Hybride warmtepomp: een duurzame oplossing voor het verwarmen van woningen

In de huidige context van klimaatverandering en energietransitie zoekt het woningbouwbedrijf en de woningeigenaar naar duurzamere en energiezuinigere oplossingen voor het verwarmen van woningen. De hybride warmtepomp is hierin een belangrijk alternatief dat opkomt als brug tussen de traditionele gasverwarming en volledige gasloos wonen. In dit artikel wordt ingegaan op de werking, toepassing, voordelen, nadelen en typen van de hybride warmtepomp, met aandacht voor technische aspecten, energiebesparing en geschiktheid voor bestaande woningen.

Wat is een hybride warmtepomp?

Een hybride warmtepomp is een verwarmingsinstallatie die een lucht-water warmtepomp combineert met een gasgestookte hoogrendementsketel. Dit systeem maakt het mogelijk om zowel elektriciteit als gas te gebruiken, afhankelijk van de omstandigheden. In de meeste gevallen is de warmtepomp de primaire bron van warmte, terwijl de CV-ketel slechts ingezet wordt wanneer de warmtepomp niet voldoende warmte kan leveren, bijvoorbeeld in zeer koude weersomstandigheden of bij het opwarmen van sanitair water.

De hybride warmtepomp is een goede tussentijdse oplossing voor woningen die nog niet volledig gasloos kunnen worden gemaakt, bijvoorbeeld vanwege insufficiente isolatie of een ongunstige ligging. In dergelijke gevallen kan het systeem aanzienlijk bijdragen aan het verlagen van het gasverbruik — volgens de verstrekte bronnen tot wel 50% tot 70% — terwijl het tegelijkertijd een duurzamere verwarming garandeert.

Werking van een hybride warmtepomp

De werking van een hybride warmtepomp is gebaseerd op het principe van warmteoverdracht, waarbij warmte uit de buitenlucht of ventilatielucht wordt onttrokken en gebruikt om CV-water en sanitair water te verwarmen. De volgende componenten spelen een rol in het proces:

1. Warmtewisselaar

De warmtepomp begint met het onttrekken van warmte uit de buitenlucht of ventilatielucht via een warmtewisselaar. Deze component is verantwoordelijk voor de initiële warmteopname uit de omgeving.

2. Compressor

Het koudemiddel dat de warmte transporteert, wordt verdampt tot gasvorm en vervolgens door een compressor onder hoge druk gezet. Hierdoor stijgt de temperatuur van het koudemiddel aanzienlijk.

3. Condensor

Het hete gas wordt in de condensor verder afgekoeld en condenseert weer tot vloeistof. Tijdens deze fase wordt de opgebouwde warmte vrijgegeven en gebruikt voor het opwarmen van het water in het systeem.

4. CV-ketel

Wanneer de warmtepomp niet genoeg warmte kan leveren — bijvoorbeeld bij lage buitentemperaturen of bij het verwarmen van sanitair water — springt de CV-ketel bij om de benodigde warmte aan te leveren.

Dit hybride systeem is automatisch gestuurd door een regelunit en een slimme thermostaat, die samenwerken om de meest efficiënte en ecologische manier van verwarming te kiezen. Dit zorgt voor een optimale balans tussen energiebesparing en comfort.

Voordelen van een hybride warmtepomp

De hybride warmtepomp biedt een aantal aanzienlijke voordelen, zowel op ecologisch als op economisch vlak.

1. Energiebesparing

Een van de grootste voordelen is het aanzienlijk lagere gasverbruik. In combinatie met een CV-ketel zorgt de hybride warmtepomp ervoor dat het gasverbruik tot wel 50% tot 70% kan worden verlaagd. Dit is vooral gunstig voor woningen die op dit moment nog afhankelijk zijn van een traditionele gasverwarming.

2. Duurzaamheid

Het gebruik van een warmtepomp betekent dat een deel van de verwarmingsservice afkomt van een duurzame bron — namelijk de gratis warmte uit de buitenlucht. Het feit dat de warmtepomp elektriciteit gebruikt, maakt het systeem geschikt om te combineren met een duurzame energievoorziening, zoals zonnepanelen.

3. Geschikt voor bestaande woningen

De hybride warmtepomp is uitstekend geschikt voor bestaande woningen, ook als deze slecht geïsoleerd zijn. In tegenstelling tot volledige warmtepompsystemen, die vaak een hoge isolatie eisen, is de hybride warmtepomp in staat om te functioneren in minder ideaal geïsoleerde situaties, dankzij de aanwezigheid van een CV-ketel als reserve.

4. Flexibiliteit

Het systeem is flexibel genoeg om te worden afgestemd op de specifieke behoeften van een woning. Afhankelijk van de vereisten kan men kiezen voor een systeem dat alleen de woning verwarmt, of ook een systeem dat bovendien sanitair water verwarmt. Deze flexibiliteit maakt de hybride warmtepomp geschikt voor een breed spectrum van situaties en woningtypes.

5. Slimme regeling

Dankzij de slimme regelunit en thermostaat kan het systeem autonom afstemmen op veranderende omstandigheden. De regelunit bepaalt zelf welke energiebron het meest efficiënt is, zodat de energiekosten worden geminimaliseerd en het comfort wordt gewaarborgd.

Nadelen en aandachtspunten

Hoewel de hybride warmtepomp een aantrekkelijke oplossing is, zijn er ook een aantal nadelen en aandachtspunten die in overweging genomen moeten worden.

1. Geluidsoverlast

De buitenunit van de warmtepomp kan geluid produceren, wat voor sommige gebruikers storend kan zijn. Het is daarom belangrijk om de locatie van de buitenunit zorgvuldig te kiezen, zodat de geluidshinder voor de inwoners en buren zo min mogelijk is.

2. Onderhoud

Zowel de warmtepomp als de CV-ketel vereisen regelmatig onderhoud om optimaal te functioneren. Dit onderhoud is essentieel om te voorkomen dat het systeem minder efficiënt wordt en om eventuele schade te voorkomen.

3. Eerste investering

De aanschaf en installatie van een hybride warmtepomp vereisen een aanzienlijke eerste investering. Hoewel de energiebesparing op de lange termijn het rendement kan compenseren, is het voor sommige huishoudens toch een belangrijke overweging.

Typen hybride warmtepompen

Er zijn drie hoofdtypes van hybride warmtepompen, afhankelijk van de aanwezigheid van binnen- en buitenunits en de manier waarop warmte wordt onttrokken.

1. Hybride warmtepomp met alleen een buitenunit

Dit type haalt warmte exclusief uit de buitenlucht. Het is geschikt voor het verwarmen van de woning, maar heeft niet voldoende capaciteit om ook sanitair water te verwarmen. In dergelijke gevallen moet de CV-ketel worden ingezet. Deze warmtepomp is ideaal voor huishoudens die voornamelijk verwarming nodig hebben en geen aandacht hebben voor het verwarmen van sanitair water.

2. Hybride warmtepomp met alleen een binnenunit

Bij dit systeem wordt de warmte onttrokken uit de afgevoerde ventilatielucht. Het is een geschikte oplossing voor woningen die al een mechanisch ventilatiesysteem hebben. Ook in dit geval is de CV-ketel een noodzakelijke ondersteuning bij koude weersomstandigheden of wanneer extra warmte nodig is.

3. Combinatiesysteem

Het combinatiesysteem is uitgerust met zowel een binnenunit als een buitenunit. Hierdoor kan het systeem zowel warmte onttrekken uit de ventilatielucht als uit de buitenlucht, wat het ideaal maakt voor zowel het verwarmen van de woning als het verwarmen van sanitair water. Ook in dit geval springt de CV-ketel bij wanneer de warmtepomp niet in staat is om voldoende warmte aan te leveren.

Aanvullende informatie over hybride warmtepompen

1. Hybride warmtepomp versus hybride CV-ketel

Het is belangrijk om de hybride warmtepomp niet te verwarren met de hybride CV-ketel. Een hybride CV-ketel is een ketel die speciaal is ontworpen om te werken in combinatie met een warmtepomp, terwijl een hybride warmtepomp een volledig zelfstandig systeem is dat een CV-ketel gebruikt als aanvullende bron van warmte.

2. Volledige warmtepomp

Naast de hybride warmtepomp bestaan er ook volledige warmtepompen. Deze werken zonder de aanwezigheid van een CV-ketel en halen warmte exclusief uit lucht, bodem of water. Deze systemen vereisen doorgaans een betere isolatie van de woning en zijn dus minder geschikt voor bestaande woningen die nog niet zijn aangepast voor volledige energiezuinigheid.

Keuzes bij aankoop van een hybride warmtepomp

De keuze voor de juiste hybride warmtepomp hangt af van de specifieke behoeften van de woning. Voor huishoudens die alleen verwarming nodig hebben is een systeem met een buitenunit vaak voldoende. Voor huishoudens die ook sanitair water willen verwarmen zijn een systeem met een binnenunit of een combinatiesysteem beter geschikt.

Het is verstandig om bij de aankoop van een hybride warmtepomp professioneel advies in te winnen. Erkende installateurs kunnen helpen bij het kiezen van het juiste systeem en het opstellen van een maatwerkoplossing die aansluit bij de specificaties van de woning.

Conclusie

De hybride warmtepomp is een veelbelovende oplossing voor woningeigenaren die op zoek zijn naar een duurzamere en energiezuinigere manier van verwarmen. Door de combinatie van een lucht-water warmtepomp en een CV-ketel biedt het systeem een betere balans tussen ecologische voordelen en praktische toepassing, vooral in bestaande woningen. Het is een tussentijdse oplossing voor het stapsgewijze verlaten van het gasnet en biedt bovendien de mogelijkheid om in de toekomst te overstappen naar een volledig gasloos systeem.

De keuze van het juiste type hybride warmtepomp en het correcte beheer van het systeem zijn essentieel voor het behalen van de gewenste resultaten in termen van energiebesparing, comfort en duurzaamheid. Met een zorgvuldige aanpak en professioneel advies kan de hybride warmtepomp een waardevolle bijdrage leveren aan het duurzaam maken van het woningbestand en het verlagen van energiekosten in de langere termijn.

Bronnen

1. Mensonides.nl
2. Verwarminginfo.nl
3. Alphaventilatie.nl