Hybride warmtepomp: Kosten, voordelen en toekomstige rol in de energietransitie

Published by Redactie on september 30, 2025 | Category warmtepomp

De overstap van aardgas naar duurzame verwarmingssystemen wordt steeds urgenter in het kader van de energietransitie in Nederland. Een hybride warmtepomp is daarbij een veelbelovende oplossing, vooral voor woningen die niet direct geschikt zijn voor volledige elektrische verwarming of warmtenetten. In dit artikel geven we een overzicht van de kosten, voordelen, werking en toekomstige rol van hybride warmtepompen, grotendeels op basis van recente studies en praktijkdata. We laten zien waarom deze techniek een sleutelrol kan spelen in de weg naar een aardgasvrij Nederland.

Wat is een hybride warmtepomp?

Een hybride warmtepomp combineert een traditionele HR-ketel met een warmtepomp. Deze opstelling maakt het mogelijk om het huis op een efficiëntere manier te verwarmen, waarbij de warmtepomp de primaire bron is, terwijl de HR-ketel als ondersteuning fungeert. De ketel treedt slechts in actie bij lage buitentemperaturen (onder de 2 graden Celsius), wanneer de warmtepomp niet efficiënt genoeg werkt.

De hybride warmtepomp is vooral geschikt als een tussenstap in het verduurzamen van woningen en kan in sommige gevallen ook als definitieve oplossing fungeren, zoals uitgebreid is onderzocht door Ecorys op verzoek van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat.

Voordelen van een hybride warmtepomp

1. Kostenbesparing op de lange termijn

Een van de meest aansprekende voordelen van een hybride warmtepomp is de aanzienlijke besparing op stookkosten. Een praktijkproef in 174 huizen toonde aan dat hybride warmtepompen gemiddeld ongeveer 1000 euro aan stookkosten besparen per jaar. Deze besparing is belangrijk, vooral gezien de huidige hoge energieprijzen.

De besparing wordt verder versterkt door de wisseling in de energiebelasting, waarbij elektriciteit belastingtechnisch gunstiger wordt behandeld dan aardgas. Daardoor wordt een warmtepomp, inclusief de hybride variant, een steeds aantrekkelijker keuze in vergelijking met een HR-ketel op aardgas.

2. Aanvulling op het aardgasvrij maken van wijken

De studie van Ecorys benadrukt dat hybride warmtepompen een waardevolle aanvulling zijn op andere aardgasvrije oplossingen, zoals warmtenetten. Vooral in wijkdeelgebieden die niet op korte termijn aardgasvrij worden, kan de hybride warmtepomp een kostenefficiënte tussenoplossing bieden. Deze techniek helpt zo bij het halen van de klimaatdoelen van het Klimaatakkoord.

3. Subsidie en gunstige belastingmaatregelen

Het aanschaffen van een hybride warmtepomp is niet alleen een duurzame keuze, maar ook een financieel gunstige. In 2025 is er een subsidie beschikbaar van maximaal 30% van de aanschafkosten, afhankelijk van het vermogen van de warmtepomp. Daarnaast heeft de overheid een nieuw belastingplan ingevoerd dat elektriciteit gunstiger belast dan aardgas. Deze maatregelen maken een hybride warmtepomp aantrekkelijker in vergelijking met traditionele HR-ketels.

Kosten en investering

1. Aanschaf- en installatiekosten

De aanschaf van een hybride warmtepomp varieert in prijs, afhankelijk van het type en het vermogen. In 2025 kosten deze systemen gemiddeld tussen €4.000 en €7.000. Bij deze kosten zijn de installatiekosten meestal inbegrepen. De installatie is relatief eenvoudig, omdat geen buizen in de grond gelegd hoeven te worden. Een ervaren installateur kan de warmtepomp meestal binnen een halve dag installeren.

2. Subsidie en belastingvoordeel

De overheid biedt subsidies aan om de overstap naar duurzame verwarmingssystemen te stimuleren. Voor een hybride warmtepomp is de subsidie meestal tussen €1.950 en €3.000. In combinatie met de subsidies zijn de aanschafkosten voor een huiseigenaar dus aanzienlijk lager. Bovendien draagt het nieuwe belastingplan bij aan de kostenefficiëntie van een hybride warmtepomp. Door de verlaging van de elektriciteitsprijs en de verhoging van de aardgasprijs is de terugverdientijd van een warmtepomp aanzienlijk verkort.

3. Alternatieve warmtepompvarianten

Neben de hybride warmtepomp zijn er ook andere varianten beschikbaar, zoals de all-electric warmtepomp en de bodem-warmtepomp. De all-electric variant kost gemiddeld tussen €7.000 en €15.000, terwijl een bodem-warmtepomp, die diepe boringen vereist, aanzienlijk duurder is. Voor deze varianten zijn subsidies beschikbaar, die oplopen tot €6.000 voor bodem-warmtepompen.

Hoewel deze varianten efficiënter zijn dan de hybride warmtepomp, zijn de investeringen ook aanzienlijk hoger. Voor huizen die niet volledig geïsoleerd zijn of waar het elektriciteitsnetwerk niet sterk genoeg is, kan een hybride warmtepomp dus de meest realistische oplossing zijn.

Werking en efficiëntie

1. Hoe werkt een hybride warmtepomp?

Een hybride warmtepomp werkt door warmte uit de buitenlucht te gebruiken. Deze warmte wordt via een warmtewisselaar opgenomen en verder verwerkt door een compressor, waarna het warme water naar het CV-systeem wordt geleverd. Bij lage buitentemperaturen (onder de 2 graden Celsius) neemt de HR-ketel de rol van de warmtepomp over, om de verwarming van het huis te garanderen.

De combinatie van een HR-ketel en een warmtepomp zorgt voor een efficiënt systeem dat minder aardgas gebruikt dan een traditionele HR-ketel. De studie van Ecorys wijst uit dat een hybride warmtepomp het gasverbruik van een woning met ongeveer de helft kan verminderen.

2. COP (Coefficient of Performance)

De efficiëntie van een warmtepomp wordt vaak gemeten aan de COP (Coefficient of Performance), die aangeeft hoeveel warmte de pomp levert per kWh elektriciteit. Een COP van 3 betekent bijvoorbeeld dat de warmtepomp drie keer zoveel warmte levert als het energieverbruik. Een hybride warmtepomp heeft een gunstige COP, vooral in milde weersomstandigheden.

De nieuwe belastingmaatregelen verlagen het break-even punt van de COP, wat betekent dat de warmtepomp sneller rendabel is dan eerder. Dit maakt de overstap naar een hybride warmtepomp aantrekkelijker voor veel huiseigenaren.

Toekomstige rol en verplichte aanschaf

1. Verplichte aanschaf vanaf 2026

De overheid heeft aangekondigd dat vanaf 2026 de aanschaf van een HR-ketel niet meer toegestaan is. In plaats daarvan wordt het verplicht om een hybride warmtepomp of een all-electric warmtepomp aan te schaffen. Dit is onderdeel van een bredere strategie om de energievoorziening van woningen te verduurzamen en de CO2-uitstoot te beperken.

De kosten van een hybride warmtepomp liggen rond de €6.500 tot €10.000, afhankelijk van het model en het vermogen. Voor huiseigenaren die op zoek zijn naar een duurzame oplossing, betekent dit dat de hybride warmtepomp niet alleen een aantrekkelijke keuze is, maar ook een verplichte stap in de toekomst.

2. Toekomstige ontwikkelingen

De rol van hybride warmtepompen in de energietransitie hangt onder andere af van de voortgang van het aardgasvrij maken van wijken en de verdere verduurzaming van het elektriciteitsnet. De coalitie HR-Hybride pleit voor de installatie van minstens 1 miljoen hybride warmtepompen tot 2030. Dit zou bijdragen aan het halen van de klimaatdoelen van het Klimaatakkoord.

Bij de keuze voor een hybride warmtepomp is het belangrijk om rekening te houden met de specifieke omstandigheden van de woning, zoals de isolatiegraad, de grootte en de elektriciteitsvoorziening. Voor sommige woningen kan een all-electric warmtepomp of een bodem-warmtepomp een efficiëntere keuze zijn, maar voor de meeste huizen is de hybride variant de meest realistische oplossing.

Kritiek en mogelijke beperkingen

1. Lock-in effect

Een mogelijke kritiek op hybride warmtepompen is dat ze een lock-in effect kunnen veroorzaken. Dit betekent dat het invullen van een hybride warmtepomp een belemmering kan vormen voor de toekomstige overstap naar volledig elektrische verwarming. Volgens Ecorys is dit effect echter niet groot genoeg om de hybride warmtepomp als een ongeschikte keuze te beschouwen. De meeste huiseigenaren zullen op een later moment toch overgaan op een all-electric oplossing, bijvoorbeeld bij een volgende renovatie of verkoop van de woning.

2. Beperkingen bij lage temperaturen

Een andere beperking van hybride warmtepompen is dat ze minder efficiënt werken bij lage buitentemperaturen. In extreme winterweersomstandigheden is de HR-ketel nodig om de verwarming te garanderen. Dit betekent dat er in de winter een kleinere besparing op aardgas is dan in de herfst of lente. Voor huiseigenaren die zich zorgen maken over de verwarming in de winter is dit een belangrijk aspect om in overweging te nemen.

Conclusie

De hybride warmtepomp is een waardevolle oplossing in de energietransitie en biedt zowel voordelen op het gebied van duurzaamheid als op dat van kosten. Hoewel de aanschafkosten relatief hoog zijn, worden deze bespaard door subsidies en een aanzienlijke vermindering van de stookkosten. De studie van Ecorys benadrukt dat deze techniek in 2030 in bijna alle gevallen goedkoper is dan een HR-ketel op aardgas, vooral in combinatie met de nieuwe belastingmaatregelen.

Vanaf 2026 is de aanschaf van een hybride warmtepomp verplicht, wat betekent dat huiseigenaren spoedig een keuze moeten maken. Voor de meeste huizen is de hybride warmtepomp de meest realistische en kostenefficiënte oplossing, zowel als tussenstap als als definitieve verwarmingssysteem. Door subsidies, gunstige belastingvoordeel en een snelle terugverdientijd is het verstandig om nu al te beginnen met het overwegen van deze oplossing.