Het duinhuis van Jort Kelder: een ecologisch ontwerp in de duinen van Terschelling

Published by Redactie on juli 5, 2025 | Category kelder

Het duinhuis van Jort Kelder is een uniek bouwproject dat een evenwicht zoekt tussen natuur, duurzaamheid en luxe. In de duinen van Terschelling staat een ontwerp dat zowel functioneel als esthetisch overtuigt, en waarin de architect Marc Koehler met slimme oplossingen de ecologische voetafdruk minimaliseert. Het huis, dat ook wel bekend staat als het Eco-Duinhuis, is een voorbeeld van hoe moderne architectuur kan samenwerken met het landschap in plaats van het te overweldigen.

Ecologische inpassing en duurzame materialen

Bouwen in de duinen van Terschelling stelt een complexe uitdaging voor de opdrachtgevers, omdat de regels voor de bouw in dit gebied streng zijn. De locatie, middenin de beschermde natuur, vereist dat het ontwerp zich goed aansluit bij het landschap. De opdrachtgevers, waaronder Jort Kelder, kiezen voor een duurzame oplossing. Het duinhuis wordt grotendeels onder de grond gebouwd, wat zorgt voor een beperkt zichtbaar volume en een goede isolatie. Het huis is grotendeels opgetrokken uit hout, een materiaal dat biologisch afbreekbaar is en een hoge isolatiewaarde heeft. Bovendien is het lage gewicht van hout gunstig voor het transport, wat belangrijk is bij de beperkte bereikbaarheid van de locatie.

Koehler kiest voor een prefab systeem dat op het vasteland voorgezaagd is, zodat het huis als een bouwpakket met de boot naar het eiland gevoerd kan worden. Dit maakt het bouwen in het broedseizoen van de duinvogels mogelijk, wat cruciaal is voor het behoud van het ecosysteem. De ecologische voetafdruk wordt verder beperkt door het gebruik van zonnepanelen, die het huis voorzien van de benodigde elektriciteit. Daarnaast is de isolatie zo gemaakt dat er nauwelijks energie voor verwarming nodig is, hoewel er wel een kleine cv-ketel als back-up aanwezig is.

Open ruimte en ruimtelijke ervaring

Het duinhuis is ontworpen als een grote open ruimte, met geen enkele muur die de ruimte onderverdeelt. Alleen de slaap- en badruimtes zijn ommuurd, waardoor er ruimte is voor een veelzijdige inrichting. De architect maakt gebruik van splitlevels, die als een trap omhoog spiralen rond de centraal gelegen open haard. Dit leidt tot een spiraalvormige plattegrond, waarbij de tien vloerniveaus samen een bescheiden promenade architecturale vormen. Dit ontwerp zorgt voor een unieke ruimtelijke ervaring, waarbij elk niveau een eigen sfeer heeft.

De ruimte wordt aangevuld door een grote open keuken, een woon- en eetruimte, en een speelruimte voor kinderen. De keuken is geïntegreerd met een kookeiland, wat ruimte bespaart en een functioneel ontwerp oplevert. De woonruimte is uitgerust met een grote luie bank en lounge chair, en heeft uitzicht op het tweede terras. Boven is er een rustige plek voor de twee gezinnen, met aparte slaapkamers en badkamers. De ruimte is zo gecreëerd dat er ruimte is voor zowel de gezinnen als gasten.

Materialen en kleuren

De keuze voor materialen en kleuren is een belangrijk onderdeel van het ontwerp. De architect, Marc Koehler, heeft het landschap als inspiratie gebruikt. De ruwe, antracietkleurige kelderwanden van in het werk gestort beton ademen de sfeer van de basalten dijklichamen. Voor de leefruimten liet de architect zandkleurig pigment aan het beton toevoegen, wat het materiaal warmer maakt en de relatie tussen binnen en buiten versterkt. In de afwerking en stoffering van wanden en meubels kom je zowel het grijs en wit van de zee tegen als het geelgroen van het gras en het bruin van de struiken en heesters. De houtconstructie, onafgewerkt in het zicht gelaten, en de gewalste staalplaten waarmee het rookkanaal van de haard bekleed is, geven het huis iets ruigs.

Voor de gevels koos Koehler western red cedar, een houtsoort die door oxidatie vergrijst, bij vochtig weer bijna zwart oogt en in de zon juist goud kleurt – net als het helmgras rond het huis. Dit maakt het huis zichtbaar, maar ook goed aansluitend bij het landschap. De keuze voor hout is een duurzame keuze, die ook een esthetische waarde heeft.

Beleving van de omgeving

Het ontwerp van het duinhuis is gericht op de beleving van het landschap. De ruimtes zijn zo ontworpen dat ze vanuit verschillende punten een ander uitzicht bieden. In het souterrain met de slaap- en badruimtes valt licht binnen door hoge ramen, waardoor je zicht hebt op het zand dat tegen het glas stuift. De verdiepingshoge puien aan de voorzijde bieden een vrije blik op de duinen, terwijl het dakoverstek zorgt voor de gewenste privacy. Op andere plekken kun je, als een vogelaar, liggend op je buik, door de horizontale vensters – voorzien van brises-soleil – naar buiten gluren. Blikvanger is het enorme panoramavenster in de schuine westgevel, dat precies zo gepositioneerd is dat je geen buren ziet (en buren jou niet zien), maar wel uitkijkt over de laatste duinenrij, tot aan de zee, en waardoor je ’s nachts de sterrenhemel ziet.

Aanpassingen en functionaliteit

Het duinhuis is opgebouwd uit een aantal functies, waaronder drie slaapkamers in het souterrain, een woon- en eetruimte met een open keuken, een speelruimte, een werkplek, een lounge en een keuken. De ruimtes zijn zo ontworpen dat ze functioneel zijn voor zowel de twee gezinnen als de volwassenen en kinderen. Er is genoeg ruimte voor gasten, en de ruimte is opgesplitst in verschillende domeinen met elk hun eigen sfeer.

De keuken is geïntegreerd met een kookeiland, wat ruimte bespaart en een functioneel ontwerp oplevert. De woonruimte is uitgerust met een grote luie bank en lounge chair, en heeft uitzicht op het tweede terras. Boven is er een rustige plek voor de twee gezinnen, met aparte slaapkamers en badkamers. De ruimte is zo gecreëerd dat er ruimte is voor zowel de gezinnen als gasten.

Kwaliteit en duurzaamheid

Het duinhuis is een voorbeeld van duurzame architectuur, waarin ecologische principes worden toegepast. De keuze voor hout en de opbouw als bouwpakket zorgen voor een minimale ecologische voetafdruk. De isolatie en de open ruimte zorgen ervoor dat er nauwelijks energie nodig is voor verwarming, en de zonnepanelen leveren (een deel van) de benodigde elektriciteit. De ventilatie wordt geregeld met behulp van roosters en te openen ramen, wat een goed luchtcirculatiesysteem oplevert.

De opbouw van het huis is een voorbeeld van slimme architectuur, waarin het landschap als inspiratie dient. De keuze voor een open ruimte, een centrale open haard en een spiraalvormige plattegrond zorgen voor een unieke ruimtelijke ervaring. De materialen en kleuren zijn een weerspiegeling van het landschap, en het gebruik van hout en andere duurzame materialen zorgen voor een esthetische en ecologische waarde.

Conclusie

Het duinhuis van Jort Kelder is een voorbeeld van hoe architectuur en natuur kunnen samenkomen in een ecologisch en functioneel ontwerp. De keuze voor hout, de open ruimte en de opbouw als bouwpakket maken het huis een uniek en duurzaam project. Het ontwerp zorgt voor een unieke ruimtelijke ervaring, waarin elk niveau een eigen sfeer heeft en de beleving van het landschap centraal staat. Het huis is een voorbeeld van hoe moderne architectuur kan samenwerken met het landschap in plaats van het te overweldigen, en hoe duurzaamheid en luxe kunnen samenkomen.