Professionele Installatie van een Warmtepomp: Belangrijke Factoren en Aanbevelingen voor Eigenaren en Installateurs

Published by Redactie on september 30, 2025 | Category warmtepomp

De installatie van een warmtepomp is een essentieel onderdeel van de overgang naar duurzame verwarmingssystemen. Aangezien het verplicht is om een warmtepomp professioneel te laten installeren sinds 1 april 2023, is het belangrijk dat zowel eigenaren als installateurs goed geïnformeerd zijn over de processtappen, vereisten en voordelen van deze technologie. Dit artikel biedt een gedetailleerde uitleg van de installatie van een warmtepomp, de rol van gecertificeerde installateurs, de invloed van isolatie en afgiftesystemen, de financiële aspecten zoals subsidies en de technische aspecten van de warmtepomp zelf.

Inleiding

Een warmtepomp werkt door warmte uit de omgeving (lucht, grond of water) op te tillen en te gebruiken om een woning te verwarmen. Tegenwoordig is het installeren van zo’n systeem niet langer een project dat men zelf kan uitvoeren. Sinds 1 april 2023 is het verplicht dat een warmtepomp door een gecertificeerde professional wordt geïnstalleerd. De reden achter deze verplichting is dat het werk met F-gassen en het juist aanleggen van leidingen en afgiftesystemen risico’s met zich meebrengt, die enkel door ervaren installateurs kunnen worden beheerst.

Daarnaast is het belangrijk dat de woning aan bepaalde voorwaarden voldoet, zoals voldoende isolatie en het gebruik van lage temperatuur afgiftesystemen. De keuze van het juiste type warmtepomp – of het nu een lucht-water-, lucht-lucht- of hybride systeem betreft – hangt af van de specifieke situatie van de woning en de wensen van de eigenaar.

Vereisten voor de Installatie

1. Gecertificeerde Installateurs

Sinds 1 april 2023 is het wettelijk verplicht om een warmtepomp door een gecertificeerde installateur te laten installeren. Dit is een maatregel genomen door de overheid om veiligheid te waarborgen, gezien het aantal ongevallen door ongeschikte installaties. In Nederland is er echter een tekort aan gecertificeerde installateurs, wat betekent dat het bereik van professionele installatiebeurten nog niet volledig overal beschikbaar is.

Bedrijven zoals Warmgarant en de Saman Groep werken actief aan het uitbreiden van hun netwerk van gecertificeerde installateurs. Ze gebruiken alleen warmtepompen van erkende merken zoals Daikin, Intergas of Stiebel Eltron, en hun installateurs zijn in het bezit van het Vakmanschap CO certificaat.

2. Voorwaarden voor de Woning

Niet elke woning is automatisch geschikt voor een warmtepomp. De installatie is meestal efficiënt als de woning voldoende geïsoleerd is. Dit betekent dat het energielabel minimaal B moet zijn. Daarnaast is het verstandig om te rekenen met lage temperatuur afgiftesystemen, zoals vloerverwarming of lage temperatuur radiatoren. Deze systemen werken goed samen met de lage temperatuur die een warmtepomp biedt, wat zorgt voor efficiëntie en besparing.

In sommige gevallen is het mogelijk om gewone radiatoren te gebruiken, maar dan kan het verstandiger zijn om te kiezen voor een hybride warmtepomp die samenwerkt met een HR-ketel. Deze oplossing is geschikt voor woningen waar de isolatie minder goed is of waar de afgiftesystemen niet volledig aangepast kunnen worden.

Het Installatieproces

1. Voorbereiding en Analyse

Voor de daadwerkelijke installatie volgt een voorbereidingsfase waarin de woning wordt geanalyseerd. Hierbij wordt onder andere gekeken naar:

De isolatiegraad van de woning
De grootte van de woning en het verwarmingsvermogen dat nodig is
De type afgiftesystemen (radiatoren, vloerverwarming)
De huidige verwarmingssituatie (bijvoorbeeld een cv-ketel)
De elektriciteitslevering en eventuele verbeteringen die nodig zijn

Deze analyse is belangrijk om ervoor te zorgen dat de warmtepomp op de juiste manier afgesteld wordt en dat de verwachtingen van de eigenaar realistisch zijn. Zonder deze analyse kan het gebeuren dat de warmtepomp meer verbruikt dan verwacht of dat de verwarming niet voldoet aan de wensen van de gebruiker.

2. Keuze van het Type Warmtepomp

Er zijn verschillende typen warmtepompen beschikbaar:

Lucht-water warmtepomp: Verwarmt het huis via een cv-systeem. Dit is de meest gebruikelijke vorm.
Lucht-lucht warmtepomp: Verwarmt via lucht en is meestal gebruikt in airco-systemen.
Hybride warmtepomp: Werkt samen met een HR-ketel op gas. Dit is een geschikte oplossing voor woningen die niet volledig geïsoleerd zijn.

De keuze van het type warmtepomp hangt af van de situatie van de woning en de wensen van de eigenaar. Bijvoorbeeld: een woning met vloerverwarming en goede isolatie kan goed functioneren met een lage temperatuur warmtepomp, terwijl een woning met oude radiatoren en minder isolatie beter geschikt is voor een hybride systeem.

3. Installatie van de Warmtepomp

De daadwerkelijke installatie van een warmtepomp duurt in principe één dag, maar het kan zijn dat voorafgaand werk – zoals het aanleggen van leidingen of het isoleren van de woning – meer tijd kost. De installatie zelf omvat het plaatsen van de binnen- en buitenunit, het aansluiten op het verwarmingssysteem en het koppelen aan de elektriciteitslevering.

Ook is het belangrijk om rekening te houden met het geluidsniveau van de buitenunit. Installateurs letten hier op bij de plaatsing door bijvoorbeeld dempend materiaal te gebruiken, afstand tot buren te houden of geluidsarme modellen te kiezen. Dit helpt om geluidsoverlast te voorkomen.

Financiële Aspecten en Subsidies

1. Investering en Kosten

De investering voor een warmtepomp is afhankelijk van het type systeem, de grootte van de woning en de huidige situatie van het verwarmingssysteem. In Nederland is het mogelijk om subsidies aan te vragen via de Investeringssubsidie duurzame energie en energiebesparing (ISDE). Deze subsidie is bedoeld om eigenaren te ondersteunen bij de overgang naar duurzame verwarming.

Vanaf 1 januari 2025 zijn er wijzigingen in de subsidie voor lucht-waterwarmtepompen met een thermisch vermogen van 1 tot en met 70 kW:

Het startbedrag van de subsidie is nu € 1.250,00 (eerder € 2.100,00)
Het bedrag per kW is nu € 225,00 (eerder € 150,00)

Door deze subsidie kunnen eigenaren aanzienlijke kosten besparen op hun investering. Bovendien leidt de installatie van een warmtepomp tot lagere energiekosten op de lange termijn, doordat het systeem minder energie verbruikt dan een traditionele cv-ketel en bovendien geen gas gebruikt.

2. Samenwerking met Zonnepanelen

Omdat een warmtepomp elektriciteit gebruikt, is het verstandig om deze te combineren met zonnepanelen. Dit helpt bij het verduurzamen van het energieverbruik van de woning en zorgt voor extra besparingen op de energierekening. De installatie van zonnepanelen is een aanvullende investering, maar deze kan op lange termijn het rendement van de warmtepomp vergroten.

Technische Aspecten van de Warmtepomp

1. Werking van de Warmtepomp

Een warmtepomp haalt warmte uit de omgeving (lucht, grond of water) via een warmtewisselaar en zet deze om in warm water voor het verwarmen van de woning. Het systeem werkt op elektriciteit, dus het stroomverbruik zal toenemen, maar het gasverbruik zal afnemen of zelfs verdwijnen.

2. Invloed op het Energieverbruik

Ondanks dat de stroomrekening stijgt, is de totale energiekosten vermindering meestal aanzienlijk, vooral bij woningen die goed geïsoleerd zijn. Daarnaast draagt een warmtepomp bij aan een lagere CO₂-uitstoot, wat een positieve invloed heeft op het milieu.

3. Onderhoud en Service

Na de installatie is het belangrijk om regelmatig onderhoud te voeren aan de warmtepomp. Veel installateurs bieden service- en onderhoudspakketten aan, waarmee de levensduur van het systeem verlengd kan worden en de efficiëntie behouden blijft. Professioneel onderhoud helpt ook om eventuele storingen op tijd op te sporen en te voorkomen.

Aanbevelingen en Advies

1. Zoek naar Gecertificeerde Installateurs

Het is verplicht om een warmtepomp door een gecertificeerde installateur te laten plaatsen, dus het is verstandig om op voorhand te checken of de installateur inderdaad over het juiste certificaat beschikt. Veel bedrijven zoals Warmgarant, Saman Groep of Hara Bouw hebben een overzicht van hun gecertificeerde installateurs op hun websites.

2. Kies het Juiste Type Systeem

De keuze van het type warmtepomp moet afgestemd zijn op de situatie van de woning. Bijvoorbeeld: een woning met vloerverwarming en goede isolatie is geschikt voor een lage temperatuur warmtepomp, terwijl een woning met oude radiatoren beter geschikt is voor een hybride systeem.

3. Combineer met Zonnepanelen

Door zonnepanelen aan te schaffen, kan het elektriciteitsverbruik van de warmtepomp gedeeltelijk of volledig gecovereerd worden door duurzame energie. Dit verlaagt de energiekosten en draagt bij aan een duurzamere woning.

4. Laat een Voorbereiding Uitvoeren

Voordat de daadwerkelijke installatie begint, is het belangrijk om een voorbereidingsfase uit te voeren. Hierbij wordt gekeken naar de isolatiegraad van de woning, de afgiftesystemen en de benodigde vermogens. Deze analyse helpt om ervoor te zorgen dat de warmtepomp efficiënt werkt en dat de verwachtingen van de eigenaar realistisch zijn.

5. Overweeg Opleidingen voor Installateurs

Voor professionals die betrokken zijn bij de installatie van warmtepompen is het verstandig om te volgen opleidingen zoals de Vakmanschapsroute Warmtepompen. Deze trainingen geven de nodige kennis en vaardigheden om installaties zorgvuldig uit te voeren, systemen te optimaliseren en eventuele storingen op te lossen.

Conclusie

De installatie van een warmtepomp is een complexe klus die niet op eigen houtje uitgevoerd mag worden. Sinds 1 april 2023 is het wettelijk verplicht om het systeem door een gecertificeerde installateur te laten plaatsen. De keuze van het juiste type warmtepomp hangt af van de situatie van de woning, de isolatiegraad en de afgiftesystemen. Het is verstandig om een voorbereiding uit te voeren en eventueel subsidies aan te vragen via de ISDE. Daarnaast kan het verstandig zijn om de warmtepomp te combineren met zonnepanelen om het energieverbruik verder te verduurzamen.

Zowel eigenaren als installateurs moeten goed geïnformeerd zijn over de technische aspecten van warmtepompen, de juridische vereisten en de financiële mogelijkheden. Door professionele advies en installatie te kiezen, is het mogelijk om een duurzame en efficiënte verwarmingssysteem te realiseren dat op lange termijn zowel financieel als milieuwenselijk is.