Warmtepompstoringen oplossen: Een gids voor gebruikers en installateurs

Inleiding

Een warmtepomp is een complexe technologie die steeds vaker wordt ingezet voor duurzame verwarming in woningen. Toch is het niet ongebruikelijk dat gebruikers terecht komen bij een storingmelding, vaak aangegeven met een rode LED of een cijfer op het display. Het oplossen van deze storingen vereist zowel technische kennis als een systematische aanpak. In dit artikel geven we een overzicht van de meest voorkomende storingen bij warmtepompen, wat de oorzaken kunnen zijn en hoe gebruikers en installateurs deze problemen kunnen opsporen en herstellen. Aan de hand van de meest voorkomende foutcodes en mogelijke oplossingen bieden we een praktische gids voor het herstel van storingen.

Het artikel richt zich op gebruikers die hun warmtepomp zelf willen controleren, evenals op installateurs en servicepersonen die deze systemen onderhouden. We leggen uit hoe een reset moet worden uitgevoerd, wat de risico’s zijn van meerdere resets en welke onderdelen vaak de oorzaak zijn van storingen. Ook geven we een uitleg van de drie essentiële circuits waarop een warmtepomp draait: het broncircuit, het koudemiddelcircuit en het afgiftesysteem.

Het doel van dit artikel is om gebruikers te informeren over mogelijke fouten en oplossingen, zodat ze beter begrijpen hoe ze met een storing om kunnen gaan, zonder dat dit leidt tot verdere schade. Aan het einde van het artikel geven we een overzicht van bronnen waarin verder te lezen is over warmtepompstoringen.

Wat zijn de meest voorkomende warmtepompstoringen?

Een warmtepomp bestaat uit verschillende sensoren, elektronica en mechanische onderdelen die samenwerken om warmte over te dragen van een bron naar een afgiftepunt. Als een van deze onderdelen faalt, kan dit leiden tot een storing. De meest voorkomende storingen zijn:

• HD storing (Hoge Druk): Dit betreft een storing in het koudemiddelcircuit waarbij de druk van het koudemiddel te hoog is geweest.
• LD storing (Lage Druk): Hierbij is de druk van het koudemiddel te laag.
• Sensor storing: Een defecte sensor kan leiden tot incorrecte meetwaarden en daarmee tot het falen van het systeem.
• Niveau storing: Dit betreft het niveau van het vloeistof of glycol in het systeem.
• Bronpomp storing: De pomp die het vloeistofcircuit in werking houdt, werkt niet.
• Motor storing: De motor van bijvoorbeeld de ventilator of de CV-pomp is defect.
• Communicatie fout: Problemen in de communicatie tussen onderdelen of tussen het toestel en de installateur.
• Algemene fouten: Deze betreffen meerdere systemen tegelijk en zijn vaak moeilijker te diagnosticeren.

Elke fabrikant gebruikt zijn eigen codes voor storingen, vaak met honderden verschillende codes. Dit maakt het voor de gebruiker lastig om direct te weten wat het probleem is. Toch is het belangrijk om deze codes te begrijpen, omdat ze een eerstindicatie geven van het probleem. De meeste fabrikanten tonen de storing aan op het display of via een LED, en geven een cijfer of tekst. Deze informatie is meestal terug te vinden in de gebruikershandleiding.

Hoe herken je een warmtepompstoring?

Als een warmtepomp in storing raakt, is dit meestal duidelijk zichtbaar. De meest voorkomende indicatoren zijn:

• Rode LED die brandt of knippert
• Een cijfer of tekst op het display
• Noodbedrijf: In sommige gevallen start de warmtepomp in een beperkt bedrijfsmode.

Het is belangrijk om deze indicatoren nauwkeurig te noteren. Bijvoorbeeld: "28-9-2018, LED rood, cijfer '2' knippert". Deze informatie is van groot belang bij het diagnosticeren van het probleem. Sommige warmtepompen slaan deze historie op in een logbestand, maar het is altijd verstandig om het zelf ook te noteren. Een logbestand kan verloren gaan of niet volledig zijn.

De meeste moderne warmtepompen zijn voorzien van een 'reset'-optie. Dit is meestal een knop of menuoptie. Echter, oudere modellen kunnen een dergelijke resetfunctie niet direct aanbieden. In dat geval kan het resetten soms in een onduidelijke menustructuur verborgen zitten. Als een resetknop beschikbaar is, mag dit één keer per 24 uur worden gebruikt.

Hoe voer je een reset uit?

Het resetten van een warmtepomp is een belangrijk stapje in het opsporen van een storing. Echter, het is belangrijk om dit correct uit te voeren en niet meerdere keren achter elkaar te doen, omdat dit kan leiden tot verdere schade.

De volgende stappen zijn te onderscheiden:

1. Reset via de knop of menuoptie: Als het toestel een resetoptie biedt, gebruik deze. Dit is meestal de makkelijkste manier.
2. Reset via het ontkoppelen van de stroom: Als er geen resetknop is, kun je de stroom van het toestel afkoppelen. Dit kan via een grote 400 Volt stekker of een werk-schakelaar. Houd de stroom er minstens een halve minuut af, voordat je hem weer aansluit.
3. Controle na reset: Na de reset zal het toestel de vaste opstartprocedure doorlopen. Controleer of de storing verdwenen is. Als het toestel weer in storing valt, is het verstandig om contact op te nemen met een installateur.

Een belangrijk risico bij het meerdere keren resetten is dat het systeem kan worden overbelast. Bijvoorbeeld: als de bronpomp stuk is en er geen flow is in het bronsysteem, kan het resetten ervoor zorgen dat de verdamper verder afkoelt en eventueel bevriest. Dit kan leiden tot een volledig inbevriezen van het systeem, wat fatale schade kan veroorzaken.

Wat kan de gebruiker zelf controleren?

Hoewel het resetten van een warmtepomp een belangrijke stap is, zijn er ook een aantal handelingen die de gebruiker zelf kan uitvoeren. Deze zijn vaak eenvoudig en kunnen leiden tot het oplossen van de storing zonder dat een monteur hoeft te worden ingeschakeld.

1. Controleer het water- en glycolniveau

Het cv-systeem en het bronsysteem moeten voldoende vullen zijn met water of water/glycol. Het cv-systeem moet tussen 0,9 en 2 bar staan, en het bronsysteem tussen 0,5 en 2 bar. Als er een drukvat is, moet dit minstens 30% gevuld zijn en maximaal 75%. Indien de druk lager is, kan het worden bijgevuld met water, maar het glycolgehalte moet daarna op korte termijn worden gecontroleerd door een installateur.

2. Controleer of er lucht in het systeem zit

Lucht in het afgiftesysteem kan ervoor zorgen dat het CV-water niet voldoende circuleert. Dit kan leiden tot een HD-storing. Het systeem moet daarom worden ontlucht.

3. Controleer de afsluiters en filters

Afsluiters moeten open staan en filters moeten schoon zijn. Een verstopt filter kan leiden tot een storing. Deze filters moeten regelmatig worden schoongemaakt.

4. Controleer de pomp

Als er geen flow is in het afgiftesysteem, kan dit wijzen op een defecte CV-pomp. Deze pomp moet dan worden vervangen.

De drie essentiële circuits van een warmtepomp

Het functioneren van een warmtepomp hangt af van drie essentiële circuits:

1. Het broncircuit: Dit circuit zorgt ervoor dat warmte wordt onttrokken aan de bron (zoals grondwater of lucht).
2. Het koudemiddelcircuit: Dit is het hart van de warmtepomp. Het koudemiddel neemt de warmte op uit het bronsysteem en geeft deze af aan het afgiftesysteem.
3. Het afgiftesysteem: Dit systeem zorgt ervoor dat de warmte van het koudemiddel overgedragen wordt naar het CV-water of de lucht.

Alle drie de circuits moeten vlekkeloos functioneren om te voorkomen dat de warmtepomp in storing raakt. Als één van de circuits niet goed werkt, kan dit leiden tot een storing. Bijvoorbeeld: als het afgiftesysteem stil staat, kan het koudemiddel geen warmte afgeven, waardoor de druk in het koudemiddelcircuit stijgt. Dit kan leiden tot een HD-storing.

HD-storing: Te hoge druk in het koudemiddelcircuit

Een HD-storing betreft een te hoge druk in het koudemiddelcircuit. De mogelijke oorzaken zijn:

• Te weinig water in het afgiftesysteem
• Lucht in het afgiftesysteem
• Verstopt filter in het afgiftesysteem
• Afsluiters staan dicht
• CV-pomp stuk of geen flow in het afgiftesysteem
• Hogedruksensor stuk
• Bedrading van de sensor is gescheurd of onderbroken

De hogedruksensor is een belangrijk onderdeel dat de druk in het koudemiddelcircuit meet. Als de druk te hoog is, activeert de sensor de HD-storing. Dit is een beveiliging om te voorkomen dat het systeem wordt overbelast.

LD-storing: Te lage druk in het koudemiddelcircuit

Een LD-storing is het tegenovergestelde van een HD-storing. Hierbij is de druk in het koudemiddelcircuit te laag. De mogelijke oorzaken zijn:

• Te weinig water/glycol in het bronsysteem
• Lucht in het bronsysteem
• Verstopt filter in het bronsysteem
• Afsluiters staan dicht
• Bronpomp stuk of geen flow in het bronsysteem
• Lagedruksensor stuk
• Bedrading van de sensor is gescheurd of onderbroken

De LD-storing kan ook optreden bij lucht/water-warmtepompen, waarbij het probleem niet ligt in het waterbroncircuit, maar in de luchtstroom door de verdamper. In dat geval kan de verdamper ingevroren zijn of de ventilator niet functioneren.

Sensorstoringen

Sensorstoringen zijn een van de meest voorkomende fouten in warmtepompen. De sensoren meten druk, temperatuur en stroom en geven deze gegevens door aan het systeem. Als een sensor defect is, kan dit leiden tot incorrecte meetwaarden en daarmee tot het falen van het systeem. Mogelijke oorzaken zijn:

• Defecte sensor
• Scheurende of onderbroken bedrading
• Verstopte sensor of lucht in het systeem

De oplossing is meestal simpel: vervang de sensor of herstel de bedrading. Echter, het is belangrijk om te controleren of de sensor werkt in combinatie met het resterende systeem. Sommige sensoren zijn slechts tijdelijk defect en kunnen na een reset weer functioneren.

Niveau- en pompstoringen

Niveau- en pompstoringen zijn vaak te herkennen aan het niveau van water of glycol in het systeem. Als het niveau te laag is, kan het systeem niet voldoende circuleren. Dit kan leiden tot een storing. Mogelijke oorzaken zijn:

• Te weinig water/glycol in het systeem
• Leidingen lek
• Pomp stuk

De oplossing is vaak eenvoudig: bijvullen met water of glycol of de pomp vervangen. Echter, het is belangrijk om de oorzaak van de lek of defecte pomp te achterhalen, zodat het probleem niet opnieuw optreedt.

Communicatieproblemen en algemene fouten

Communicatieproblemen kunnen voorkomen tussen het toestel en de installateur of tussen onderdelen van het systeem. Deze fouten kunnen moeilijk zijn te diagnosticeren, omdat ze niet altijd direct zichtbaar zijn. Algemene fouten zijn vaak moeilijk te herkennen, omdat ze meerdere systemen tegelijk betreffen. In dat geval is het verstandig om contact op te nemen met een installateur, die het systeem kan testen en eventueel herstellen.

Hoe noteer je een storing?

Het noteren van een storing is een belangrijke stap in het opsporen van het probleem. Het is verstandig om het volgende te noteren:

• Datum en tijd van de storing
• Soort storing (HD, LD, sensor, enz.)
• LED-indicatie (kleur en knippering)
• Cijfer of tekst op het display

Deze informatie is van groot belang bij het diagnosticeren van het probleem. Sommige warmtepompen slaan deze gegevens op in een logbestand, maar het is altijd verstandig om het zelf ook te noteren. Een logbestand kan verloren gaan of niet volledig zijn.

Risico’s van het meerdere keren resetten

Het meerdere keren resetten van een warmtepomp kan leiden tot verdere schade. Dit is vooral het geval als het probleem niet snel wordt hersteld. Bijvoorbeeld: als de bronpomp stuk is en er geen flow is in het bronsysteem, kan het resetten ervoor zorgen dat de verdamper verder afkoelt en eventueel bevriest. Dit kan leiden tot een volledig inbevriezen van het systeem, wat fatale schade kan veroorzaken.

Daarom is het verstandig om een reset slechts één keer per 24 uur uit te voeren. Als het toestel weer in storing valt, is het verstandig om contact op te nemen met een installateur.

Conclusie

Warmtepompen zijn ingewikkelde systemen die betrouwbaar moeten functioneren om duurzame verwarming te bieden. Echter, het is niet ongebruikelijk dat gebruikers terecht komen bij een storing. Het oplossen van deze storingen vereist zowel technische kennis als een systematische aanpak. In dit artikel hebben we een overzicht gegeven van de meest voorkomende storingen, wat de oorzaken kunnen zijn en hoe gebruikers en installateurs deze problemen kunnen opsporen en herstellen.

De meest voorkomende storingen zijn HD- en LD-storingen, sensorstoringen, niveau- en pompstoringen, communicatieproblemen en algemene fouten. De oplossing van deze storingen kan variëren van het bijvullen van het systeem tot het vervangen van defecte onderdelen. Het is belangrijk om de oorzaak van de storing te achterhalen en niet meerdere keren resetten, omdat dit kan leiden tot verdere schade.

Door een systematische aanpak en het noteren van de storing is het vaak mogelijk om het probleem te identificeren en het herstel te faciliteren. Hoewel sommige storingen eenvoudig zijn, zijn andere storingen complex en vereisen professionele hulp. In dat geval is het verstandig om contact op te nemen met een installateur, die het systeem kan testen en eventueel herstellen.

Bronnen

1. Warmtepomp-weetjes.nl - Uitleg over warmtepompstoringen en reparatie