Klachten over warmtepompen in 2021: nieuwe regels, geluidsoverlast en praktische oplossingen

Published by Redactie on september 30, 2025 | Category warmtepomp

Sinds 1 januari 2021 zijn er nieuwe eisen opgesteld voor warmtepompen in het kader van het Bouwbesluit 2021. Deze regels zijn bedoeld om zowel de energie-efficiëntie te verbeteren als geluidsoverlast te beperken, en zijn van toepassing op zowel nieuwbouw als renovatieprojecten. Toch zorgt het toepassen van deze regels voor discussies, klachten en juridische geschillen, vooral met betrekking tot de geluidsproductie van warmtepompen en airconditioninginstallaties.

In dit artikel geven we een overzicht van de huidige situatie rondom klachten over warmtepompen, de juridische en praktische aspecten van geluidsoverlast, en hoe installateurs en woningeigenaren deze uitdagingen kunnen aanpakken. Alle informatie is gebaseerd op de meest actuele en betrouwbare bronnen, zoals verstrekt door overheidsinstanties, brancheorganisaties en expertopinies.

De nieuwe regels van het Bouwbesluit 2021

Energie-efficiëntie en geluidsproductie

De nieuwe eisen in het Bouwbesluit 2021 zijn onderdeel van een bredere strategie om de woningbouw duurzamer te maken. Warmtepompen moeten niet alleen efficiënt werken, maar ook voldoen aan strikte geluidsproductienormen. De doelstelling is om onrechtmatige hinder te beperken, vooral in dichtbevolkte gebieden.

Deze regels zijn van toepassing op zowel nieuwbouwprojecten als renovaties vanaf 1 januari 2021. Warmtepompen moeten voldoen aan een maximaal geluidsniveau van:

45 dB overdag (7:00 – 19:00 uur)
40 dB ’s nachts (19:00 – 7:00 uur)

Deze normen gelden ook voor bestaande woningen die worden uitgerust met een warmtepomp of airco. Dit betekent dat ook woningeigenaren die hun installatie vervangen of aanpassen, rekening moeten houden met de nieuwe geluidsvoorschriften.

Toepassing in de praktijk

Hoewel de regels duidelijk zijn opgesteld, zijn er discussies over de uitvoerbaarheid. Volgens Rimme van der Ree, directeur van Klimaatexpert, zijn de regels te overhaast ingevoerd en niet aansluitend bij de Europese normen. Dit heeft geleid tot onduidelijkheid, vooral bij installateurs die verplicht zijn om berekeningen uit te voeren of geluidsmetingen te laten uitvoeren bij klachten.

Klachten en juridische geschillen

Hoe ontstaan klachten?

Een van de meest voorkomende klachten is geluidsoverlast veroorzaakt door de buitenunit van de warmtepomp. Deze kan controleloos of onregelmatig geluid veroorzaken, vooral in de nacht. Volgens een rapport van Milieu Centraal is in slechts 16% van de gevallen sprake van overlast voor de eigenaar van de warmtepomp. Echter, in 7% van de gevallen hebben de buren last van het geluid. In de praktijk betekent dit dat de buur wonen in een omgeving waarin het geluidsniveau vaak boven de 50 dB komt te liggen, wat duidelijk boven de wettelijke grens ligt.

Juridische voorzieningen en voorlopige maatregelen

Het hof heeft in een recente uitspraak bepaald dat geluidsoverlast door warmtepompen als spoedeisend kan worden aangemerkt. Hierbij is de juridische grondslag dat een warmtepomp niet alleen geluid veroorzaakt, maar ook trillingen kan veroorzaken die aansluiten bij structurele problemen, zoals slecht geïsoleerde muren of daken.

Het hof benadrukt bovendien dat de betrokken buren (de ‘achterburen’) ontvankelijk zijn in een voorlopige-voorzieningsprocedure. Dit wil zeggen dat ze niet wachten hoeven op het einde van een eventuele bodemprocedure om een tijdelijke maatregel te kunnen eisen.

In de praktijk betekent dit dat de gemeente of de eigenaar van de warmtepomp verplicht kan worden om tijdelijke maatregelen te nemen, zoals het installeren van een geluidsdempende kast of het verplaatsen van de buitenunit. Als de klachten aanhouden, kunnen er zelfs rechtbanklijke stappen volgen.

Hoe voorkom je geluidsoverlast?

Kiezen voor een stillere buitenunit

Een van de belangrijkste manieren om geluidsoverlast te vermijden is het kiezen van een warmtepomp die natuurlijk stil werkt. Veel moderne warmtepompen zijn ontworpen om minimale geluidsproductie te garanderen, vooral in de nachtstand.

Correcte plaatsing van de buitenunit

De locatie van de buitenunit speelt een cruciale rol bij het bepalen van het geluidsniveau. De volgende richtlijnen worden aanbevolen:

Plaats de buitenunit niet onder een slaapkamerraam.
Vermijd installatie op gevoelige constructies, zoals zachte daken of muren.
Kies een plek met voldoende afstand tot buren, zoals de voortuin of een zijkant van het huis.
Gebruik eventueel geluidsisolerende materialen of een geluidsdempende kast rond de unit.

Gebruik van berekeningsgereedschappen

Hoewel het niet verplicht is, wordt aangeraden om een geluidsberekening uit te voeren bij de installatie. Dit helpt om te bewijzen dat de installatie voldoet aan de wettelijke eisen. Er zijn online rekentools beschikbaar, zoals die van het Ministerie van Binnenlandse Zaken, die installateurs kunnen gebruiken om te controleren of het geluidsniveau op de erfgrens binnen de toegestane grens blijft.

De rol van de installateur

Waarschuwingplicht en verantwoordelijkheid

De installateur heeft een waarschuwingplicht wanneer de klant bewust geen rekening wil houden met de wettelijke eisen. Dit is belangrijk bij bestaande woningen, waar klachten vaak voorkomen.

Daarnaast kan een installateur worden gevraagd om een berekening aan te leveren of een geluidsmeting te laten uitvoeren, vooral als er klachten zijn over geluidsoverlast. In juridische geschillen kan dit bewijsmateriaal belangrijk zijn om aan te tonen dat de installatie voldoet aan de normen of om eventuele maatregelen te onderbouwen.

De impact op de markt

Toename van de vraag en de zorgen

De vraag naar warmtepompen is met de energiecrisis sterk toegenomen. Volgens een recente enquête van Milieu Centraal is het aandeel woningeigenaren dat weet wat een hybride warmtepomp is, gestegen van 49% in 2022 naar 67% in 2024. Tegelijkertijd zijn ook de zorgen over geluidsoverlast toegenomen, van 23% naar 35%.

Prijs en subsidie

De aanschaf van een warmtepomp kan kostbaar zijn. Volgens Energieadviseur Sander Toering kost een normale warmtepomp tussen de 13.000 en 14.000 euro. Afhankelijk van de isoleerstand van de woning en het warmteafgiftesysteem, kan de prijs nog hoger uitvallen. Gelukkig zijn er subsidies beschikbaar die tot enkele duizend euro kunnen bedragen.

Tips voor woningeigenaren

Optimaal werkende installatie

Om ervoor te zorgen dat de warmtepomp optimaal functioneert en geen overlast veroorzaakt, zijn er een aantal praktische tips:

Kies voor een warmtepomp die voldoet aan de wettelijke normen.
Plaats de buitenunit ver van buren en op een stabiele plek.
Gebruik een nachtstand om geluidsoverlast ’s nachts te beperken.
Voer een geluidsberekening uit om aan te tonen dat de installatie voldoet aan de normen.
Installeer eventueel een geluidsdempende kast of isolerende materialen rond de unit.

Hoe weet je of je warmtepomp te luid is?

Als de geluidsniveaus boven de toegestane normen liggen, kunnen de buren klachten indienen. De gemeente kan dan op treden of een geluidsmeting uitvoeren. In sommige gevallen kan een rechtbanklijke procedure volgen om tijdelijke of permanente maatregelen te verplichten.

Conclusie

De invoering van nieuwe regels in het Bouwbesluit 2021 heeft geleid tot veranderingen in de manier waarop warmtepompen worden geïnstalleerd en gebruikt. Deze regels zijn bedoeld om de energie-efficiëntie te verbeteren en geluidsoverlast te beperken, maar hebben ook gevolgen voor installateurs, woningeigenaren en buren.

Hoewel de nieuwe normen strikter zijn dan in de afgelopen jaren, zijn ze in de meeste gevallen uitvoerbaar zolang de warmtepomp op een geschikte plek is geplaatst en voldoet aan de eisen. Klachten over geluidsoverlast zijn vaak te voorkomen of op te lossen met behulp van technische maatregelen of juridische voorzieningen.

Voor woningeigenaren is het belangrijk om zich te informeren over de nieuwe regels, de technische aspecten van warmtepompen en de mogelijke klachten die kunnen ontstaan. Voor installateurs betekent het een verplichte waarschuwingplicht en eventueel het uitvoeren van berekeningen en metingen bij klachten.

Bronnen

2021
klagen