praktische en duurzame oplossing voor bestaande woningen die van het gas af willen. Het systeem combineert een warmtepomp met een cv-ketel, waardoor het betrouwbaar blijft functioneren, ook bij lage buitentemperaturen. De technische vereisten zijn duidelijk, en het systeem is geschikt voor woningen met een bestaande verwarmingssysteem.

De energiebesparing is aanzienlijk, maar hangt af van de isolatiegraad van de woning en het type afgiftesysteem. De investering is relatief hoog, maar op de lange termijn kan het leiden tot aanzienlijke besparingen op de energierekening. Het is daarom verstandig om zowel het huidige verwarmingssysteem als de energievoorziening goed te beoordelen voordat een keuze wordt gemaakt.

Voor huishoudens die niet direct volledig van het gas af willen, is een hybride warmtepomp een uitstekende stap in de richting van duurzaamheid. Het biedt een goede balans tussen energiebesparing, efficiëntie en flexibiliteit. Voor degenen die op zoek zijn naar een duurzame verwarmingssystematiek, is dit een betrouwbare keuze.