Is een warmtepomp mogelijk in combinatie met een cv-ketel?

Published by Redactie on september 30, 2025 | Category warmtepomp

In de huidige tijden waarin duurzaamheid en energiebesparing een steeds belangrijkere rol spelen, is het gebruik van warmtepompen een veelbeloftevolle oplossing voor het verwarmen van woningen. Een warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht en zet deze om in verwarmingsenergie, waardoor het aardgasverbruik aanzienlijk kan worden teruggebracht. Echter, niet elke woning is direct geschikt voor de volledige overgang van een cv-ketel naar een all-electric warmtepomp. Daarom biedt de combinatie van een warmtepomp met een bestaande cv-ketel – ook wel een hybride verwarmingsinstallatie genoemd – een praktische en duurzamere alternatieve oplossing. In dit artikel bespreken we de technische mogelijkheden, voordelen, werking en toepassing van hybride warmtepompsystemen in combinatie met een cv-ketel.

Inleiding

Een hybride warmtepomp is een systeem dat een warmtepomp combineert met een traditionele cv-ketel. Dit maakt het mogelijk om de voordelen van zowel een warmtepomp (duurzaamheid en energiebesparing) als die van een gasketel (betrouwbaarheid en hoge verwarmingscapaciteit) te combineren. In veel woningen is het niet mogelijk om direct over te stappen van een cv-ketel naar een volledig elektrisch warmtepompsysteem, bijvoorbeeld vanwege technische beperkingen of de huidige isolatiegraad. Een hybride systeem biedt een tussentijdse oplossing die het gasverbruik aanzienlijk vermindert, terwijl het comfort en de verwarmingscapaciteit behoudt.

Volgens de beschikbare informatie uit betrouwbare bronnen zoals Bobex, Langeland Borgman, Mensonides en Milieucentraal is het in de meeste gevallen mogelijk om een warmtepomp aan te sluiten op een bestaande cv-ketel. Dit artikel geeft een gedetailleerde uitleg over hoe dit systeem werkt, wat de voordelen zijn en op welke factoren je moet letten bij de installatie.

Wat is een hybride warmtepomp?

Een hybride warmtepomp is een combinatie van een warmtepomp en een cv-ketel. De warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht en gebruikt die om de woning te verwarmen. De cv-ketel wordt gebruikt als ondersteuning bij koudere weersomstandigheden of voor het aanmaken van warm tapwater. Dit maakt het systeem flexibel, aangezien het profiteert van hernieuwbare energiebronnen, maar ook betrouwbaarheid biedt in tijden van hoge warmtevraag.

De warmtepomp in een hybride systeem is meestal van het lucht-water type. Dit betekent dat het warmte uit de buitenlucht haalt en dit omzet in warm water, dat vervolgens wordt gebruikt om de woning te verwarmen via radiatoren of een vloerverwarmingssysteem. De cv-ketel zorgt voor het aanvullen van de warmtevoorziening wanneer de warmtepomp niet in staat is om de benodigde warmte op te leveren, bijvoorbeeld bij lage buitentemperaturen of bij piekverbruik.

Het systeem is geautomatiseerd: een bivalente regeling zorgt ervoor dat de warmtepomp automatisch wordt ingeschakeld wanneer de buitentemperatuur voldoende is om efficiënt te werken. Als de buitentemperatuur onder een bepaalde drempel komt (bijvoorbeeld 0 tot 5 graden Celsius), schakelt het systeem automatisch over op de cv-ketel. Deze regeling zorgt voor een optimale werking van het systeem en vermindert het energieverbruik.

Werking van een hybride warmtepomp

Het bivalente systeem

In een hybride warmtepomp met cv-ketel werkt het systeem in een bivalente modus. Dit betekent dat er twee bronnen zijn voor het leveren van warmte: de warmtepomp en de cv-ketel. De warmtepomp werkt meestal het grootste deel van het jaar, vooral bij milde temperaturen. De cv-ketel springt bij wanneer de warmtepomp niet voldoende warmte kan leveren, bijvoorbeeld bij koude weersomstandigheden of bij piekverbruik.

De warmtepomp zorgt voor de meeste warmtevoorziening in de woning. De cv-ketel is vooral actief in koude periodes of wanneer de warmtevraag hoger is dan wat de warmtepomp kan leveren. Daarnaast zorgt de cv-ketel voor het aanmaken van warm tapwater, wat in sommige hybride systemen niet direct mogelijk is met de warmtepomp alleen.

De rol van de regeling

De regeling speelt een cruciale rol in het functioneren van een hybride warmtepomp. Het bivalente systeem is vaak uitgerust met een intelligente regeling die continu de buitentemperatuur en de warmtevraag meet. Op basis van deze gegevens beslist de regeling of de warmtepomp of de cv-ketel actief moet zijn.

De regeling kan ook worden uitgerust met extra functies zoals het automatisch regelen van de verwarmingscapaciteit, het opslaan van warme lucht of het regelen van de temperatuur in verschillende ruimtes. Deze functies zorgen voor een hogere efficiëntie en comfort.

Warmtepomp en cv-ketel samenwerken

Het combineren van een warmtepomp en een cv-ketel biedt verschillende voordelen. De warmtepomp vermindert het aardgasverbruik en daarmee ook de CO₂-uitstoot. De cv-ketel zorgt voor betrouwbaarheid en extra verwarmingscapaciteit wanneer het nodig is. Deze samenwerking maakt het systeem geschikt voor woningen met hoge warmtevraag of met beperkte isolatie.

De werking van de warmtepomp is optimaal bij lage temperaturen, meestal tussen 50 en 60 graden Celsius. Radiatoren die hogere temperaturen vereisen (zoals 70 of 75 graden) kunnen problemen veroorzaken voor de efficiëntie van de warmtepomp. In een hybride systeem is dit echter geen probleem, omdat de cv-ketel de temperatuur kan opvoeren tot het vereiste niveau.

Voordelen van een hybride warmtepomp

Energiebesparing en lagere kosten

Een van de belangrijkste voordelen van een hybride warmtepomp is de aanzienlijke energiebesparing die kan worden behaald. Omdat de warmtepomp zorgt voor het grootste deel van de verwarming, wordt het aardgasverbruik tot wel 50 tot 70% verminderd. Dit leidt tot lagere energiekosten en een positieve invloed op het milieu.

Bij een all-electric warmtepomp is het gasverbruik volledig weg, maar is het stroomverbruik hoger. In een hybride systeem is het stroomverbruik lager, omdat de cv-ketel een deel van de warmtevoorziening overneemt. Dit maakt het systeem vooral geschikt voor woningen waar het elektriciteitsnet nog niet volledig is afgestemd op duurzame energiebronnen.

Milieuvriendelijkheid

Een hybride warmtepomp is milieuvriendelijker dan een volledig elektrische warmtepomp, maar biedt toch een aanzienlijke vermindering van de CO₂-uitstoot vergeleken met een standaard cv-ketel. De warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht, wat beter is voor het klimaat dan het verbranden van aardgas. Daarnaast kan het stroomverbruik van de warmtepomp worden gedeeltelijk of volledig gedekt door duurzame energiebronnen zoals zonnepanelen of groene stroom.

Het gebruik van een natuurlijk koudemiddel in de warmtepomp is ook een belangrijk aspect voor de milieuvriendelijkheid. Natuurlijke koudemiddelen zoals propaan of CO₂ hebben een veel lager broeikaseffect dan synthetische koudemiddelen zoals fluorkoolwaterstoffen (F-gassen). Kiezen voor een warmtepomp met een natuurlijk koudemiddel kan dus bijdragen aan een hogere klimaatwinst.

Comfort en betrouwbaarheid

Een hybride warmtepomp biedt een hoger comfortniveau dan een all-electric warmtepomp, omdat het systeem betrouwbaarder is bij koude weersomstandigheden. De cv-ketel zorgt voor extra verwarmingscapaciteit wanneer nodig, wat vooral van belang is in de wintermaanden of in woningen met hoge warmtevraag.

Het automatisch schakelen tussen de warmtepomp en de cv-ketel zorgt ervoor dat de woning op een constante temperatuur blijft, ongeacht de buitentemperatuur. Dit zorgt voor een comfortabele leefomgeving en vermindert de kans op ongemak of temperatuurfluctuaties.

Duurzaamheid en toekomstbestendigheid

Een hybride warmtepomp is een stap in de richting van gasloos wonen. Door het aardgasverbruik te verminderen, helpt het systeem om het gasnetwerk langzaam te ontwijken. In de toekomst kan het systeem ook worden aangepast om volledig over te stappen naar een all-electric warmtepomp, bijvoorbeeld wanneer de isolatie van de woning is verbeterd of wanneer het elektriciteitsnet is uitgerust met voldoende duurzame energiebronnen.

De combinatie van een warmtepomp en een cv-ketel biedt dus een flexibele en toekomstbestendige oplossing die aansluit bij de huidige en toekomstige energiebeleidsmaatregelen.

Toepassing in bestaande woningen

Een hybride warmtepomp is vooral geschikt voor bestaande woningen, omdat het systeem aangepast kan worden aan de huidige verwarmingsinstallatie. In veel gevallen is het niet nodig om de complete verwarmingssystemen te vervangen of grote aanpassingen aan te brengen. Dit maakt het systeem toegankelijker en aantrekkelijker voor eigenaren die op zoek zijn naar een duurzamere verwarmingsoplossing.

De meeste woningen met een bestaande cv-ketel zijn geschikt voor een hybride systeem, zolang de ketel nog goed functioneert en voldoet aan de huidige veiligheidsvoorschriften. De warmtepomp kan worden aangesloten op de bestaande leidingen en regelingen, waardoor het systeem snel en efficiënt kan worden geïnstalleerd.

In woningen met beperkte isolatie is een hybride systeem vaak beter geschikt dan een all-electric warmtepomp. De cv-ketel zorgt namelijk voor extra verwarmingscapaciteit wanneer de warmtepomp niet in staat is om voldoende warmte op te leveren. Dit is vooral van belang in koude weersomstandigheden of in woningen met hoge warmtevraag.

Technische aandachtspunten

Stroomverbruik

Hoewel een hybride warmtepomp het aardgasverbruik aanzienlijk vermindert, leidt het wel tot een hoger stroomverbruik. De warmtepomp gebruikt elektriciteit om de compressor aan te drijven, wat het stroomverbruik van de woning verhoogt. In de meeste gevallen is dit stroomverbruik ongeveer 2.000 tot 2.500 kWh per jaar, afhankelijk van het stookgedrag en de isolatiegraad van de woning.

Het extra stroomverbruik kan worden gedeeltelijk of volledig gedekt door groene energiebronnen zoals zonnepanelen of groene stroom. Dit zorgt voor een hogere klimaatwinst en vermindert het milieu-impact van het systeem.

Koudemiddel

Het koudemiddel dat in de warmtepomp wordt gebruikt, heeft een directe invloed op de milieuvriendelijkheid van het systeem. Traditionele warmtepompen gebruiken synthetische koudemiddelen zoals fluorkoolwaterstoffen (F-gassen), die een hoog broeikaseffect hebben. In moderne warmtepompen wordt steeds vaker gebruikgemaakt van natuurlijke koudemiddelen zoals propaan, isobutaan, CO₂ of ammoniak.

Kiezen voor een warmtepomp met een natuurlijk koudemiddel is een verstandige keuze voor eigenaren die de klimaatwinst willen maximaliseren. Het is belangrijk om te controleren welk koudemiddel wordt gebruikt bij een bepaalde warmtepomp en of het systeem in staat is om te werken met een natuurlijk koudemiddel.

Investering en onderhoud

De investeringskosten van een hybride warmtepomp zijn lager dan die van een all-electric warmtepomp. Dit komt vooral door het feit dat de cv-ketel nog kan worden gebruikt als ondersteuning, waardoor het systeem minder ingewikkeld is en minder aandacht vraagt voor de volledige verwarmingsinstallatie.

Het onderhoud van een hybride systeem is ook minder kostbaar dan dat van een volledig elektrisch warmtepompsysteem. De cv-ketel kan worden onderhouden zoals gewoonlijk, terwijl de warmtepomp minder onderhoud vereist. Het is wel belangrijk om de regeling en de leidingen regelmatig te controleren om ervoor te zorgen dat het systeem optimaal functioneert.

Conclusie

Een hybride warmtepomp is een realistische en duurzamere alternatieve oplossing voor eigenaren die op zoek zijn naar een manier om hun woning te verwarmen met minder aardgasverbruik. Het combineren van een warmtepomp en een cv-ketel biedt de voordelen van zowel duurzaamheid als betrouwbaarheid, wat het systeem geschikt maakt voor een breed spectrum van woningen.

Het hybride systeem is vooral geschikt voor bestaande woningen waar het niet mogelijk is om direct over te stappen naar een all-electric warmtepomp. Door het gebruik van een warmtepomp kan het gasverbruik aanzienlijk worden verlaagd, terwijl de cv-ketel zorgt voor extra verwarmingscapaciteit bij koude weersomstandigheden.

De investeringskosten, het onderhoud en de energiebesparing van een hybride systeem zijn gunstig vergeleken met die van een volledig elektrisch warmtepompsysteem. Het is daarom een waardevolle oplossing voor eigenaren die op zoek zijn naar een duurzamere verwarmingsoplossing, zonder in te leveren op comfort of betrouwbaarheid.

In de toekomst kan een hybride warmtepomp ook worden aangepast om volledig over te stappen naar een all-electric systeem, bijvoorbeeld wanneer de isolatie van de woning is verbeterd of wanneer het elektriciteitsnet is uitgerust met voldoende duurzame energiebronnen. Dit maakt het systeem toekomstbestendig en aansluitend bij de huidige en toekomstige energiebeleidsmaatregelen.