Airconditioning ombouwen tot warmtepomp: is het de moeite waard en hoe werkt het?

Published by Redactie on september 30, 2025 | Category warmtepomp

In de huidige tijd, waar duurzaamheid en energiebesparing centraal staan, zijn warmtepompen steeds vaker aan het verdringen van traditionele verwarmingssystemen. Eén van de innovatieve trends die opkomt, is het ombouwen van airconditioning-systemen tot warmtepompen. Deze aanpassing biedt een duurzamere manier om woningen te verwarmen én te koelen, gebruik makend van bestaande technologie. In dit artikel bespreken we de technische mogelijkheden, voordelen, uitdagingen en de praktische toepassing van het omzetten van een airco tot warmtepomp.

Wat is een warmtepomp-airco en hoe werkt het?

Een airco warmtepomp is een klimaatsysteem dat zowel kan verwarmen als koelen. Het principe is vergelijkbaar met dat van een gewone airconditioner, maar met de toevoeging van verwarming via warmtewisselaars. In de zomer trekt het systeem warmte uit de binnenruimte en voert deze af naar buiten, waardoor het binnen koel blijft. In de winter werkt het systeem omgekeerd: het haalt warmte uit de buitenlucht (zelfs bij lage temperaturen) en brengt deze naar binnen, waar het als verwarming fungeert.

De kern van het systeem is de buitenunit, die uitgerust is met een ventilator en een warmtewisselaar. Deze buitenunit is essentieel voor zowel de koel- als verwarmingsfunctie. De binnenunits, zoals radiatoren of vloerverwarming, zijn gekoppeld aan het systeem om de warmte effectief te distribueren.

Is het mogelijk om een airconditioning tot een warmtepomp om te bouwen?

Ja, het is technisch mogelijk om een airconditioning-unit om te bouwen tot een warmtepomp. Dit vereist echter een zorgvuldige analyse en uitvoering door een professional. Het proces houdt in dat de bestaande airco-unit wordt aangepast om warmte niet alleen te verkoelen, maar ook effectief te genereren en te distribueren via een verwarmingssysteem.

Een belangrijk vereiste voor een succesvolle ombouw is dat de buitenunit voldoende vermogen heeft om zowel koel- als warmtebehoefte te dekken. De warmtewisselaar moet zorgvuldig worden gekozen zodat hij niet alle beschikbare warmte opneemt, maar slechts een deel, afhankelijk van de warmtebehoefte van het huis. Als de warmtewisselaar te klein is, kan het systeem niet werken of werkt het op halve kracht, wat resulteert in inefficiëntie en hoger energieverbruik.

Uitdagingen bij de ombouw

De ombouw van een airconditioning tot warmtepomp vereist een nauwkeurige berekening en afstemming van het systeem. Dit betreft zowel de vermogensanalyse van de buitenunit als de warmtebehoefte van het huis. Deze berekening moet altijd door een specialist worden uitgevoerd, omdat het anders kan leiden tot een ondoordachte of inefficiënte installatie.

Bij een te klein gekozen warmtewisselaar kan het systeem bijvoorbeeld vaker uitschakelen vanwege het gebrek aan warmteafvoer. Het gevolg is dat de warmtepomp minder efficiënt werkt en meer energie verbruikt dan nodig is.

Voordelen van het ombouwen van een airco tot warmtepomp

Het ombouwen van een airconditioning tot een warmtepomp kan verschillende voordelen bieden, zowel voor het milieu als voor de woningeigenaar:

Duurzaamheid: Een warmtepomp-airco maakt gebruik van elektriciteit en haalt warmte uit de buitenlucht, waardoor het minder afhankelijk is van fossiele brandstoffen.
Energiebesparing: Dankzij een hoge COP (Coefficient of Performance, gemiddeld 3 tot 5), produceert een warmtepomp-airco 3 tot 5 keer meer warmte per kWh dan het verbruikt.
Flexibiliteit: Het systeem kan zowel als hoofdverwarming als bijverwarming dienen en is geschikt voor diverse woningtypen.
Economische voordelen: De investering kan lager zijn dan die van een nieuwe warmtepomp, vooral als het gebruik wordt gemaakt van bestaande infrastructuren.

Geschikte woningen

Een airco warmtepomp is vooral geschikt voor:

Appartementen en rijwoningen waar er weinig ruimte is voor een traditionele cv-installatie.
Bestaande woningen zonder of met oude radiatoren, vaak als bijverwarming.
Nieuwbouwwoningen met goede isolatie waar een all-electric oplossing mogelijk is.

Let op: de isolatie van de woning bepaalt het verwarmingsrendement van de warmtepomp. Een goed geïsoleerde woning zorgt voor een hoger rendement en lager energieverbruik.

Professionele warmtepomp versus omgebouwde airco

Hoewel een omgebouwde airco vergelijkbaar werkt met een professionele warmtepomp, zijn er enkele belangrijke verschillen:

Automatisering en controle: Professionele warmtepompen zijn vaak uitgerust met sensoren en Wi-Fi-modules, waardoor het systeem gemakkelijk te monitoren is en efficiënter werkt.
Betrouwbaarheid: Professionele systemen zijn ontworpen en getest voor continue en efficiënte verwarming, terwijl omgebouwde systemen soms minder betrouwbaar kunnen zijn, afhankelijk van de kwaliteit van de ombouw.
Garantie en ondersteuning: Professionele installaties komen vaak met garantie en ondersteuning van de producent, wat niet altijd het geval is bij omgebouwde systemen.

Een zorgvuldig omgebouwde airco kan echter een betaalbare en duurzame alternatief zijn voor een nieuwe warmtepomp, vooral in landen waar deze trend steeds populairder wordt.

Kosten en subsidie mogelijkheden

De investering in een airco warmtepomp hangt af van het type systeem en het aantal benodigde binnenunits. Gemiddeld starten de kosten bij ongeveer 1.500 tot 2.500 euro voor een enkele split-installatie (inclusief installatie), terwijl multi-split-systemen aanzienlijk duurder kunnen zijn.

Extra kosten

Naast de aankoopprijs van de airco zijn er nog enkele kosten die je in overweging dient te nemen:

Isolatie-upgrades: Een betere isolatie kan het rendement van de warmtepomp aanzienlijk verbeteren.
Leidingen en montage: Aansluiting op bestaande verwarmingsinstallaties kan extra kosten met zich meebrengen.
Installatie en professionalisering: Installatie door een expert is essentieel en kan de totale kosten verhogen.

Subsidies en regelingen

In veel gevallen is het mogelijk om gebruik te maken van subsidies, zoals de ISDE-regeling van de RVO. Deze regeling ondersteunt investeringen in duurzame verwarmingsoplossingen, waaronder warmtepompen. Het is verstandig om vooraf te controleren of je in aanmerking komt voor een subsidie, wat de totale kosten aanzienlijk kan verlagen.

Is het zelf doen mogelijk?

Hoewel het idee van het zelf omzetten van een airco tot warmtepomp aantrekkelijk is door de potentieel lagere kosten, wordt dit niet aanbevolen. De ombouw vereist technische kennis over klimaatsystemen, verwarmingsinstallaties en energie-efficiëntie. Een verkeerde berekening of installatie kan leiden tot inefficiëntie, hoge energiekosten of zelfs schade aan het systeem.

Er zijn echter wel bedrijven en specialisten die dit proces voor je kunnen uitvoeren. Deze experts zijn ervoor opgeleid en ervaren genoeg om het systeem aan te passen aan jouw specifieke situatie, inclusief het koppelen aan bestaande verwarmingssystemen.

Keuze tussen split- en multi-split systemen

Er zijn twee hoofdtypen airco warmtepompen:

Single split-systeem: Eén binnenunit gekoppeld aan één buitenunit, ideaal voor individuele kamers of kleinere woningen.
Multi-split-systeem: Meerdere binnenunits gekoppeld aan één buitenunit, geschikt voor grotere woningen of wanneer per ruimte een aparte temperatuurregeling gewenst is.

Beide systemen zijn flexibel uit te breiden en steeds mooier in ontwerp. De keuze hangt af van de grootte van de woning, de warmtebehoefte en het gewenste comfortniveau.

Energieverbruik en efficiëntie

Het energieverbruik van een airco warmtepomp hangt af van het type systeem, het aantal draaiuren en de isolatie van de woning. Gemiddeld ligt het verbruik tussen de 0,5 en 2 kWh per uur. Dankzij het hoge rendement (COP 3 tot 5) haal je 3 tot 5 keer zoveel warmte uit één kWh stroom, waardoor het systeem energiezuinig is.

Een goed geïsoleerde woning zorgt voor een hoger rendement, minder draaiuren en dus lagere energiekosten. Het is daarom belangrijk om de isolatie van je woning te controleren voordat je overweegt om een airco tot warmtepomp om te bouwen.

Conclusie

Het ombouwen van een airconditioning tot warmtepomp is een technisch haalbare en duurzame oplossing voor het verwarmen en koelen van woningen. Het vereist echter een zorgvuldige keuze van componenten en een professionele installatie om optimaal resultaat te behalen. De voordelen van deze oplossing zijn aantrekkelijk: het is energiezuinig, gasloos en flexibel in toepassing.

Voor de meeste huiseigenaren is het aanbevolen om dit proces door een erkende professional uit te voeren. Dit zorgt voor een efficiënter systeem, langere levensduur en minder risico op problemen. Bovendien is het mogelijk om subsidies te krijgen, wat de investering aantrekkelijker maakt.

Als je overweegt om je woning te verwarmen met een airco warmtepomp, is het verstandig om eerst een gratis adviesgesprek te vragen of een offerte aan te vragen bij een expert. Dit zorgt voor een beter overzicht van de kosten, het rendement en de geschiktheid van het systeem voor jouw situatie.