Hybride warmtepompen voor woningen met weinig ruimte: Compacte en stille oplossingen voor duurzame verwarming

Inleiding

In de huidige bouwsector en renovatiepraktijk wordt er steeds meer aandacht besteed aan duurzame verwarmingssystemen. De overgang naar energiezuinige en CO₂-neutrale oplossingen is niet alleen een maatschappelijke verplichting, maar ook een aantrekkelijke optie voor eigenaren die hun woning verduurzamen willen maken. Echter, in bestaande woningen, met name in verstedelijk gebieden, blijft ruimtebeperking een belemmering voor het toepassen van traditionele warmtepompinstallaties. Voor dergelijke situaties bieden hybride warmtepompen een aantrekkelijke en praktische oplossing. Deze combinatie van een warmtepomp en een HR-ketel is niet alleen geschikt voor woningen met beperkte installatieruimte, maar ook voor appartementen of oude woningen waar het volledig gasloos maken van de verwarming niet direct haalbaar is.

Deze artikel behandelt de voordelen, technische kenmerken en praktische toepassingen van hybride warmtepompen in ruimtelijk beperkte situaties. Aan de hand van voorbeelden uit de praktijk, zoals de installatie in een jarenzestigwoning in Hillegom, worden de voordelen van compacte en stille modellen zoals de Bosch Compress Hybrid 7000i AWS (monoblock) en de Remeha Elga Ace hybride warmtepomp toegelicht. Daarnaast worden de prijzen, technische vereisten en rendabiliteit voor kleine woningen beoordeeld, waarbij de nadruk ligt op het combineren van efficiëntie, comfort en duurzaamheid.

Hybride warmtepompen: Wat zijn ze en waarom zijn ze geschikt voor weinig ruimte?

Definitie en werking van hybride warmtepompen

Een hybride warmtepomp is een verwarmingssysteem dat bestaat uit een combinatie van een warmtepomp en een HR-ketel. De warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht (lucht-water of lucht-lucht) en gebruikt elektriciteit om deze op te voeren tot het benodigde temperatuurniveau voor verwarming en warm water. In tijden van extreme kou of wanneer de warmtepomp niet voldoende warmte kan leveren, neemt de HR-ketel het over. Deze hybride aanpak zorgt ervoor dat het systeem altijd voldoende warmte kan leveren, zonder dat het volledig afhankelijk is van het klimaat of de elektriciteitsprijs.

Voordelen voor kleine woningen en appartementen

In woningen met beperkte installatieruimte, zoals appartementen of oude woningen, zijn hybride warmtepompen een ideale oplossing. De voornaamste redenen hiervoor zijn:

• Compacte afmetingen: De meeste hybride warmtepompen zijn geïntegreerd in één unit (monoblock), waardoor er geen aparte buitenunit nodig is. Dit bespaart ruimte en vermindert de installatiecomplexiteit.
• Niet afhankelijk van een buitenunit: Traditionele warmtepompen vereisen vaak een aparte buitenunit, die niet altijd in appartementen of bebouwde omgevingen kan worden geplaatst. Monoblock hybride modellen elimineren dit probleem.
• Flexibiliteit in combinatie met HR-ketel: De hybride aanpak maakt het mogelijk om de warmtepomp te combineren met een bestaande HR-ketel, zodat er geen directe investering in een volledig elektrisch systeem is.
• Lage drempel voor duurzame overgang: Een hybride oplossing is vaak een goedkoper en minder ingrijpende manier om te starten met verduurzaming, zonder dat het direct nodig is om te investeren in volledige isolatiemaatregelen of het volledige afhaken van aardgas.

Voorbeeld: Hybride installatie in een jarenzestigwoning in Hillegom

Frank Korbee, installateur en woningeigenaar, heeft in zijn jarenzestigwoning in Hillegom een hybride warmtepomp geïnstalleerd. De installatie bestond uit de Bosch Compress Hybrid 7000i AWS (monoblock) met een vermogen van 5 kW, in combinatie met een Nefit ProLine NxT CW5 HR-ketel. De hybride oplossing werd gekozen om de installatieruimte te beperken, aangezien in oude woningen vaak weinig ruimte is voor een aparte HR-ketel en warmtepompinstallatie. Bovendien was het doel om aardgasverbruik fors te verminderen en de woning voor te bereiden op een toekomstige volledige overgang naar elektrische verwarming.

De monoblockvariant van de warmtepomp was een ideale keuze, omdat deze geen F-gassen vereist en daardoor geen certificaat voor F-gassen nodig was voor de installatie. Verder kon de installateur direct de bestaande leidingen gebruiken, wat tijd en kosten bespaarde.

Compacte en stille warmtepompmodellen: Uitgangspunten voor keuze

Monoblock warmtepompen

Een monoblock warmtepomp is een systeem waarin alle onderdelen – zoals de compressor, condensor en verdampingseenheid – in één unit zijn geïntegreerd. Dit maakt het systeem compact en geschikt voor woningen met beperkte installatieruimte.

Voordelen van monoblock warmtepompen:

• Geen aparte buitenunit nodig, wat ruimte bespaart en installatiecomplexiteit vermindert.
• Geïntegreerde verdeler, wat extra installatiestappen overbodig maakt.
• Minder geluidsoverlast, doordat moderne modellen vaak uiterst stille buitenunits gebruiken of – zoals bij monoblock modellen – geen aparte buitenunit nodig hebben.
• Eenvoudiger onderhoud en minder installatiefouten door het geïntegreerde karakter.

Frank Korbee koos bijvoorbeeld voor de Bosch Compress Hybrid 7000i AWS (monoblock), die volgens de Consumentenbond een van de stilleste modellen op de markt is. Deze warmtepomp had een vermogen van 5 kW, wat voldoende was voor de verwarming en warm water in zijn woning. Aan de buitenunit was geen geluidsoverlast te horen, wat ook belangrijk was in een tussenwoning.

Hybride warmtepompen in combinatie met HR-ketel

De meeste hybride warmtepompen werken in combinatie met een HR-ketel. Deze ketel neemt over wanneer de warmtepomp niet voldoende warmte kan leveren, bijvoorbeeld in tijden van extreme kou of wanneer het verbruik hoger is dan normaal.

Voordelen van hybride systemen:

• Flexibiliteit: De hybride aanpak zorgt voor betere warmteliefde op lange termijn en vermijdt problemen in extreme weersomstandigheden.
• Gedekte investering: Omdat het systeem niet volledig afhankelijk is van elektriciteit of luchttemperatuur, is het minder gevoelig voor klimatologische fluctuaties.
• Lagere kosten op korte termijn: Een hybride systeem is vaak goedkoper dan een volledig elektrisch systeem, omdat het niet volledig afhankelijk is van isolatiemaatregelen of verhoogde elektriciteitscapaciteit.

In de praktijk is de hybride oplossing vaak een betere keuze voor woningen die niet direct gasloos kunnen worden gemaakt. Dit is vooral van toepassing in verstedelijk gebieden waar het vervangen van een HR-ketel door een volledige warmtepompinstallatie niet haalbaar is door ruimtebeperking of kosten.

Stille modellen: Belang bij buurtwoningen

In tussenwoningen of appartementen met directe buuren is geluidsoverlast een belangrijk aandachtspunt. Traditionele warmtepompinstallaties met aparte buitenunits kunnen in dergelijke situaties storend zijn, vooral wanneer de unit dichtbij een buurwoning staat.

Hybride warmtepompen die geen aparte buitenunit nodig hebben, zoals monoblock modellen, zijn daarom een uitkomst. Bovendien zijn moderne modellen zoals de Bosch Compress Hybrid 7000i AWS zo ontworpen dat ze uiterst stille operatie leveren. Volgens Marije van Zaal van Nefit Bosch is de monoblockvariant van deze warmtepomp zelfs “fluisterstil”, wat een grote pluspunt is voor woningen in bebouwde omgevingen.

Kosten en rendabiliteit van hybride warmtepompen in kleine woningen

Gemiddelde kosten hybride warmtepomp

De kosten van een hybride warmtepompinstallatie hangen af van het vermogen, het type pomp, en de installatieomstandigheden. Voor kleine woningen (zoals appartementen of bungalows) gelden de volgende gemiddelde prijsindicaties:

Deze kosten zijn richtlijnen en kunnen variëren afhankelijk van de merken, het aantal toebehoren en de complexiteit van de installatie. In het geval van Frank Korbee was de totale hybride installatie inclusief HR-ketel, buffervat en elektriciteitsaansluiting rond de € 10.000. Deze investering levert een aanzienlijke besparing op aardgasverbruik op korte termijn.

Rendabiliteit en besparing op aardgas

De rendabiliteit van een hybride warmtepompinstallatie hangt af van een aantal factoren, waaronder het aardgasverbruik voordat de installatie geplaatst werd, de elektriciteitsprijs, en de isolatiegraad van de woning. In het geval van een goed geïsoleerde woning is de warmtepomp het grootste deel van de tijd in staat om de verwarming te leveren, terwijl de HR-ketel alleen in tijden van extreme kou of hoge verbruik nodig is.

In het voorbeeld van Frank Korbee levert de hybride installatie een verminderde aardgasverbruik van circa 60% op. De elektriciteitskosten zijn licht gestegen, maar de totale energiekosten zijn lager dan voordat de installatie geplaatst werd. Bovendien levert het systeem een verhoogde comfortgraden, doordat de lagetemperatuurvloerverwarming in de woonkamer en badkamer een homogene warmteverdeling garandeert.

Invloed van isolatie en bouwjaar van de woning

De efficiëntie van een hybride warmtepompinstallatie hangt sterk af van de isolatiegraad van de woning. In nieuwbouw, die vaak “all-electric ready” is, is de hybride oplossing minder relevant, omdat het systeem daar vaak volledig elektrisch kan zijn. In bestaande woningen is de hybride aanpak echter vaak de enige haalbare optie om aardgasverbruik te verminderen zonder het volledige systeem te vervangen.

Frank Korbee nam bijvoorbeeld eerst een serie isolatiemaatregelen door, zoals het aanbrengen van dubbelglas, kunststof isolatiekozijnen en spouwmuurisolatie. Daarna pas werd de hybride installatie geplaatst. Dit zorgde ervoor dat de warmtepomp efficiënter kon werken en het aardgasverbruik fors kon worden verlaagd.

Technische specificaties en installatieoverwegingen

Compacte afmetingen en geïntegreerde componenten

Een belangrijk voordeel van hybride warmtepompen in combinatie met een HR-ketel is dat ze vaak geïntegreerd zijn in één unit. Dit maakt het systeem compact en geschikt voor woningen met beperkte installatieruimte. Bijvoorbeeld de Remeha Elga Ace hybride warmtepomp is ontworpen voor woningen met beperkte ruimte, en is toepasbaar in combinatie met vrijwel alle HR-ketelmerken.

Deze warmtepomp neemt weinig ruimte in en is gemakkelijk te integreren in bestaande installatieruimtes. De compacte afmetingen maken het systeem geschikt voor appartementen of oude woningen waar het vervangen van een HR-ketel door een volledige elektrische warmtepompinstallatie niet haalbaar is.

Elektriciteitsaansluiting en vermogen

Een hybride warmtepomp vereist een bepaald vermogen aan elektriciteit om optimaal te functioneren. Het benodigde vermogen hangt af van de grootte van de woning, het verbruik van warm water, en de aardgasverbruik voordat de installatie geplaatst werd.

In het voorbeeld van Frank Korbee was de hybride warmtepomp een monoblockvariant met een vermogen van 5 kW. Dit was voldoende voor een woning van circa 130 m² met vier personen. Voor grotere woningen of woningen met hoge warmwaterverbruik kan een hoger vermogen nodig zijn, wat uiteraard de kosten verhoogt.

Gebruik van F-gassen en certificaten

Bij traditionele warmtepompinstallaties is het gebruik van F-gassen (fluoride gassen) vaak nodig. Deze gassen zijn regulerend onder EU-wetgeving en vereisen een certificaat voor de installatie. Echter, bij monoblock hybride warmtepompen zoals de Bosch Compress Hybrid 7000i AWS is het gebruik van F-gassen niet nodig, wat het installatieproces eenvoudiger maakt en de kosten verlaagt.

Frank Korbee benadrukte dat het feit dat de monoblockvariant geen F-gassen gebruikt, een groot voordeel was voor de installatie, omdat het geen extra certificaat nodig had en de installatie daardoor sneller en goedkoper kon worden uitgevoerd.

Klimaatneutrale toekomst: PV-panelen en duurzame energie

Gebruik van zonne-energie voor hybride warmtepomp

Een hybride warmtepomp kan verder worden verduurzaamd door PV-panelen op het dak te plaatsen. Deze panelen genereren elektriciteit die direct kan worden gebruikt voor het aandrijven van de warmtepomp, waardoor het aardgasverbruik verder kan worden verminderd. In het geval van Frank Korbee was het plan om PV-panelen te plaatsen om de elektriciteitsverbruik van de warmtepomp volledig duurzaam te maken.

De combinatie van hybride warmtepompinstallatie en zonne-energie is een veelbelovende oplossing voor woningen die volledig gasloos willen worden. Deze aanpak zorgt niet alleen voor een vermindering van de energiekosten, maar ook voor een lagere CO₂-uitstoot.

Invloed op de verkoopwaarde van de woning

Naast de duurzaamheidsvoordelen, draagt een hybride warmtepompinstallatie ook bij aan de verkoopwaarde van de woning. Volgens de bronnen is de waarde van een woning met een duurzame installatie gemiddeld hoger dan die van een woning met een traditionele HR-ketel. Dit is vooral het geval in verstedelijk gebieden waar er steeds meer aandacht is voor energiezuinigheid en duurzame bouw.

De Remeha Elga Ace hybride warmtepomp, bijvoorbeeld, is ontworpen om niet alleen compact en stille te zijn, maar ook om een waardeverhogend effect te hebben op de woning. Deze factor kan een belangrijk aankoopcriterium zijn voor potentiële kopers die op zoek zijn naar een duurzame woning.

Conclusie

Hybride warmtepompen zijn een uitstekende oplossing voor woningen met beperkte installatieruimte, zoals appartementen, oude woningen of tussenwoningen. De combinatie van een warmtepomp en een HR-ketel biedt de voordelen van duurzame verwarming zonder dat het systeem volledig afhankelijk is van het klimaat of de elektriciteitsprijs. Bovendien is de compacte vormgeving van moderne hybride modellen, zoals de Bosch Compress Hybrid 7000i AWS (monoblock) en de Remeha Elga Ace hybride warmtepomp, ideaal voor situaties waarin het plaatsen van een aparte buitenunit niet mogelijk is.

De investering in een hybride warmtepompinstallatie levert op korte termijn een aanzienlijke besparing op aardgasverbruik, terwijl het op lange termijn draagt bij aan een verduurzamde woning. In combinatie met PV-panelen kan het systeem volledig duurzaam worden gemaakt, wat niet alleen voordelig is voor de energiekosten, maar ook voor de verkoopwaarde van de woning.

Voor woningeigenaren met een kleine woning of appartement is een hybride warmtepomp dus een slimme, rendabele en duurzame keuze. Het biedt een goede balans tussen efficiëntie, comfort en duurzaamheid, zonder dat het direct nodig is om een volledig elektrisch systeem te kopen of om de woning volledig te isoleren.

Bronnen

1. Nefit Bosch – Compact en stille hybride warmtepompinstallatie
2. Warmtepomp-gids.nl – Kleine warmtepomp: compacte oplossing voor weinig ruimte
3. Installatiebedrijf Huijsman – Remeha Elga Ace hybride warmtepomp